[1]Πανό σε διαδήλωση υπέρ του Rafael Braga Vieira το 2014. Φωτογραφία: Mídia Ninja/Flickr, CC-BY-NC-SA 2.0
Ο Rafael Braga Vieira καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης πέντε ετών, αφότου τον συνέλαβε [2] η αστυνομία σε μεγάλη διαδήλωση [3] στο Ρίο ντε Τζανέιρο στις 20 Ιουνίου 2013. Μόλις 25 χρονών, ο Braga ήταν άστεγος και μάζευε ανακυκλώσιμα υλικά για να επιβιώσει. Λέει ότι αγνοούσε εντελώς ότι πραγματοποιούνταν καν μαζική διαδήλωση. Όταν η αστυνομία βρήκε υπό την κατοχή του μπουκάλια απολυμαντικών και λευκαντικών, του αποδόθηκαν κατηγορίας μεταφοράς εκρηκτικών υλών και καταδικάστηκε πριν από το τέλος του έτους.
Ο Braga ήταν το μόνο άτομο που μπήκε φυλακή σχετικά με τις διαμαρτυρίες του Ιουνίου του 2013, αλλά η περίπτωσή του ήταν απλά η αρχή ενός πιο ζοφερού έπους, για το οποίο λένε πλέον ακτιβιστές και νομικοί εμπειρογνώμονες ότι συμβολίζει [4] τον θεσμοθετημένο ρατσισμό του δικαστικού συστήματος της Βραζιλίας και την ποινικοποίηση της φτώχειας.
Ο Braga παρέμεινε στη φυλακή μέχρι τον Δεκέμβριο του 2015, όταν ένα δικαστήριο του επέτρεψε να εκτίσει το υπόλοιπο της ποινής του στο σπίτι της μητέρας του στο Ρίο, φορώντας ηλεκτρονικό πομπό στον αστράγαλο. Ένα μήνα αργότερα, όμως, η αστυνομία τον συνέλαβε και πάλι για τη μεταφορά 0,6 γραμμαρίων μαριχουάνας και ενός βεγγαλικού (το είδος που χρησιμοποιούν οι διακινητές ναρκωτικών για να προειδοποιήσουν τις συμμορίες, όταν εισέλθει η αστυνομία στην κοινότητα).
Στις 20 Απριλίου 2017, ο Braga καταδικάστηκε [5] για διακίνηση ναρκωτικών και αυτή τη φορά ένα δικαστήριο τον καταδίκασε σε 11 χρόνια και τρεις μήνες στη φυλακή παρά την έντονη εκστρατεία [6] (τώρα στο τρίτο έτος) που πραγματοποίησαν ακτιβιστές, οι οποίοι έχουν επανειλημμένα επισημάνει αντιφάσεις και παρατυπίες στις δύο δίκες του Braga.
Ο δικαστής στην πρώτη του δίκη το 2013 φαίνεται ότι αγνόησε μια τεχνική έκθεση της Κρατικής Υπηρεσίας Πυροτεχνουργών του Ρίο ντε Τζανέιρο, η οποία κατέληξε [7] στο συμπέρασμα ότι τα καθαριστικά προϊόντα του Braga είχαν «ελάχιστη εκρηκτική ικανότητα», εν μέρει επειδή τα μπουκάλια ήταν πλαστικά, ενώ τα κοκτέιλ μολότοφ συνήθως κατασκευάζονται με γυάλινες φιάλες.
Ο Braga αρνήθηκε τις κατηγορίες, οι οποίες οδήγησαν στη δεύτερη σύλληψή του το 2016, κατηγορώντας τους αστυνομικούς για επίθεση εναντίον του και πλαστογράφηση αποδεικτικών στοιχείων, κάτι που δεν είναι ασυνήθιστο για την Αστυνομία της Βραζιλίας [8], όπου οι ύποπτοι συχνά ξυλοκοπούνται για να καταγγείλουν διακινητές ναρκωτικών.
Στη δεύτερη δίκη, το δικαστήριο απέρριψε τον ένα μάρτυρα που κλήθηκε προς υπεράσπιση του Braga (ένας γείτονας που επιβεβαίωσε την εκδοχή του κατηγορούμενου για τα γεγονότα) με το σκεπτικό ότι ο γείτονας είχε «οικογενειακή σχέση» με τον Braga. Οι πέντε μάρτυρες της εισαγγελικής αρχής ήταν όλοι αστυνομικοί [9] με αντιφατικές μαρτυρίες. Για παράδειγμα, ένας αξιωματικός είπε ότι ο Braga μεταφέρθηκε στο πορτ-μπαγκάζ ενός περιπολικού, ενώ άλλος είπε ότι τον είχαν βάλει στο πίσω κάθισμα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο δικαστής αρνήθηκε [10] επίσης να λάβει υπόψιν το υλικό από κάμερες στην περιοχή όπου συνελήφθη ο Braga, κρίνοντας ότι «δεν ήταν απαραίτητο για την ολοκλήρωση της υπόθεσης».
Πολλοί νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν επίσης επικρίνει την ποινή, υποστηρίζοντας ότι πάνω από 11 χρόνια φυλάκισης είναι μια ιδιαίτερα αυστηρή τιμωρία για την κατοχή μικροποσότητας μαριχουάνας. Το Ponte Jornalismo, ένα ανεξάρτητο μέσο ενημέρωσης που κάλυψε στενά τις δύο δίκες, ανέφερε παρόμοιες περιπτώσεις [5], που οδήγησαν σε πολύ πιο μικρές ποινές, όπως όταν η αστυνομία συνέλαβε έναν 18χρονο άνδρα το 2007 για τη μεταφορά 25 γραμμαρίων μαριχουάνας. Αυτός ο ύποπτος πέρασε μόνο μια μέρα στη φυλακή, προτού ο δικαστής αποσύρει τις κατηγορίες για διακίνηση ναρκωτικών. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα G [11]1, ο κατηγορούμενος αργότερα παραδέχθηκε ότι έλαβε βοήθεια από τον πατέρα του, που είχε γενικά πολλές διασυνδέσεις και ήταν φίλος με άλλο δικαστή.
Οι αμφιλεγόμενοι νόμοι περί ναρκωτικών της Βραζιλίας επιτρέπουν στα δικαστήρια να αντιμετωπίζουν τους κατηγορούμενους με εντελώς διαφορετικούς τρόπους. Ενώ η χρήση ναρκωτικών ουσιών έχει αποποινικοποιηθεί, ο νόμος δεν προσφέρει σαφείς ορισμούς για το τι διαφοροποιεί τη «χρήση» και τη «διακίνηση», αφήνοντας την ετυμηγορία σε αστυνομικούς και δικαστές ανά περίπτωση. Ορισμένοι νομικοί εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι η ασαφής γλώσσα των νόμων αυτών ενισχύει πραγματικά τις ρατσιστικές προκαταλήψεις στο δικαστικό σύστημα της Βραζιλίας, όπου οι φτωχότεροι είναι πολύ πιο πιθανό να καταδικαστούν [12] για διακίνηση ναρκωτικών.
Ο David Miranda, δημοτικός σύμβουλος του Ρίο ντε Τζανέιρο από το αριστερό κόμμα Σοσιαλισμός και Ελευθερία, συνέκρινε τη δίκη του Braga με μια άλλη περίφημη υπόθεση στη Βραζιλία από το 2013, όταν η αστυνομία ανακάλυψε 450 κιλά πάστα κοκαΐνης σε ελικόπτερο ιδιοκτησίας του κρατικού αξιωματούχου και επιχειρηματία Gerais Gustavo Perrella, γιου του γερουσιαστή Zezé Perella. Η αστυνομία συνέλαβε τον πιλότο του ελικοπτέρου (υπάλληλο της οικογένειας Perrella) με την κατηγορία της διακίνησης ναρκωτικών, ενώ οι εισαγγελείς αγνόησαν τους Perrella.
- pinho sol = 11 anos de prisão
- 450 kg de cocaína num helicóptero = processo arquivado#LiberdadeparaRafaelBraga [13]
— David Miranda (@davidmirandario) April 22, 2017 [14]
- pinho sol (καθαριστικό προϊόν) = 11 χρόνια φυλάκιση
– 450 κιλά κοκαΐνη σε ελικόπτερο = η υπόθεση πήγε αρχείο # FreedomforRafaelBraga
Rafael Braga V. ao lado de uma pichação “Se você só olha da esquerda p/ direita o estado te esmaga de cima p/ baixo” pic.twitter.com/dPgTLzoq66 [15]
— Roger Cury (@semfimlucrativo) January 2, 2016 [16]
Rafael Braga V. δίπλα σε γκραφίτι που λέει “Κοιτάς μονάχα από αριστερά προς τα δεξιά, ενώ το κράτος σε συνθλίβει από τα πάνω προς τα κάτω” [Αυτή η φωτογραφία κοινοποιήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ελήφθη στις 20 Νοεμβρίου 2014].
Στα μέσα Απριλίου 2017, πολλοί χρήστες του Διαδικτύου αντέδρασαν με οργή στη νέα καταδίκη του Braga, συμπεριλαμβανομένου του δικηγόρου και καθηγητή [17] Antônio Pedro Melchior:
Σε μια χώρα με τεράστιο ιστορικό παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το θεσμό της Αστυνομίας, όπου η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού δηλώνει ότι δεν εμπιστεύονται την αστυνομία, δεν μπορούν να γίνουν δεκτές καταδικαστικές αποφάσεις που βασίζονται αποκλειστικά στο λόγο του αστυνομικού.
Ο ομοσπονδιακός αντιπρόσωπος και ακτιβιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων Jean Wyllys έγραψε [18] επίσης στο Facebook:
Ένα σενάριο εκπληρώθηκε. Ο δικαστής απλώς ενεργούσε όπως αναμενόταν.
Έδωσε στον Rafael μια ετυμηγορία. Το ίδιο κι εμείς όλοι μας. Συνοψίζοντας όλο τον εξευτελισμό μιας τέτοιας χαρακτηριστικής ακραίας βραζιλιάνικης φτώχειας στην καταδίκη ενός ακόμη μαύρου, ο δικαστής υπάκουσε όσους αποτελούν τους νόμους στη Βραζιλία.
Η Διεθνής Αμνηστία στο Twitter καταδίκασε την ετυμηγορία:
“Nenhum de nós pode se calar diante da perspectiva que ele pague por crimes que não cometeu” @juremawerneck [19] #LiberdadeParaRafaelBraga [20] pic.twitter.com/GoeGpahcZP [21]
— AnistiaInternacional (@anistiabrasil) April 24, 2017 [22]
“Κανένας από εμάς δεν μπορεί να σιωπά στην προοπτική ότι πληρώνει για εγκλήματα που δεν έχει διαπράξει”
Πολλές διαδηλώσεις υπέρ του Braga είχαν λάβει χώρα στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στο Σάο Πάολο και ακόμη και στην Ουρουγουάη [23]. Στις 24 Απριλίου 2017, εκατοντάδες άνθρωποι συμμετείχαν επίσης σε αγρυπνία [24] στο Σάο Πάολο για να διαμαρτυρηθούν για τη νέα ποινή φυλάκισης.
Διαδήλωση στο Σάο Πάολο για την απελευθέρωση του Rafael Braga. Φωτογραφία: Daniel Arroyo και Ponte Jornalismo, χρησιμοποιείται με άδεια.
Μπορείτε να βρείτε φωτογραφίες από τη διαδήλωση στο Σάο Πάολο στην ιστοσελίδα του Ponte Jornalismo [25] και στη σελίδα του Mães de Maio στο Facebook [26]. Επίσης, κάποια βίντεο [27] της διαδήλωσης δημοσιεύθηκαν στη σελίδα Facebook Alma Preta [28]. Στο Facebook, η σελίδα Pela Liberdade de Rafael Braga Vieira (Για την ελευθερία του Rafael Braga Vieira) δημοσίευσε ένα πλήρες χρονοδιάγραμμα [29] (στα πορτογαλικά) που απεικονίζει την ιστορία του Rafael, ξεκινώντας με την πρώτη σύλληψή του το 2013 και καταλήγοντας με την καταδίκη του τον Απρίλιο του 2017.