Νικαράγουα: Οι ακτιβιστές της διασποράς κουβαλούν “διπλό βάρος”

Φωτογραφία από το Voice of America στο Wikimedia Commons, ελεύθερη για χρήση.

Τρεις μήνες μετά τη διεξαγωγή πολυάριθμων διαμαρτυριών στη Νικαράγουα σχετικά με τις ήδη ανακληθείσες μεταρρυθμίσεις στον τομέα της κοινωνικής ασφάλισης, εκατοντάδες άνθρωποι – κυρίως νέοι – είτε έχουν φυλακιστεί, κρύβονται ή επιχειρούν να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Εκείνοι που κατάφεραν να φύγουν ηγούνται του δικού τους κύματος αντίστασης από το εξωτερικό, προσφέροντας υποστήριξη σε όσους βρίσκονται ακόμα στη Νικαράγουα, όπου ο αριθμός των θυμάτων ποικίλλει ευρέως ανάλογα με την πηγή. Ενώ η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι ο αριθμός των νεκρών είναι 198, οι υπερασπιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων υποδεικνύουν ότι περισσότεροι από 448 δολοφονήθηκαν και αρκετές εκατοντάδες εξαφανίστηκαν. Είτε έτσι είτε αλλιώς, ένα πράγμα είναι βέβαιο: ο αριθμός συνεχίζει να αυξάνεται.

Οργανισμοί όπως η Διεθνής Αμνηστία έχουν καταγγείλει την ανάπτυξη ομάδων αυτοδικίας, καθώς και τις επιθέσεις και τις συνεχείς απειλές εναντίον αμάχων, οι οποίες θέτουν υπό αμφισβήτηση το εάν η κυβέρνηση προτίθεται να διεξάγει διάλογο. Η κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι σοβαρή και οι διαδηλώσεις στο δρόμο απαιτούν την αποχώρηση της κυβέρνησης του Ντανιέλ Ορτέγα.

Εν τω μεταξύ, όλο και περισσότεροι Νικαραγουανοί καταφέρνουν να φύγουν για να αποφύγουν την καταστολή. Πολλοί από αυτούς πηγαίνουν στη γειτονική Κόστα Ρίκα. Άλλοι διασχίζουν τον Ατλαντικό, όπου μπορούν να έχουν πρόσβαση σε δίκτυα υποστήριξης, που έχουν καθιερωθεί εδώ και πολύ καιρό από Νικαραγουανούς σε χώρες όπως η Ισπανία, η Γαλλία και η Γερμανία.

Αυτές οι κοινότητες με έδρα την Ευρώπη δραστηριοποιήθηκαν τους τελευταίους μήνες, διοργανώνοντας πορείες και γεγονότα αλληλέγγυα με τους συμπατριώτες τους, οι οποίοι συντονίζονται κυρίως μέσω κοινωνικών δικτύων.

Οι πολιτικές και συναισθηματικές προκλήσεις του ακτιβισμού της διασποράς είναι ποικίλες και πολύπλοκες. Η πολιτική των περισσότερων ακτιβιστών πέφτει κάπου ανάμεσα στις δεξιές ομάδες εναντίον του Ορτέγα, που τους προσφέρουν στήριξη, και την ευρωπαϊκή Αριστερά, η οποία τους δίνει μεγάλη ώθηση, χάρη στην πεποίθησή τους ότι οι δυτικές δυνάμεις “στήνουν” την κυβέρνηση Ορτέγα σε μονοπάτι αποτυχίας. Η αλληλεπίδραση με την ευρωπαϊκή Αριστερά μπορεί να είναι ένας δύσκολος χώρος για διάλογο, δεδομένου ότι σε πολλές περιπτώσεις οι πολιτικές πεποιθήσεις απαιτούν τη μη υποστήριξη των πολιτών, που διαμαρτύρονται στους δρόμους της Νικαράγουας.

Η Ana Sierra (το όνομα της οποίας έχουμε αλλάξει για λόγους ασφαλείας), διδακτορική φοιτήτρια στη συγκριτική λογοτεχνία στη Βαρκελώνη, κατανοεί τις αντιφάσεις αυτές πολύ καλά. Συμμετέχει στη συλλογικότητα Feministas Autoconvocadas και μίλησε με το Global Voices για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κατάχρηση εξουσίας στη Νικαράγουα, καθώς και για τις εκστρατείες, που υποστηρίζουν αντικυβερνητικές διαδηλώσεις από το εξωτερικό.

Εκδήλωση στη Βαρκελώνη προς υποστήριξη των διαδηλώσεων και εις μνήμη των θυμάτων. Δημόσια φωτογραφία στην ομάδα του Facebook “Nicas Catalunya”. Χρησιμοποιείται με άδεια.

GV: Ana, μας είπες ότι πολλοί άνθρωποι καταφτάνουν με αεροπλάνο από τη Νικαράγουα.

AS: Sí, desafortunadamente. Para muchos es una cuestión de vida o muerte. Todos pensamos que cuando se resuelva esto vamos a regresar, porque no es fácil migrar y menos de manera involuntaria.

AS: Ναι, δυστυχώς. Για πολλούς, είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Όλοι πιστεύουμε ότι, όταν επιλυθεί όλο αυτό, θα επιστρέψουμε, επειδή δεν είναι εύκολο πράγμα να μεταναστεύεις και είναι ακόμα πιο δύσκολο, όταν γίνεται χωρίς τη θέλησή σου.

GV: Οργανώνεις κάποιου είδους συναισθηματική υποστήριξη για μέλη της διασποράς της Νικαράγουας;

AS: Hay una madre en Bélgica, por ejemplo, que perdió a su hijo en las primeras manifestaciones. Lo primero que hice fue conseguirle ayuda psicológica desde Nicaragua, por Skype. Además, en el grupo de Feministas Autoconvocadas ha habido espacios para desahogarse. Desde la diáspora uno no termina de disfrutar y de estar tranquilo del todo. Somos conscientes de esta necesidad, pero claro, tampoco es la preocupación número uno.

AS: Υπάρχει μια μητέρα στο Βέλγιο, για παράδειγμα, της οποίας ο γιος πέθανε κατά την πρώτη παρτίδα διαδηλώσεων στη Νικαράγουα. Το πρώτο πράγμα που έκανα γι’ αυτήν ήταν να βρω ψυχολογική υποστήριξη και βοήθεια μέσω Skype. Επιπλέον, η ομάδα Feministas Autoconvocadas δημιούργησε χώρους, όπου ο κόσμος μπορεί να μιλήσει για τα προβλήματά του. Οι άνθρωποι της διασποράς δεν μπορούν να χαλαρώσουν πλήρως. Το γνωρίζουμε αυτό, αλλά, φυσικά, δεν είναι και το πρωταρχικό μας μέλημα.

GV: Ποιοι είναι οι στόχοι που θεωρείς σημαντικότερους αυτή τη στιγμή;

AS: Buscamos alcanzar la mayor difusión posible. Uno de nuestros objetivos es generar incidencia en los partidos políticos de izquierda. Lamentablemente piensan que criticar a Ortega es asumir un fracaso, pensar que la revolución [sandinista] fracasó y que el apoyo y la cooperación internacional no sirvieron para nada. Es un error. El hecho de que haya jóvenes manifestándose es porque crecieron con el relato de la revolución y con una conciencia política rigurosa, fuerte y clara.

AS: Προσπαθούμε να πετύχουμε την ευρύτερη δυνατή διάχυση των στόχων μας. Ένας από τους στόχους μας είναι να έχουμε ένα αντίκτυπο στα αριστερά πολιτικά κόμματα. Δυστυχώς, πιστεύουν ότι η κριτική ενάντια στον Ορτέγα ισοδυναμεί με αποτυχία, ότι η Επανάσταση της Νικαράγουας δεν έκανε τίποτα και ότι η διεθνής υποστήριξη και συνεργασία δε βοήθησε καθόλου. Είναι λάθος. Οι νέοι διαδηλώνουν, επειδή μεγάλωσαν γνωρίζοντας την Επανάσταση και έχουν μια αυστηρή, ισχυρή και καθαρή πολιτική συνείδηση.

GV: Έχει γίνει πρόοδος πάνω σε αυτό;

AS: Es complicado. Creo que con el número de asesinados, desaparecidos y la represión en aumento es cada vez más difícil aceptar que haya personas que crean que todo esto es falso. Hemos recibido algunos mensajes de apoyo de personas de la CUP [partido de izquierdas, anticapitalista e independentista catalán]. Sin embargo, es muy triste que dentro de este partido, que personalmente he admirado muchas veces, haya gente que no sea capaz de ver lo que ocurre en Nicaragua. Tengo un amigo de la CUP y me dice que, según sus fuentes, la oposición está siendo financiada por la CIA. Yo le digo que yo soy de la oposición también y que a mí no me está financiando nadie. Mi madre ha tenido que huir de ataques con balas, mi hermano también. La gente salió a manifestarse a raíz de los asesinatos que ocurrieron en las protestas. Decir que son financiados es una ofensa.

AS: Είναι περίπλοκο. Πιστεύω ότι, καθώς ο αριθμός των δολοφονημένων ή των αγνοουμένων αυξάνεται μαζί με την καταστολή, είναι δύσκολο να δεχτούμε ότι υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι πρόκειται για μια ψεύτικη κρίση. Έχουμε λάβει ορισμένα μηνύματα υποστήριξης από άτομα από την Λαϊκή Υποψηφιότητα Ενότητας (Candidatura d'Unitat Popular) [ΣτΜ: Το CUP είναι ένα αριστερό, αντικαπιταλιστικό πολιτικό κόμμα, που υποστηρίζει το κίνημα ανεξαρτησίας υπέρ της Καταλωνίας]. Ωστόσο, είναι πολύ λυπηρό το γεγονός ότι σε αυτό το κόμμα, το οποίο προσωπικά θαύμαζα, υπάρχουν άνθρωποι, που δεν μπορούν να δουν τι συμβαίνει στην Νικαράγουα. Έχω έναν φίλο από το CUP και μου λέει ότι, σύμφωνα με τις πηγές του, η αντιπολίτευση [στη Νικαράγουα] χρηματοδοτείται από τη CIA. Του λέω ότι και εγώ είμαι μέρος της αντιπολίτευσης, αλλά ότι κανείς δεν με χρηματοδοτεί. Η μητέρα μου και ο αδελφός μου έπρεπε να φύγουν από τη χώρα για να γλιτώσουν από τις σφαίρες. Οι άνθρωποι βγήκαν να διαδηλώσουν μετά από τις δολοφονίες κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών. Το να λέω ότι πληρώνονται είναι προσβλητικό.

GV: Πώς ερμηνεύεις αυτό το κενό, αυτή την αντίφαση, με τους πλησιέστερους σε σένα πολιτικά;

AS: Lo que más me molesta son estos movimientos que aparecen desde el “primer mundo” y se asumen de izquierda, sociales, comprometidos. Si a mi misma, que vivo aquí, me cuesta muchas veces comprender el sufrimiento de mi madre, que vive allá, no sé con qué valor o autoridad estas personas son capaces de decir que lo que está sucediendo no es real.

Yo recibo muchísima información directa desde Nicaragua. Recibir noticias de primera mano es también sentirlas de primera mano. Yo he recibido audios de mi madre con los morteros detrás.

AS: Αυτό που με ενοχλεί περισσότερο είναι αυτά τα κινήματα από τον «Πρώτο Κόσμο», που θεωρούν τους εαυτούς τους αριστερά, κοινωνικά, υπεύθυνα. Εάν εγώ, που ζω εδώ, δυσκολεύομαι να κατανοήσω πλήρως την ταλαιπωρία της μητέρας μου, που ζει εκεί, δεν καταλαβαίνω πώς αυτοί οι άνθρωποι έχουν το θράσος ή την εξουσία να πουν ότι αυτό που συμβαίνει δεν είναι πραγματικό.

Λαμβάνω πολλές άμεσες πληροφορίες από τη Νικαράγουα. Η λήψη ειδήσεων από πρώτο χέρι σημαίνει επίσης την αίσθηση από πρώτο χέρι. Η μητέρα μου μου έστειλε ηχητικές εγγραφές, στις οποίες ακούω τον ήχο των ολμοβόλων.

GV: Έχεις επαφή με άλλα πολιτικά κόμματα;

AS: Es triste, pero hay muchos partidos de derecha que se quieren apropiar de [las protestas]. En el Parlament de Catalunya el partido político que quería realmente llevar la denuncia [contra el gobierno de Ortega] era Ciudadanos, [partido de tendencia derechista]. Desde el grupo de Feministas dijimos que no. El fin no justifica los medios.

AS: Είναι λυπηρό, αλλά υπάρχουν πολλά κόμματα της δεξιάς που θέλουν να οικειοποιηθούν [τις διαμαρτυρίες]. Στο κοινοβούλιο της Καταλονίας, το πολιτικό κόμμα που πραγματικά ήθελε να καταγγείλει [την κυβέρνηση Ορτέγα ] ήταν οι Citizens [κεντροδεξιό κόμμα]. Η ομάδα μας, οι Feministas, δεν συμφωνούσε με αυτό. Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα.

GV: Λαμβάνοντας υπόψη το επίπεδο της βίας, πώς μένεις σε επαφή με τους ανθρώπους στη Νικαράγουα και πώς διαχειρίζεσαι το ρόλο σου από τόσο μακριά;

AS: A nivel personal me afecta más de lo que puedo demostrar. Me cuesta mucho ver redes sociales o hablar con mi madre porque luego no duermo, se me quita el apetito. Creo que le ha pasado a muchas personas en la diáspora, este doble sentimiento de querer estar allá para poder hacer algo, pero al mismo tiempo ser consciente de que tienes una posición privilegiada porque desde aquí puedes tener otro tipo de incidencia. Es una responsabilidad, un doble peso.

AS: Σε προσωπικό επίπεδο, με επηρεάζει περισσότερο από ό,τι μπορώ να δείξω. Θεωρώ δύσκολο να περάσω χρόνο σε κοινωνικά δίκτυα ή να μιλήσω στη μητέρα μου, γιατί μετά από αυτό δεν μπορώ να κοιμηθώ, χάνω την όρεξή μου. Νομίζω ότι πολλοί άνθρωποι στην διασπορά έχουν αυτήν την εμπειρία, αυτό το αντιφατικό αίσθημα ότι θέλουν να είναι εκεί για να κάνουν κάτι, αλλά, ταυτόχρονα, γνωρίζουν ότι έχεις μια προνομιακή θέση επειδή, από εδώ, μπορείς να έχεις ένα άλλο είδος αντίκτυπου. Είναι μια ευθύνη, ένα διπλό βάρος.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.