Κίνδυνος για τοποθεσία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO: Η βουλγαρική κυβέρνηση επιτρέπει την κατασκευή στο Πιρίν, πολίτες διαμαρτύρονται

Chamois (wild goat) grazing in Pirin National Park

Αγριοκάτσικο βόσκει στο Εθνικό Πάρκο Πιρίν: ένα σπάνιο και μακρινό θέαμα, καθώς αυτά τα ορεινά ζώα φοβούνται τη γειτονική ανθρώπινη δραστηριότητα. Φωτογραφία από Miro Iv (2017), χρησιμοποιείται με άδεια.

Οι διαδηλωτές κατέβηκαν στους δρόμους σε 29 διεθνείς πόλεις, κατηγορώντας τη βουλγαρική κυβέρνηση για δωροδοκία και παραβίαση του εγχώριου και κοινοτικού περιβαλλοντικού δικαίου, αφού αποφάσισε να επιτρέψει την περαιτέρω κατασκευή στο Εθνικό Πάρκο Πιρίν, έναν χώρο Παγκόσμιας Φυσικής Κληρονομιάς.

Τον Δεκέμβριο του 2017, το υπουργικό συμβούλιο ψήφισε σχέδιο για να επιτρέψει τις κατασκευαστικές δραστηριότητες στο 48% του πάρκουμια κίνηση που αντίκειται στη νομοθεσία και θεωρείται παραβίαση της κατάστασης ως προστατευόμενου χώρου. Μετά από αυτό που πολλοί ένιωσαν ότι ήταν η αποτυχημένη απάντηση της κυβέρνησης στην αντιμετώπιση της δημόσιας κατακραυγής, οι περιβαλλοντολόγοι ξεκίνησαν μια διεθνή εκστρατεία ενημέρωσης, σε μια προσπάθεια να πιέσουν τις αρχές να υποστηρίξουν το νόμο για την προστασία της φυσικής κληρονομιάς.

Ο Εθνικός Δρυμός του Πιρίν ιδρύθηκε για να προστατεύσει τη βιοποικιλότητα στο δεύτερο υψηλότερο βουνό της Βουλγαρίας, μια περιοχή που θεωρείται ένας από τους πιο καλά διατηρημένους φυσικούς οικοτόπους στην Ευρώπη. Εκτείνεται σε 403 τετραγωνικά χιλιόμετρα (περίπου 156 τετραγωνικά μίλια) και περιέχει εκπληκτικά τοπία που κυμαίνονται από βραχώδεις άγονες κορυφές μέχρι καταπράσινα δάση και από παγετώδεις λίμνες μέχρι παρθένους ποταμούς. Είναι το σπίτι πολλών απειλούμενων ειδών χλωρίδας και πανίδας, όπως ο χρυσαετός, η καφετιά αρκούδα και ο αίγαγρος. Οι ντόπιοι λένε ιστορίες ότι ο βαλκανικός λύγκας (ένα ζώο που κατά καιρούς θεωρείται ότι έχει εξαφανιστεί στη χώρα) εξακολουθεί να περιφέρεται στο πάρκo.

View of Pirin National Park's glorious peaks and forests.

Ένα τουριστικό μονοπάτι στο Εθνικό Πάρκο του Πιρίν. Τα παλιά δάση σε αυτή την παρθένα θέα δεν προστατεύονται πλέον από την επέκταση του χιονοδρομικού κέντρου. Φωτογραφία από Yulian Nedelchev (2017), χρησιμοποιείται με άδεια.

Λόγω των πολύτιμων φυσικών θαυμάτων του, το Πιρίν χαρακτηρίστηκε από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 1983. Το καθεστώς αυτό προστίθεται στην παγκόσμια φήμη του ως τουριστικού προορισμού, χαρακτηριστικό πολύτιμο για πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις στη γύρω περιοχή. Ωστόσο, καθώς η γειτονική πόλη του χιονοδρομικού κέντρου του Μπάνσκο άρχισε να διοργανώνει αγώνες χειμερινών αθλημάτων και να προσελκύει πολλούς ξένους τουρίστες με τις χαμηλές τιμές, το αθλητικό συγκρότημα άρχισε να επεκτείνεται γρήγορα με μη βιώσιμο τρόπο.

Από το 2001, το θέρετρο του Μπάνσκο έχει επεκταθεί πέρα από το επιτρεπόμενο έδαφος του, διοχετεύοντας πλήθος τουριστών στη μικρή πόλη. Τα ξενοδοχεία, οι πίστες σκι και οι εγκαταστάσεις υποστήριξής τους έχουν ήδη εισβάλει στο κοντινό εθνικό πάρκο με πάνω από 160 εκτάρια, προκαλώντας διάβρωση του εδάφους, απώλεια βιοποικιλότητας και ρύπανση σε πηγές πόσιμου νερού. Το 2010, η UNESCO απέκλεισε την τουριστική περιοχή που εκτείνονταν στο 0,6% του πάρκου, από το Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς για να αποτελέσει την ουδέτερη ζώνη και συνεχίζει να εκφράζει ανησυχίες για την επέκταση του χιονοδρομικού κέντρου.

Λόγω της δημοτικότητας της περιοχής, το χιονοδρομικό κέντρο του Μπάνσκο διαθέτει μια τεράστια βάση καταλυμάτων για σχετικά μικρό αριθμό μονοπατιών για σκι και μόνο μία γραμμή ανελκυστήρα, με αποτέλεσμα κυκλοφοριακές συμφορήσεις και μεγάλες ουρές τουριστών να περιμένουν τη σειρά τους για τον ανελκυστήρα. Η μη βιώσιμη ανάπτυξη του χιονοδρομικού κέντρου έχει οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση και στη συνέχεια μείωση των τιμών των ακινήτων. Αυτή η χρηματοοικονομική φούσκα αυξάνεται καθώς οι προοπτικές ακόμα μεγαλύτερης διεύρυνσης γίνονται πραγματικότητα. Σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν τις τιμές τους και να πουλήσουν περισσότερα ακίνητα γύρω από το Μπάνσκο, η Ulen (η εταιρεία που διαθέτει υποδομή για σκι) έχει περάσει χρόνια άσκησης πιέσεων στη βουλγαρική κυβέρνηση για την επέκταση των παραχωρήσεων στο εθνικό πάρκο και την άρση των περιορισμών στις κατασκευαστικές δραστηριότητες στην προστατευόμενη περιοχή με την τροποποίηση του Σχεδίου Διαχείρισής του (το δεκαετές πλαίσιο αυτού που επιτρέπεται εντός του πάρκου).

Τα παραδοσιακά βουλγαρικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία κατά κύριο λόγο ανήκουν σε ισχυρούς ολιγάρχες, υποβαθμίζουν την αντίθεση των περιβαλλοντικών ΜΚΟ, αποκρύπτοντας τα θέματα που προκαλούν μεγάλη ανησυχία, δημοσιεύοντας ιστορίες που επικεντρώνονται σε θέματα που ευνοούν το θέρετρο, όπως τα υπερφορτωμένα βαγόνια του ανελκυστήρα. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι υποστήριξαν αυτή την εκδοχή υποστηρίζοντας ότι το σχέδιο τροποποιείται μόνο για να επιτρέψει μια δεύτερη γραμμή ανελκυστήρα, αν και αυτό δεν αναφέρεται στην πραγματική νομοθεσία. Ο υπουργός περιβάλλοντος άφησε εν αμφιβόλω την επιχειρηματολογία της κυβέρνησης όταν αρνήθηκε να αλλάξει τη γλώσσα, η οποία θα διευκρινίζει ότι επιτρέπεται να κατασκευαστεί μόνο ένας ανελκυστήρας, μια τροπολογία που προτάθηκε από τον διάσημο αναρριχητή Boyan Petrov.

Τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης επικεντρώθηκαν επίσης στα οικονομικά οφέλη της ανάπτυξης και του εισοδήματος για τους ντόπιους. Οι κάτοικοι των οποίων τα μέλη εργάζονται στις ενδιαφερόμενες εταιρείες και οι οικογένειές τους εξέφρασαν τη δημόσια στήριξη για την επέκταση του θέρετρου, ανεξάρτητα από τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στο περιβάλλον.

Παρά τις συμβουλές περιβαλλοντικών εμπειρογνωμόνων, που προειδοποίησαν κατά της ανάπτυξης μιας μεγάλης περιοχής σκι λόγω της κλιματικής αλλαγής και της προβλεπόμενης συντομευμένης χειμερινής περιόδου, οι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων άσκησαν πίεση. Κάθε χρόνο, η εγκατάσταση σκι εξαρτάται όλο και περισσότερο από τα κανόνια χιονιού που χρησιμοποιούν τοπικές προμήθειες ύδρευσης και όχι από την πραγματική χιονόπτωση.

Παρά το γεγονός ότι οι νέες κατασκευές υποβαθμίζουν την φυσική άμυνα του πάρκου από την αλλαγή του κλίματος, κατά την τελευταία σύνοδο του 2017, η βουλγαρική κυβέρνηση επέκτεινε τα εδάφη που ανοίχτηκαν για να γίνουν κατασκευές από 0,6% σε 48% του πάρκουσυμπεριλαμβανομένων των ζωνών που προορίζονται για την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων. Οι ακτιβιστές φοβούνται ότι αυτό θα ανοίξει μια πύλη που θα οδηγήσει στην επέκταση της περιοχής σκι, απειλώντας τα αιώνια δάση με την υλοτομία και την περαιτέρω εισβολή των επιζήμιων δραστηριοτήτων.

Protest for Pirin in Plovdiv, Bulgaria. Citizens block the streets in demand of restoring the park.

Πολίτες που διαμαρτύρονται κατά της αμφιλεγόμενης τροποποίησης του Εθνικού Δρυμού Πιρίν μπλοκάρουν έναν κεντρικό δρόμο στο Πλόβντιβ, σε μία από τις 15 διαδηλώσεις στις 11 Ιανουαρίου. Φωτογραφία από Mitakis Fotos, 2018 [CC BY-NC-SA]

Η απόφαση αυτή προκάλεσε οργή στη Βουλγαρία και χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν διαμαρτυρόμενοι σε περισσότερες από 20 μεγάλες πόλεις της Βουλγαρίας στις 4, 11 και 18 Ιανουαρίου του τρέχοντος έτουςη μεγαλύτερη κινητοποίηση των πολιτών από τις αντιδημοκρατικές διαμαρτυρίες του 2013. Διαμαρτυρίες έλαβαν χώρα επίσης σε άλλες 8 Ευρωπαϊκές πόλεις, ακόμη και μέχρι το Σίδνεϊ στην Αυστραλία.

Πριν από την αμφισβητούμενη απόφαση, το θέμα έλαβε προσοχής των διεθνών μέσων ενημέρωσης: ο Guardian δημοσίευσε ένα άρθρο, ο διάσημος ηθοποιός του Χόλιγουντ Τζάρεντ Λέτο διαδήλωσε για το Πιρίν και το Ίδρυμα DiCaprio κοινοποίησε την έκκληση του WWF για να σώσει το πάρκο που συγκέντρωσε πάνω από 100.000 υπογραφές. Νωρίτερα το 2017, η UNESCO εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με το καθεστώς του Πιρίν ως χώρου παγκόσμιας κληρονομιάς. Δυστυχώς, η διεθνής πίεση δεν ήταν αρκετή για να μπορέσει η Βουλγαρική κυβέρνηση να προστατεύσει ένα από τα τρία εθνικά της πάρκα.

Οι ανήσυχοι πολίτες βγήκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσηςμε το hashtag #SavePirin:

Το παλαιότερο δέντρο στη Βουλγαρία. Αυτό το σπάνιο πεύκο μεγάλωνε για 1.300 χρόνια στο βουνό του Πιρίν. Είναι τόσο παλιό όσο το βουλγαρικό κράτος. Τώρα η βουλγαρική “πατριωτική” κυβέρνηση επιμένει στην εκκαθάριση δεκάδων νέων μονοπατιών σκι σ’ αυτό το θεαματικό δάσος.

Αυτή είναι η πατρίδα μου γεμάτη με την πιο εκπληκτική φύση, γεμάτη με τα θαύματα του ζωικού κόσμου. Εμείς οι άνθρωποι δεν θέλουμε να χαθούν τα πάντα. Γι’ αυτό διαμαρτυρόμαστε σήμερα.

Οι διαδηλωτές χρησιμοποίησαν επίσης το hashtag για να διοργανώσουν διαδηλώσεις υποστήριξης στο εξωτερικό:

Γεια σε όλους,

Θα σας δούμε όλους πολύ σύντομα στην πρεσβεία (Mauerstrasse 11, 10117 Βερολίνο) από τις 5 μ.μ. Βασιζόμαστε σε σας παρά τον άνεμο και τις νιφάδες χιονιού. Θα κάνουμε όπως κάνουν οι πιγκουίνοι για να ζεσταθούμε μεταξύ μας.

Στις θέσεις σας, να είστε έτοιμοι.

Εάν βρίσκεστε στην ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ απόψε – ή στο ΛΟΝΔΙΝΟ, ΒΕΡΟΛΙΝΟ, ΒΙΕΝΝΗ, ΠΡΑΓΑ, ΑΜΒΟΥΡΓΟ, ή ΟΞΦΟΡΔΗ…

Πηγαίνετε σε μια διαμαρτυρία αλληλεγγύης για να ζητήσετε τη διάσωση της #φύσης της Βουλγαρίας στο Εθνικό Πάρκο #Πιρίν και να μπει τέλος στη διαφθορά.

Οι διαμαρτυρίες περιλάμβαναν επίσης δράση σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως από το πανευρωπαϊκό Κόμμα των Πρασίνων.

Είμαστε αλληλέγγυοι με τους Βουλγάρους Πράσινους @zelenite και οικολόγους στη Βουλγαρία και σε ολόκληρη την Ευρώπη που διαμαρτύρονται για την απόφαση της κυβέρνησης να επιτρέψει την επέκταση ενός χιονοδρομικού κέντρου στο Εθνικό Πάρκο του Πιρίν

Ως δείκτης του ευρύτερου αντίκτυπου αυτής της διαδικτυακής συζήτησης, ο Πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Μπόικο Μπορίσοφ αποφάσισε να ανταποκριθεί στις ανησυχίες του Κόμματος των Πρασίνων μέσω του προφίλ του στο Twitter. Αυτό προκάλεσε περισσότερες αντιδράσεις από τους Βούλγαρους πολίτες σχετικά με το πραγματικό νόημα και τις συνέπειες της τροπολογίας:

Οχι δεν είναι. Ψηφίσατε το κείμενο. Θα έπρεπε πρώτα να το διαβάσετε.

Οι διαδηλωτές ζητούν την απόσυρση της αμφιλεγόμενης απόφασης και αξιόπιστες εγγυήσεις ότι η προστασία του πάρκου και το κράτος δικαίου θα προστατευθούν — συμπεριλαμβανομένης της παραίτησης του υπουργού περιβάλλοντος Neno Dimov. Οι διαμαρτυρίες προγραμματίζονταν για τις 25 Ιανουαρίου, με την προσδοκία ότι θα συμμετέχουν νέες πόλεις και θα ζητήσουν προστασία για το πάρκο.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.