H Lensa Lelisa εμφανίζεται ζωντανά σε τηλεοπτικό πρόγραμμα του Λιβάνου, ενώ βρίσκεται ακόμα στο νοσοκομειακό κρεβάτι. Πηγή: Σελίδα στο Facebook “This is Lebanon”. [1]
Στις 31 Μαρτίου, το Global Voices δημοσίευσε ένα κείμενο [2] για τη δυσάρεστη κατάσταση της Lensa Lelisa, μιας 21χρονης Αιθιόπισσας μετανάστριας οικιακής εργαζόμενης, η οποία ισχυρίστηκε ότι οι Λιβανέζοι εργοδότες της, η οικογένεια με την οποία ζει και εργάζεται, την κακοποιούν. Πάνω στην απελπισία της να δραπετεύσει, είπε ότι πήδηξε από το μπαλκόνι του δεύτερου ορόφου, σπάζοντας τα πόδια της.
Η βιντεοσκοπημένη κατάθεσή της [3] στα αμχαρικά με αγγλικούς υπότιτλους κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από τη σελίδα του Facebook “This is Lebanon [4]“, η οποία επικεντρώνεται στην έκθεση περιπτώσεων κακοποιήσεων, που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες οικιακοί εργαζόμενοι στη χώρα. Γυρίστηκε με τη βοήθεια της θείας της Lensa, της Ganesh, η οποία την επισκέφθηκε στο νοσοκομείο.
Αποκαλύφθηκε τότε [5] ότι οι εργοδότες της έχουν μια εταιρεία μόδας υψηλής ραπτικής, που ονομάζεται Eleanore Couture. Εξαγριωμένοι, δεκάδες Λιβανέζοι και μη Λιβανέζοι διαδήλωσαν μπροστά από τα γραφεία της εταιρείας στο Jdeideh, βόρεια της Βηρυτού, και πολλοί άλλοι έλαβαν μέρος σε μια ηλεκτρονική εκστρατεία, την #IAmLensa [6] για την ευαισθητοποίηση του κοινού.
Διαβάστε: “Με έδερναν καθημερινά με ένα ηλεκτρικό καλώδιο… Μου κοπανούσαν το κεφάλι στους τοίχους.” [2]
Όταν η Lensa πήρε εξιτήριο, οι εργοδότες της την πήραν πίσω στο σπίτι τους, παρά τους ισχυρισμούς και την επακόλουθη κατακραυγή πολλών ομάδων Λιβανέζων και μη.
Αλλά η ιστορία πήρε μια ακόμα πιο ανησυχητική στροφή, όταν στις 2 Απριλίου το τηλεοπτικό πρόγραμμα Al Nashra στο λιβανέζικο κανάλι Al Jadeed φιλοξένησε έναν από τους εργοδότες της Lensa (την Crystel), την δικηγόρο της και την ίδια την Lensa, “σε μια προσπάθεια να αποκαλυφτεί η αλήθεια πίσω από ό,τι συνέβη στη Lensa, μέσα σε δέκα λεπτά“, για να παραθέσω το βίντεο που κυκλοφόρησε από το “This is Lebanon” [1].
Η παρουσιάστρια μιλούσε αγγλικά με την Lensa και αραβικά — μια γλώσσα που η Lensa προφανώς μετά βίας αντιλαμβάνεται — με τις άλλες δύο γυναίκες. Με τη βοήθεια εθελοντών μεταφραστών, το 12λεπτο επεισόδιο κυκλοφόρησε στην σελίδα “This is Lebanon” με αγγλικούς και αμχαρικούς υποτίτλους.
“Επειδή είδα τον εαυτό μου πληγωμένο, δεν θέλω να δουλέψω πια εδώ“
Κατά την εμφάνισή της, η Lensa ανακάλεσε την ιστορία της και είπε ότι είχε πέσει κατά λάθος. Η παρουσιάστρια τη ρώτησε τότε: “Εσείς πέσατε; Όταν κάνατε τι;” στην οποία απάντησε: “Κρεμούσα τα ρούχα μου έξω στο μπαλκόνι”.
Σε εκείνο το σημείο, η Crystel παρενέβη και είπε: “Εγώ επέμεινα να εμφανιστεί η Lensa σήμερα στην τηλεόραση”, στην οποία ο οικοδεσπότης απάντησε, “δεν περίμενα ότι η κατάστασή της ήταν τόσο κακή”, αναφερόμενος στο γεγονός ότι η Lensa ήταν ακόμα σε νοσοκομειακό κρεβάτι, καθώς δεν μπορούσε να περπατήσει.
Η Lensa είπε στη συνέχεια ότι “είπε ψέματα” ως έναν τρόπο να σπάσει το συμβόλαιο εργασίας της:
Διότι θέλω να επιστρέψω στη χώρα μου. Επειδή είδα τον εαυτό μου πληγωμένο, δεν θέλω να δουλέψω πια εδώ, θέλω να επιστρέψω στη χώρα μου.
Μέχρι που απολογήθηκε κι όλας για όποιον πόνο προκάλεσε:
Είναι καλή μαζί μου. Όλοι είναι καλοί μαζί μου. Και η κυρία επίσης. […] Μου αρέσει. Κι εγώ της αρέσω. […] Αυτό είναι δικό μου λάθος. Το βίντεο είναι δικό μου λάθος. […] Τώρα ζητώ απ’ αυτή την οικογένεια, την οικογένεια Khalil, λυπάμαι γι’ αυτό το βίντεο. Αυτό το βίντεο, δεν νομίζω ότι θα τους προκαλέσει προβλήματα.
Αυτή η εκδοχή βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με ό,τι είπε η Lensa στα αμχαρικά, όταν οι εργοδότες της δεν ήταν παρόντες.
Η παρουσιάστρια στη συνέχεια ρώτησε την Crystel αν ήταν πιθανό η Lensa να φοβάται πάρα πολύ να πει την αλήθεια σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση, δεδομένου ότι μετά θα αναγκαστεί να επιστρέψει στο σπίτι τους. Η Crystel είπε όχι, υποστηρίζοντας ότι η Lensa είχε αρκετές ευκαιρίες να ζητήσει βοήθεια, εάν την χρειαζόταν. Η Crystel, πρέπει να σημειωθεί, ότι είχε κατηγορηθεί αρχικά από τη Lensa ότι της επιτέθηκε με ψαλίδι.
Ωστόσο, δύο γυναίκες από την Αιθιοπία, που επισκέφθηκαν τη Lensa στο νοσοκομείο, είπαν [7] στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ότι δεν έλεγε στους ανακριτές την αλήθεια από φόβο αντίποινων.
Στο αρχικό βίντεο, η Lensa κατέγραψε τον εαυτό της να λέει:
[…] Από την αρχή με κακοποιούσαν […] Με βασάνιζαν και δεν μπορούσα να κάνω τίποτα για να σώσω τον εαυτό μου. Με χτυπούσαν καθημερινά με ένα ηλεκτρικό καλώδιο και μου άρπαζαν τα μαλλιά με τα χέρια τους και με τραβούσαν γύρω στο δωμάτιο. Κοπανούσαν το κεφάλι μου στους τοίχους. […] Υπήρχαν τέσσερις από αυτούς που μας κακοποιούσαν. […] Μας κακοποιούσαν με τη σειρά. […] Έχωνε τα δάχτυλά του στα μάτια μου. […] Είπα στον εαυτό μου, “Πόσο καιρό μπορώ να συνεχίσω;” […] Υπήρχε άλλη μία κοπέλα μαζί μου, από την Αιθιοπία κι αυτή, και σ’ αυτήν συνέβαιναν τα ίδια πράγματα.
Κατηγορίες για μια “κρυφή ατζέντα”
Το κανάλι “Al Jadeed” προσέγγισε την σελίδα “This is Lebanon” και τους προσκάλεσε στην εκπομπή, αλλά η ομάδα αρνήθηκε “να συμμετάσχει σε αυτό το τσίρκο μέσων ενημέρωσης”.
Κατά τη διάρκεια του επεισοδίου και άλλων εμφανίσεων σε μέσα ενημέρωσης πριν απ’ αυτό, η σελίδα “This is Lebanon” και άλλοι υποστηρικτές των μεταναστών εργαζομένων έγιναν πράγματι στόχος οργής.
Σε μια διαφορετική ανάρτηση στο κανάλι του ραδιοφωνικού σταθμού του Λιβάνου [8], η Crystel είπε ότι “στο σπίτι των Khalil δεν υπάρχει βία”. Υποστήριξε ότι η σελίδα “This is Lebanon” έχει “κρυφή ατζέντα” και χρησιμοποίησε το όνομα του οίκου Eleanore Couture για να κερδίσει την προσοχή. Τους απειλούσε επίσης με αγωγή, κατηγορώντας τους για δυσφήμιση και παραπονούμενη ότι η κατάσταση έχει επηρεάσει τις επιχειρήσεις.
Στο επεισόδιο του “Al Jadeed”, η δικηγόρος, η οποία ήταν εκεί για να εκπροσωπήσει την οικογένεια των Khalil αντί για την Lensa, ισχυρίστηκε ότι υπήρξε συνωμοσία:
Η κατάσταση που βλέπουμε σήμερα στο Λίβανο είναι ότι υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός οργανισμών που χρηματοδοτούνται από το εξωτερικό και των οποίων ο προφανής στόχος είναι η στήριξη των διακινούμενων εργαζομένων. Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει ένας ανταγωνισμός μεταξύ αυτών των οργανώσεων για να δούμε ποιος μπορεί να βγάλει δημοσιογραφικό λαβράκι. Είτε είναι αλήθεια είτε όχι, δεν έχει σημασία.
Η σελίδα “This is Lebanon” απάντησε στο επεισόδιο με μία μεγάλη δημοσιεύση [1], στα αγγλικά και στα αραβικά, με έναν κατάλογο απαιτήσεων, όπως:
1. Εξασφαλίστε την ασφάλεια της Lensa, απομακρύνοντάς την από το σπίτι του εργοδότη της σε ένα μέρος όπου δεν θα φοβάται πια την τιμωρία από τον εργοδότη της για να μιλήσει ειλικρινά.
2. Βεβαιωθείτε ότι η Lensa λαμβάνει την ιατρική περίθαλψη που χρειάζεται για μια γρήγορη ανάκαμψη.
3. Παρέχετε στην Lensa την ευκαιρία να μιλήσει με έναν κοινωνικό λειτουργό της Αιθιοπίας που θα την καθησυχάσει για την ασφάλειά της, θα της δώσει επιλογές και θα τη δυνατότητα να επιλέξει ό, τι θεωρεί ότι της ταιριάζει καλύτερα.
4. Απαιτήστε μια σωστή έρευνα.
Δεν υπάρχει εγγύηση προστασίας, ώστε η Lensa να μιλήσει ελεύθερα
Εν τω μεταξύ, η θεία της Lensa, η Ganesh, είπε σε ένα άλλο βίντεο, [9] που κυκλοφόρησε από την σελίδα “This is Lebanon”, ότι όταν πήγε να επισκεφθεί τη Lensa στο σπίτι, αφότου η κατάθεσή της είχε κυκλοφορήσει στο διαδίκτυο, πως αρχικά δεν της επιτράπηκε να έχει ιδιωτική συνομιλία μαζί της. Αυτό επιβεβαιώθηκε από την γαλλόφωνη καθημερινή εφημερίδα L'Orient Le Jour, η οποία ανέφερε [5] ότι της επιτράπηκε μόνο μετά από πίεση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Στις 6 Απριλίου, το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δημοσίευσε μία αναφορά [7] σχετικά με το ζήτημα, στην οποία διαπίστωσε:
Οι δυνάμεις εσωτερικής ασφάλειας [του Λιβάνου] ανέφεραν στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ότι ολοκλήρωσαν έρευνα μετά από συνομιλίες με τη Lelisa, μία άλλη μετανάστρια οικιακή εργαζόμενη στο σπίτι, τους εργοδότες, δύο ιατροδικαστές και την πρεσβεία της Αιθιοπίας και απέστειλαν την αναφορά τους στο γραφείο του εισαγγελέα. Ωστόσο, οι δυνάμεις εσωτερικής ασφάλειας δήλωσαν ότι δεν είχαν παράσχει στην Lelisa καμία εγγύηση ασφάλειας ή προστασίας για να εξασφαλίσουν ότι θα μπορούσε να μιλήσει ελεύθερα. “Είναι έργο της πρεσβείας να παράσχει διαβεβαιώσεις ή εγγυήσεις”, ανέφερε ένας αξιωματούχος.
Η αστυνομία του Λιβάνου και η πρεσβεία της Αιθιοπίας κατέληξαν επίσημα στο συμπέρασμα ότι οι ισχυρισμοί της Lensa περί κακοποίησης ήταν αναληθείς.
Οι μετανάστες οικιακοί εργαζόμενοι στο Λίβανο ζήτησαν επανειλημμένα το τέλος του διαβόητου συστήματος Kafala [10], που συνδέει το νομικό καθεστώς του εργαζομένου με τον εργοδότη του, και την επικύρωση της σύμβασης 189 της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας, η οποία διασφαλίζει το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους τους οικιακούς εργάτες.