Οι Σύριοι πρόσφυγες στο Λίβανο συνεχίζουν να παίζουν το παιχνίδι της αναμονής για επανεγκατάσταση

Ο Samir, αρχικά από τη Συρία, κάθεται στο σπίτι του σε ένα αυτοσχέδιο στρατόπεδο Σύριων προσφύγων στην Κοιλάδα Μπεκάα του Λιβάνου. Φωτογραφία από τον Darrian Traynor. Χρησιμοποιείται με άδεια.

“Το στρατόπεδο είναι καλύτερα τώρα από ό,τι ήταν πριν”, δήλωσε ο Abu Iday στο Global Voices. Ως άτυπος ηγέτης μιας μικρής συγκέντρωσης Σύριων προσφύγων στο Κέντρο Καταφυγίου Al-Rihaniya στο Akkar του βόρειου Λιβάνου, ο Iday προσθέτει:Παρόλο που εξακολουθεί να είναι φυλακή.”

Η επανεγκατάσταση είναι η μόνη ελπίδα για μια καλύτερη ζωή για τους περίπου ένα εκατομμύριο Σύριους πρόσφυγες του Λιβάνου, αλλά συχνά συνεπάγεται απρόβλεπτη αναμονή σε φρικτές συνθήκες.

Ενώ υπάρχει κάποια υποτυπώδης ηλεκτρική ενέργεια, οι πρόσφυγες πρέπει να συλλέγουν νερό στο δρόμο και να χρησιμοποιούν κοινόχρηστες τουαλέτες. Περίπου 1.000 κάτοικοι ζουν σε αυτοσχέδιες σκηνές που παρέχονται από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), παρά το γεγονός ότι ζουν εδώ και αρκετά χρόνια στο χώρο. Οι κάτοικοι μπορούν θεωρητικά να εγκαταλείψουν το κέντρο, αλλά πρέπει να περάσουν από ελέγχους ασφαλείας.

Ο Abu Iday θυμάται:

Ένας κάτοικος βγήκε έξω και τον σταμάτησαν σε ένα σημείο ελέγχου κοντά στην Τρίπολη [Λίβανος] και φυλακίστηκε για τρεις μέρες επειδή δεν είχε την κατάλληλη ταυτότητα. Όταν πήγε στο σπίτι μετά την απελευθέρωσή του, τον σταμάτησαν στο ίδιο σημείο ελέγχου προς την άλλη κατεύθυνση και πέρασε άλλες τρεις ημέρες στη φυλακή.

Οι Σύριοι πρόσφυγες στον Λίβανο αντιμετωπίζουν συχνά μια ιστορία του στυλ “Περιμένοντας τον Γκοντό”. Ενώ οι περισσότεροι επιθυμούν να επιστρέψουν στη Συρία, πολλοί έχουν εγκαταλείψει την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία ή είχαν προηγουμένως διαφωνίες με το σημερινό καθεστώς, γεγονός που περιπλέκει τη δυνατότητα επιστροφήςακόμα και αν τελειώσει ο πόλεμος.

Οι περισσότεροι Σύριοι πρόσφυγες στο Λίβανο δεν διαθέτουν δελτίο ταυτότητας, περιορίζοντας την ελευθερία κινητικότητάς τους παρά τα υποτιθέμενα οφέλη της επίσημης πολιτικής της UNHCR για την παροχή εναλλακτικών λύσεων στα στρατόπεδα προσφύγων. Στην πραγματικότητα, πολλοί πρόσφυγες δεν λαμβάνουν βοήθεια χωρίς επίσημη διεύθυνση και πρέπει να πληρώνουν εκβιαστικά ενοίκια για υποβαθμισμένα καταλύματα ή μικρά οικόπεδα για να τοποθετήσουν τις σκηνές τους. Τοποθεσίες, όπου συγκεντρώνονται οικογένειες προσφύγων (από λίγες έως εκατοντάδες), είναι γνωστές απλά ως “συγκεντρώσεις”.

Πριν από μερικά χρόνια, οι οικογένειες έλαβαν σιτηρέσια περίπου 260.000 λιβανέζικες λίρες (περίπου 175 δολάρια ΗΠΑ) ανά οικογένεια ανά μήνα από την UNHCR. Ωστόσο, η χρηματοδότηση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες μειώθηκε τόσο δραστικά, ώστε οι πρόσφυγες δεν λαμβάνουν πλέον μετρητά, αλλά μόνο ένα δέμα τροφίμων. Η πληρωμή για ιατρική περίθαλψη ή βενζίνη για θερμαντήρες (μια αναγκαιότητα το χειμώνα) πρέπει να προέρχεται από τις δικές τους τσέπες.

Παιδιά που παίζουν σε ένα αυτοσχέδιο στρατόπεδο Σύριων προσφύγων στην Κοιλάδα Μπεκάα του Λιβάνου. Φωτογραφία από τον Darrian Traynor. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Αναμονή για επανεγκατάσταση, μία-μία καθυστέρηση

“Θα πάμε οπουδήποτε,” λέει ο Abu Adel, κάτοικος του Al-Rihaniya. Σχεδόν πριν από 18 μήνες, ο ίδιος και η οικογένειά του κλήθηκαν να παρακολουθήσουν συνέντευξη επανεγκατάστασης από την UNHCR.

Μετά από δύο μέρες συνεντεύξεων στα γραφεία της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Τρίπολη, όπου εξετάστηκε ενδελεχώς η κάθε λεπτομέρεια της ζωής τους στη Συρία, η οικογένεια ήταν ενθουσιασμένη, όταν οι Αρχές την ενημέρωσαν ότι η ιστορία τους είχε ελεγχθεί και πληρούσε όλα τα κριτήρια για επανεγκατάσταση στη Γαλλία.

Έλαβαν συγχαρητήρια από το προσωπικό των γραφείων της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες, καθώς η οικογένεια επέστρεψε στην Αl-Rihaniya για να λάβει ακόμη περισσότερα συγχαρητήρια και να αποχαιρετήσει τους γείτονες και τους φίλους τους. Πέρασαν λίγες μέρες, εβδομάδες και έπειτα μήνες, χωρίς να ακούσουν καμία κουβέντα από την UNHCR για την επανεγκατάστασή τους.

Μετά από πέντε μήνες αναμονής, ο Abu Adel έλαβε τελικά ένα τηλεφώνημα: “Συγνώμη για την καθυστέρηση, αλλά η Γαλλία δεν δέχτηκε τον φάκελό σας”. Σχεδόν ένα χρόνο αργότερα, η οικογένεια εξακολουθεί να εξετάζεται για επανεγκατάσταση σε άλλες χώρες.

Ο Abu Adel και η σύζυγός του, Umu Adel, κάθονται μέσα στη σκηνή τους σε ένα αυτοσχέδιο στρατόπεδο Σύριων προσφύγων στο βόρειο τμήμα του Λιβάνου. Φωτογραφία από τον Darrian Traynor. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Η διαδικασία επανεγκατάστασης συχνά είναι γεμάτη με τέτοιου είδους ιδιοτροπίες.

Ο Samir, αρχικά από την Χάμα της Συρίας, ζει σήμερα σε μία άτυπη συγκέντρωση στην κοιλάδα Μπεκάα. Τη νύχτα του γάμου του το 2012, οι δυνάμεις ασφαλείας της κυβέρνησης του Μπασάρ αλ Άσαντ ήρθαν να τον συλλάβουν με την υποψία ότι έχει εμπλοκή στην εξέγερση.

Οι στρατιώτες λυπήθηκαν τον Samir τη νύχτα του γάμου του, αλλά τον προειδοποίησαν ότι θα επιστρέψουν την επόμενη μέρα. Μετά τους γάμους, ο Samir και η σύζυγός του Hiba κατέφυγαν στον Λίβανο. Σχεδόν πέντε χρόνια αργότερα, τον Μάρτιο του 2017, το ζεύγος έλαβε μέρος σε σειρά συνεντεύξεων με την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) και επίσης έλαβε έγκριση για επανεγκατάσταση.

Ωστόσο, ο Samir έχει έναν 17χρονο γιο από προηγούμενο γάμο, που ζει με τον Samir και τον Hiba. Ως ανήλικος, προκειμένου να εγκατασταθεί ο γιος τους μαζί τους, ο Samir χρειάστηκε πρώτα να πάρει έγκριση από τη μητέρα του γιου του, που ήταν τώρα κι αυτή πρόσφυγας και ζει στο στρατόπεδο Zaatari στη βόρεια Ιορδανία. Η ολοκλήρωση της τεκμηρίωσης αποδείχθηκε πολύ δύσκολη.

Πριν από λίγες εβδομάδες, ο γιος του Samir έγινε 18 ετών και δεν χρειάζεται πλέον άδεια από τη μητέρα του να ταξιδέψει. Ο Samir και η οικογένειά του ελπίζουν ότι η προσφορά επανεγκατάστασης της UNHCR εξακολουθεί να ισχύει.

Η Sara, Ιρακινή πρόσφυγας από τη Μοσούλη που ζει τώρα στο Λίβανο, διηγείται μια παρόμοια ιστορία για τον αδελφό της Αχμέτ, που επανεγκαταστάθηκε στην Αυστραλία πριν από περίπου 18 μήνες. Από τότε περιμένει στον Λίβανο να μάθει για την αίτηση επανεγκατάστασης της οικογένειάς της στο πλαίσιο του προγράμματος οικογενειακής επανένωσης.

“Πολλοί άνθρωποι έχουν επανεγκατασταθεί”, λέει. “Κάναμε κι εμείς αίτηση στην Αυστραλία, αλλά περιμένουμε πάνω από 18 μήνες.”

Πριν από μια εβδομάδα, η Sara άκουσε ότι ο αδελφός της έλαβε μια επιστολή απόρριψης για την αίτηση της οικογένειάς της πριν από περίπου έξι μήνες, αλλά λόγω των φτωχών αγγλικών του, δεν είχε καταλάβει σωστά το μήνυμα.

Απογοητευμένη η Sara περιμένει να δοκιμάσει ξανά μέσω ενός άλλου καναλιού επαναπατρισμού προσφύγων της Αυστραλιανής Κυβέρνησης: του αναθεωρημένου Κοινοτικού Προγράμματος Στήριξης (CSP). Το πρόγραμμα στην ουσία κάνει τους πρόσφυγες που έχουν πάρει έγκριση να πληρώσουν για επανεγκατάσταση, που κοστίζει μέχρι και 50.000 δολάρια Αυστραλίας (36.500 δολάρια) ανά άτομο.

“Οι λεπτομέρειες του αναθεωρημένου CSP έπρεπε να οριστικοποιηθούν μέχρι τον Ιούλιο του 2017″, δήλωσε μέλος του προσωπικού της Αδελφότητας του Saint Laurence (εγκεκριμένος οργανισμός από την Αυστραλία που δέχεται πρόσφυγες), “αλλά δε μάθαμε λεπτομέρειες για το πρόγραμμα μέχρι τον Μάρτιο του 2018.”

Αυτή η καθυστέρηση εμπόδισε πολλούς πρόσφυγες στο Λίβανο να υποβάλουν αίτηση αλλού.

“Βιαστείτε και περιμένετε!”

Πρόσφυγες όπως η Sara, ο Samir, ο Abu Adel και χιλιάδες άλλοι στο Λίβανο συνεχίζουν να “βιάζονται και να περιμένουν” σε μια σειρά καθυστερήσεων και ψευδών υποσχέσεων.

Κατά την άφιξή τους στο Λίβανο, οι πρόσφυγες αισθάνονται πιεσμένοι να δηλώσουν την κατάστασή τους για να ξεκινήσουν τη διαδικασία επανεγκατάστασης, μόνο και μόνο για να περιμένουν αόριστες χρονικές περιόδους, ενώ παράλληλα ακολουθούν εξαιρετικά γραφειοκρατικές διαδικασίες.

Εν τω μεταξύ, πολλοί πρόσφυγες βιώνουν το απατηλό, εξοργιστικό κενό της αναμονής που φαίνεται σαν μια σκοτεινή απαίτηση της ίδιας της διαδικασίας επανεγκατάστασης.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.