- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Καθώς οι γυναίκες διαδηλώνουν αποφασιστικά στην Αργεντινή, η χώρα συζητά τη νομιμοποίηση της άμβλωσης

Κατηγορίες: Λατινική Αμερική, Αργεντινή, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μέσα των πολιτών, Υγεία, Φύλο & ισότητα

“[Δεν θέλουμε] μια ακόμα γυναίκα να πεθάνει εξαιτίας μιας παράνομης άμβλωσης”. Εικόνα: Emergentes (CC BY-NC 2.0)

Κατά τη διάρκεια μιας ιστορικής Εβδομάδας Γυναικών στην Αργεντινή, στις 6 Μαρτίου η Γερουσία της Αργεντινής θα ακούσει νομοθέτες να παρουσιάζουν ένα νομοσχέδιο για τη νομιμοποίηση της άμβλωσης [1]. Toυ νομοσχεδίου ηγείται η Εθνική Εκστρατεία για το Δικαίωμα σε Νόμιμη, Ασφαλή και Δωρεάν Άμβλωση  [2]και έχει υπογραφεί από 71 μέλη του Κογκρέσου από όλα τα πολιτικά κόμματα [3].

Ύστερα από δεκαετίες καθυστερήσεων, συμπεριλαμβανομένων έξι αποτυχημένων προσπαθειών  [4]από το 2005 να περάσουν παρόμοια νομοσχέδια, φέτος η κυβέρνηση έδωσε το πράσινο φως [5] για να συζητήσει το νομοσχέδιο από τις 20 Μαρτίου. Δεδομένης της μεγάλης ποικιλίας απόψεων πάνω στο θέμα, ακόμα και εντός των κομμάτων, η κυβέρνηση έδωσε στους νομοθέτες πλήρη ελευθερία έκφρασης [6], ενθαρρύνοντάς τους να ψηφίσουν σύμφωνα με τις δικές τους αρχές και πεποιθήσεις.

Την 1η Μαρτίου, στην εναρκτήρια ομιλία [7] του για τις τακτικές συνεδριάσεις του Κογκρέσου, ο Αργεντινός Πρόεδρος Μαουρίσιο Μάκρι δήλωσε:

Hace 35 años que se viene postergando un debate muy sensible que como sociedad nos debemos: el aborto. Como más de una vez dije, estoy a favor de la vida. Pero también estoy a favor de los debates maduros y responsables que como argentinos tenemos que darnos. Por eso, vemos con agrado que el Congreso incluya este tema en su agenda de este año. Espero que se escuchen todas las voces y se tomen en cuenta todas las posturas.

Υπήρξαν 35 χρόνια παραμέλησης αυτού του πολύ ευαίσθητου θέματος που εμείς ως κοινωνία έχουμε υποχρέωση να αντιμετωπίσουμε: της άμβλωσης. Όπως έχω πει πολλές φορές, είμαι υπέρ της ζωής. Αλλά είμαι επίσης υπέρ των ώριμων και υπεύθυνων συζητήσεων που εμείς ως Αργεντινοί πρέπει να διεξαγάγουμε. Ως εκ τούτου, χαίρομαι που βλέπω ότι το Κογκρέσο συμπεριλαμβάνει το θέμα στην ημερήσια διάταξή του φέτος. Ελπίζω να ακουστούν όλες οι φωνές και όλες οι θέσεις θα ληφθούν υπόψιν.

Επιπλέον, ο Μάκρι ανέδειξε δυο ακόμη αντικείμενα ενδιαφέροντος στο πεδίο της ισότητας των φύλων: την επέκταση της άδειας πατρότητας –η οποία σήμερα επιτρέπει μόνο λίγες μέρες– και την υπόσχεση για μείωση του μισθολογικού χάσματος μεταξύ ανδρών και γυναικών, κάτι που ήδη έχει ένα νομικό πλαίσιο, αλλά αυτό, στην πραγματικότητα, αφήνει πολλά να είναι επιθυμητά [8].

Είναι αξιοσημείωτο ότι η πρωτοβουλία να φιλοξενηθεί αυτή η συζήτηση στο Κογκρέσο προέρχεται από μια κυβέρνηση που είναι γνωστή ως δεξιά και συντηρητική. Οι συζητήσεις αντιμετώπισαν καθυστερήσεις και εμπόδια κατά τη διάρκεια των δύο θητειών της πρώην Προέδρου Κριστίνα Κίρχνερ [9], η οποία ανήκει στο αντίπαλο πολιτικό κόμμα. Η Κίρχνερ ήταν ειλικρινής  [10]στην υποστήριξή της στην απαγόρευση αμβλώσεων.

Η συζήτηση για αμβλώσεις στην Αργεντινή δεν είναι ξεκάθαρα διαιρεμένη κατά μήκος των κομμάτων, αλλά αντίθετα περιστρέφεται γύρω από τις προσωπικές εμπειρίες, τις αξίες και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των ατόμων. Το ευρύ φάσμα απόψεων υπέρ και κατά της αποποινικοποίησης βρίσκεται τόσο στο κυβερνών κόμμα όσο και στην αντιπολίτευση.

Η συζήτηση στο διαδίκτυο: Ένας καθρέφτης της διαίρεσης στην κοινωνία της Αργεντινής

Η πιθανότητα αποποινικοποίησης της άμβλωσης έχει πολώσει την κοινή γνώμη στην Αργεντινή, η οποία αγωνίζεται μεταξύ της προοδευτικής της πορείας και της συντηρητικής, θρησκευτικής της κληρονομιάς.

Όπως ίσως αναμενόταν, ημέρες πριν από την Απεργία των Γυναικών [11] που θα λάβει χώρα την Παγκόσμια Μέρα της Γυναίκας, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ξέσπασαν με σχόλια και memes που αντικατοπτρίζουν αυτό το εύρος απόψεων (συμπεριλαμβανομένων και κάποιων ακραίων) σχετικά με το θέμα των αμβλώσεων.

Είναι σίγουρα ένα θέμα που προκαλεί βαθυστόχαστη συζήτηση καθώς επίσης έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις, γεγονός που εξηγεί την αφθονία προσβολών, προσωπικών επιθέσεων και χλευασμού. Ορισμένα από τα πιο ευρέως χρησιμοποιούμενα hashtags είναι #abortolegal [12] (νόμιμη άμβλωση), #AbortoLegalYA [13] (Νόμιμη Άμβλωση ΤΩΡΑ), #NOalAborto [14] (ΟΧΙ στην Άμβλωση), και #Sialavida [15] (ΝΑΙ στη ζωή).

Το ερώτημα δεν είναι πότε ένα γονιμοποιημένο αυγό γίνεται ανθρώπινο ον.

Το ερώτημα είναι πότε μια γυναίκα σταματά να είναι άνθρωπος και γίνεται ένα κρατικό εκκολαπτήριο.

Τα σώματά μας. Το έδαφός μας.

— #AbortoLegalYa! (Νόμιμη Άμβλωση Τώρα) (@PorAbortoLegal) February 28, 2018. [19]

Εάν πάρουν δωρεάν #AbortoLegal [23] (Νόμιμη Άμβλωση) έτσι ώστε να μπορούν να κάνουν έρωτα χωρίς προφυλάξεις, τότε θέλω δωρεάν γαστρικό bypass και λιποαναρρόφηση έτσι ώστε να μπορούμε να τρώμε ό,τι θέλουμε και μετά να γινόμαστε πάλι αδύνατοι.

Περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν στην πραγματικότητα από παχυσαρκία παρά από αμβλώσεις. Κάνω λάθος; #BuenViernes [24] (Χαρούμενη Παρασκευή)

— Ave Nocturna (@MalbecYQueso) March 2, 2018 [22]

Μπορείς να αποανθρωποποιήσεις το έμβρυο για να απαλύνεις τη συνείδησή σου, αλλά δεν μπορείς να αλλάξεις την πραγματικότητα. Είναι μια ζωή, όπως και η δική σου! Άστη να ζήσει! #SiALaVida [27] (Ναι Στη Ζωή) — Ori Göttig (@oriana_gottig) March 2, 2018 [26]

Η συζήτηση δεν είναι άμβλωση ή μη άμβλωση, είναι νόμιμη άμβλωση απέναντι σε παράνομη άμβλωση. Όλα τα υπόλοιπα είναι ζήτημα προσωπικών απόψεων και αποφάσεων, όλες σεβαστές, καμία αμφισβητήσιμη. #AbortoLegalYa [17] (Νόμιμη Άμβλωση Τώρα) — ★ Re Gi Na (@ReginaGrisolia) March 2, 2018 [28]

Τις ημέρες που ακολούθησαν τις ειδήσεις της συζήτησης για την αποποινικοποίηση, πολιτικές προσωπικότητες και μέλη του χώρου της τέχνης επίσης εξέφρασαν τις σκέψεις τους. Η εθνική βουλευτής Elisa Carrió, σημαντική σύμμαχος του κυβερνώντος κόμματος Cambiemos, έκανε σαφή τη θέση της κατά των αμβλώσεων [29] στη δήλωσή της ζητώντας “σεβασμό για όσους από εμάς είμαστε πιστοί”. Η αντιπρόεδρος της Αργεντινής, Gabriela Michetti, [30] επανέλαβε αυτή την άποψη, αν και συμφωνεί ότι η συζήτηση είναι απαραίτητη.

Ο υπουργός Επιστημών και Τεχνολογίας Lino Barañao δήλωσε [31] υπέρ της αποποινικοποίησης. Ο υπουργός Πολιτισμού, Pablo Avelluto, επίσης υποστήριξε την αποποινικοποίηση, αλλά παρότρυνε [32] η συζήτηση να διεξαχθεί χωρίς να δαιμονοποιούνται εκείνοι που έχουν αντιτιθέμενες απόψεις. Η ηθοποιός Mercedes Funes μοιράστηκε μια από καρδιάς επιστολή [33] στην οποία περιέγραψε την υποστήριξή της για ασφαλή, νόμιμη άμβλωση:

Conozco varias mujeres que han abortado. Todas ellas cuando me lo contaron, me lo contaron hablando desde la huella que a cada una les dejó. No me lo contaron con liviandad, como una anécdota más, como si hubieran ido a hacer un trámite, o a sacarse una muela.

Γνωρίζω πολλές γυναίκες που έκαναν άμβλωση. Όλες αυτές μου είπαν γι’ αυτό από την οπτική γωνία του αντίκτυπου που είχε πάνω τους. Δεν μου μίλησαν γι’ αυτό ελαφρά τη καρδία, σαν ένα ακόμη ανέκδοτο, σα να είχαν πάει για μια διεκπεραιωτική διαδικασία ή να αφαιρέσουν έναν φρονιμίτη.

Διαμάχες και πραγματικότητες

[34]

“Παγκόσμιο κάλεσμα για νόμιμη, ασφαλή, δωρεάν άμβλωση”. Image: Emergentes (CC BY-NC 2.0)

Πέρα από τις διαδικτυακές συζητήσεις και τις προσωπικές απόψεις, το προτεινόμενο νομοσχέδιο όχι μόνο κλονίζει τις αξίες της αργεντινής κοινωνίας, αλλά επίσης αναγκάζει να εξετάσει κανείς και άλλες πραγματικότητες [35]. Σύμφωνα με το αργεντινό τμήμα της Διεθνούς Αμνηστίας, υπολογίζονται περίπου 450,000 παράνομες αμβλώσεις [36] να λαμβάνουν χώρα κάθε χρόνο. Και σύμφωνα με συλλογικότητες όπως οι Varones Antipatriarcales de Rosario και Corriente La Colectiva στο Medium [37]:

…las prácticas de abortos no solo existen en el tejido social con una cotidianeidad mayor a la que imaginamos, sino que se distribuyen [y son atravesadas] por vectores de racialización, sexo, género, clase, posiciones políticas, ideológicas, religiosas, éticas y fundamentalmente, por los intereses económicos de corporaciones médicas y farmacéuticas.

…οι αμβλώσεις όχι μόνο συμβαίνουν με μια περιοδικότητα πέρα από αυτό που φανταζόμαστε, αλλά επίσης διανέμονται από τη φυλή, το βιολογικό φύλο, το κοινωνικό φύλο, την κοινωνική τάξη, το πολιτικό κόμμα, την ιδεολογία, τις θρησκείες, την ηθική, και κυρίως, από τα οικονομικά συμφέροντα ιατρικών και φαρμακευτικών οργανώσεων.

Πριν την παρουσίαση του νομοσχεδίου στη Γερουσία, η Εθνική Εκστρατεία για το Δικαίωμα σε Νόμιμη, Ασφαλή και Δωρεάν Άμβλωση [38] διοργάνωσε ένα συλλαλητήριο [39] στις 6 Μαρτίου μπροστά από το Εθνικό Κογκρέσο και στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας. Διάφορες κοινοτικές ομάδες, [40] φεμινιστικές οργανώσεις, και ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα παρέχουν την υποστήριξή τους, με διαδικτυακή συζήτηση σε ζωντανή μετάδοση [41].