Αυτοκόλλητα “Οργάνωση που υποστηρίζει τη μετανάστευση” («Bevándorlást támogató szervezet», στα ουγγρικά) τοποθετήθηκαν στην πόρτα του γραφείου της Ουγγρικής Επιτροπής του Ελσίνκι στη Βουδαπέστη στις 27 Ιουνίου 2018 από μέλη του κυβερνώντος κόμματος. Φωτογραφία από το HHC, χρησιμοποιείται με άδεια.
Νέοι νόμοι, που εγκρίθηκαν πρόσφατα από το κοινοβούλιο της Ουγγαρίας, που ποινικοποιούν ομάδες που βοηθούν μετανάστες, αντιμετωπίζουν ευρεία καταδίκη.
Η τελευταία είναι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη Δημοκρατία μέσω του Δικαίου (περισσότερο γνωστή ως Επιτροπή της Βενετίας, καθώς συνεδριάζει στη Βενετία), η οποία είναι το συμβουλευτικό όργανο του Συμβουλίου της Ευρώπης για συνταγματικά θέματα. Συμβουλεύει τα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας, για το πώς να ευθυγραμμίσουν τις νομικές δομές τους με τα ευρωπαϊκά πρότυπα δημοκρατίας, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου.
Η Επιτροπή έκρινε ότι οι νόμοι κατά της μετανάστευσης “παραβιάζουν το δικαίωμα της ελευθερίας του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης” και πρέπει να καταργηθούν.
Μεταξύ άλλων, οι νόμοι δημιουργούν ένα νέο έγκλημα ονόματι “ενίσχυση της παράνομης μετανάστευσης”, το οποίο θα μπορούσε να περιλαμβάνει την παροχή νομικών συμβουλών και πληροφοριών σχετικά με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις στους μετανάστες και να επιφέρει φυλάκιση έως και ενός έτους ως τιμωρία.
Επιβάλλουν επίσης φόρο 25% στις ξένες δωρεές σε ΜΚΟ, που υποστηρίζουν τη μετανάστευση στην Ουγγαρία.
Όπως το έθεσε το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εάν ο Ούγγρος πρόεδρος υπογράψει τα νομοσχέδια, “από την 1η Ιουλίου, οι εργαζόμενοι στα ανθρώπινα δικαιώματα και οι κοινοτικοί εθελοντές ενδέχεται να διωχθούν και να φυλακιστούν έως και ένα χρόνο για παροχή υπηρεσιών, συμβουλών ή υποστήριξης σε μετανάστες και αιτούντες άσυλο”.
Το νομοθετικό πακέτο ονομάστηκε “Σταματήστε τον Σόρος”, μια αναφορά στον Ουγγροαμερικανό επιχειρηματία Τζορτζ Σόρος, του οποίου η προοδευτική φιλανθρωπία τον έχει κάνει στόχο θεωριών συνωμοσίας, που τον παρουσιάζουν ως κακό εγκέφαλο, που σκοπεύει να καταστρέψει την Ουγγαρία και τον Χριστιανισμό. (Σημείωση της σύνταξης: Το Global Voices είναι δικαιούχος του Ιδρύματος Ανοιχτής Κοινωνίας, μέρος του δικτύου Σόρος).
Ένα ολοένα και πιο εχθρικό περιβάλλον για την κοινωνία των πολιτών
Η ατμόσφαιρα για το έργο της κοινωνίας των πολιτών στην Ουγγαρία έχει γίνει όλο και πιο εχθρική τα τελευταία χρόνια και οι νόμοι “Σταματήστε τον Σόρος” είναι οι πιο πρόσφατοι από μια σειρά μεταρρυθμίσεων πολιτικής στην Ουγγαρία, με στόχο την αύξηση της εξουσίας της κυβέρνησης σε βάρος των μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ).
Η έκθεση για τα ανθρώπινα δικαιώματα του 2017, που εκπονήθηκε από το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, τόνισε ότι η Ουγγαρία είχε ψηφίσει νομοθεσία εκείνο το έτος, που απαιτούσε “οι ΜΚΟ, που λαμβάνουν πάνω από 7,2 εκατομμύρια φιορίνια (26.000 δολάρια) ετησίως σε χρηματοδότηση από το εξωτερικό, να εγγραφούν ως οργανισμοί χρηματοδοτούμενοι από το εξωτερικό και να δημοσιεύουν την “ξένη χρηματοδότησή” τους στους ιστότοπους και τις δημοσιεύσεις τους” εκτός από άλλες υποχρεώσεις εκθέσεων.
Αυτές οι νέες απαιτήσεις, που θεσπίστηκαν σε αυτόν τον νόμο, σύμφωνα με τα λόγια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, “εισέφεραν διακρίσεις και δημιουργούν διοικητικό βάρος και βάρος φήμης για αυτούς τους οργανισμούς”.
Σύμφωνα με την έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η “κυβέρνηση τερμάτισε μακροχρόνιες συμφωνίες συνεργασίας με ορισμένες ΜΚΟ” κατά τη διάρκεια του 2017, ιδιαίτερα όσων εμπλέκονται στην παρακολούθηση του έργου της σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα, ενώ ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος κόμματος Fidesz, Szilard Nemeth, δήλωσε ότι οι ΜΚΟ, που υποστηρίζονται από τον Τζορτζ Σόρος, πρέπει να “εκκαθαριστούν”.
Σημείωσε επίσης ότι “οι ΜΚΟ, που επηρεάζονται από τη νομοθεσία, ήταν συχνοί στόχοι επιθέσεων στα μέσα ενημέρωσης από φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ”, ενώ οι εργαζόμενοι σε ΜΚΟ θεωρούν τη δήλωση του Nemeth ως υποκίνηση βίας.
Τότε, περισσότερες από 180 ουγγρικές ΜΚΟ διαμαρτυρήθηκαν κατά του νόμου, τον οποίο θεώρησαν “στιγματιστικό”, επειδή υπονοεί ότι “αποτελούν απειλή για τη χώρα” και “υπονομεύει την αμοιβαία εμπιστοσύνη στην κοινωνία και αμφισβητεί το δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης”. Ο συνολικός αντίκτυπος αυτών των ενεργειών “αποθαρρύνει τους Ούγγρους να δημιουργήσουν τις δικές τους ΜΚΟ για να υποστηρίξουν έργα τοπικής κοινότητας” και καταπνίγει το έργο του πολιτικού τομέα με τρόπο παρόμοιο με τη Ρωσία το 2011 και το 2012.
Σύμφωνα με τη γνώμη της Επιτροπής της Βενετίας σχετικά με τους νόμους “Σταματήστε τον Σόρος”, “η θέσπιση ποινικής ευθύνης για σκόπιμη βοήθεια σε παράτυπους μετανάστες για να παρακάμψουν τους κανόνες μετανάστευσης δεν αντίκειται από μόνη της στα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων”.
Ωστόσο, είπε ότι “πάνε πολύ πέρα από αυτό”, επειδή το νομοθετικό πακέτο “ποινικοποιεί οργανωτικές δραστηριότητες, που δεν σχετίζονται άμεσα με την υλοποίηση της παράνομης μετανάστευσης”, και “ενέχει τον κίνδυνο ποινικής δίωξης για άτομα και οργανώσεις, που παρέχουν νόμιμη βοήθεια σε μετανάστες”.
Πολλοί δημοσιογράφοι και ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών στην Ουγγαρία και σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν πει το ίδιο, προειδοποιώντας ότι οι νέοι νόμοι φαίνεται να αποτελούν μέρος αυτής της ευρύτερης στρατηγικής για την υπονόμευση και τον έλεγχο της κοινωνίας των πολιτών και της σφαίρας των μέσων ενημέρωσης. Η Αμερικανοϊσραηλινή-Ούγγρα δημοσιογράφος Lili Bayer έγραψε στο Twitter:
Remember: Hungary's gov targets NGOs not because of any concern about migration, but because Hungary is small and these happen to also be the only NGOs working on civil rights of Hungarian citizens: looking into police abuses, representing protesters in court for free, etc.
— Lili Bayer (@liliebayer) June 21, 2018
Να θυμάστε: η κυβέρνηση της Ουγγαρίας στοχεύει ΜΚΟ όχι λόγω ανησυχίας για τη μετανάστευση, αλλά επειδή η Ουγγαρία είναι μικρή και αυτές είναι επίσης οι μόνες ΜΚΟ, που εργάζονται για τα πολιτικά δικαιώματα των Ούγγρων πολιτών: εξετάζουν τις αστυνομικές παραβιάσεις, εκπροσωπούν διαδηλωτές στο δικαστήριο δωρεάν κ.λπ.
Συγκρίσεις με την Ευρώπη του 20ού αιώνα
Ορισμένοι έχουν κάνει παραλληλισμούς μεταξύ αυτών των εξελίξεων στην Ουγγαρία και της νομιμοποιημένης αδικίας των καθεστώτων του 20ού αιώνα στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Για παράδειγμα, ο Σέρβος συγγραφέας και blogger Igor Čobanović έγραψε στο Twitter:
“U Mađarskoj donose zakon po kojem će biti kažnjivo pomagati migrantima”
Poslednji takav zakon je imao Adolf Hitler i odnosio se na pomaganje Jevrejima.
— Igor Čobanović (@DaZivimSan) June 21, 2018
“Η Ουγγαρία υιοθετεί νόμο, που ποινικοποιεί τη βοήθεια προς τους μετανάστες”.
Ο τελευταίος τέτοιος νόμος αναπτύχθηκε από τον Αδόλφο Χίτλερ και αναφερόταν στη βοήθεια προς τους Εβραίους.
Οι υποστηρικτές των πολιτικών κατά της κοινωνίας των πολιτών και της αντιμεταναστευτικής πολιτικής της ουγγρικής κυβέρνησης έχουν τροφοδοτήσει περαιτέρω συγκρίσεις.
Στις 12 Ιουνίου, μέλη του Χριστιανοδημοκρατικού Λαϊκού Κόμματος (KDNP) τοποθέτησαν ετικέτες στις εισόδους κτιρίων, που στεγάζουν μη κυβερνητικές οργανώσεις, που συνεργάζονται με νόμιμους μετανάστες και πρόσφυγες. Τα αυτοκόλλητα έγραφαν: “Οργανισμός που υποστηρίζει τη μετανάστευση” (“Bevándorlást támogató szervezet”, στα ουγγρικά).
Σε μια περίπτωση που δημοσιοποιήθηκε ευρέως, αυτή η εκστρατεία είχε στόχο τα γραφεία μιας ΜΚΟ ονόματι Menedék, η οποία βοηθά στην ενσωμάτωση προσφύγων, που έγιναν δεκτοί από την ουγγρική κυβέρνηση. Το κτίριο είναι ένα σπίτι με κίτρινο αστέρι, μέρος ενός δικτύου υποχρεωτικών τόπων διαμονής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για περίπου 220.000 Εβραίους της Βουδαπέστης, που θα εκτελούνταν από συνεργάτες των Ναζί το 1944. Τόσο τα σπίτια όσο και οι κάτοικοί τους ήταν υποχρεωμένοι να έχουν το κίτρινο αστέρι και, μεταπολεμικά, τα περισσότερα από αυτά χαρακτηρίστηκαν με αναμνηστικές πλάκες ή ορειχάλκινες πλάκες με τα ονόματα των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, που ζούσαν στο συγκεκριμένο κτίριο.
Ένας άλλος στόχος αυτών των ενεργειών είναι η Ουγγρική Επιτροπή του Ελσίνκι, η οποία εργάζεται για την προστασία και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα μέλη της ανέβασαν τουίτ σε απευθείας μετάδοση, καθώς η Fidelitas, η νεολαία του κόμματος Fidesz, κολλούσε τα αυτοκόλλητα, ενώ παρείχε συνέντευξη Τύπου μπροστά από το κτήριο τους στις 27 Ιουνίου.
We are getting the stigmatising anti-NGO sticker right now! Live press conf being held right now in front of our building. pic.twitter.com/a2GT8VdZ7J
— HunHelsinkiCommittee (@hhc_helsinki) June 27, 2018
Μας κολλάνε το στιγματιστικό αυτοκόλλητο κατά των ΜΚΟ αυτή τη στιγμή! Ζωντανή συνέντευξη Τύπου, που διεξάγεται αυτή τη στιγμή μπροστά από το κτήριο μας.
Αν και η γνώμη της Επιτροπής της Βενετίας δεν είναι άμεσα δεσμευτική, παρέχει νομική βάση για άλλες ενέργειες σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στις 25 Ιουνίου, για παράδειγμα, η Επιτροπή Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισε με μεγάλη πλειοψηφία υπέρ της ενεργοποίησης της λεγόμενης διαδικασίας του άρθρου 7 της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Ουγγαρίας, η οποία θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε κυρώσεις για μη τήρηση των βασικών αξιών της ΕΕ .
