Η Ιαπωνία θα δεχτεί περισσότερους εργαζόμενους από το εξωτερικό, αλλά η κοινή γνώμη παραμένει διχασμένη

Pedestrians cross a street in busy Osaka. Image from Pixabay.

Πεζοί διασχίζουν διάβαση στην πολυσύχναστη Οσάκα. Φωτογραφία: Pixabay.

Η Ιαπωνία είναι γνωστή ως μια σχετικά ομοιογενής κοινωνία. Μόνο το 2% των κατοίκων είναι αλλοδαποί, σε σύγκριση με το 4% της γειτονικής Νότιας Κορέας. Ωστόσο, η Ιαπωνία μπορεί σύντομα να μην έχει άλλη επιλογή, παρά να δεχτεί περισσότερους εργαζόμενους από το εξωτερικό, προκειμένου να αντιμετωπίσει την αναμενόμενη συρρίκνωση του εργατικού πληθυσμού, που προκαλείται από τη γήρανση και τα χαμηλά ποσοστά γεννήσεων. Καθώς η έλλειψη εργατικού δυναμικού της χώρας έχει φτάσει στο πιο ακραίο επίπεδο σε περισσότερα από 40 χρόνια, με 1,48 θέσεις εργασίας για κάθε υποψήφιο, υπάρχουν ενδείξεις ότι η ιαπωνική κυβέρνηση εξετάζει τη μετανάστευση ως λύση στο πρόβλημα.

Η Ιαπωνία παραδοσιακά προτιμούσε τις εγχώριες μεταρρυθμίσεις, που απέφευγαν τη μετανάστευση ως λύση, όπως ενθάρρυνση των συνταξιούχων εργαζομένων να επανέλθουν στο εργατικό δυναμικό και η χρήση τεχνητής νοημοσύνης.

Ένα βασικό μέρος της πολιτικής οικονομικών μεταρρυθμίσεων του πρωθυπουργού Σίνζο Άμπε, που ονομάζεται “Womenomics” [Γυναικονομικά], περιλαμβάνει επίσης τη συμμετοχή περισσότερων γυναικών στο εργατικό δυναμικό. Ενώ αυτή η πολιτική πέτυχε κάποια περιορισμένη επιτυχία, οι εγχώριες μεταρρυθμίσεις από μόνες τους είναι απίθανο να είναι αρκετές για να καλύψουν τα κενά στην αγορά εργασίας.

“Ανοίγουμε τη χώρα μας.”

Σε απάντηση σε αυτήν την αυξανόμενη ανησυχία, στις 14 Σεπτεμβρίου 2018, ο Υπουργός Εξωτερικών της Ιαπωνίας Taro Kono είπε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ ότι η Ιαπωνία πρέπει να δεχτεί περισσότερους ξένους εργαζόμενους, ισχυριζόμενος ότι η τρέχουσα πολιτική ήταν ανίκανη να συντηρήσει την ιαπωνική κοινωνία.

“Ανοίγουμε τη χώρα μας”, είπε ο Kono. “Προσπαθούμε τώρα να καταλήξουμε σε μια νέα πολιτική για την άδεια εργασίας, οπότε νομίζω ότι όλοι θα είναι ευπρόσδεκτοι στην Ιαπωνία, εάν είναι πρόθυμοι να αφομοιωθούν στην ιαπωνική κοινωνία.”

Ο πρωθυπουργός Άμπε ανακοίνωσε επίσης πρόσφατα σχέδια για προσέλκυση 500.000 ξένων εργαζομένων στην Ιαπωνία έως το 2025 για την κάλυψη χρόνιων ελλείψεων εργατικού δυναμικού στη γεωργία, στις κατασκευές, στη στέγαση και στη φροντίδα των ηλικιωμένων, δημιουργώντας μια νέα κατηγορία πενταετούς βίζας για μη επαγγελματίες ξένους εργάτες. Προκειμένου να στηρίξει τον γηρασκόμενο πληθυσμό της και να σταθεροποιήσει τον πληθυσμό της στα 100 εκατομμύρια, η Ιαπωνία θα πρέπει να δέχεται 200.000 μετανάστες κάθε χρόνο.

Η χώρα είχε 1,28 εκατομμύρια ξένους εργαζομένους από τον Οκτώβριο του 2017, με τους Κινέζους εργάτες να αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό σχεδόν στο 30%, ακολουθούμενοι από αυτούς από το Βιετνάμ, τις Φιλιππίνες και τη Βραζιλία.

Οι μη Ιάπωνες ταμίες γίνονται όλο και πιο συνηθισμένοι, με τους μη Ιάπωνες εργαζόμενους να αντιπροσωπεύουν περίπου το 5% των υπαλλήλων της αλυσίδας καταστημάτων FamilyMart.

Καθώς οι αστικές περιοχές γίνονται ολοένα και πιο διεθνείς, ένας στους δέκα εικοσάχρονους και κάτι, που ζουν στο Τόκιο, είναι αλλοδαποί. Για τους εικοσάχρονους που ζουν στο Τόκιο, ο αριθμός αυτός αυξάνεται σε έναν στους οκτώ.

Για μερικούς ανθρώπους, η μετανάστευση είναι ήδη πραγματικότητα στην Ιαπωνία.

Ενώ η Ιαπωνία ασχολείται με το επιχείρημα σχετικά με το εάν θα δεχτεί μετανάστες ή όχι, έρχονται ήδη και δεν φαίνεται να υπάρχει απαγόρευση της μετανάστευσης ή οτιδήποτε άλλο. Το Τόκιο είναι σχεδόν ένα καταφύγιο για τους μετανάστες σε αυτό το σημείο.

Εστίαση σε προσωρινούς “ασκούμενους” και όχι σε “μετανάστες”

Πολλοί ξένοι εργαζόμενοι εισέρχονται στη χώρα μέσω του συστήματος “ασκούμενου τεχνικού”, ενός προγράμματος του 1990, που έχει σχεδιαστεί για τη μεταφορά τεχνικών δεξιοτήτων. Οι επικριτές θεωρούν ότι το σχέδιο ενθαρρύνει την απλή και φθηνή εργασία, επιτρέποντας σε επιχειρήσεις του βιομηχανικού, γεωργικού και αλιευτικού τομέα να προσλαμβάνουν φθηνά νέους από το εξωτερικό.

Οι ασκούμενοι δεν μπορούν να αλλάξουν δουλειά και υπήρξαν πολλές αναφορές ότι αναγκάστηκαν παράνομα να υφίστανται μεγάλα ωράρια και σωματική κακοποίηση από τους εργοδότες. Βιετναμέζοι ασκούμενοι αναγκάστηκαν ακόμη και να συμμετάσχουν σε εργασίες πυρηνικής απολύμανσης στη Φουκουσίμα. Ο χρήστης του Twitter Mulboyne μοιράστηκε ρεπορτάζ εφημερίδας του Μαϊνίτσι σχετικά με μια Βιετναμέζα εργαζόμενη, η οποία, αφού της είχαν μείνει μόλις 200 δολάρια τον μήνα ως αμοιβή παρά την πλήρη απασχόλησή της, βρήκε μια καλύτερη αμειβόμενη δουλειά δουλεύοντας “μαύρα”:

Παρόλο που κρατούσε χαμηλό προφίλ, η αστυνομία την βρήκε κατά τη διεξαγωγή έρευνας για άλλο ζήτημα. Συνελήφθη τον Απρίλιο. Το άρθρο σημειώνει ότι οι συνάδελφοί της δήλωσαν ότι δούλευε σκληρά, ήταν πολύ επιμελής και δεν καθυστερούσε ποτέ.

Ενώ οι ασκούμενοι μπορούν να παραμείνουν για πέντε χρόνια το πολύ, οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις του Άμπε θα επιτρέψουν σε όσους έχουν ολοκληρώσει το πρόγραμμα να παραμείνουν έως και πέντε επιπλέον χρόνια. Ωστόσο, η εστίαση παραμένει στην ενθάρρυνση για προσωρινή διαμονή παρά μόνιμη μετανάστευση. Οι ασκούμενοι δεν θα μπορούν να φέρουν τις οικογένειές τους και πρέπει να επιστρέψουν προσωρινά στις χώρες καταγωγής τους μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Αυτό θα τους εμπόδιζε τεχνικά να υποβάλουν αίτηση για μόνιμη διαμονή, διότι μία από τις προϋποθέσεις είναι να έχεις ζήσει στην Ιαπωνία για δέκα χρόνια ή περισσότερο.

“Η ειρήνη και η αρμονία της Ιαπωνίας βασίζεται στο ότι είναι ομοιογενής χώρα”

Ενώ η Ιαπωνία δέχεται ήδη περισσότερους ξένους εργαζόμενους, δεν αισθάνονται όλοι άνετα με αυτήν την αλλαγή. “Πολλοί στην Ιαπωνία πιστεύουν ότι η ειρήνη και η αρμονία της χώρας βασίζεται στο ότι είναι μια ομοιογενής χώρα, όπου υπάρχουν λίγοι ξένοι”, λέει ο Chris Burgess, ερευνητής μετανάστευσης και λέκτορας Ιαπωνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Tsuda Juku στο Τόκιο, σε συνέντευξη στο CNN.

Σύμφωνα με τον Burgess, κάτω από αυτήν την πεποίθηση κρύβεται η λεγόμενη συζήτηση για το “αλλοδαπό έγκλημα”, ο φόβος ότι το να επιτρέπεται μεγαλύτερος αριθμός αλλοδαπών θα βλάψει τη δημόσια ασφάλεια, φόβος που έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια από τρομοκρατικές φρικαλεότητες στην Ευρώπη και σε άλλες χώρες με υψηλά επίπεδα μετανάστευσης.

Μια πρόσφατη δημοσκόπηση δείχνει ότι η κοινή γνώμη για αυτό το θέμα είναι διχασμένη.

日本経済新聞が行った世論調査では、外国人の受け入れ拡大について賛成と反対がそれぞれ42%と結果は真っ二つとなりました。ただ年齢別の調査では傾向がはっきりと分かれているようです。18~29歳の若年層では賛成が約60%と反対の約30%を大きく上回っていますが、70歳以上は賛成が約30%、反対が約45%と逆転しています。若年層は人口減少の影響を直接的に受けていることや、グローバル化に慣れていることなどから外国人受け入れに前向きになっているものと考えられます。

Μια δημοσκόπηση, που διενήργησε η Nikkei, διαπίστωσε ότι η κοινή γνώμη είναι διχασμένη ισόποσα για το κατά πόσον η Ιαπωνία πρέπει να αποδεχθεί περισσότερους ξένους εργαζόμενους, με 42% να συμφωνούν και 42% να διαφωνούν. Ωστόσο, η ηλικία ήταν ένας καθοριστικός παράγοντας για το πώς ψήφισε ο κόσμος. Περίπου το 60% των ατόμων 18-29 ετών ήταν υπέρ της αυξημένης μετανάστευσης, ενώ μόλις το 30% ήταν εναντίον της. Αντίθετη τάση επικράτησε μεταξύ των ατόμων ηλικίας 70 ετών και άνω, με 30% υπέρ και 45% κατά. Οι νέοι ίσως δέχονται περισσότερο τους αλλοδαπούς, καθώς επηρεάζονται άμεσα από τη συρρίκνωση του πληθυσμού και έχουν μεγαλώσει με τις συνέπειες της παγκοσμιοποίησης.

Σε αυτό το βίντεο από το Asian Boss, δημοσιογράφοι βγήκαν στους δρόμους για να μάθουν πώς αισθάνονται οι απλοί Ιάπωνες για το ζήτημα:

Ενώ ορισμένοι ερωτηθέντες ήταν αντίθετοι στην ιδέα της πρόσληψης ξένων εργαζομένων, άλλοι εντόπισαν την ανάγκη οι Ιάπωνες να δεχτούν άτομα διαφόρων εθνικοτήτων και να γίνουν πιο ανοιχτόμυαλοι. “Οι Ιάπωνες αγαπούν τους Αμερικανούς και τους αποδέχονται, αλλά σε ανθρώπους από άλλες ασιατικές χώρες, οι Ιάπωνες τείνουν να μην είναι ευγενικοί”, εξήγησε μια νεαρή γυναίκα.

Το αν η Ιαπωνία θα γίνει πραγματικά πολυπολιτισμικό έθνος οποιαδήποτε στιγμή στο προβλέψιμο μέλλον παραμένει αβέβαιο, αλλά είναι σαφές ότι η αυξανόμενη παγκοσμιοποίηση έχει ήδη αντίκτυπο στο έθνος. Όσο για το πώς οι δημογραφικές αλλαγές θα διαμορφώσουν την Ιαπωνία, ο χρόνος θα μας το δείξει.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.