- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Από την Ουγκάντα στο Κουβέιτ: Αντί για δασκάλα, θύμα σωματεμπορίου

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Υπο-Σαχάρια Αφρική, Κουβέιτ, Ουγκάντα, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Εργασία, Μέσα των πολιτών, Μετανάστευση, Φύλο & ισότητα

Η δασκάλα από την Ουγκάντα Prudence Nandaula δελεάστηκε με την εύρεση θέσης εργασίας στο Κουβέιτ. Νόμιζε ότι θα πάει να εργαστεί ως δασκάλα, αντ’ αυτού ήταν οικιακή βοηθός για μια οικογένεια. Πηγή: Jasmine Garsd

Αυτό το κείμενο από τις Jasmine Garsd [1] και Andrea Crossan [2] δημοσιεύτηκε αρχικά στο PRI.org [3] στις 25 Μαΐου 2017. Αναδημοσιεύεται εδώ ως μέρος συνεργασίας μεταξύ PRI και Global Voices.

Ο κόσμος εισάγει εργατικά χέρια περισσότερο από ποτέ. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ [4], πάνω από 244 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει παγκοσμίως τις χώρες καταγωγής τους αναζητώντας ευκαιρίες.

Για τις γυναίκες, αυτό συχνά σημαίνει θέσεις εργασίας στον παιδαγωγικό τομέα και στη βιομηχανία υπηρεσιών. Αλλά αυτό για το οποίο δεσμεύονται συχνά δεν είναι αυτό που βρίσκουν εν τέλει.

Σε αυτό το βίντεο, μια κοπέλα της Ουγκάντα με μπλε μαντίλα με αγωνία ζητά να έρθει κάποιος σε επαφή με τους γονείς της. Λέει ότι είναι άρρωστη και δεν της επιτρέπεται να επιστρέψει σπίτι.

Κανείς δεν ξέρει πού γυρίστηκε το βίντεο: πιστεύεται ότι είναι από αραβική χώρα.

Προκάλεσε όμως οργή στην Ουγκάντα. Αν και κανείς δεν έπρεπε να εκπλαγεί. Όταν σκέφτεσαι τον όρο “δουλεία”, μπορεί να σκέφτεσαι το ιστορικό δουλεμπόριο από την Αφρική προς την Αμερική. Αλλά η επιχείρηση αποστολής σκλάβων στη Μέση Ανατολή είναι κι αυτή αρχαία. Και τώρα, η επιχείρηση αυτή ακμάζει.

Η Ουγκάντα έχει έναν από τους νεότερους πληθυσμούς στον κόσμο [5]. Σχεδόν το 80% της χώρας είναι κάτω των 30 ετών. Οι περισσότεροι είναι άνεργοι.

Η Prudence Nandaula εργαζόταν ως δασκάλα στη Masaka, μια πόλη στην κεντρική Ουγκάντα. Έβγαζε περίπου 160 δολάρια το μήνα, κάτι αξιοπρεπές για τα πρότυπα της Ουγκάντα. Αρκετά για να πληρώσει το ενοίκιο, να στείλει το γιο της σχολείο, ενώ η Prudence είχε ακόμα και οικιακή βοηθό.

Κι όμως, όταν της προσφέρθηκε δουλειά στο Κουβέιτ με διπλάσιο μισθό, ήταν ενθουσιασμένη.

“Ήμουν τόσο ενθουσιασμένη. Σκέφτηκα όταν θα πάω εκεί, ίσως να πάρω τα χρήματα”, λέει η Nandaula. “Θα μπορώ να ζήσω το γιο μου”.

Της είχε πει ένας φίλος του αδελφού της ότι ήταν μεγάλη ευκαιρία.

“Σου λένε ότι θα έχεις εξασφαλισμένη τροφή και στέγη. Θα αποταμιεύεις και μετά θα γυρίσεις πίσω και θα κάνεις κάτι σημαντικό”.

“Οι περισσότερες κοπέλες που προσλαμβάνονται στην Ουγκάντα τις φέρνουν φίλοι και συγγενείς τους”, λέει ο Mayambala Wafrika, πρόεδρος της εκστρατείας Justice for African Workers [Δικαιοσύνη για τους Αφρικανούς εργαζόμενους].

Ο Wafrika λέει ότι κάπως έτσι γίνεται συνήθως: ένας φίλος ενός μακρινού συγγενή ή ίσως ένας γνωστός σου σε βρίσκει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Όταν η Nandaula κατέφθασε στο Κουβέιτ, τα πράγματα εκτυλίχθηκαν αρκετά γρήγορα. Η οικογένεια, στην οποία έμενε, πήρε το διαβατήριό της και της είπε να ξεκινήσει να καθαρίζει. Η Nandaula λέει πως εκείνη τη στιγμή όλα της φάνηκαν ξεκάθαρα: ξεκίνησε για δασκάλα σε μια ξένη χώρα και κατέληξε υπηρέτρια. Ενάντια στη θέλησή της.

Και σκεφτόμουν: “Θεέ μου. Πίσω στην πατρίδα είχα οικιακή βοηθό. Και τώρα δουλεύω εγώ στο σπίτι κάποιου”.

Ωστόσο, συνέχισε για μερικούς μήνες. Αλλά η οικογένεια της ασκούσε λεκτική κακομεταχείριση. Η Nandaula λέει ότι έβλεπε άλλες γυναίκες που εργάζονταν εκεί να τις κακομεταχειρίζονται σωματικά. Είπε στους εργοδότες της ότι ήθελε να φύγει.

“Και μου απάντησαν κάτι σαν “όχι, δεν μπορείς να φύγεις, πρέπει να τελειώσει το συμβόλαιο”. Μιλάμε για ένα συμβόλαιο, που δεν είχα καν υπογράψει”.

Συνήθως, μια οικογένεια από το Κουβέιτ πληρώνει ένα γραφείο προσλήψεων μέχρι και 4.000 δολάρια για μια υπηρέτρια με διετή σύμβαση. Ένα τοπικό γραφείο προσλήψεων στην Ουγκάντα ​​μπορεί να βγάλει μέχρι και 500 δολάρια ανά κοπέλα. Όλοι είχαν πάρει τα χρήματά τους εκτός από τη Nandaula.

Στην πραγματικότητα, έβγαζε λιγότερα από ό,τι πίσω στην πατρίδα. Και ήταν κολλημένη εκεί. Παρόλο που υπάρχουν περίπου 100.000 Ουγκαντέζοι που εργάζονται στη Μέση Ανατολή, υπάρχει μόνο μία πρεσβεία: στη Σαουδική Αραβία. Δεν υπάρχει ούτε καν προξενείο στο Κουβέιτ για Ουγκαντέζους που χρειάζονται βοήθεια.

“Παίρνουν αυτά τα κορίτσια και τα αντιμετωπίζουν με τον ίδιο φρικτό τρόπο σαν να είναι σκλάβες”, λέει ο Wafrika.

Λέει ότι τα γραφεία πρόσληψης κρίνουν τα κορίτσια με τον ίδιο τρόπο που έκαναν οι δουλέμποροι πάνω από έναν αιώνα πριν.

“Κάποιος έρχεται, σε βλέπει, ελέγχει το ύψος σου, το βάρος σου, το χρώμα του δέρματός σου…Αποφασίζει αν αξίζεις το ποσό των χρημάτων που πρόκειται να πληρώσει για σένα».

Ωστόσο, προσλαμβάνονται επειδή, σε αντίθεση με τις γυναίκες σε άλλες υποσαχάρες χώρες, οι περισσότεροι στην Ουγκάντα μιλούν αγγλικά.

Η τύχη της Nandaula άλλαξε μια μέρα, όταν η οικογένεια, στην οποία εργαζόταν, κάλεσε κάτι φίλους για δείπνο. Αυτοί οι φίλοι έφεραν τη δική τους υπηρέτρια, επίσης από την Ουγκάντα. Η Nandaula λέει ότι οι υπηρέτριες αποθαρρύνονται από το να μιλάνε μεταξύ τους. Αλλά έπιασαν τη συζήτηση ούτως ή άλλως και η Nandaula είπε σε αυτή τη γυναίκα για την κακομεταχείριση.

Η γυναίκα την ενθάρρυνε να βγει από το σπίτι.

Και το έκανε. Ένα πρωί, ενώ η οικογένεια κοιμόταν, η Nandaula έφυγε ήσυχα από το σπίτι.

Αλλά η οδύσσειά της δεν είχε τελειώσει. Μόλις βγήκε από την πόρτα αυτή, η εργασιακή βίζα της ακυρώθηκε. Η Nandaula παραδόθηκε στην αστυνομία. Πέρασε τρεις εβδομάδες στη φυλακή, περιμένοντας να απελαθεί. Ήταν τυχερή: μερικές κοπέλες περνούν μήνες εκεί. Μια γνωριμία της κατάφερε να πάρει το διαβατήριό της πίσω από το εξοργισμένο αφεντικό της. Αυτό δεν συμβαίνει συνήθως.

Συχνά πρέπει να παρέμβει η πρεσβεία της Ουγκάντα στη Σαουδική Αραβία.

Η Nandaula ήταν σε θέση να επιστρέψει στην Ουγκάντα. Διδάσκει ξανά. Διάγει μια αξιοπρεπή ζωή. Αλλά η οικονομία στην Ουγκάντα βούλιαξε το περασμένο έτος. Η τσέπη του καθενός είναι λίγο πιο σφιχτή. Λέει ότι μπορεί να δοκιμάσει την τύχη της στη Μέση Ανατολή και πάλι. Αλλά αυτή τη φορά, θα είναι πολύ πιο προσεκτική.

“Δεν μπορώ να πω ότι δεν θα πάω πίσω. Εάν αλλάξουν το σύστημα που υπάρχει εκεί, θα είμαι ελεύθερη να επιστρέψω”.

Ο ακτιβιστής πολιτικών δικαιωμάτων Wafrika επιθυμεί επίσης να δει κάποιες αλλαγές, ξεκινώντας με την απαγόρευση των οικιακών βοηθών από την Ουγκάντα στη Μέση Ανατολή. Η Ουγκάντα, όπως λέει, έχει αρκετά μορφωμένους επαγγελματίες που μπορεί να εξάγει αντ’ αυτού. Και θέλει να δει κοπέλες σαν την Prudence να εκπαιδεύονται για τους κινδύνους της ανάληψης εργασίας στο εξωτερικό. Αλλά αν αποφασίσουν να πάνε, θα πρέπει να υπάρχουν κυβερνητικά γραφεία σε κάθε χώρα.

Η αντίδραση της κυβέρνησης πέρυσι στην κατακραυγή για τις γυναίκες, που υφίστανται κακομεταχείριση από τους εργοδότες τους, ήταν να απαγορεύσει στους πολίτες της Ουγκάντα να ταξιδεύουν στη Σαουδική Αραβία για να γίνουν υπηρέτες. [6]

Ο Wafrika λέει ότι η κυβέρνηση πρέπει επίσης να έχει ένα ταμείο έκτακτης ανάγκης, στο οποίο θα μπορούν να έχουν πρόσβαση οι πολίτες της Ουγκάντα, όταν αντιμετωπίζουν προβλήματα κατά την εργασία τους στο εξωτερικό.

Είναι μια μεγάλη απαίτηση για μια χώρα τόσο φτωχή όσο αυτή. Αλλά ο Wafrika λέει πως εάν η κυβέρνηση της Ουγκάντα δεν προστατεύσει τις κοπέλες της, ποιος θα το κάνει;