[1]“Παρουσιάζοντας την Patricia, την αδελφή μου, την πραγματική Wonder Woman. Ανύπαντρη μητέρα δύο παιδιών, κάνοντας δουλειά με σπασμένο αστράγαλο για εννέα μήνες. Ανάμεσα στις διαδηλώσεις και το χάος στη Βενεζουέλα, το θάνατο του πατέρα μας και την αδυναμία της να εργαστεί, τα σπάει ακόμα περισσότερο από όλους όσους γνωρίζω. Τρελός σεβασμός για την κυρία. Σε σύγκριση με αυτήν, είμαι “γατάκι””. Εικονογράφηση και λεζάντα από τον Βενεζουελανό καλλιτέχνη και εικονογράφο Leonardo Gonzalez, χρησιμοποιείται με άδεια.
Υπάρχει μια πτυχή της οικονομικής κρίσης της Βενεζουέλας, που συχνά μένει ανείπωτη: πώς επηρεάζει τις γυναίκες και τα νεαρά κορίτσια.
Με το 44% [2] των νοικοκυριών της χώρας με επικεφαλής γυναίκες, αυτές συνήθως υποφέρουν στις μεγάλες ουρές των σούπερ μάρκετ, το σακατεμένο [3] σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, όταν οι αγαπημένοι τους αρρωσταίνουν, αυτές θρηνούν τον θάνατο των παιδιών από χέρι αστυνομικών. Όλα αυτά, ενώ επιβιώνουν από τις ζοφερές στατιστικές που πλήττουν το φύλο τους.
Παρόλο που είναι αλήθεια ότι η κυβέρνηση της Βενεζουέλας είχε πολιτικές, που στοχεύουν στην ελάφρυνση της γυναικείας φτώχειας, πολλές άλλες πτυχές της γυναικείας αυτονομίας έχουν παραμεληθεί από τη μπολιβαριανική κυβέρνηση, παρά το γεγονός ότι συχνά δηλώνει ότι είναι «φεμινιστική».
Τα προγράμματα μεταφοράς εισοδήματος όπως το Madres del Barrio [4] (Μάνες της γειτονιάς, από το 2006) και το Hijas e Hijos de Venezuela [5] (παιδιά της Βενεζουέλας), από το 2011, έχουν δημιουργήσει ένα σημαντικό δίχτυ ασφαλείας για τις οικογένειες που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Σε συνδυασμό, και τα δύο προγράμματα κατανέμουν μεταξύ 150-350 δολαρίων, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.
Η άμβλωση, από την άλλη πλευρά, έγινε παράνομη στο Μπολιβαριανό Σύνταγμα της Βενεζουέλας, κληρονομώντας το καθεστώς από την προηγούμενη πολιτική τάξη της χώρας, η οποία είχε ανατραπεί ούτως ή άλλως. Ούτε ο Τσάβες ούτε ο Μαδούρο είχαν καταβάλει προσπάθειες να το τροποποιήσουν κατά τη διάρκεια της εικοσαετούς θητείας τους. Η άμβλωση παραμένει επιτρεπτή μόνο σε περιπτώσεις που κινδυνεύει η ζωή της μητέρας.
Η Aglaia Berlutti, μια εξέχουσα φεμινιστική διαδικτυακή φωνή και συντάκτρια του Global Voices, υπογραμμίζει [6] τις αντιφάσεις των ρητορικών του Τσαβισμού όσον αφορά την ισότητα των φύλων:
…en Venezuela el término feminismo fue consumido, abusado y sobre todo tergiversado por el poder. […] Al mismo tiempo que se habla de la representatividad política, el Presidente Nicolás Maduro usa términos machistas para insultar a minorías […] Al mismo tiempo que se insiste en que el número de Ministras del tren ejecutivo supera al de cualquier otro del continente [las mujeres continúan] padeciendo de una situación donde su identidad sigue siendo aplastada por una interpretación histórica que la desvaloriza.
Στη Βενεζουέλα ο όρος «φεμινισμός» έχει καταναλωθεί, κακοποιηθεί και πάνω από όλα παραμορφωθεί από [αυτούς] στην εξουσία. […] Ενώ μιλάνε για πολιτική εκπροσώπηση, ο πρόεδρος Μαδούρο χρησιμοποιεί σεξιστικούς όρους για προσβολή των μειονοτήτων […] Ενώ επιμένουν ότι ο αριθμός των γυναικών υπουργών στον εκτελεστικό κλάδο ξεπερνάει τον αντίστοιχο αριθμό σε άλλες χώρες της ηπείρου, [οι γυναίκες συνεχίζουν να] υπομένουν καταστάσεις όπου η ταυτότητα φύλου εξακολουθεί να συνθλίβεται από την ιστορική ερμηνεία που τις υποτιμά.
Προϋπάρχοντα προβλήματα όχι μόνο δεν κατάφεραν να αντιμετωπιστούν, αλλά με μια ταραγμένη οικονομική κρίση, έχουν επιδεινωθεί επικίνδυνα.
Το ποσοστό γυναικοκτονιών της Βενεζουέλας είναι τώρα μεταξύ των 15 υψηλότερων στον κόσμο, σύμφωνα [7] με τρεις τοπικούς οργανισμούς παρακολούθησης δικαιωμάτων. Πολλές περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης κατά γυναικών από Αρχές επιβολής του νόμου έχουν αναφερθεί [8] κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών του 2017.
Το ποσοστό δολοφονιών της Βενεζουέλας το 2016 ανήλθε σε 56 ανά 100.000 άτομα – το υψηλότερο στη Νότια Αμερική. Αυτό είναι σύμφωνα με το Τμήμα του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNDOC), ο οποίος δημοσιεύει ετήσιες παγκόσμιες συλλογές δεδομένων σχετικά με τα ποσοστά ανθρωποκτονίας. Το Παρατηρητήριο Βίας της Βενεζουέλας (OVV), που χρησιμοποιεί διαφορετική μεθοδολογία, μέτρησε το ποσοστό σε 89 το 2017, γεγονός που θα έκανε τη Βενεζουέλα το πιο φονικό έθνος στη Γη.
Επίσης, σύμφωνα με το OVV, τον Ιούλιο του 2018, το 40% των εγκλημάτων στο ευρύτερο Καράκας διαπράχθηκαν από αστυνομικούς. [9]
Με την εγκληματικότητα και την αστυνομική βία να κλιμακώνεται τα τελευταία χρόνια, πολλές γυναίκες θρηνούν τους θανάτους των παιδιών τους. Μιλώντας στο La vida de nos [10], ένα διαδικτυακό μιντιακό εγχείρημα που συγκεντρώνει προσωπικούς αφηγήσεις της κρίσης, η Elibeth Pulido [11] αφηγείται τη δολοφονία δύο παιδιών της, η μία εκ των οποίων από αστυνομικούς:
Como a la media hora me llamaron para decirme que fuera a buscar a los niños. El corazón se me iba a salir del pecho cuando los vi y ellos me vieron. Fueron tan increíbles nuestras miradas. ¡Jamás nos miramos de esa manera! No tenían camisa ni zapatos […Entonces] me dieron la noticia más espantosa de mi vida. Se repitió la historia: me volvieron a quitar otro hijo.
Μισή ώρα αργότερα, κάλεσαν να μου πουν να έρθω να πάρω τα παιδιά. Ένιωσα σαν να σταμάτησε η καρδιά μου όταν τους είδα και με είδαν. Οι ματιές που ανταλλάξαμε ήταν απίστευτες. Ποτέ δεν είχαμε κοιτάξει ο ένας τον άλλο με αυτόν τον τρόπο! Ήταν ξυπόλητοι και χωρίς πουκάμισα [… Και τότε] μου είπαν τα πιο τρομακτικά νέα στη ζωή μου. Συνέβη και πάλι: μου πήραν κι άλλο παιδί.
Επιπλέον, η χρόνια έλλειψη σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης [12] στα σχολεία, σε συνδυασμό με την ανεπαρκή πρόσβαση στα αντισυλληπτικά [13] ως αποτέλεσμα της έλλειψης φαρμάκων [14] της χώρας, μεταφράζεται σε μεγάλο αριθμό ανεπιθύμητων εγκυμοσυνών [15]. Η Adícea Castillo, ερευνήτρια και ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Γυναικείων Μελετών του Κεντρικού Πανεπιστημίου της Βενεζουέλας, εξηγεί [2]:
…hay una cifra, pequeña pero importante, de madres pre adolescentes […] Es un círculo vicioso. Muchas no se controlan, se practican abortos. Se mueren luego de ocho meses hospitalizadas por una infección y, las que se salvan, regresan al barrio a mantener un muchacho sin el apoyo de los padres.
Υπάρχει ένας αριθμός. Μικρός αλλά σημαντικός, από προ-έφηβες μητέρες […] Είναι ένας φαύλος κύκλος. Πολλές από αυτές τις νέες γυναίκες δεν χρησιμοποιούν αντισύλληψη, έχουν [κάνει επισφαλείς] αμβλώσεις. Πεθαίνουν μετά από οκτώ μήνες στο νοσοκομείο με λοίμωξη και όσες επιβιώνουν επιστρέφουν σπίτι στην παραγκούπολη για να φροντίσουν ένα παιδί χωρίς πατρική υποστήριξη.
Τέλος, οι γυναίκες που εγκαταλείπουν τη χώρα αντιμετωπίζουν επίσης κακουχίες. Ο αριθμός των γυναικών της Βενεζουέλας που έχουν πέσει θύματα εμπορίας ανθρώπων [16] στη Λατινική Αμερική και την Ευρώπη έχει τετραπλασιαστεί [17] μεταξύ 2014 και 2018.
Στη γειτονική Κολομβία, μια χώρα που έχει δεχθεί πάνω από ένα εκατομμύριο Βενεζουελανούς [18] το περασμένο έτος, οι γυναίκες υπόκεινται σε προκαταλήψεις και κακοποιήσεις. Ενώ πολλοί κατηγορούν τους μετανάστες της Βενεζουέλας ότι “κλέβουν” τις τοπικές θέσεις εργασίας και ασχολούνται με το έγκλημα, οι γυναίκες θεωρούνται συχνά ότι δουλεύουν ως πόρνες.
Για να αντιμετωπίσει πολλές από αυτές τις παρανοήσεις, το φεμινιστικό κανάλι στο Youtube “Las igualadas” έκανε ένα ειδικό επεισόδιο [19] στην κολομβιανή συνοριακή πόλη Cúcuta σχετικά με τους Βενεζουελανούς (στα ισπανικά, χωρίς αγγλικούς υπότιτλους).