Έξοδοι διαφυγής: Η πτώση του τείχους του Βερολίνου το 1989. Εν έτει 2015 παραμένουν ακόμα φυσικά και πολιτισμικά τείχη στη μοίρα πολλών προσφύγων. Φωτογραφία στο Flickr από τον  Raphaël Thiémard

1918, 1938, 1989: Η 9^η Νοεμβρίου, γνωστή στην Γερμανία και ως μέρα ορόσημο των Γερμανών, αποτελεί μια σημαντική ημέρα στη γερμανική ιστορία. Εκτός της Νοεμβριανής Επανάστασης στις 9 Νοεμβρίου 1918, η οποία στα τέλη του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου οδήγησε στην πτώση της μοναρχίας, σήμερα στην Γερμανία είναι ημέρα μνήμης δύο ακόμα ιδιαίτερων ιστορικών γεγονότων: της Νύχτας των Κρυστάλλων, της πρώτης από τις βίαιες πράξεις του εθνοσοσιαλιστικού καθεστώτος κατά των Εβραίων στις 9 Νοεμβρίου 1938 και της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου στις 9 Νοεμβρίου 1989. Το 2015, και τα δύο γεγονότα ήταν πιο επίκαιρα από ποτέ, καθώς ακριβώς αυτή τη μέρα το ακροδεξιό κίνημα PEGIDA (Πατριώτες Ευρωπαίοι ενάντια στην Ισλαμοποίηση της Δύσης) θέλησε να καλέσει σε διαμαρτυρία, όπως κάθε Δευτέρα για έναν χρόνο και παραπάνω.

Τη νύχτα της 9^ης προς τη 10^η Νοεμβρίου 1938, σε όλη τη Γερμανία υπέστησαν καταστροφές χιλιάδες συναγωγές, εβραϊκοί τόποι συνάντησης, εβραϊκά μαγαζιά, σπίτια και κοιμητήρια. Αυτή η μέρα σήμανε την μετάβαση από την κοινωνική διάκριση στη συστηματική καταδίωξη και δολοφονία των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης εξέφρασαν την συμπόνοια τους. Παρακάτω μια φωτογραφία μιας «Λίθου Μνήμης», ενός μνημείου που τοποθετείται μπροστά στα σπίτια όσων καταδιώχθηκαν και εκτοπίστηκαν.

Wenn Mitläufer mitlaufen und Bürger ihre Demokratie nicht verteidigen… #9Nov pic.twitter.com/9vVnLcpKKc

— Steffen Voß (@kaffeeringe) 9. November 2015

Όταν οι καιροσκόποι καιροσκοπούν και οι πολίτες δεν υπερασπίζονται τη δημοκρατία τους

Η πτώση του τείχους στις 9 Νοεμβρίου 1989 αποτελεί ένα ακόμη γεγονός. Το τείχος του Βερολίνου, το οποίο χώριζε για πάνω από 28 χρόνια την Ανατολική (Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας) από τη Δυτική Γερμανία, άνοιξε σταδιακά μετά τις διαμαρτυρίες των πολιτών στις 9 Νοεμβρίου. Ένα χρόνο μετά ακολούθησε η επανένωση της Γερμανίας.

Όμως, αυτή η ημέρα μνήμης την 9^η Νοεμβρίου 2015 πήρε άλλη τροπή, καθώς παράλληλα με τις εκδηλώσεις μνήμης επετράπη στην ακροδεξιά PEGIDA να καλέσει σε διαμαρτυρία. Στο Μόναχο, αρχικά, είχε απαγορευτεί η διαδήλωση του κινήματος. Ένα διοικητικό δικαστήριο όμως αργότερα αναίρεσε αυτή την απαγόρευση. Για πολλούς Γερμανούς, η πορεία διαμαρτυρίας μιας ακροδεξιάς ομάδας την μέρα αυτή δεν είναι ανεκτή. Σε πολλές περιοχές με έντονη παρουσία προσφύγων, έλαβαν χώρα ξενοφοβικές δράσεις, καθώς επίσης και επιθέσεις σε καταφύγια προσφύγων, ενώ οι ακροδεξιές ομαδοποιήσεις αυξήθηκαν. Το ισλαμοφοβικό κίνημα PEGIDA καλεί από το καλοκαίρι του 2014 σε όλη τη Γερμανία σε διαμαρτυρίες, ειδικά στο κάλεσμα στην Δρέσδη ανταποκρίθηκαν χιλιάδες.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η διαμαρτυρία του κινήματος PEGIDA δέχτηκε σφοδρή κριτική. Μερικοί χρήστες βρίσκουν ομοιότητες ανάμεσα στην βία κατά των Εβραίων τη Νύχτα των Κρυστάλλων το 1938 και στην ξενοφοβική βία το 2015:

Zwischen Nazis, die Synagogen abbrennen und Nazis, die Flüchtlingsheime anzünden, liegen heute 77 Jahre. #9Nov #progromnacht

— Georg (@_gauger) November 9, 2015

77 χρόνια χωρίζουν τους Ναζί που πυρπολούσαν συναγωγές από τους Ναζί που βάζουν φωτιά σε καταφύγια προσφύγων.

Πάντως, η 9η Νοεμβρίου θα έπρεπε κυρίως να λειτουργεί ως μια υπενθύμιση ότι ακόμα και το 2015 η ξενοφοβία και τα τείχη δεν αποτελούν λύση. Το να ξεπεράσουμε τα φυσικά και πολιτισμικά τείχη αποτελεί μια πρόκληση, κάτι το οποίο η Γερμανία ήδη κατάφερε μια φορά.

Angst vor fremder Sprache, fremden Ritualen und fremder Kleidung? Wir haben das schonmal geschafft! #9nov pic.twitter.com/kjcV3JcA9L

— Felix von Ackern (@vonAckern) 8. November 2015

«Φοβάσαι την ξένη γλώσσα, τα ξένα έθιμα και την ξένη ενδυμασία; Τα καταφέραμε ήδη μια φορά!»

Zäune sind keine Lösung. Nicht 1989. Nicht 2015. #KeinZaun #Mauerfall #refugeeswelcome https://t.co/cTc8ommxOk pic.twitter.com/bsl16a8T6h

— Amnesty Austria (@AmnestyAustria) November 9, 2015

Οι φράχτες δεν είναι λύση. Ούτε το 1989 ήταν. Ούτε το 2015 είναι.