[1]Ψάρια που εκτίθενται σε μια αγορά ψαριών στο Sylhet. Εικόνα από το Flickr από τον χρήστη David Stanley. CC By 2.0
Ένα πρόσφατο άρθρο που δημοσίευσε η βρετανική εφημερίδα The Telegraph χαρακτηρίζει το Μπανγκλαντές ως την “πιο χορτοφαγική χώρα στον κόσμο“ [2]. Η έκθεση ανέφερε μια μελέτη του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ του 2009, η οποία έδειξε ότι μόνο τέσσερα κιλά κρέατος καταναλώνονται από κάθε κάτοικο του Μπανγκλαντές σε ένα χρόνο, σε αντίθεση με τα 120 κιλά κρέατος που καταναλώνονται από ένα άτομο στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, οι σχολιαστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έσπευσαν να επισημάνουν ότι η ταμπέλα του “χορτοφαγικού” ήταν ανακριβής: οι κάτοικοι του Μπανγκλαντές καταναλώνουν πολύ λίγο κρέας, επειδή τα ψάρια είναι παραδοσιακά η βασική τους τροφή και επειδή το κρέας είναι γενικά ακριβό.
Ο Sumit Kumar Banshal [3] από το Νέο Δελχί της Ινδίας προειδοποίησε τους αναγνώστες να βασίσουν την κρίση τους στο άρθρο του Telegraph στο σύνολό του, όχι μόνο στον παραπλανητικό τίτλο “χορτοφάγος”.
Αυτό δηλώνει τη χαμηλότερη κατανάλωση κρέατος ανά κάτοικο ως χορτοφαγική χώρα!! Πρώτα απ’ όλα η χαμηλή κατανάλωση κρέατος δεν κάνει κάποιον χορτοφάγο ούτε μεταφορικά!!
Δεύτερον, το Μπανγκλαντές είναι μια χώρα που τρώει ψάρι κατά βάση, έτσι υπάρχει λιγότερη κατανάλωση κρέατος!
Πολύ κακή χρήση στατιστικών συμπερασμάτων σε αυτό το άρθρο!!
Το Μπανγκλαντές [4] είναι μια από τις πολυπληθέστερες χώρες του κόσμου με εκτιμώμενο πληθυσμό 163 εκατομμυρίων το 2016 [5] σε μια έκταση 147.570 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η οικονομία του είναι σε μεγάλο βαθμό γεωργική και το βασικό φαγητό του Μπανγκλαντές είναι το ρύζι, το ψάρι και το ντάαλ (φακές) με μία μεγάλη ποικιλία πολλών κάρυ. Το Μπανγκλαντές είναι γνωστό για την καλλιέργεια ψαριών του γλυκού νερού και βρίσκεται στην τέταρτη θέση παγκοσμίως [6] στην παραγωγή ψαριών.
Δεδομένου ότι πρόκειται για μια πλειοψηφικά μουσουλμανική χώρα, πρωτεΐνες όπως το βόειο κρέας και τα πουλερικά εμφανίζονται κυρίως σε μενού που περιλαμβάνουν κρέας. Ωστόσο, πολλά γεύματα για χορτοφάγους είναι κοινά στα νοικοκυριά, επειδή οι μέσοι Μπανγκλαντεσιανοί, ιδιαίτερα εκείνοι που ζουν σε αγροτικές περιοχές, συχνά δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά το κρέας ως συστατικό όλων των γευμάτων τους.
Ο εκπατρισμένος Μπανγκλαντεσιανός επαγγελματίας της πληροφορικής Bickey Russell σχολίασε στο Facebook σχετικά με ένα τυπικό αστικό μενού στο Μπανγκλαντές: [7]
Δεν είμαι ειδικός με κανένα τρόπο, αλλά κατά την άποψή μου, η μπενγκάλι μαγειρική κληρονομιά έχει κυρίως να κάνει με ψάρια και λαχανικά. Ενώ μεγάλωνα στη Ντάκα στα τέλη της δεκαετίας του '90, βόειο κρέας/κοτόπουλο δεν σερβίρονταν καθημερινά στο σπίτι. Σίγουρα, το φαγητό του Μπανγκλαντές έχει μερικά εκπληκτικά πιάτα με βάση το κρέας (π.χ. kacchi, tehari, kabab κλπ.), αλλά αυτές είναι ακόμα αρκετά «σύγχρονες» εισαγωγές στην κουζίνα. Επίσης, το κρέας εξακολουθεί να είναι υπερβολικά ακριβό για τον μέσο άνθρωπο / οικογένεια στη χώρα.
Σύμφωνα με ένα άρθρο γνώμης στην εφημερίδα Dhaka Tribune [8] από τον Mahmood Sadi, “Η κατά κεφαλήν απαίτηση του Μπανγκλαντές για κρέας είναι 43,25 κιλά, αλλά η διαθεσιμότητα είναι μόλις 9,12 κιλά, δηλώνοντας έλλειμμα σχεδόν 79%. Λόγω της έλλειψης αγοραστικής δύναμης, η κατανάλωση μειώθηκε περίπου τέσσερα κιλά”.
Η έλλειψη αγοραστικής δύναμης δείχνει ότι το κρέας γίνεται όλο και πιο αγαπητό στο Μπανγκλαντές για διάφορους λόγους. Ο Sadi σημειώνει ότι σχεδόν το ήμισυ της κατανάλωσης κρέατος στο Μπανγκλαντές είναι κόκκινο κρέας, κυρίως από αγελάδες. Το Μπανγκλαντές χρειάζεται περισσότερα από 3 εκατομμύρια αγελάδες για να καλύψει τη ζήτηση. Περίπου 1 εκατομμύριο αγελάδες προέρχονται από τη χώρα και το υπόλοιπο είναι νόμιμες και παράνομες εισαγωγές αγελάδων από τη γειτονική Ινδία.
Το 2014, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι [9] και το κόμμα του Bharatiya Janata Party [10] (BJP) ήρθαν στην εξουσία και έλαβαν διάφορα μέτρα για την προστασία των αγελάδων, καθώς τα βοοειδή θεωρούνται ιερά [11] στην ινδουιστική θρησκεία. Τα επόμενα χρόνια, η Ινδία επέτρεψε την εξαγωγή λιγότερων βοοειδών στο Μπανγκλαντές, γεγονός που οδήγησε σε αύξηση κατά 50% της τιμής του βοείου κρέατος [12], σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο όρο παγκοσμίως. Ως αποτέλεσμα, το βόειο κρέας είναι πλέον πολυτέλεια για πολλούς φτωχούς στη χώρα και υπάρχει αύξηση της κατανάλωσης [13] άλλων μορφών πρωτεΐνης.
[14]Ένα κρεοπωλείο σε αγορά στην Ντάκα, Μπανγκλαντές. Εικόνα από το Flickr μέσω του Ινστιτούτου Ερευνών για την Επισιτιστική Πολιτική. 2010. CC: BY-NC-ND 2.0
Ορισμένες απόψεις ήταν σκληρές επικρίνοντας το σχόλιο της Telegraph, η οποία κέρδισε την κάλυψη σε ορισμένα τοπικά πρακτορεία [15] ειδήσεων του Μπανγκλαντές. Ο Shayan S. Khan [16], ένας σχολιαστής στο Facebook, ξέσπασε:
Είναι αρκετά κακό που κάποιος ταξιδιωτικός δημοσιογράφος του Telegraph κάνει γκάφα προσπαθώντας να φανεί έξυπνος με κάποια στατιστικά στοιχεία, είναι πολύ πιο τραγικό όμως, όταν ανακυκλώνεται χωρίς αμφισβήτηση στα ΜΜΕ, το επίπεδο της φρενίτιδας είναι αφόρητο.
Ο εργαζόμενος στην ανάπτυξη Rashed Rahgir αμφισβήτησε τη διαφημιστική εκστρατεία:
Is it an achievement?
Or the glass is half empty point of view.
The lowest per head protein consumption! https://t.co/Kwg6a7VnHx [17]— Rashed Rahgir (@rrahgir) March 29, 2018 [18]
Είναι επίτευγμα αυτό;
Ή είναι η άποψη του μισογεμάτου ποτηριού.
Η κατά κεφαλήν χαμηλότερη κατανάλωση πρωτεΐνης!
Πολλοί επεσήμαναν ότι η πλειοψηφία των Μπανγκλαντεσιανών δεν τηρούν τον χορτοφαγικό τρόπο ζωής. Ο πρόεδρος της χορτοφαγικής κοινωνίας του Μπανγκλαντές ισχυρίστηκε [19] ότι μόνο ένα πολύ μικρό μέρος των ανθρώπων μπορεί να είναι χορτοφάγοι. Η Marie, συγγραφέας ενός ταξιδιωτικού ιστολογίου για τους βίγκαν, σημείωσε [20] ότι στην κουζίνα του Μπανγκλαντές υπάρχουν συχνά ίχνη κρέατος στο φαγητό και είναι δύσκολο να έχουμε ένα αξιοπρεπές χορτοφαγικό γεύμα.
Και η Nadia Khan σχολίασε στο Facebook [21]:
Δεν μπορείτε καν να βρείτε ένα αξιοπρεπές χορτοφαγικό μέρος στο Μπανγκλαντές, παρά μιλάτε για τους περισσότερους ανθρώπους που τρώνε κυρίως λαχανικά!