Άνδρας που φορά κεφίγιε (παραδοσιακή παλαιστινιακή μαντίλα) μιλάει σε έναν άνδρα που φορά σεμάγκ (παραδοσιακό εξάρτημα για την κεφαλή της Ιορδανίας). Η φωτογραφία κυκλοφόρησε με δημόσια χρήση, Πηγή: Garaa News [1].
Περίπου το 70% [2] του πληθυσμού της Ιορδανίας είναι παλαιστινιακής καταγωγής και είναι γενικά καλά ενσωματωμένο στην ιορδανική κοινωνία. Οι Ιορδανοί και οι Παλαιστίνιοι ζουν ο ένας δίπλα στον άλλον από τον Αραβοϊσραηλινό Πόλεμο του 1948 και την Παλαιστινιακή Νάκμπα [3] και μάλιστα πολύ πριν από αυτό.
Ωστόσο, αν μιλήσεις με καθημερινούς Παλαιστίνιους και Ιορδανούς, ίσως ανακαλύψεις ιστορίες που να μιλάνε για τις υποβόσκουσες εντάσεις μεταξύ των δύο ομάδων.
Η Sara Suod, η οποία είναι από την Μάνταμπα της Κεντρικής Ιορδανίας, δήλωσε στο Global Voices ότι οι γονείς της δεν της επέτρεπαν να επισκεφτεί Παλαιστίνιους φίλους:
Κατάγομαι από τη Μάνταμπα και η οικογένειά μου είναι πολύ περήφανοι γι’ αυτό [που είναι Ιορδανοί]. Τόσο υπερήφανοι που αρνήθηκαν να αφήσουν τις αδερφές μου και εμένα να επισκεπτόμαστε τους Παλαιστίνιους φίλους μας στα σπίτια τους, όταν ήμαστε παιδιά.
Ενώ ο χρόνος που ζουν μαζί έχει δημιουργήσει μια αίσθηση ειρήνης μεταξύ των δύο λαών, η πλήρης αρμονία εξακολουθεί να μην είναι παρούσα. Οι γάμοι και ο αθλητισμός είναι δύο από τους τομείς όπου μπορούμε ακόμα να δούμε αυτές τις εντάσεις πιο ξεκάθαρα.
Είναι ακόμα ταμπού οι γάμοι μεταξύ Ιορδανών και Παλαιστινίων;
Από τις 82.000 Ιορδανές παντρεμένες με αλλοδαπούς, σχεδόν 53.000 είναι παντρεμένες με Παλαιστίνιους [4]. Ένα σχετικά υψηλό ποσοστό που θα μπορούσε να ληφθεί για να δείξει το πόσο συνηθισμένοι είναι οι γάμοι Ιορδανών-Παλαιστινίων στην Ιορδανία, αλλά το ποσοστό αυτό μπορεί επίσης να είναι παραπλανητικό.
Ιστορίες από Ιορδανούς πολίτες (με καταγωγή είτε από την Ιορδανία είτε από την Παλαιστίνη) συνθέτουν μια διαφορετική εικόνα της ιορδανικής κοινωνίας σχετικά με αυτούς τους γάμους. Παρόλο που ο γάμος δεν είναι ακριβώς ταμπού, μπορεί να κυμαίνεται – ανάλογα με την περιοχή και την οικογένεια – από το να είναι φυσιολογικός, να αντιμετωπίζεται με δυσαρέσκεια ή και να απαγορεύεται τελείως.
Ξεκινώντας από ιστορίες οικογενειών που αντιμετωπίζουν ειρηνικά το θέμα, ιδού η ιστορία του Ahmad Khalil, ενός Παλαιστίνιου, και της Ιορδανής συζύγου του. Θεωρώντας το γάμο τους επιτυχημένο, δήλωσε στο Global Voices ότι:
Γνωριστήκαμε στο κολέγιο και αρραβωνιαστήκαμε, αφού τελειώσαμε και οι δύο. Η οικογένειά της το γνώριζε από την αρχή, το ίδιο κι η δική μου. Κανείς δεν αντιτάχθηκε σε τίποτα και τα πράγματα πήγαν ομαλά σε όλο τον αρραβώνα. Εκτός από τις φυσιολογικές, σχολαστικές συγκρούσεις μεταξύ των σογιών, δεν προέκυψαν σημαντικά προβλήματα. Επίσης, οι συγκρούσεις δεν αφορούσαν ποτέ τη ράτσα. Υποθέτω επειδή η μητέρα μου είναι Ιορδανή και οι θείοι της είναι όλοι παντρεμένοι με Παλαιστίνιες, μπορείς να πεις ότι οι οικογένειές μας έχουν εξίσου συνηθίσει την κατάσταση.
Ο Ahmad και η σύζυγός του είναι τυχεροί, το ίδιοι κι όσοι γεννιούνται σε μικτές οικογένειες, καθώς το πρόβλημα της προκατάληψης ή του ρατσισμού ελαχιστοποιείται από το γεγονός ότι κάθε άτομο κατέχει δύο “ταυτότητες”.
Ωστόσο, δεν έχουν όλοι την ίδια εμπειρία με τον Ahmad. Μιλώντας για το σύζυγό της και την άποψη της οικογένειάς της για το γάμο της με έναν Παλαιστίνιο, η Sara Majali, μια 26χρονη από το Al-Salt στη δυτική κεντρική Ιορδανία, λέει στο Global Voices:
Μεγαλώνοντας, η οικογένειά μου δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα αυστηρή για το αν τα αδέλφια μου και εγώ θα παντρευόμαστε Παλαιστίνιους, αν και όταν τους είπα ότι σκόπευα να παντρευτώ έναν Παλαιστίνιο, δεν ενθουσιάστηκαν και ιδιαίτερα. Θα προτιμούσαν μάλλον να είχα παντρευτεί τον ξάδελφό μου που κατάγεται επίσης από το Al-Salt ή τουλάχιστον κάποιον άλλο από εκεί. Η μητέρα μου αντιτάχθηκε αρχικά στο γάμο, λέγοντας ότι θα μπορούσα να βρω κάποιον «πιο κοντινό μας», αλλά ο μπαμπάς μου δεν ήταν τόσο ισχυρογνώμων.
Η μητέρα της τελικά συμφώνησε με το γάμο.
Η μητέρα μου τελικά συμφώνησε με το γάμο μετά από αρκετούς μήνες προσπάθειας, αλλά ακόμα δεν ευλογεί ολόψυχα τον γάμο αυτό. Όταν ο σύντροφός μου και εγώ τσακωνόμαστε, οι πρώτες λέξεις στο στόμα της είναι πάντα “δεν θα ήταν καλύτερα αν παντρευόσουν τον …” και στη συνέχεια αναφέρει το όνομα οποιουδήποτε έχει γεννηθεί στο Al-Salt.
Συνεχίζει:
Η οικογένεια του συντρόφου μου, αν και όχι τόσο επιθετικά εναντίον του γάμου όπως η μαμά μου, του έκανε κι αυτουνού τη ζωή δύσκολη. Φοβούμενοι του γεγονότος ότι προέρχομαι από μια μεγάλη οικογένεια, ένα χαρακτηριστικό που σκέφτονταν ότι θα χρησιμοποιούσα εναντίον του συζύγου μου, επίσης ειρωνικά τον συμβούλευσαν να βρει κάποιον «πιο κοντά» σε αυτούς. Μετά από 3 χρόνια γάμου, με έχουν μάθει καλύτερα, αλλά εξακολουθώ να αισθάνομαι ότι βάζουν όρια γύρω από τις αλληλεπιδράσεις μου μαζί τους – σε αντίθεση με τη σχέση τους με τις Παλαιστίνιες συζύγους του κουνιάδου μου, οι οποίοι έγιναν άμεσα δεκτές και αντιμετωπίζονται ως κομμάτι της οικογένειας.
Η ιστορία της Sara αντικατοπτρίζει μια υποβόσκουσα άποψη, που επικρατεί στην ιορδανική κοινωνία από τον καιρό της πρώτης παλαιστινιακής μετανάστευσης στην Ιορδανία το 1948: οι οικογένειες της Ιορδανίας είναι μεγαλύτερες και τείνουν να έχουν περισσότερη εξουσία, ενώ οι Παλαιστίνιοι (μετανάστες) είναι “ασπόνδυλα”.
“Ασπόνδυλο” είναι ένας υποτιμητικός όρος, που υπονοεί ότι οι παλαιστινιακές οικογένειες δεν είναι τόσο μεγάλες και/ή με τόσο καλές διασυνδέσεις όσο οι ιορδανικές, υπονοώντας ότι ένας Ιορδανός, άντρας ή γυναίκα, θα ελέγχει περισσότερο τον γάμο, επειδή έχει οικογένεια και εξουσία να επιδείξει.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλές παλαιστινιακές οικογένειες διστάζουν να παντρευτούν και να ενωθούν με μια ιορδανική οικογένεια και αντίστροφα.
Ανταγωνισμοί μεταξύ ποδοσφαιρόφιλων
Η Al-Faisaly είναι μία από τις πιο διάσημες ομάδες της Ιορδανίας και αποτελεί σύμβολο των Ιορδανών πολιτών ιορδανικής καταγωγής.
Η Al-Wehdat, η οποία έχει πάρει το όνομά της από το δεύτερο μεγαλύτερο παλαιστινιακό καταυλισμό προσφύγων στο νοτιοανατολικό Αμμάν, είναι εξίσου διάσημη και αποτελεί, αντίθετα, σύμβολο για τους Ιορδανούς πολίτες παλαιστινιακής καταγωγής.
Ενώ οι οπαδοί συνήθως αντιτίθενται αλλήλους ανεξαρτήτως ομάδας, οι Ιορδανοί πολίτες μικτής καταγωγής συνήθως “σχίζονται στα δυο”, όταν είναι προγραμματισμένο ένα παιχνίδι μεταξύ των προαναφερθεισών ομάδων.
Οι περιπτώσεις επιθέσεων [5] είναι συνηθισμένες και μια φορά έφτασαν στο σημείο να τραυματιστούν 250 οπαδοί [6]. Καταστήματα και αυτοκίνητα παρευρισκομένων συχνά πυρπολούνται [6] για κανένα προφανή λόγο εκτός από την εκτόνωση των ταραχών.
Συνήθως εμπλέκεται η αστυνομία [6] και οι διευθύνσεις των δύο συλλόγων προσπαθούν συνήθως να πειθαρχούν τους οπαδούς τους απαγορεύοντας την είσοδο σε οποιονδήποτε ξεκινήσει καβγά [7], κάτι που δεν συμβαίνει ποτέ, όταν μία από τις δύο ομάδες παίζει εναντίον οποιασδήποτε άλλης ομάδας.
Το 2009, ένα διπλωματικό έγγραφο των ΗΠΑ που διέρρευσε ανέφερε [8] ότι:
Anti-Palestinian hooliganism and slogans denigrating the Palestinian origins of both the Queen and the Crown Prince led to the cancellation of a July 17 soccer game between the rival Faisali and Wahdat clubs [sic], who traditionally represent the East Banker and Palestinian communities, respectively.
Ο αντιπαλαιστινιακός χουλιγκανισμός και τα συνθήματα που διασύρουν την παλαιστινιακή προέλευση τόσο της Βασίλισσας όσο και του Πρίγκιπα Διαδόχου, οδήγησαν στην ακύρωση ενός αγώνα ποδοσφαίρου της 17ης Ιουλίου μεταξύ των αντίπαλων συλλόγων Faisali και Wahdat [sic], οι οποίοι αντιπροσωπεύουν παραδοσιακά τις κοινότητες της Ανατολικής Όχθης [ΣτΜ: η ανατολική όχθη του Ιορδάνη Ποταμού, κυρίως τα εδάφη της τωρινής Ιορδανίας] και της Παλαιστίνης αντίστοιχα.
Συνεπώς, μπορεί να εξαχθεί το συμπέρασμα ότι οι ταραχές, οι εμπρησμοί και τα παραπτώματα είναι κάτι περισσότερο από απλά ποδόσφαιρο, είναι ό,τι αντιπροσωπεύουν οι ομάδες: τη φυλή. Αυτό το σημείο τονίζεται από τον ίδιο τον Παλαιστίνιο Πρόεδρο της Al Wehdat, ο οποίος έχει πει σε μία από τις συνεντεύξεις του στο World Soccer: [8]
For Wehdat, 99 per cent of the fans are Palestinian, you won’t find any Jordanian fans of Wehdat.
Για τη Wehdat, το 99% των οπαδών είναι Παλαιστίνιοι, δεν θα βρείτε Ιορδανούς οπαδούς της Wehdat.