Στα τέλη του περασμένου μήνα, ο αυταρχικός πρόεδρος του Καζακστάν Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγιεφ δημιούργησε αναταραχή, όταν διέταξε τους υπαλλήλους να μιλούν στην κρατική γλώσσα, στα καζακικά, αντί της άλλης “επίσημης” γλώσσας της χώρας, τα ρωσικά.

Οι λόγοι για την ξαφνική εντολή, καθώς και οι πιθανές συνέπειές της, εξακολουθούν να συζητούνται στην χώρα της Κεντρικής Ασίας.

“Ήρθε η ώρα”;

 

Τα καζακικά είναι η κρατική γλώσσα του Καζακστάν από το 1989, όταν ήταν ακόμα σοβιετική δημοκρατία. Όμως, ακόμη και ένα τέταρτο του αιώνα μετά την ανεξαρτησία, τα ρωσικά εξακολουθούν να κυριαρχούν στα ΜΜΕ, στην εθνική κυβέρνηση και στους επιχειρηματικούς κύκλους, μια κληρονομιά της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και της κομμουνιστικής εποχής.

Επιπλέον, η συνεχιζόμενη υπεροχή της Ρωσίας έχει κατανοηθεί ως ευεργετική για την αρμονία μεταξύ των εθνοτήτων στη ποικιλόμορφη χώρα.

Οι Καζάκοι αποτελούν μόλις τα δύο τρίτα των 18 εκατομμυρίων κατοίκων της δημοκρατίας, ενώ οι Ρώσοι αποτελούν το ένα πέμπτο. Άλλες ομάδες, όπως οι Ουκρανοί, οι Ουιγούροι, οι Τατάροι και οι Κορεάτες, συχνά συνηθίζουν να μιλάνε στα ρωσικά παρά στα καζακικά, ενώ πολλοί Καζάκοι που ζουν στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, το Αλμάτι και στην Αστάνα, είναι επίσης πιο επιρρεπείς στην ομιλία της ρωσικής.

Ακόμα και ο ίδιος ο Ναζαρμπάγιεφ, ο οποίος μιλάει άπταιστα τα καζακικά, φαίνεται να προτιμά να μιλάει ρωσικά.

Η επικράτηση των ρωσικών στο Καζακστάν ενδιαφέρει επίσης τη Ρωσία, η οποία θεωρεί το Καζακστάν σημαντικό σύμμαχο και μέρος του αυτοανακηρυγμένου “Ρωσικού Κόσμου” του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.

Γι’ αυτούς τους λόγους, η άμεση οδηγία για τη διοργάνωση κυβερνητικών συνόδων στα καζακικά και “μόνο” στις 26 Φεβρουαρίου αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς.

Το Reuters ανέφερε την επόμενη μέρα ότι σχεδόν όλοι οι αξιωματούχοι χρησιμοποιούν τη γλώσσα σε μια συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, προς τέρψιν πολλών χρηστών μέσων κοινωνικής δικτύωσης που μιλάνε τα καζακικά.

Σε μια τυπική απάντηση στις ειδήσεις, ο Bakyt Sultan έγραψε στο Facebook ότι “ήρθε η ώρα” για μια τέτοια οδηγία. Η δημοσίευση του Sultan ήταν στα καζακικά με ελάχιστα ρωσικά.

Καιρός ήταν!!! Δυστυχώς, μας έχει γίνει συνήθεια να μιλάμε στα ρωσικά εξαιτίας μερικών ανθρώπων που δεν μιλούν καζακικά. Αν μιλάμε στα καζακικά, εκείνοι που δεν μιλάνε, πρέπει να μάθουν.

Ο Marzhan Usenbay, ένας άλλος ομιλητής των καζακικών, έγραψε απλά: “Ζήτω! Ζήτω! Καταπληκτικά νέα”.

Αγνόηση της Ρωσίας ή άλλη “απόσπαση της προσοχής”;

 

Είναι απίθανο η Μόσχα να χαίρεται. Κάποιοι βλέπουν την εντολή να προωθήσουν τη χρήση των καζακικών στο υψηλότερο επίπεδο ως μια προσπάθεια να μειωθεί η επιρροή του γίγαντα γείτονα του Καζακστάν προς το Βορρά.

Αυτές οι κινήσεις στο Καζακστάν έχουν γίνει πιο αισθητές στο τέλος μιας ανησυχητικής περιόδου που ξεκίνησε με την κρίση της Ουκρανίας το 2014.

Από τότε, το Καζακστάν έχει χρησιμοποιήσει αρκετές ευκαιρίες για να διεκδικήσει την ανεξαρτησία του από τη Μόσχα. Το 2015 γιόρτασε τα 550 χρόνια κρατικής υπόστασης με μεγαλειώδη τρόπο, αφότου ο Πούτιν έμοιαζε να αμφισβητεί την προ-σοβιετική ιστορία της χώρας.

Άλλοι, όμως, θεωρούν ότι αποτελεί έναν άλλο ακόμη ελιγμό που αποσπά την προσοχή του κοινού από την αργή οικονομική ανάπτυξη και τη μαζική διαφθορά. Αυτές οι αντιδράσεις αντικατόπτριζαν τις απαντήσεις στην κίνηση της κυβέρνησης πέρυσι να αλλάξει το αλφάβητο που χρησιμοποιείται για το Καζακστάν από κυριλλικό σε λατινικό.

Ένας χρήστης του Facebook με το ψευδώνυμο Natsad Napsa απέρριψε την οδηγία ως “εκτροπή”.

Αυτό είναι απλώς μια εκτροπή! Εάν είναι γνήσια, θα εξαλείψουν τα ρωσικά από το Σύνταγμα. Εάν δεν το κάνουν αυτό, είναι απλά μια απόσπαση προσοχής!

Όχι μόνο το κοινοβούλιο και η κυβέρνηση αλλά το σύνολο του Καζακστάν, συμπεριλαμβανομένων όλων των κρατικών δομών, των ΜΜΕ, των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που ξεκινούν από το νηπιαγωγείο μχρι στο Πανεπιστήμιο Ναζαρμπάγιεφ και ο ίδιος ο πρόεδρος και η διοίκησή του θα πρέπει όλοι να μιλούν στα καζακικά. Επιπλέον, οι επίσημες εργασίες πρέπει να γράφονται στα καζακικά. Εάν δεν συμβεί αυτό, τότε για άλλη μια φορά, πρόκειται για μια ακόμη περίπτωση όπου ξεγελάσαμε τους ανθρώπους με δηλώσεις.

Με το ένα πόδι μέσα και το άλλο έξω

 

Εάν το Καζακστάν σοβαρολογεί για τη μετάβαση από τα ρωσικά στα καζακικά, θα είναι μια δύσκολη διαδρομή για ορισμένους υψηλόβαθμους αξιωματούχους.

Επί του παρόντος, οι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μοιράζονται δραστήρια ένα βίντεο από μια πρόσφατη σύνοδο του κοινοβουλίου, στην οποία ένας βουλευτής του Κοινοβουλίου θέτει μια ερώτηση στον επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας Daniar Akishev, έναν καζακικής εθνικότητας, του οποίου η κύρια γλώσσα είναι τα ρωσικά.

Ο Akishev απαντά στα καζακικά, σε μια προσπάθεια να εκπληρώσει τη διαταγή του Ναζαρμπάγιεφ, αλλά δεν καταφέρνει να γίνει κατανοητός. Η απάντησή του προκάλεσε μαζικά γέλια από όσους μιλούν άπταιστα καζακικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ωστόσο, καθώς το βίντεο εξαπλώθηκε, το ίδιο συνέβη και με τις αναρτήσεις στο Facebook από χρήστες που συμπάσχουν με τον Akishev και υπενθυμίζουν τις δικές τους δυσκολίες, όταν μάθαιναν να μιλάνε την κρατική γλώσσα.

Εν πάση περιπτώσει, ο Akishev, ο οποίος υποσχέθηκε να αυξήσει το επίπεδο γνώσης των καζακικών του σε πλήρη επάρκεια, όταν διορίστηκε επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας πριν από δύο χρόνια, δεν πρέπει να αισθάνεται υπερβολικά κατσούφης.

Τις τελευταίες ημέρες η κυβέρνηση έχει μετριάσει κάπως την απαίτηση από τους αξιωματούχους να μιλούν “μόνο” καζακικά στις κυβερνητικές συνεδριάσεις.

Μιλώντας σε συνεδρίαση της γερουσίας της 1ης Μαρτίου, η γερουσιαστής Dariga Nazarbayeva, η οποία είναι η μεγαλύτερη κόρη του προέδρου και επίσης μία πιθανή διάδοχος, σημείωσε ότι “κανείς δεν έχει ακυρώσει” τα ρωσικά ακόμη και ότι η γλώσσα θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται στα επίσημα αξιώματα.

Η ίδια μιλούσε ρωσικά στην συνεδρίαση.

Ανάμικτα μηνύματα, πράγματι.