Διάδοση προγονικής σοφίας μέσω memes στη χαβαϊκή γλώσσα

Meme στη χαβαϊκή γλώσσα, από το λογαριασμό της aloha_aina στο Twitter. Μετάφραση: “Δε μαθαίνεται όλη η γνώση σε ένα σχολείο”.

Ως παθιασμένη υποστηρίτρια της γλώσσας της, των χαβανέζικων ή μάλλον της Ôlelo Hawai'i, η @aloha_aina έλαβε μέρος στην πρόκληση του 2018 #MemeML. Δημοσίευσε μερικά memes διαποτισμένα με χαβανέζικη σοφία ονόματι ōlelo no'aeau “ποιητικά ρητά”, πολλά από τα οποία συλλέχθηκαν από τη διάσημη Χαβανέζα μελετήτρια Mary Kawena Pukui. Μοιράζεται λίγα περισσότερα στοιχεία σχετικά με τη γλώσσα της και τη συμμετοχή της στην πρόκληση με το Rising Voices.

Rising Voices (RV): Μπορείτε να μας πείτε λίγα πράγματα για τη γλώσσα σας;

While ‘Ōlelo Hawai‘i is one of the two official languages in Hawai‘i – it is still a language under siege.

After the overthrow of the Hawaiian kingdom in 1893, the new American government tried to eradicate ‘Ōlelo Hawaiʻi by outlawing “education through the Hawaiian language.” Schools used to be “English Standard” where, even through my grandparents’ time, children were beaten for speaking Hawaiian. Typically, people in my parent’s generation were not taught to ‘ōlelo (speak Hawaiian). Thus, after nearly 100 years, it seemed the drive to extinguish the Hawaiian language was successful.

However, as the civil rights movement grew on the mainland, many Hawaiians took up the cause to fight for their rights, culture and language. With the public revival of such cultural activities as mele (poetry and song), hula (dance) and lua (Hawaiian martial arts) – all of which survived intact behind closed doors – ‘Ōlelo Hawai‘i began to rebound.

Many ‘Ōlelo Hawai‘i champions came forward to teach openly. Because Hawaiian is a language of kaona (hidden meanings and poetry), mānaleo (native speakers) were found to help bring back not only the language, but the thought behind the words.

In 1978, the state constitution was revised to make ‘Ōlelo Hawai‘i one of the state’s two official languages along with English. However, the law banning instruction in the Hawaiian language was not repealed until 1986.

Ενώ η Ôlelo Hawai'i είναι μία από τις δύο επίσημες γλώσσες στη Χαβάη, εξακολουθεί να είναι μια γλώσσα υπό πολιορκία.

Μετά την ανατροπή του Χαβανέζικου Βασιλείου το 1893, η νέα αμερικανική κυβέρνηση προσπάθησε να εξαλείψει την Ôlelo Hawai'i με την απαγόρευση της «εκπαίδευσης στη χαβαϊκή γλώσσα». Τα σχολεία ακολουθούσαν το «Αγγλικό Πρότυπο» όπου, ακόμη και την εποχή των παππούδων μου, τα παιδιά τα χτυπούσαν επειδή μιλούσαν χαβανέζικα. Συνήθως, οι άνθρωποι της γενιάς των γονιών μου δεν διδάχθηκαν ‘ōlelo (να μιλούν τη χαβαϊκή). Έτσι, μετά από σχεδόν 100 χρόνια, φαινόταν ότι η προσπάθεια εξάλειψης της χαβανέζικης γλώσσας ήταν επιτυχής.

Ωστόσο, καθώς το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων αναπτύχθηκε στην ηπειρωτική χώρα, πολλοί Χαβανέζοι άρχισαν να αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους, τον πολιτισμό και τη γλώσσα τους. Με τη δημόσια αναβίωση τέτοιων πολιτιστικών δραστηριοτήτων όπως mele (ποίηση και τραγούδι), hula (χορός) και lua (χαβανέζικες πολεμικές τέχνες) – τα οποία όλα επέζησαν άθικτα πίσω από κλειστές πόρτες – η Ôlelo Hawai'i άρχισε να ανακάμπτει.

Πολλοί υπέρμαχοι της Ôlelo Hawai'i βγήκαν και δίδασκαν ανοιχτά τη γλώσσα. Καθώς τα χαβανέζικα είναι γλώσσα kaona (κρυμμένες έννοιες και ποίηση), οι mānaleo (ντόπιοι ομιλητές) βρέθηκαν να βοηθούν στην επαναφορά όχι μόνο της γλώσσας, αλλά και της σκέψης πίσω από τις λέξεις.

Το 1978, το κρατικό σύνταγμα αναθεωρήθηκε και κατέστησε την Ôlelo Hawai'i μία από τις δύο επίσημες γλώσσες του κράτους μαζί με τα αγγλικά. Ωστόσο, ο νόμος απαγόρευσης της διδασκαλίας στη χαβαϊκή γλώσσα καταργήθηκε μόλις το 1986.

RV: Ποιο είναι το καθεστώς της γλώσσας σου εντός και εκτός διαδικτύου;

While great strides have been made to revitalize ‘Ōlelo Hawai‘i, we still have much to do. Just last month, a judge held a man in contempt for speaking Hawaiian in court. We also have the problem of a generation of speakers speaking what has come to be known as “University Hawaiian” – basically English translated into Hawaiian, devoid of a Hawaiian cultural frame of reference.

Thankfully, there are still kūpuna (elders) and kumu (sources or teachers) who continue to guide us and advocate for our language and culture. Theyʻve help to create great online resources like ulukau.org (a repository of Hawaiian reference materials) and wehewehe.org (a collection of Hawaiian – English dictionaries).

Ενώ έχουν γίνει μεγάλα βήματα για την αναζωογόνηση της Ôlelo Hawai'i, έχουμε ακόμα πολλά να κάνουμε. Μόλις τον περασμένο μήνα, ένας δικαστής κατηγόρησε έναν άνδρα για προσβολή του δικαστηρίου, επειδή μιλούσε χαβανέζικα στο δικαστήριο. Έχουμε επίσης το πρόβλημα μιας γενιάς ομιλητών, που μιλάει τα λεγόμενα “πανεπιστημιακά χαβανέζικα”, βασικά δηλαδή αγγλικά μεταφρασμένα σε χαβανέζικα, στερούμενα όμως ενός χαβανέζικου πολιτιστικού πλαισίου αναφοράς.

Ευτυχώς, εξακολουθούν να υπάρχουν kūpuna (πρεσβύτεροι) και kumu (πηγές ή δάσκαλοι) που συνεχίζουν να μας καθοδηγούν και να υποστηρίζουν τη γλώσσα και τον πολιτισμό μας. Βοηθούν στη δημιουργία μεγάλων πόρων στο διαδίκτυο, όπως το ulukau.org (αποθετήριο υλικών αναφοράς στη χαβαϊκή γλώσσα) και το wehewehe.org (μια συλλογή από χαβανέζικα – αγγλικά λεξικά).

RV: Γιατί επιλέξατε να συμμετέχετε στην πρόκληση και ποια ήταν η έμπνευσή σας για αυτά τα ποιητικά memes;

I love that you are celebrating indigenous languages and giving people a forum for expressing themselves in their native tongues. It’s wonderful to get a glimpse of other people’s cultures through their languages. And, it’s exciting to think how online forums like Rising Voices can help perpetuate those cultures.

As for the topics of the memes I posted, I tried to nānā i ke kumu (look to the source) and share something beyond what I could come up with on my own. Many of the phrases are well-known ‘ōlelo no‘eau (poetic sayings).

Λατρεύω το ότι τιμάτε τις αυτόχθονες γλώσσες και δίνετε στους ανθρώπους ένα φόρουμ για να εκφράζονται στις μητρικές τους γλώσσες. Είναι θαυμάσιο να βλέπεις τις κουλτούρες άλλων λαών μέσω των γλωσσών τους. Και, είναι συναρπαστικό να σκεφτόμαστε πώς τα διαδικτυακά φόρουμ όπως το Rising Voices μπορούν να συμβάλουν στη διαιώνιση αυτών των πολιτισμών.

Όσον αφορά τα θέματα των memes που δημοσίευσα, προσπάθησα να nānā i ke kumu (κοιτάξω την πηγή) και να μοιραστώ κάτι πέρα από αυτό που θα μπορούσα να σκεφτώ μόνη μου. Πολλές από τις φράσεις είναι γνωστές ‘ölelo no'eau (ποιητικές εκφράσεις).

RV: Ποιον θα θέλατε να προκαλέσετε να δημιουργήσει ένα meme στη γλώσσα του;

I would like to encourage everyone who speaks a native language to post in your own language and to perpetuate that language on and offline. To my Hawaiian community: E ala e. E ho‘omau kākou. Rise up. And, persevere.

Θα ήθελα να ενθαρρύνω όλους όσοι μιλούν μια μητρική γλώσσα να δημοσιεύσουν στη δική τους γλώσσα και να διαιωνίσουν αυτή τη γλώσσα και εκτός διαδικτύου. Για την κοινότητά μου στη Χαβάη: E ala e. E ho'omau kākou. Ξυπνήστε. Και να επιμένετε.

Βρείτε περισσότερα memes από το Mother Language Meme Challenge σε μια ποικιλία παγκόσμιων γλωσσών, βλέποντας το hashtag #MemeML σε Instagram, Twitter ή Facebook. Υπάρχει επίσης μια ομάδα Facebook για το Challenge με συνεισφορές από όλο τον κόσμο.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.