Wadi Rum, Ιορδανία. Φωτογραφία: TreksJo. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Η Ιορδανία είναι η δεύτερη φτωχότερη χώρα στον κόσμο. Έναν από τους σημαντικούς επιφανειακούς υδάτινους πόρους της, τον Ιορδάνη ποταμό, τον μοιράζεται με το Ισραήλ και έναν άλλο, τον ποταμό Ιερομύακα (Γιαρμούκ), τον μοιράζεται με τη Συρία. Και οι δύο αφήνουν ένα μικρό κομμάτι νερού για την Ιορδανία.

Όσον αφορά τις 12 αναγνωρισμένες λεκάνες υπόγειων υδάτων σε ολόκληρη την επικράτεια, η βιωσιμότητά τους προκαλεί ανησυχία, καθώς ορισμένες τις εκμεταλλεύονται στο μέγιστο βαθμό και άλλες τις υπερ-εκμεταλλεύονται, απειλώντας τη μελλοντική τους χρήση.

Η κατάσταση έχει δυσχεράνει από τα 1,4 εκατομμύρια επιπλέον άτομα που κατοικούν στην Ιορδανία και βασίζονται στους πεπερασμένους υδάτινους πόρους της, εξαιτίας του πολέμου στη Συρία.

Και κοιτάζοντας το μέλλον, η κλιματική αλλαγή απειλεί να κάνει χειρότερη την κατάσταση. Οι επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ προβλέπουν ότι μέχρι το τέλος του αιώνα, η Ιορδανία θα είναι θερμότερη κατά 4 °C, με περίπου ένα τρίτο λιγότερη βροχή. Έτσι, απειλείται με απόλυτη έλλειψη, καθώς οι ξηρασίες και η διάρκειά τους αναμένεται να διπλασιαστούν μεταξύ 2071 και 2100.

Αν και οι δυσκολίες είναι αδιαμφισβήτητες, οι 9.903.877 πολίτες της Ιορδανίας δεν τις βιώνουν όλοι εξίσου. Η αποτυχία της κυβέρνησης να παρέχει νερό σε ορισμένες περιοχές συχνά συνδέεται με την κοινωνική θέση της περιοχής.

Η Sara Bader, πρώην κάτοικος της γειτονιάς Al-Yasmine του Αμμάν, μιας πολυπληθούς συνοικίας κάτω του μέσου όρου, μίλησε στο Global Voices για την εμπειρία της, όταν μετακόμισε στην περιοχή Abdoun, που θεωρείται ότι προορίζεται για πιο ελίτ τάξεις:

Είχαμε νερό δύο φορές την εβδομάδα [στο Al-Yasmine], μερικές φορές το καλοκαίρι είναι μετά βίας αρκετό για να βγάλουμε τη εβδομάδα, οπότε φροντίζαμε να συμπίπτουν τη μέρα που θα αντλούσαμε νερό οι ώρες που θα πλέναμε τα ρούχα ή θα κάναμε άλλες δραστηριότητες, όπου καταναλώναμε νερό. Πάντα ήμαστε πολύ προσεκτικοί με την κατανάλωση νερού. Τώρα [στο Abdoun], το νερό αντλείται καθημερινά και η μητέρα μου δεν νοιάζεται τι μέρα της εβδομάδας είναι για να πλύνει ρούχα.

Μπορεί να φαίνεται άδικο για μια περιοχή να έχει νερό 24 ώρες το 24ωρο, ενώ άλλη περιοχή να παίρνει μόνο δύο φορές την εβδομάδα, αλλά η αλήθεια είναι ότι το να έχεις νερό δύο φορές την εβδομάδα είναι ένα προνόμιο, που πολλοί Ιορδανοί ονειρεύονται στα λιγότερο προνομιούχα μέρη.

Στις φτωχότερες περιοχές του Αμμάν, στις επαρχίες και κυρίως στα χωριά, το νερό αντλείται κάθε 20 ημέρες και μερικές φορές καθόλου.

Σε επιστολή που έστειλε στην κυβέρνηση για να διαμαρτυρηθεί για το ζήτημα του νερού, ένας πολίτης που κατοικεί στην επαρχία Jerash δήλωσε:

Σας μεταδίδω τον αγώνα εκατοντάδων ανθρώπων. Είναι άνθρωποι, που δεν έχουν νερό για 30 ή 20 ή 19 ημέρες.

Συνέχισε:

Έχω αποδείξεις ότι κάποιοι υδραγωγοί δεν μετέφεραν νερό για πάνω από ένα χρόνο, επειδή το δημαρχείο δεν διοχέτευε νερό σε αυτές τις τοποθεσίες ούτε καν μία φορά το μήνα.

Τα σχόλια στην επιστολή από τους συμπατριώτες του Ιορδανούς δείχνουν ότι το ίδιο πρόβλημα το μοιράζονται και άλλοι. Πολλοί τον συμβούλευσαν να μετακομίσει σε ένα σπίτι “δίπλα σε κυβερνητικό εκπρόσωπο” ή “σε μια καλύτερη γειτονιά”, έτσι ώστε να έχει καλύτερη εξυπηρέτηση νερού, καθώς στις “ελίτ” γειτονιές “δεν υφίσταται” σπάνια άντληση νερού.

Ένα τεράστιο ζήτημα στις επαρχίες είναι ότι οι οικογένειες εκεί συχνά έχουν περισσότερα μέλη και ότι μεγάλο μέρος αυτών των πολιτών είναι αγρότες, που χρειάζονται απεγνωσμένα το νερό για τις καλλιέργειές τους.

Για να μην αναφέρουμε ότι η κυβέρνηση χρεώνει τους πολίτες για υπηρεσίες ύδρευσης ούτως ή άλλως, είτε λαμβάνουν νερό είτε όχι. Στην περίπτωση που δεν λαμβάνουν, πρέπει να αγοράσουν νερό που παρέχεται από μη κυβερνητικές υπηρεσίες ύδρευσης (ή “δεξαμενές νερού”, όπως είναι κοινώς γνωστές). Έτσι, πρέπει να πληρώνουν δύο λογαριασμούς: έναν εκδιδόμενο από την κυβέρνηση και έναν σε όποιον μισθώσεις για να γεμίσει τις δεξαμενές σου.

Η τιμή που ορίζει η κυβέρνηση για αυτές τις δεξαμενές νερού είναι 4 ιορδανικά δηνάρια (6 δολάρια ΗΠΑ ανά μέτρο), ποσό που πολλοί δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά, αλλά ορισμένες από αυτές τις υπηρεσίες εκμεταλλεύονται τους πολίτες σε ανάγκη, χρεώνοντας 5 δηνάρια.

Ποιος είναι ο λόγος για την προφανή κυβερνητική παραμέληση των επαρχιών όσον αφορά την παροχή νερού; Ένας υπάλληλος στο Υπουργείο Υδάτων και Άρδευσης, ο οποίος μίλησε στο GV και προτίμησε να παραμείνει ανώνυμος, δήλωσε:

Η πραγματικότητα είναι διαφορετική από τις υποθέσεις των περισσότερων ανθρώπων: δεν είναι προκατειλημμένο το υπουργείο στο χρονοδιάγραμμα, απλά οι φτωχότερες περιοχές έχουν αδύναμη υποδομή και σωλήνες που δεν μπορούν να αντέξουν τη συνεχή άντληση, καθώς ήδη έχουν διαρροές κατά τα 2/3 του νερού που αντλείται. Αυτός είναι ο λόγος, για τον οποίο οι χώροι αυτοί δεν έχουν συνεχή παροχή νερού, επειδή το υπουργείο δεν μπορεί να αντέξει να χάσει τόσο πολύ νερό σε καθημερινή βάση. Συνεπώς, το νερό αντλείται κάθε εβδομάδα ή κάθε δύο εβδομάδες και το μεγαλύτερο μέρος του δε φτάνει στα νοικοκυριά λόγω των διαρροών.

Όταν ρωτήθηκε γιατί το υπουργείο δεν διορθώνει τις διαρροές στους σωλήνες ή δεν τους αντικαθιστά στο σύνολό τους, απλώς σχολίασε ότι ο προϋπολογισμός δεν μπορεί να δώσει προτεραιότητα σε αυτό.

Ωστόσο, η κυβέρνηση υποσχέθηκε μια δικαιότερη διανομή νερού το τρέχον έτος και ότι η παροχή νερού στις επαρχίες είναι εξασφαλισμένη για το καλοκαίρι. Ας ελπίσουμε ότι θα τηρήσει αυτές τις υποσχέσεις. Στο κάτω-κάτω της γραφής, το νερό αποτελεί θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα.