- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Οι ιστορικές αλυκές της Άνφε στο Λίβανο απειλούνται από ένα ακόμη θέρετρο

· Σύνταξη Christophe Maroun Μετάφραση Veroniki Bacharidi-Krikoni

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Λίβανος, Εκλογές, Μέσα των πολιτών, Περιβάλλον, Πολιτική

Αεροφωτογραφία της Άνφε. Φωτογραφία: “Lebanon Untravelled” [1]. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Μετά τη Ράμλετ αλ Μπάιντα [2] της Βηρυτού, τη βραχώδη παραλία Κφαραμπίντα [3] της παραλιακής Μπατρούν και το αρχαίο λιμάνι του Αντλούν [4], οι ιστορικές αλυκές της πόλης Άνφε στο βορρά ίσως αποτελέσουν το τελευταίο θύμα στη μακρά ιστορία της παράκτιας ιδιωτικοποίησης του Λιβάνου.

Στις 16 Μαΐου 2018, μόλις δέκα ημέρες μετά τις πρώτες εθνικές εκλογές ύστερα από εννέα χρόνια, [5] η Ανώτερη Επιτροπή Πολεοδομικού Σχεδιασμού αντιτάχθηκε σε ένα προτεινόμενο θέρετρο στο πλαίσιο της αποκαλούμενης «Ανάπτυξης Νατούρ» στην πόλη Άνφε [6], επικαλούμενη την οικολογική, περιβαλλοντική, ιστορική και πολιτιστική σημασία της χερσονήσου Ντέιρ Ελ Νατούρ, όπου πρόκειται να κατασκευαστεί το θέρετρο.

Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες [7] ως προς το εάν η κυβέρνηση θα ακολουθήσει τις συστάσεις της Ανώτατης Επιτροπής. Υπάρχουν ήδη συγκρουόμενες εκθέσεις [7] σχετικά με τη θέση της κυβέρνησης.

Περίπου 70.000 τετραγωνικά μέτρα παράκτιας γης προσβάσιμα στο κοινό ίσως διατεθούν σε ιδιωτικούς κατασκευαστές για το θέρετρο, το οποίο θα περιλαμβάνει ξενοδοχεία, σαλέ, μπαρ και νυχτερινά κέντρα, ένα γήπεδο γκολφ και μια μαρίνα ως μέρος ενός μεγαλύτερου έργου 810 στρεμμάτων.

Το πρόγραμμα Ανάπτυξη Νατούρ, που ανήκει στην Al Dair Holding, μέρος του ομίλου Malia [8], η οποία και το διαχειρίζεται, είναι έργο των πρώην βουλευτών Mohammad Safadi και (νυν εκλιπόντος) Maurice Fadel, καθώς και του βιομηχάνου Jacques Sarraf.

Όπως εξήγησε ο Timour Azhari στην αγγλόφωνη καθημερινή εφημερίδα “The Daily Star” [7], το έργο πήρε το όνομά του από το Ντέιρ αλ-Νατούρ, ένα ελληνικό καθολικό μοναστήρι που βρίσκεται σε ένα ακρωτήριο που περιβάλλεται από αλυκές και ενδημική βλάστηση.

[8]

Στιγμιότυπο οθόνης από την ιστοσελίδα Malia Group

Ο Jad Tabet, επικεφαλής της τάξης των μηχανικών του Λιβάνου, δήλωσε [9] ότι το έργο αντιβαίνει με το Ολοκληρωμένο Σχέδιο για την Οργάνωση των Εδαφών του Λιβάνου, που ενέκρινε η κυβέρνηση το 2009 και το οποίο σημείωσε την “απαράμιλλη” βιολογική και πολιτιστική σημασία της περιοχής Άνφε, και ζήτησε να διασωθεί η περιοχή.

Διαβάστε: Οι ακτιβιστές της Βηρυτού θεσπίζουν την Ημέρα Επιτήρησης Κληρονομιάς για να υπερασπιστούν απειλούμενους ιστορικούς χώρους [10]

Τόνισε επίσης το γεγονός ότι, καθώς το σχέδιο δεν έχει ακόμη εγκριθεί, μπορεί να δεχθεί αποτελεσματικές αντιρρήσεις. Σε ένα σχόλιο στη σελίδα “Ημερολόγια του Ωκεανού” στο Facebook, είπε [11]:

Ακόμα μπορούμε να αγωνιστούμε για να σταματήσουμε το έργο. Ασκήστε πίεση στην Ορθόδοξη Εκκλησία που κατέχει τη γη!

Μια πολιτισμικά και βιολογικά σημαντική περιοχή

Σε μια χερσόνησο μήκους 400 μέτρων κοντά στη βόρεια πόλη της Τρίπολης, ο αρχαιολογικός χώρος της Άνφε ήταν μια αρχαία παράκτια πόλη, που χρησιμοποιήθηκε κάποτε από τους Φοίνικες ως ναυπηγείο.

Η Άνφε αποκαλύπτει ερείπια τουλάχιστον 3.000 ετών ανθρώπινης κατοχής [12]. Στον χώρο έχουν εντοπιστεί φοινικικά και ρωμαϊκά τείχη, πατητήρια οίνου, ψηφιδωτά δάπεδα και δύο παρεκκλήσια του 7ου αιώνα.

Το 2015, μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο Μπαλαμάντ, της οποίας η πανεπιστημιούπολη Koura δεν απέχει πολύ από την Άνφε, κυκλοφόρησε το ακόλουθο βίντεο (στα αγγλικά), με την ελπίδα να προωθήσει έναν βιώσιμο οικολογικό τουρισμό στην περιοχή:

Μια έκθεση της Greenpeace από το 2010 πρότεινε την ένταξη [13] της χερσονήσου Άνφε σε ένα δίκτυο θαλάσσιων καταφυγίων στα παράκτια ύδατα του Λιβάνου λόγω της σημαντικής βιοποικιλότητάς της. Πρότειναν οι ανθρώπινες δραστηριότητες να περιοριστούν στην επιστημονική παρακολούθηση, στις καταδύσεις με αναπνευστήρα και την αυτόνομη κατάδυση.

Ένα ενδημικό φυσικό οικοσύστημα εξακολουθεί να υφίσταται σε αυτή την περιοχή, δίπλα σε αλυκές δεκαετιών, αρχαία ερείπια και πολιτιστικά τέχνεργα. Μαζί με τη νήσο Γκόζο στη Μάλτα, η Άνφε έχει τις παλαιότερες αλυκές στη Μεσόγειο. [7]

Εδώ και δεκαετίες συνεχίζονται οι εκκλήσεις για την προστασία των ακτών της Άνφε και της παραδοσιακής βιομηχανίας εξόρυξης αλατιού.

Πριν από τη δεκαετία του '70, η Άνφε προμήθευε το μεγαλύτερο ποσοστό του αλατιού στο Λίβανο. Ο Δήμος Άνφε υπολογίζει ότι περίπου το 70% των ντόπιων οικογενειών ζουν από το αλάτι.

Κατασκεύασαν σπίτια και έστειλαν τα παιδιά τους στο σχολείο με τα κέρδη τους. Αλλά τα περιθώρια κέρδους μειώθηκαν δραματικά από τη δεκαετία του '90 και μετά, όταν η κυβέρνηση του Λιβάνου κατάργησε τους φόρους επί του εισαγόμενου αλατιού και το κόστος του αλατιού του Λιβάνου κατέστη πολύ υψηλό για τον ανταγωνισμό.

Όπως ανέφερε [7] ο Azhari, ένας περιβαλλοντικός ακτιβιστής προσπάθησε να κάνει κάτι γι’ αυτό.

Hafez Jreij, an Anfeh environmental activist and former salt marsh worker, has been trying to preserve the practice since he caught wind of the Natour project in 1999.

Along with a group of other academics and activists he called the “Salt Revolution,” Jreij said that he would file a lawsuit to prevent the project from breaking ground.

Ο Hafez Jreij, ένας περιβαλλοντικός ακτιβιστής της Άνφε και πρώην εργαζόμενος σε αλυκή, προσπαθεί να διασώσει την πρακτική, από τότε που αντελήφθη το Πρόγραμμα Νατούρ το 1999.

Μαζί με μια ομάδα άλλων ακαδημαϊκών και ακτιβιστών, την οποία ονόμασε «Επανάσταση του Αλατιού», ο Jreij είπε ότι θα υποβάλει μήνυση για να εμποδίσει το έργο να προχωρήσει.

Πολλοί ακτιβιστές και περιβαλλοντικές ομάδες, συμπεριλαμβανομένων των T.E.R.R.E. Liban [14], του Οικο-Κινήματος του Λιβάνου [15] και των Ημερολογίων του Ωκεανού, [16] καλούν την κυβέρνηση του Λιβάνου να μην εγκρίνει αυτό το έργο και να προστατεύσει την περιοχή και την πολιτιστική και περιβαλλοντική της μοναδικότητα.

Ο Paul Abi Rashed, πρόεδρος του Οικο-Κινήματος του Λιβάνου και ιδρυτής του T.E.R.R.E. Liban, δήλωσε:

Είναι το τελευταίο καθαρό μέρος όπου μπορούμε να πάμε τα παιδιά μας να κολυμπήσουν … Και η κυβέρνηση έχει να πάρει μια ιστορική απόφαση μη εγκρίνοντας την τσιμεντοποίηση των αλυκών στο όνομα της ανάπτυξης

Η Κοινότητα Κληρονομιάς της Βηρυτού παρότρυνε επίσης την ανάληψη δράσης για να σταματήσει το έργο:

Η Κοινότητα Κληρονομιάς της Βηρυτού καλεί όλους τους ενδιαφερόμενους, ιδιαίτερα τους υπουργούς του υπουργικού συμβουλίου, να μην εγκρίνουν ένα τουριστικό έργο στις ιστορικές αλυκές στην ακτή της Άνφε, το οποίο θα παρουσιαστεί στην τελευταία συνεδρίαση της κυβέρνησης που έχει προγραμματιστεί για τη Δευτέρα. Το έργο απορρίφθηκε από την Ανώτερη Επιτροπή Πολεοδομίας και αντικρούστηκε από όλες τις ενδιαφερόμενες οντότητες.

Κάποιοι πολιτικοί είχαν κι αυτοί να πουν κάτι για την τελευταία απόφαση της κυβέρνησης: ο βουλευτής Walid Joumblatt αμφισβήτησε τα κίνητρα μιας τέτοιας απόφασης.

Ακριβώς έτσι, με μια μονοκοντυλιά στο συμβούλιο των υπουργών, οι ιστορικές αλυκές της Άνφε στο Βόρειο Λίβανο αφαιρούνται από ένα σχέδιο ανάπτυξης, του οποίου οι ιδιοκτήτες δεν εκτιμούν ούτε ιστορία ούτε κληρονομιά. Το ίδιο συμβαίνει και στα σωζόμενα διατηρητέα κτίρια στη Βηρυτό και σχεδόν παντού.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το tweet του Joumblatt υποθέτει ότι η κυβέρνηση έχει ήδη εγκρίνει το έργο, κάτι που δεν συμβαίνει μέχρι τουλάχιστον τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές.

Το άρθρο 2 του διατάγματος 144, που ρυθμίζει τις παράκτιες περιουσίες [25] στο Λίβανο από το 1925, ορίζει ότι η ακτογραμμή μέχρι την πλησιέστερη περιοχή που φθάνουν τα κύματα κατά τη διάρκεια του χειμώνα, καθώς και οι αμμώδεις και βραχώδεις ακτές, θεωρούνται δημόσια περιουσία.

Παρά τον εν λόγω νόμο, όμως, οι αναθεωρήσεις στα διατάγματα και τα “παραθυράκια” της νομοθεσίας [26] επέτρεψαν όλο και περισσότερη ανάπτυξη στις ακτές του Λιβάνου.

Σε μια συνέντευξη με τον Azhari [7], ο Tabet είπε ότι:

Μόνο το 20% της ακτής έχει απομείνει με ελεύθερη πρόσβαση στο κοινό – ή 45 χιλιόμετρα από τη συνολική ακτογραμμή περίπου 225 χιλιομέτρων του Λιβάνου.