Ποιοι είναι οι πολιτικοί κρατούμενοι της Κίνας; Μία αξιολόγηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, 29 χρόνια μετά την Τιέν Αν Μεν

“Αστυνομία Προσοχή: Καμία διακίνηση ανθυγιεινών σκέψεων ή αντικειμένων.” Μία τρίγλωσση (Θιβετιανά – Κινέζικα – Αγγλικά) πινακίδα πάνω από την είσοδο μιας μικρής καφετέριας στην πόλη  Nyalam, Θιβέτ, 1993. Από τον John Hill. CC BY-SA 3.0.

Σύνταξη: Pong Lai

Η επέτειος της αιματηρής καταστολής των διαδηλώσεων της πλατείας Τιέν Αν Μεν πλησίασε. Στις 4 Ιουνίου 1989, οι κινεζικές στρατιωτικές δυνάμεις άνοιξαν επανειλημμένα πυρ ενάντια σε ένα φοιτητικό κίνημα, που απαιτούσε ελευθερία έκφρασης και πολιτική μεταρρύθμιση χωρίς διαφθορά και μονοκομματική ηγεσία.

Τότε, ο κινεζικός Ερυθρός Σταυρός εκτιμούσε πως σκοτώθηκαν 2.700 πολίτες, άλλες πηγές όμως αναφέρουν πολύ μεγαλύτερο κόστος. Ένα απόρρητο έγγραφο της αμερικανικής κυβέρνησης, που αποκαλύφθηκε το 2014, ανέφερε πως μια κινεζική εσωτερική εκτίμηση υπολόγισε πως πέθαναν 10.454 πολίτες. Πρόσφατα, μια άλλη έκθεση που γράφτηκε από τον τότε Βρετανό πρέσβη στην Κίνα αποχαρακτηρίστηκε σε μη απόρρητη. Αναφέρει μία πηγή από το Συμβούλιο του Κράτους της Κίνας, που είπε πως η ελάχιστη εκτίμηση των πολιτών που σκοτώθηκαν είναι 10.000.

Οι αρχές συνέλαβαν επίσης εκατοντάδες ανθρώπους, που σχετίζονταν με της διαδηλώσεις της πλατείας Τιέν Αν Μεν. Δεν ήταν όμως οι πρώτοι πολιτικοί κρατούμενοι που εισήλθαν στις κινεζικές φυλακές. Ούτε και οι τελευταίοι. Στην επέτειο της καταστολής, πολλοί θυμούνται όσους μπήκαν φυλακή, επειδή εξέφρασαν τις πεποιθήσεις τους.

Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία για το πόσοι είναι οι πολιτικοί κρατούμενοι στην Κίνα: η κινεζική κυβέρνηση αρνείται την ύπαρξή τους.

Όμως, η Βάση Δεδομένων Πολιτικών Κρατουμένων της εκτελεστικής επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου στην Κίνα (CECC), που παρακολουθεί υποθέσεις στην Κίνα από το 1981, παρέχει σημαντικές λεπτομέρειες για την κατάσταση. Μια διασταύρωση των δεδομένων με την ηπειρωτική κινεζική πολιτική ιστορία τις τρεις τελευταίες δεκαετίες μπορεί να μας βοηθήσει να αναπτύξουμε μια πιο ξεκάθαρη εικόνα της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα.

Ποιοι είναι οι πολιτικοί κρατούμενοι της Κίνας;

Το CECC ορίζει έναν πολιτικό κρατούμενο ως:

Ένα άτομο που κρατείται για την άσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, όπως η ειρηνική συνάθροιση, η θρησκευτική ελευθερία, η συνδικαλιστική ελευθερία, η ελευθερία έκφρασης, συμπεριλαμβανομένης της ελευθερίας του να υποστηρίζει κανείς ειρηνικά κοινωνικές ή πολιτικές αλλαγές, καθώς και να ασκεί κριτική στην κυβερνητική πολιτική και κυβερνητικούς αξιωματούχους.

Η βάση δεδομένων έχει 9.116 υποθέσεις πολιτικών κρατουμένων στην ηπειρωτική Κίνα από το 1981 μέχρι το 2018. Παρ’ όλα αυτά, η επιτροπή άρχισε να κρατά αρχεία μόλις το 1987, άρα ο πραγματικός αριθμός υποθέσεων μπορεί να είναι υψηλότερος απ’ ό,τι δείχνουν τα αρχεία.

Οι περισσότεροι κρατούμενοι στη βάση δεδομένων έχουν απελευθερωθεί, αλλά πάνω από 1.000 θεωρούνται πως είναι φυλακισμένοι από το 2017.

Ρίχνοντας μια ματιά στο προφίλ τους, υπήρχαν περισσότεροι άνδρες κρατούμενοι από ότι γυναίκες. (Δείτε Εικόνα 1).

Εικόνα 1. Κατανομή φύλου των πολιτικών κρατουμένων στην Κίνα από το 1981 ως το 2017. Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στο γράφημα είναι από τη βάση δεδομένων των Πολιτικών Κρατουμένων της εκτελεστικής επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου στην Κίνα.

Σχεδόν οι μισοί από τους φυλακισμένους (4.012) ήταν Θιβετιανοί. Με πληθυσμό μόλις έξι εκατομμυρίων Θιβετιανών στην Κίνα, όπου ο συνολικός πληθυσμός είναι πάνω από 1 δις, ο αριθμός των Θιβετιανών κρατουμένων είναι δυσανάλογα υψηλός.

Μόνο τα μισά από τα αρχεία περιλαμβάνουν πληροφορίες για την ηλικία ενός κρατουμένου την στιγμή της φυλάκισης του. Από τα διαθέσιμα δεδομένα, ο νεώτερος πολιτικός κρατούμενος ήταν μόλις 6 ετών τη στιγμή της φυλάκισης του, ενώ ο μεγαλύτερος ήταν 84. Περίπου τρεις στους τέσσερις φυλακίστηκαν σε ηλικία 23 με 45 ετών (Εικόνα 2).

Εικόνα 2. Ηλικία πολιτικών κρατουμένων στην Κίνα από το 1981 ως 2017 τη στιγμή της κράτησης. Τα δεδομένα που χρησιμοποιήθηκαν στο γράφημα από τη βάση δεδομένων των Πολιτικών Κρατουμένων της εκτελεστικής επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου στην Κίνα.

Ασυμφωνία και καταστολή στο Θιβέτ

Η εικόνα 3 δείχνει τον αριθμό των πολιτικών κρατουμένων που κρατούνται ανά έτος και τα γεγονότα που αντιστοιχούν στην κράτησή τους. Μπορούμε να δούμε πολλές σημαντικές κορυφές.

Εικόνα 3. Αριθμός πολιτικών κρατουμένων στην Κίνα ανά έτος, με σημειωμένες τις σημαντικές ιστορικές στιγμές. Τα χρώματα αντιστοιχούν στο πιο ισχυρό πρόσωπο στην Κίνα την εποχή: κόκκινο για τον Deng, πορτοκαλί για τον Jiang, πράσινο για τον Hu και μπλε για τον Xi. Τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν στο γράφημα από τη βάση δεδομένων των Πολιτικών Κρατουμένων της εκτελεστικής επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου στην Κίνα.

Η πρώτη κορυφή συνέβη το 1989 κατά την περίοδο του Τενγκ Σιαοπίνγκ (αντιπροσωπεύεται με κόκκινο) και αντιστοιχεί με την καταστολή της πλατείας Τιέν Αν Μεν στις 4 Ιουνίου 1989.

Η δεύτερη και τρίτη κορυφή το 1993 και το 1995 σχετίζονται κυρίως με την άνοδο της καταστολής της πολιτικής διαφωνίας στο Θιβέτ, έδρα ενός κινήματος ανεξαρτητοποίησης. Η εικόνα 4 δείχνει πως από το 1987 ο αριθμός των Θιβετιανών κρατουμένων άρχισε να αυξάνει.

Σαράντα τέσσερις διαδηλώσεις υπέρ της ανεξαρτησίας αναφέρθηκαν στο Θιβέτ το 1993 και περίπου 400 Θιβετιανοί φυλακίστηκαν. Το 1994, περίπου 19 διαδηλώσεις έλαβαν μέρος στο Θιβέτ και ο αριθμός των Θιβετιανών πολιτικών κρατουμένων αυξήθηκε σε 628. Με βάση μιας έκθεσης ενός ανωτέρου αξιωματούχου του κινεζικού υπουργείου Δικαιοσύνης, τον Ιανουάριο του 1995, 200 από τους 800 Θιβετιανούς κρατουμένους βρέθηκαν ένοχοι για “αντεπαναστατικά εγκλήματα”.

Εικόνα 4. Πολιτικοί κρατούμενοι στην Κίνα με βάση την εθνικότητα. Τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν στο γράφημα από τη βάση δεδομένων των Πολιτικών Κρατουμένων της εκτελεστικής επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου στην Κίνα.

Ο Δαλάι Λάμα, που ζει εξόριστος, θεωρείται πολιτικός και πνευματικός ηγέτης του Θιβέτ. Το 1995, αναγνώρισε την 11η μετενσάρκωση του Παντσέν Λάμα, μίας από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του Θιβετιανού Βουδισμού. Ωστόσο, η κυβερνητική-ερευνητική επιτροπή της επικύρωσης διάλεξε ένα άλλο άτομο από το δικό της κατάλογο και η κινεζική κυβέρνηση έθεσε τον Gedhun Ghoekyi Nyima, που είχε αναγνωριστεί από τον Δαλάι Λάμα ως Παντσέν Λάμα, σε “προληπτική κράτηση”. Εκατοντάδες μοναχοί και μοναχές συνελήφθησαν και κρατήθηκαν, επειδή δεν αναγνώρισαν τον Παντσέν Λάμα, που επέλεξε το Πεκίνο.

Η τέταρτη κορυφή σημειώθηκε το 2008, όταν η Κίνα προετοιμαζόταν να φιλοξενήσει για πρώτη φορά τους πρώτους Ολυμπιακούς αγώνες. Εκείνο το έτος σημειώθηκαν πολλές διαμαρτυρίες, ειδικά στο Θιβέτ (Δείτε εικόνα 4). Οι Θιβετιανοί εκμεταλλεύτηκαν τη διεθνή προβολή για να διαδηλώσουν κατά της κινεζικής οικονομικής πολιτικής και ανάπτυξης που προκάλεσε πληθωρισμό, περιβαλλοντική ρύπανση και κατασχέσεις γης στην περιοχή. Ο αυστηρότερος ιδεολογικός έλεγχος του Πεκίνου στο Θιβέτ, όπου το εκπαιδευτικό σύστημα μαθαίνει στους Θιβετιανούς να αποκηρύσσουν τον Δαλάι Λάμα και να δηλώνουν πίστη στην κυβέρνηση της Κίνας, ήταν ένα ακόμη επίμαχο ζήτημα.

Κατόπιν της αναταραχής, η Κίνα περιορίστηκε. Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση εργασίας του Ανώτατου Λαϊκού Δικαστηρίου της Κίνας ο αριθμός των υποθέσεων που περιλάμβαναν κατηγορίες “κινδύνου κρατικής ασφάλειας” αυξήθηκε σε περίπου 760 το 2009, σε σχέση με μόλις 460 το 2008. Η βάση δεδομένων του CECC δείχνει τον συνολικό αριθμό των πολιτικών κρατουμένων το 2008 και το 2009 ως 1.220.

Εικόνα 5. Το κύριο ζήτημα που οδηγεί στην απομόνωση των πολιτικών κρατουμένων στην Κίνα. Τα δεδομένα χρησιμοποιήθηκαν στο γράφημα από τη βάση δεδομένων των Πολιτικών Κρατουμένων της εκτελεστικής επιτροπής του αμερικανικού Κογκρέσου στην Κίνα.

Θρησκεία, πολιτική και σκέψη

Η κορυφή από το 1999 ως 2002 οφείλεται κυρίως στην καταστολή της θρησκευτικής ομάδας Φάλουν Γκονγκ (δειτε “FG” στην εικόνα 5) και πολιτικών κομμάτων.

Η κινεζική κυβέρνηση ξεκίνησε να καταστέλλει τη δημόσια άσκηση του Φάλουν Γκονγκ στα μέσα του 1990. Το 1999, περίπου 10.000 ασκητές Φάλουν Γκονγκ συγκεντρώθηκαν κοντά στην έδρα της κεντρικής κυβέρνησης στο Πεκίνο απαιτώντας νομική αναγνώριση. Η διαμαρτυρία είχε ως αποτέλεσμα να συλληφθούν τουλάχιστον 111 μέλη, σύμφωνα με μία έκθεση του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Το 1998, μια ομάδα δημοκρατικών ακτιβιστών προσπάθησε να καταχωρήσει ένα νέο πολιτικό κόμμα με το όνομα Δημοκρατικό κόμμα της Κίνας. Τα ενεργά μέλη μετέπειτα είτε φυλακίστηκαν είτε εξορίστηκαν.

Η άνοδος του αριθμού των πολιτικών κρατουμένων μεταξύ 2009 και 2010 μπορεί να σχετίζεται με το κίνημα Χάρτα 2008 που ξεκίνησε ο Λιου Σιαομπό, βραβευμένος με Νόμπελ Ειρήνης, και υπογράφτηκε από εκατοντάδες γνωστούς διανοούμενους απαιτώντας πολιτική μεταρρύθμιση και εγγύηση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Μπορούμε επίσης να δούμε μια αύξηση του αριθμού των κρατήσεων το 2014 και το 2015, που ίσως να σχετίζεται με το φιλοδημοκρατικό Κίνημα της Ομπρέλας του Χονγκ Κονγκ και με την καταστολή της 9ης Ιουλίου των δικηγόρων ανθρωπίνων δικαιωμάτων το 2015 (δείτε το μπλε στην εικόνα 3). Κατά τη διάρκεια του Κινήματος της Ομπρέλας, περισσότεροι από 200 πολίτες της ηπειρωτικής Κίνας φέρεται ότι συνελήφθησαν, επειδή εξέφρασαν την υποστήριξή τους για το κίνημα. Και στις 9 Ιουλίου 2015,περίπου 300 δικηγόροι ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακτιβιστές συνελήφθησαν και ανακρίθηκαν.

Κρατούμενοι κατ’ οίκον

Η βάση δεδομένων λέγεται πως έχει υποτιμήσει τον αριθμό των πολιτικών κρατουμένων, καθώς κάποιοι δεν είναι κρατούμενοι σε φυλακή, αλλά κατ’ οίκον ή σε μυστική “μαύρη φυλακή” χωρίς δίκη.

Ο πατέρας του Xiaodan Wang είναι ασκητής του Φάλουν Γκονγκ και ήταν στην φυλακή για 15 χρόνια. Ο Wang σε μια δήλωση του σε μια ακρόαση του CECC για την κατάσταση του πατέρα του:

Όταν έφτασε επιτέλους στο σπίτι, παρακολουθούνταν από κάμερες και από προγράμματα παρακολούθησης της γειτονιάς. Η αστυνομία μας επισκεπτόταν συχνά και κατά τις “ευαίσθητες μέρες” τον συμβούλευαν να μένει στο σπίτι και να μην τον βλέπει κανείς. Σε καμία περίπτωση δεν επέστρεψε πραγματικά σε μια φυσιολογική ζωή.

Παρόμοια “προγράμματα παρακολούθησης γειτονιάς” έχουν εφαρμοστεί και σε διάσημους διωκόμενους ακτιβιστές όπως ο Χου Ζία.

Για δεκαετίες, οι κινεζικές αρχές έχουν υπό κράτηση ανθρώπους, που υπερασπίζοντα ανθρώπινα δικαιώματα όπως η ελευθερία της έκφρασης και της θρησκευτικής ελευθερίας. Θιβετιανοί μοναχοί, ασκητές του Φάλουν Γκονγκ, φοιτητές, δικηγόροι, επιζώντες της σφαγής της Πλατείας Τιέν Αν Μεν. Το θάρρος τους και το όραμά τους για μια καλύτερη κοινωνία τους έστειλε στη φυλακή. Αλλά δεν θα λησμονηθούν.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.