Οι Μακεδόνες καταφέρνουν να διακωμωδήσουν τη σοβαρή διαμάχη με την Ελλάδα για την ονομασία της χώρας τους

 «Ντουμπ, Ντουμπ…» – ένα κόμικ του Darko Markovij, ο οποίος ερμήνευσε με τον δικό του τρόπο την επιθετική στάση των Μακεδόνων εθνικιστών. Το σκίτσο δημοσιεύτηκε το 2011 από τους «Πολίτες
για μια Ευρωπαϊκή Μακεδονία». Με άδεια χρήσης.

Ενώ η πλειοψηφία των πολιτών της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας θεωρούν τη διαμάχη με την Ελλάδα για την ονομασία σοβαρό ζήτημα, ορισμένοι αντιμετωπίζουν το θέμα με χιούμορ και σάτιρα.

Η Ελλάδα κατηγορεί τηn ΠΓΔΜ εδώ και πολύ καιρό ότι υιοθετεί μια ονομασία, που εύκολα οδηγεί σε σύγχυση με τη Μακεδονία, την γειτονική ελληνική περιοχή και το ομώνυμο αρχαίο ελληνικό βασίλειο.

Η διαμάχη για την ονομασία της χώρας περιπλέκεται περαιτέρω από το ότι η Ελλάδα εμποδίζει την ένταξη της ΠΓΔΜ στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και στο ΝΑΤΟ, έως ότου η ονομασία αλλάξει με τρόπο, που να διαφοροποιεί τη χώρα από τις βόρειες ελληνικές διοικητικές περιοχές. Αυτό έχει οδηγήσει σε ξενοφοβία σε έναν ορισμένο βαθμό και τις δυο χώρες. Οι περισσότεροι κάτοικοι της ΠΓΔΜ
θεωρούν την άσκηση βέτο ως μια ταπεινωτική μορφή εκβιασμού, ενώ πολλοί Έλληνες πιστεύουν ότι οι βόρειοι γείτονές τους τρέφουν επιθυμία για επεκτατισμό.

Der einzige Punkt in dem Namensstreit, in dem Konsens zwischen Mazedonien und Griechenland herrscht, ist, dass es nicht zum Lachen ist. Während des vergangenen Vierteljahrhunderts war der Anteil satirischer oder humoristischer Inhalte über das Thema unwesentlich im Vergleich zu verbissenen Kommentaren und Hassrede. Absichtlich oder nicht, Satire wurde oft als Hassrede fehlinterpretiert.

Οι εθνικιστές και στις δυο χώρες έχουν υποδαυλίσει τα αισθήματα ταπείνωσης και απογοήτευσης επιδεινώνοντας έτσι το πρόβλημα και παράλληλα κερδίζουν αυξημένη πολιτική υποστήριξη για τον «πατριωτισμό» τους. Στην πραγματικότητα, η συνέχιση της διαμάχης
για την ονομασία ωφέλησε τη στρατηγική της Ρωσίας να αποτρέψει τη εδραίωση της ΕΕ και του ΝΑΤΟ στις χώρες των Βαλκανίων.

Το μοναδικό σημείο, όπου συμφωνούν σχετικά με τη διαμάχη για την ονομασία μεταξύ της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας, είναι ότι δεν είναι αστείο. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας 25ετίας, μέρος του σατιρικού ή χιουμοριστικού περιεχομένου σχετικά με το ζήτημα ήταν αμελητέο σε σύγκριση με τα πικρόχολα σχόλια και τη ρητορική μίσους. Σκόπιμα ή όχι, η σάτιρα συχνά παρερμηνεύεται ως ρητορική μίσους.

Οι κορυφαίοι χιουμορίστες της ΠΓΔΜ ονομάζουν τα πράγματα μέσα από τη
σάτιρα

Ο σκιτσογράφος Darko Markovikj (επίσης Marković, 1940–2016), συνεργάστηκε με τα κορυφαία ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης της ΠΓΔΜ, μέχρι που τα έκλεισε η εθνικιστική κυβέρνηση VMRO-DPMNE (2006-2017), με επικεφαλής τον ισχυρό άνδρα Νίκολα Γκρουέφσκι.

Ο Markovikj, γνωστός με το παρατσούκλι DarMar (αργκό για την «αταξία» ή το «χάος»), χρησιμοποιούσε καρικατούρες, κόμικς και γελοιογραφίες για να σχολιάζει καθημερινά γεγονότα και πολιτικές εξελίξεις. Κατά τη διάρκεια της μακροχρόνιας σταδιοδρομίας του,
υποστήριξε φιλελεύθερες και φιλοδημοκρατικές θέσεις συχνά αντίθετες με τον σοσιαλισμό (προ ανεξαρτησίας) και τον εθνικισμό (μετά την ανεξαρτησία).

Όταν ο Γκρουέφσκι συμπεριέλαβε ζητήματα της μακεδονικής εθνικής ταυτότητας και γλώσσας στις διαπραγματεύσεις για την ονομασία το 2009, ο DarMar είχε την διορατικότητα να τα συνδέσει με την επιθυμία για εξουσία:

«Είμαι υπέρ του ΝΑΤΟ… Είμαι υπέρ της Ευρωπαϊκής Ένωσης… Αλλά αρνούμαι να
εγκαταλείψω την ταυτότητά μου»!
-Γελοιογραφία του Darko Markovikj, δημοσιεύθηκε από τους Πολίτες για μια Ευρωπαϊκή Μακεδονία. Με άδεια χρήσης.

Η παράταση της διαμάχης για την ονομασία έχει ήδη μακροπρόθεσμες αρνητικές επιπτώσεις στη διεθνή σταθερότητα και έχει επηρεάσει άμεσα τα προς το ζην των πολίτων της ΠΓΔΜ. Το ελληνικό οικονομικό εμπάργκο (1994-1995) και ο αποκλεισμός της χώρας από την ΕΕ περιόρισαν σημαντικά τις ευκαιρίες για οικονομική ανάπτυξη.

Ο DarMar αντιπαραθέτει με αυτό με την εθνικιστική ρητορική που συζητά, αν οι σύγχρονοι Μακεδόνες έχουν το δικαίωμα να προέρχονται από τους αρχαίους Μακεδόνες ή μόνο από τους Νότιους Σλάβους, που έφτασαν στη περιοχή πριν από 1.600 χρόνια, αλλά θεωρούνται ως «νεοφερμένοι» από τους Έλληνες εθνικιστές:

«Δεν είμαι πια αρχαίος Μακεδόνας…Δεν είμαι ούτε Σλαβομακεδόνας…! –Τι είσαι τώρα; – «Τώρα είμαι ένας Μακεδόνας άνέργος εργάτης». Γελοιογραφία του Darko Markovikj, που κυκλοφορεί από τους Πολίτες για μια Ευρωπαϊκή Μακεδονία. Με άδεια χρήσης.

Η πιο γνωστή σατιρική τηλεοπτική εκπομπή «Χθεσινά Νέα» (Fceroni novasti στα σλαβομακεδονικά), αντιμετώπισε με χιουμοριστικό τρόπο τη διαμάχη για την ονομασία με σκετς τύπου Monty Python.

Ένα σκίτσο αναφέρεται στον ποταμό Βαρδάρη, ο οποίος ρέει μέσα από τα Σκόπια, την πρωτεύουσα της ΠΓΔΜ, και στη συνέχεια στρίβει νότια προς την Ελλάδα, όπου είναι γνωστός ως Αξιός και εκβάλλει στο Αιγαίο Πέλαγος. Οι δυο κωμικοί αστειεύτηκαν ότι
τα πλαστικά μπουκάλια, που επιπλέουν στο ποτάμι, δεν είναι απόβλητα, αλλά μηνύματα μέσα σε μπουκάλι ως «μέρος της οικογεωπολιτικής πίεσης προς τον νότιο γείτονά μας». Συνεχίζουν λέγοντας τα εξής:

Seeing that Facebook statuses won’t help us protect our name, citizens decided to put a different type of pressure on Greece. They started sending messages in bottles down the Vardar, which flows down to the abovementioned southern neighbor.

Δεδομένου ότι οι αναρτήσεις στο Facebook δεν πρόκειται να μας βοηθήσουν να προστατεύσουμε το όνομά μας, οι πολίτες αποφάσισαν να ασκήσουν άλλου είδους πίεση στην Ελλάδα. Άρχισαν να στέλνουν μηνύματα σε μπουκάλια στον Βαρδάρη, που
εκβάλλει στον προαναφερθέντα νότιο γείτονα.

Aco: Ένα κοπάδι πλαστικά μπουκάλια…Jetza, τι να πω, σμήνος ή κοπάδι;
Jelena: Δεν έχω ιδέα. Απλά διάβασε τι λέει.. και μη με λες Jetza.
Aco: Χιλιάδες μπουκάλια έχουν εντοπιστεί να επιπλέουν στον Βαρδάρη, ξεβρασμένα από την όχι και τόσο δυνατή βροχή. Οι κακόβουλοι περιβαλλοντολόγοι μπορεί να το θεωρήσουν αυτό ως γενοκτονία της χλωρίδας και της πανίδας του Βαρδάρη και ως αντανάκλαση της δικής μας βαρβαρότητας. Δεν είναι όμως αυτό που φαίνεται.

Παρόλο που αυτά τα μπουκάλια μοιάζουν με σκουπίδια, που πετάνε πολλοί αδιάφοροι ρυπαντές ή ένας αδιάφορος
ρυπαντής, αποτελούν μέρος της οικολογικής γεωπολιτικής πίεσης προς τον νότιο γείτονά μας. Δεδομένου ότι οι αναρτήσεις στο Facebook δεν πρόκειται να μας βοηθήσουν να προστατεύσουμε το όνομά μας, οι πολίτες αποφάσισαν να ασκήσουν  διαφορετικού είδους πίεση προς την Ελλάδα. Άρχισαν να στέλνουν μηνύματα σε μπουκάλια στον Βαρδάρη, ο οποίος εκβάλλει στον προαναφερθέντα νότιο γείτονα.

Μπορείτε να παραμείνετε ψύχραιμοι. Το όνομά μας, η ταυτότητά μας και η γλώσσα μας είναι ασφαλής, όσο υπάρχουν αρκετοί
ενδιαφερόμενοι πολίτες σαν και αυτούς.

Ενώ οι πολιτικοί διαφωνούν με τα ονόματα, οι πολίτες πάνε για διακοπές στην Ελλάδα

Ενώ η διαμάχη για την ονομασία συνεχίζει να μαίνεται, η Ελλάδα ως η πλησιέστερη θάλασσα με μεγάλο προϋπολογισμό και πολυτελείς ταξιδιωτικές επιλογές αποτελεί σημαντικό ταξιδιωτικό προορισμό για πολλούς πολίτες της πΓΔΜ.

Μια μονοήμερη εκδρομή για ψώνια θεωρείται έκφραση ενός συγκεκριμένου κοινωνικού στάτους και δίνει στους πολίτες την ευκαιρία να αγοράσουν μάρκες, που δεν είναι διαθέσιμες στη πΓΔΜ. Επιπλέον, λίγες ώρες οδήγησης από τα Σκόπια, στη Θεσσαλονίκη, μπορεί
κανείς να απολαύσει έναν «καφέ δίπλα στη θάλασσα».

Καθώς οι Μακεδόνες ανυπομονούν για ένα τετραήμερο Σαββατοκύριακο από τις 24 Μαΐου χάρη σε δυο από τις εθνικές μεγαλύτερες εορτές , τα κόμματα της αντιπολίτευσης αρνήθηκαν να αποδεχτούν την τελευταία πρόταση επίλυσης της διαφοράς για την ονομασία, που πρότειναν οι πρωθυπουργοί της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας. Ένας χρήστης στο Twitter αστειεύτηκε για τις «συνέπειες» της απόρριψης στους ταξιδιώτες το Σαββατοκύριακο αναφέροντας:

Ως ένδειξη διαμαρτυρίας, οι Μακεδόνες θα καταλάβουν την Ελλάδα. Η επίθεση θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη και θα
κορυφωθεί με αποκλεισμό όλων των συνοριακών σημείων διέλευσης. Η επιχείρηση θα διαρκέσει μέχρι την Δευτέρα. Το κόστος δράσης θα ανέλθει σε αρκετά εκατομμύρια ευρώ. Η ελληνική κοινότητα εμπόρων και ξενοδόχων έχει δηλώσει ότι δεν φοβάται. «Ελάτε», φωνάζουν.

Βέβαια, από την πρώτη μέρα του Σαββατοκύριακου, περισσότεροι από 10.000 Μακεδόνες συσσωρεύτηκαν σε αυτοκίνητα καθοδόν προς την Ελλάδα προκαλώντας έτσι μεγάλο μποτιλιάρισμα στα σύνορα.

Το άρθρο μεταφράστηκε από την Φανή Φωτιάδου, φοιτήτρια του FTSK στο Germersheim, κατά τη διάρκεια του μαθήματος της Δρ. Φιλ. Αναστασίας Καλπακίδου στο πλαίσιο του project Global Voices.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.