- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Δολοφονήθηκε δημοτική σύμβουλος και κορυφαία ακτιβίστρια στο κέντρο του Ρίο ντε Τζανέιρο

Κατηγορίες: Λατινική Αμερική, Βραζιλία, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Εθνότητα & φυλή, ΛΟΑΤΚΙΑ+, Μέσα των πολιτών, Πολιτική, Φύλο & ισότητα
[1]

Η Marielle Franco μιλά σε συγκέντρωση στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας το 2016. Φωτογραφία: Mídia Ninja/Flickr CC BY-SA 2.0

Λιγότερο από δύο ώρες προτού δολοφονηθεί το βράδυ της 14ης Μαρτίου, η δημοτική σύμβουλος του Ρίο ντε Τζανέιρο Marielle Franco μιλούσε σε ομαδική συζήτηση μαύρων γυναικών ακτιβιστριών [2] σχετικά με «νέες μαύρες γυναίκες που κινούν μοχλούς».

Καθώς η Franco έφευγε από το σημείο, ένα αυτοκίνητο ήρθε πλάι στο δικό της όχημα και πυροβόλησε εννέα φορές. Η Franco και ο οδηγός της, ο Anderson Pedro Gomes, σκοτώθηκαν επί τόπου [3]. Ο υπεύθυνος τύπου της συμβούλου, ο οποίος ήταν στο πίσω κάθισμα, χτυπήθηκε από θραύσματα τζαμιών και τραυματίστηκε, αλλά επέζησε.

Έχοντας όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα μίας εκτέλεσης, η επίθεση προκάλεσε σοκ σε όλη τη Βραζιλία, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Διαδηλώσεις σε εθνικό επίπεδο έχουν προγραμματιστεί για τις επόμενες ημέρες. Περισσότεροι από 70.000 άνθρωποι και οργανώσεις επιβεβαίωσαν την παρουσία τους στη διαδήλωση στο Ρίο ντε Τζανέιρο.

Η Marielle Franco εξελέγη με το αριστερό Σοσιαλιστικό Κόμμα Ελευθερίας (PSOL) το 2016 πέμπτη στη σειρά με τις περισσότερες ψήφους στο Ρίο ντε Τζανέιρο, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Βραζιλίας με πληθυσμό πάνω από έξι εκατομμύρια κατοίκους.

Ως νεαρή, μαύρη λεσβία ακτιβίστρια, που μεγάλωσε σε φαβέλα, ήταν υπέρμαχος αρκετών υποεκπροσωπούμενων δημογραφικών ομάδων στη θεσμική πολιτική της Βραζιλίας και αγαπήθηκε από ακτιβιστές σε ολόκληρη τη χώρα.

Ένθερμη στην κριτική και τον ακτιβισμό της

Η Marielle Franco γεννήθηκε και μεγάλωσε στη φαβέλα Maré [4], το μεγαλύτερο συγκρότημα στο Ρίο, που φιλοξενεί 130.000 άτομα. Το 2005, ο καλύτερος φίλος της Franco σκοτώθηκε εκεί [5] κατά τη διάρκεια αντιπαράθεσης μεταξύ αστυνομικών και εμπόρων ναρκωτικών. Αυτό το επεισόδιο την οδήγησε στην υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στον ακτιβισμό ενάντια στη βία της αστυνομίας.

Ένθερμη επικρίτρια της θανατηφόρας αστυνομίας του Ρίο, είχε διοριστεί στα τέλη Φεβρουαρίου 2018 ως κύρια εισηγήτρια της επιτροπής της δημοτικής συνέλευσης της Βραζιλίας για την παρακολούθηση της συνεχιζόμενης παρέμβασης του στρατού στο Ρίο ντε Τζανέιρο.

Ο στρατός της Βραζιλίας ανέλαβε τη δημόσια ασφάλεια της πόλης στις αρχές Φεβρουαρίου, απαντώντας σε βία συμμοριών παρά τις κριτικές από τοπικές μη κυβερνητικές οργανώσεις και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών. [6]

Είχε επικρίνει ανοιχτά [7] την παρέμβαση και τη συνέκρινε με μια παρόμοια επιχείρηση στην δική της φαβέλα, την Maré, κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλλου του 2014.

Η Franco ύψωνε σταθερά τη φωνή της, τόσο από τη θέση της όσο και στις σελίδες της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, κατά των εξωδίκων δολοφονιών των φτωχών και κυρίως μαύρων κατοίκων σε φαβέλες του Ρίο.

Μόλις αυτή την εβδομάδα, έκανε μια σειρά από δημοσιεύσεις στο Facebook σχετικά με τη συνεχιζόμενη βία στη φαβέλα Acari:



This week, two young men were killed and dumped at a hole.

 Today, the police were walking through the streets threatening residents.

Αυτή την εβδομάδα, δυο νεαροί δολοφονήθηκαν και τους πέταξαν σε χαντάκι. Σήμερα, η αστυνομία περπατούσε στους δρόμους και απειλούσε κατοίκους.

Η Franco επέστησε την προσοχή σε ειδησεογραφικό δημοσίευμα [8], που ανέφερε πέντε περιστατικά πυροβολισμών στη φαβέλα κατά τη διάρκεια επτά ημερών:

[9]

Η τελευταία δημοσίευση της Marielle στο Facebook αφορούσε τη συνεχιζόμενη αστυνομική βία στη φαβέλα Acari. Φωτογραφία: Screenshot/Facebook

Η Franco μιλούσε ενάντια στην θανατηφόρα αστυνομία της Βραζιλίας

Οι θάνατοι από την Αστυνομία στη Βραζιλία είναι συγκλονιστικοί. Το 2016, 920 δολοφονίες από την αστυνομία καταγράφηκαν μόνο στο Ρίο ντε Τζανέιρο, από 419 το 2012, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία [10]. Μια έκθεση του Φόρουμ Δημόσιας Ασφάλειας [11], ενός εθνικού ερευνητικού ιδρύματος, υπολόγισε 4.224 δολοφονίες από αστυνομικούς σε ολόκληρη τη χώρα το 2016, με το 99% από αυτούς να είναι άνδρες και 76% μαύροι. Πολλές από αυτές τις ανθρωποκτονίες μπορεί να ισοδυναμούν με εξωδικαστικές δολοφονίες, κάτι που αποτελεί έγκλημα βάσει του Διεθνούς Δικαίου.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οργανώσεις, πολιτικά κόμματα και πολιτικά προφίλ χρησιμοποίησαν ετικέτες που ζητούσαν έρευνα για τη δολοφονία της Franco.

Το Φεμινιστικό Δίκτυο Νομικών [12] δήλωσε στο Facebook:

 Sua importância política, porém, extrapola as ações diretas de combate às violências sofridas pelas pessoas negras cariocas. Marielle, enquanto mulher negra, representava milhões de mulheres sem voz política no Estado, quebrando o pacto de exclusão das pessoas negras cristalizado pela história de segregação brasileira, mascarada pelo mito da democracia racial.

Η πολιτική της σημασία ξεπερνά τις άμεσες ενέργειες για την καταπολέμηση της βίας που υφίστανται οι μαύροι από το Ρίο. Η Marielle, αν και μαύρη, αντιπροσώπευε εκατομμύρια γυναίκες χωρίς πολιτική φωνή μες στο Κράτος, σπάζοντας ένα σύμφωνο αποκλεισμού των μαύρων, που κρυσταλλώθηκε από την ιστορία του διαχωρισμού στη Βραζιλία, καμουφλαρισμένο από τον μύθο της φυλετικής δημοκρατίας.

Το παράρτημα της Διεθνούς Αμνηστίας στη Βραζιλία [13] επίσης απαίτησε έρευνα:

There should not be any doubts about the context, motivation, and authorship of Marielle Franco's murder.

Δεν πρέπει να υπάρχουν αμφιβολίες σχετικά με το πλαίσιο, τα κίνητρα και τους δράστες της δολοφονίας της Marielle Franco.

Το κόμμα της, PSOL, εξέδωσε επίσημη δήλωση [14] λέγοντας ότι η υπόθεση ενός “πολιτικού εγκλήματος” δεν μπορεί να απορριφθεί, δεδομένου ότι “μόλις είχε καταγγείλει μια βίαιη ενέργεια” από την αστυνομία.

[15]

Η Marielle Franco μεγάλωσε στο Συγκρότημα Maré, τη μεγαλύτερη φαβέλα στο Ρίο ντε Τζανέιρο. Φωτογραφία: Mídia Ninja CC BY-SA 2.0

“Δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλα 10 χρόνια ή να θεωρώ ότι θα βρίσκομαι εκεί για άλλα 10″

Ο κοινωνιολόγος και ειδικός δημόσιας ασφάλειας Luiz Eduardo Soares, στενός φίλος της Franco, θυμήθηκε [16] πώς η επίθεση αυτή μοιάζει με αυτή ενάντια στην Δικαστή Patricia Acioli, [17] η οποία σκοτώθηκε επίσης από πυροβολισμούς από πλαϊνό όχημα το 2011. Η Accioli επέβλεπε μια σειρά υποθέσεων, οι οποίες περιλάμβαναν παραστρατιωτικές ομάδες, τις λεγόμενες militias στο Ρίο ντε Τζανέιρο.

Quando, meu Deus, quando a população vai despertar e entender que a insegurança pública começa nos segmentos corruptos e brutais das polícias, e que não podemos conviver mais com esse legado macabro da ditadura. Vamos continuar falando em “desvios de conduta individuais”? O que fazer, agora, além de chorar?

Πότε, Θεέ μου, θα ξυπνήσουν οι άνθρωποι και θα καταλάβουν ότι η δημόσια αβεβαιότητα ξεκινά από τα πιο διεφθαρμένα και βάναυσα τμήματα των αστυνομικών δυνάμεων και ότι δεν μπορούμε πλέον να ζήσουμε με αυτή την φριχτή κληρονομιά από την περίοδο της δικτατορίας. Θα συνεχίσουμε να μιλάμε για «ατομική κακή συμπεριφορά»; Τι μπορούμε να κάνουμε τώρα, πέρα από το να κλαίμε;

Κατά τη διάρκεια της ομαδικής συζήτησης των μαύρων ακτιβιστριών, στην οποία συμμετείχε η Franco λίγες μόλις ώρες πριν σκοτωθεί, ανέφερε:

We have a movement pushing for more women in politics, in power positions, more women occupying decision making spots, because that is the only way of getting more qualified public policies.

Έχουμε ένα κίνημα που πιέζει για περισσότερες γυναίκες στην πολιτική, σε θέσεις εξουσίας, περισσότερες γυναίκες σε σημεία λήψης αποφάσεων, γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να αποκτήσουμε πιο κατάλληλες δημόσιες πολιτικές.

Η Franco θυμήθηκε δύο μαύρες γυναίκες πολιτικούς, της οποίας είχαν προηγηθεί, με δέκα χρόνια διαφορά η μια από την άλλη, προτρέποντας:

We cannot wait another 10 years or think that I will be there for another 10.

Δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλα 10 χρόνια ή να θεωρώ ότι θα βρίσκομαι εκεί για άλλα 10