Στις 29 Ιουλίου, οι φοιτητές του Μπανγκλαντές ξεκίνησαν αυθόρμητα ένα κίνημα διαμαρτυρίας που απαιτούσε ασφαλέστερους δρόμους και επιβολή των κανόνων κυκλοφορίας στη χώρα, αφότου δύο μαθητές χτυπήθηκαν και σκοτώθηκαν από ένα δημοτικό λεωφορείο.
Κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας, δεκάδες χιλιάδες φοιτητές από το 6ο έως το πανεπιστημιακό επίπεδο γέμιζαν τους δρόμους, φωνάζοντας για την οδική ασφάλεια και μάλιστα κατευθύνοντας την κυκλοφορία για να αποδείξουν το δίκιο τους. Οι διαμαρτυρίες ακολουθήθηκαν ευρέως από διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης, με φοιτητές του Μπανγκλαντές να χρησιμοποιούν hashtags όπως #CNN #ALJAZEERA #REUTERS και άλλες ετικέτες παγκόσμιων μέσων μαζικής ενημέρωσης για να επιστήσουν την προσοχή στην υπόθεσή τους.
Οι διαδηλώσεις άρχισαν ειρηνικά, αλλά έγιναν βίαιες στις 3 Αυγούστου, όταν φήμες για την πτέρυγα φοιτητών του κυβερνώντος κόμματος και την αστυνομία για κακοποίηση και απαγωγή φοιτητών πυροδότησαν αντιπαραθέσεις μεταξύ αστυνομίας και διαδηλωτών, με την αστυνομία να καταφεύγει σε ρίψη δακρυγόνων και σφαιρών από καουτσούκ.
Σε λίγες μέρες τραυματίστηκαν σχεδόν 1.000 άνθρωποι, μεταξύ των οποίων 45 αστυνομικοί.
Για τις φήμες κατηγορήθηκαν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για τη διάδοση φημών και παραπληροφόρησης γενικά έχει αυξηθεί στο Μπανγκλαντές, ιδίως μέσω του Facebook, το οποίο είναι η πιο δημοφιλής πλατφόρμα μέσων κοινωνικής δικτύωσης στη χώρα. Στην πραγματικότητα, η πρωτεύουσα του Μπανγκλαντές Ντάκα έχει το δεύτερο μεγαλύτερο αριθμό χρηστών Facebook μεταξύ των μεγάλων πόλεων σε ολόκληρο τον κόσμο.
Οι φήμες για την κακομεταχείριση της αστυνομίας οδήγησαν επίσης σε συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και της φοιτητικής πτέρυγας του κυβερνώντος κόμματος. Λίγο αργότερα, μια ομάδα που εκπροσωπούσε τους διαμαρτυρόμενους φοιτητές επισκέφθηκε την έδρα του κυβερνώντος κόμματος και δεν βρήκε στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι κρατούνται φοιτητές.
Η κυβέρνηση έχει κατηγορήσει τους χρήστες και τους ακτιβιστές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την προσπάθειά τους να δημιουργήσουν αναταραχές, κοινοποιώντας προκλητικές δημοσιεύσεις και περιεχόμενο στο Facebook. Στις 5 Αυγούστου, στην κορύφωση των διαμαρτυριών, η αστυνομία συνέλαβε 22 φοιτητές με κατηγορίες βανδαλισμού.
Η κυβέρνηση συνέλαβε επίσης τον Shahidul Alam, έναν φημισμένο φωτογράφο και πολιτικό ακτιβιστή, ο οποίος είχε καταγράψει τις επιθέσεις εναντίον φοιτητών και δημοσιογράφων. Η σύλληψή του καταδικάστηκε από τοπικούς και διεθνείς οργανισμούς.
This data visualisation shows how clusters of #freeshahidulalam have emerged, spanning prominent rights activists, human rights groups, international wire news agencies, leading photo agencies & journalists, spanning many countries. Similar pattern with #FreeShahidul on Twitter. pic.twitter.com/vBeDqyapIa
— Sanjana Hattotuwa (@sanjanah) August 13, 2018
Αυτή η απεικόνιση δεδομένων δείχνει πώς εμφανίστηκαν ομάδες του #freeshahidulalam, συνδέοντας σημαντικούς ακτιβιστές δικαιωμάτων, ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διεθνή πρακτορεία ειδήσεων, κορυφαίους φωτογράφους και δημοσιογράφους, που καλύπτουν πολλές χώρες. Παρόμοιο μοτίβο με το #FreeShahidul στο Twitter.
Σε μία από τις δημοσιεύσεις του, ο Dinesh Khanna κοινοποίησε στο Facebook:
Ο Shahidul Alam έχει σημασία επειδή είναι η φωνή μας. Η ζωή του ως φωτογράφος, εκπαιδευτικός και στοχαστής έχει ενημερωθεί από τον ακτιβισμό του, την πίστη του σε αυτό που είναι δίκαιο. Είναι αυτή η δέσμευση που τον έκανε ένα από τα πιο θαυμαστά διεθνή πρόσωπα στον κόσμο της φωτογραφίας και των μέσων ενημέρωσης. Το φεστιβάλ Delhi Photo εμπνεύστηκε από τα Chobi Mela και Pathshala, και τα δύο ιδρύθηκαν από αυτόν και είχαμε το προνόμιο να τον έχουμε ως κεντρικό ομιλητή στην πρώτη μας έκδοση το 2011. Ο Shahidul δεν μπορεί και δεν πρέπει να σιγήσει.
Καταστολή των ακτιβιστών
Στις ημέρες που ακολούθησαν τις διαμαρτυρίες, η αστυνομία του Μπανγκλαντές συνέλαβε τουλάχιστον 12 ακτιβιστές μέσων κοινωνικής δικτύωσης που κατηγορούνται για διάδοση φημών στο Facebook κατά τη διάρκεια φοιτητικών διαμαρτυριών. Ανάμεσά τους υπάρχουν εξέχοντες φιγούρες των μέσων ενημέρωσης, όπως η ηθοποιός Kazi Noushaba Ahmed. Οι αναφορές των μέσων ενημέρωσης που ανέφεραν αξιωματούχοι της αστυνομίας επιβεβαίωσαν ότι οι αρχές έχουν διερευνήσει πάνω από χίλια προφίλ στο Facebook, τα οποία υποτίθεται ότι ενθάρρυναν τη βία κατά τη διάρκεια των αναταραχών. Ο Αναπληρωτής Επίτροπος της DMP για την Κυβερνοασφάλεια και την Ασφάλεια στο Τμήμα Εγκλημάτων, Md Alimuzzaman δήλωσε:
Έχοντας εξετάσει πάνω από 1.500 προφίλ σε διαφορετικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βρήκαμε πάνω από 150 λογαριασμούς πολύ δραστήριοι και περίπου 80 με 90 εμφανίζονταν με υψηλή δραστηριότητα.
Συνολικά περίπου 100 άτομα συνελήφθησαν μέχρι τώρα και υποβλήθηκαν 51 αστυνομικές υποθέσεις. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είπε σε μία δήλωση:
Το πρόσφατο κύμα συλλήψεων, που απευθύνεται σε φοιτητές διαδηλωτές και δημοσιογράφους, δημιούργησε μια ατμόσφαιρα φόβου, βάζοντας μια σοβαρή ψύχρα στην ελευθερία του λόγου.
Οι φοιτητές έφυγαν, το χάος της κυκλοφορίας επέστρεψε
Ο φόβος των συλλήψεων και των ερευνών σχετικά με τις δραστηριότητες στο διαδίκτυο έχει οδηγήσει πολλούς φοιτητές να σωπάσουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης — μερικοί έχουν διαγράψει ακόμη και της δημοσιεύσεις τους. Εν τω μεταξύ, οι δρόμοι της Ντάκα επέστρεψαν πίσω στη χαοτική μορφή τους. Η πολυπλοκότητα του προβλήματος συχνά υποτιμάται όπως γράφει ένας χρήστης του Facebook (ο σύνδεσμος παραλείπεται για την ασφάλεια του χρήστη):
Βρήκα ένα όφελος από αυτό το πρόσφατο κίνημα για την οδική ασφάλεια και αυτό είναι επίσης από τη δική μου οπτική ματιά. Τώρα οι απλοί άνθρωποι συνειδητοποίησαν ότι η τροχαία δεν είναι η μοναδική υπηρεσία για τον εξορθολογισμό του ζητήματος της κυκλοφορίας αυτής της πόλης. Είναι μια τεράστια ανακούφιση. Ακόμα και οι πολύ μορφωμένοι πολίτες πίστευαν ότι η αναποτελεσματικότητα της τροχαίας ήταν η μόνη αιτία της κυκλοφοριακής συμφόρησης ή αν ήθελε η αστυνομία, θα μπορούσε να λύσει αυτό το ζήτημα έτσι απλά! Τώρα ξέρουν ότι υπάρχουν πολλά θέματα και υπηρεσίες [Οι αρχές οδικών μεταφορών, ο Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Φορτηγών και Λεωφορείων του Μπανγκλαντές, η Αρχή Συντονισμού Μεταφορών της Ντάκα, ο Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Rickshaw του Μπαγκλαντές] που εμπλέκονται, και η Αστυνομία είναι μόνο μία από αυτές.
Την Παρασκευή 10 Αυγούστου ένα αστικό λεωφορείο έπεσε πάνω στο αυτοκίνητο του Υπουργού Εσωτερικών εν μέσω της Εβδομάδας Κυκλοφορίας που ακολούθησε τις διαδηλώσεις. Ο βοηθός του οδηγού βρισκόταν πίσω από το τιμόνι κατά τη στιγμή του ατυχήματος.