Ο Arto είναι γελοιογράφος από το Χονγκ Κονγκ, ο οποίος κέρδισε το βραβείο πολιτικής γελοιογραφίας E-Citizen του 2016, που διοργάνωσαν οι ομάδες πολιτών Hong Kong In-Media (inmediahk.net) και το Ίδρυμα Πολιτισμού και Εκπαίδευσης Μέσων για την προώθηση πρωτότυπης γραφής, πολιτικών γελοιογραφιών, βίντεο ντοκιμαντέρ και φωτογραφίας διαδικτυακά.

Ακολουθεί μια συνέντευξη με τον Arto που πραγματοποιήθηκε από την Betty Lau, η οποία αρχικά δημοσιεύθηκε σε δύο μέρη στα κινέζικα στην inmediahk.net στις 17 Δεκεμβρίου 2016 και στις 23 Ιανουαρίου 2017. Η αγγλική μετάφραση δημοσιεύεται στο Global Voices στο πλαίσιο συνεργασίας με την inmediahk.net.

Ο Arto ξεκίνησε να συμμετέχει σε τοπικά κινήματα διαμαρτυριών το 2010, όταν το Νομοθετικό Συμβούλιο του Χονγκ Κονγκ πέρασε έναν προϋπολογισμό για την κατασκευή υπερταχείας, που θα συνέδεε το Σενζέν της Κίνας με το Χονγκ Κονγκ. Είπε:

看到整個制度如何不堪，你沒可能不出聲，身為一個香港人。

Είναι αδύνατο να μην μιλάς ενάντια στο σάπιο σύστημα, εφόσον αυτοπροσδιορίζεσαι ως Χονγκονγκέζος.

Προηγουμένως σχεδιαστής γραφικών, άρχισε να σχεδιάζει online μόλις το 2011. Αρχικά σχεδίαζε για διασκέδαση. Δημοσίευσε την πρώτη του συλλογή με τίτλο “Golden Creature Card” στη δημοφιλή πλατφόρμα Golden Forum. Από εκεί, έγινε διαδικτυακή διασημότητα. Αργότερα, το έργο του έγινε πιο πολιτικό:

你真係對於那些事一種義憤、有一種感受，就變了畫那些事。

Όταν περιστατικά προκαλούν συγκίνηση, θυμό, μετατρέπονται σε σχέδια.

Είναι όμως πολύ δύσκολο να αναπτύξεις μια σταδιοδρομία ως πολιτικός γελοιογράφος στο Χονγκ Κονγκ. Μερικές φορές, οι πελάτες τού ζητούν να μην χρησιμοποιεί το όνομα Arto στα έργα του, επειδή το όνομα είναι πολύ πολιτικό.

In 2016, as he was gathering his online works into a book, the publisher asked him to remove some politically sensitive content. At first, the publisher referred to a drawing related to Chinese President Xi Jinping and the Chinese Communist Party as sensitive. Then they wanted him to remove content that carried China’s national flag and the flag of Hong Kong, a special administrative region of China, arguing that the works might violate the National Flag and National Emblem Ordinance and the Regional Flag and Regional Emblem Ordinance.

Το 2016, καθώς συγκέντρωνε τα ηλεκτρονικά του έργα σε ένα βιβλίο, ο εκδότης του ζήτησε να αφαιρέσει πολιτικά ευαίσθητο περιεχόμενο. Αρχικά, ο εκδότης αναφέρθηκε σε ένα σχέδιο σχετικό με τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ και το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, επειδή ήταν ευαίσθητο. Στη συνέχεια, ήθελαν να αφαιρέσει περιεχόμενο, που έφερε την εθνική σημαία της Κίνας και τη σημαία του Χονγκ Κονγκ, μιας ειδικής διοικητικής περιοχής της Κίνας, υποστηρίζοντας ότι τα έργα ενδέχεται να παραβιάζουν το διάταγμα περί εθνικής σημαίας και εθνικού εμβλήματος και το διάταγμα περί περιφερειακής σημαίας και περιφερειακού εμβλήματος.

Σύμφωνα με τις δύο διατάξεις, οποιοσδήποτε βεβηλώνει τις σημαίες και τα εμβλήματα δημόσια και σκόπιμα είτε καίγοντάς τα είτε ακρωτηριάζοντάς τα είτε πατώντας τα είτε μολύνοντάς τα είτε μουτζουρώνοντάς τα κινδυνεύει με πρόστιμο 50.000 δολαρίων Χονγκ Κονγκ (περίπου 6.000 δολάρια ΗΠΑ) και τρία χρόνια φυλάκισης.

Ο Arto είπε:

我覺得非常非常之無稽。畫時事嘢，好難避免畫這些圖案[…]而且我覺得是過份憂慮，香港出版界從來未試過因為國旗法，而不能直接出國旗或區徽。

Το περιστατικό είναι τόσο γελοίο. Πώς μπορείτε να αποφύγετε τις σημαίες στις πολιτικές γελοιογραφίες; […] Ανησυχούσαν πάρα πολύ. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει περιστατικό εναντίον των εκδοτών του Χονγκ Κονγκ που χρησιμοποιούν τα εν λόγω διατάγματα.

Στη συνέχεια ήρθε σε επαφή με έναν άλλο μικρό εκδότη και όλα τα έργα εκτυπώθηκαν χωρίς θέμα. Επέκρινε τις πρακτικές αυτολογοκρισίας, που είναι επί του παρόντος κοινές στο Χονγκ Κονγκ, ως αξιολύπητες:

你是在揣摩政府可能因此控告出版社，導致要收書。我覺得這有違我畫時事漫畫的精神。如果我退讓，以後都有這些制肘，不能畫五星旗、區徽，是不是極之荒謬呢？

Υποθέτετε ότι η κυβέρνηση μπορεί να μηνύσει τον εκδότη και έτσι αποφασίζετε να λογοκρίνετε το έργο. Το όλο περιστατικό έρχεται σε αντίθεση με τις αρχές μου. Εάν ενδώσω, παρόμοια πράγματα θα συμβούν ξανά και ξανά και τελικά κανείς δεν θα μπορεί να ζωγραφίσει τις εθνικές και περιφερειακές σημαίες και εμβλήματα. Δεν είναι γελοίο αυτό;

Με το χώρο των πολιτικών γελοιογραφιών στα έντυπα μέσα να συρρικνώνεται, ο Arto κυκλοφορεί τα έργα του κυρίως διαδικτυακά. Το βραβευμένο σκίτσο “Μετά την ερμηνεία του Βασικού Νόμου” δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο λογαριασμό του στο Facebook με χιλιάδες likes και αναδημοσιεύσεις.

Σχεδίασε τη γελοιογραφία, αφότου η Μόνιμη Επιτροπή του Εθνικού Κογκρέσου της Κίνας άσκησε την απεριόριστη εξουσία της να ερμηνεύσει το μίνι σύνταγμα του Χονγκ Κονγκ, γνωστό ως Βασικό Νόμο, τον Νοέμβριο του 2016. Αυτή η «επανερμηνεία» ήταν αντίδραση σε δύο νομοθέτες του Χονγκ Κονγκ, που άλλαξαν τη διατύπωση των όρκων τους για να δηλώσουν αφοσίωση στο “έθνος του Χονγκ Κονγκ” αντί στο Χονγκ Κονγκ ως ειδική διοικητική περιοχή της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.

Η Μόνιμη Επιτροπή, το ανώτατο νομοθετικό σώμα της Κίνας, δήλωσε ότι οι πολιτικοί που δεν ορκίζονται σωστά τον όρκο θα απομακρυνθούν από το αξίωμα, προλαμβάνοντας την απόφαση τοπικού δικαστηρίου σχετικά με το αν οι δύο ανεξάρτητοι νομοθέτες θα πρέπει να αποκλειστούν για τις ενέργειές τους. Η κίνηση επικρίθηκε από πολλούς ως εμπόδιο στην αυτονομία του Χονγκ Κονγκ.

Ο Arto μπόρεσε μόνο να εκφράσει το θυμό του και την αίσθηση της αδυναμίας του για την κατάσταση μέσα από το σχέδιο. Το αποτέλεσμα ήταν μια γελοιογραφία με το άγαλμα της Θέμιδας, σύμβολο της δικαιοσύνης, ανεγερμένο εκτός του παλαιού Νομοθετικού Συμβουλίου του Χονγκ Κονγκ και επί του παρόντος Εφετείο, το οποίο είναι επικαλυμμένο με την εθνική σημαία της Κίνας. Το βάρος ενός σφυροδρέπανου, συμβόλου του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, βρίσκεται μέσα στη ζυγαριά, που κρατάει.

Ο Arto πρόσθεσε το ακόλουθο σχόλιο στο έργο του:

話說，最不守法律、最缺乏真誠的黨，要以法律裁決別人是否真誠。

Το πιο ανυπόληπτο και παράνομο κόμμα θέλει να χρησιμοποιήσει το νόμο για να κρίνει αν κάποιος είναι ειλικρινής.

Ο Arto πιστεύει ότι οι πολιτικές γελοιογραφίες μπορούν να τονώσουν τους ανθρώπους να σκεφτούν βαθύτερα την πολύπλοκη πολιτική:

用輕鬆的手法，讓人一眼看懂事件的大概，再去讀比較複雜的資訊，就如一個踏腳石。我一直都以這個想法，去畫時事漫畫

Χρησιμοποιώντας το χιούμορ και την αστείρευτη παρουσίαση, [η γελοιογραφία] μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να αναπτύξουν μια εντύπωση κοινωνικών και πολιτικών γεγονότων. Τότε μπορεί να έχουν το κίνητρο να διαβάσουν περισσότερα σχετικά με τα γεγονότα. Είναι σαν ένα εναρκτήριο βήμα. Αυτή είναι η φιλοσοφία μου κατά την κατάρτιση πολιτικών γελοιογραφιών.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον βοήθησαν στο δημιουργικό του ταξίδι:

在傳統紙媒，你真係要揭那幾頁才會看到時事漫畫，普通一個師奶可能只看頭版或娛樂版；但網絡就不同，可能無端端在飲飲食食、生活瑣事的帖子之間，有個時事漫畫彈出來。

Σε συμβατικά έντυπα μέσα, πρέπει να γυρίσετε λίγες σελίδες και να βρείτε το σκίτσο. Αλλά οι απλοί αναγνώστες θα διαβάσουν απλά το πρωτοσέλιδο και τα ψυχαγωγικά νέα. Το Διαδίκτυο είναι διαφορετικό, το σκίτσο μπορεί να αναδυθεί οποιαδήποτε στιγμή, όταν τρώτε ένα γεύμα ή μοιράζεστε την κατάστασή σας σχετικά με την καθημερινή ζωή.