Ράγισε η καρδιά των Βραζιλιάνων, αφότου το Εθνικό Μουσείο, το παλαιότερο και αναμφισβήτητα το πιο σημαντικό της χώρας, φύλακας της μεγαλύτερης συλλογής φυσικής ιστορίας και ανθρωπολογίας της Λατινικής Αμερικής, κάηκε ολοσχερώς την Κυριακή 3 Σεπτεμβρίου σε μια πυρκαγιά που έκαιγε όλη νύχτα.
Το Εθνικό Μουσείο ιδρύθηκε στο Ρίο ντε Τζανέιρο το 1818 από τον τότε βασιλιά της Πορτογαλίας, Δον Ιωάννη ΣΤ’. Στεγαζόταν σε ένα παλάτι περίπου την ίδια περίοδο. Το κτίριο ήταν η κατοικία των πορτογαλικών και βραζιλιάνικων βασιλικών οικογενειών μέχρι το 1889. Υπήρξε επίσης το μέρος όπου πραγματοποιήθηκε η πρώτη Συνταγματική Εθνοσυνέλευση της Βραζιλίας.
Κατά τη διάρκεια των 200 χρόνων ιστορίας του — η επέτειος του μουσείου γιορτάστηκε μόλις τον Ιούνιο του τρέχοντος έτους — συγκέντρωσε μια συλλογή περίπου 20 εκατομμυρίων αντικειμένων. Ενώ δεν έχει κυκλοφορήσει ακόμα ένας πλήρης κατάλογος των αντικειμένων που καταστράφηκαν, θησαυροί όπως το μεγαλύτερο ανθρώπινο απολίθωμα που βρέθηκε στην Αμερική, κομμάτια από την αρχαία Αίγυπτο και η αρχική επιστολή που κατάργησε τη δουλεία στη Βραζιλία το 1888, έχει επιβεβαιωθεί ότι χάθηκαν.
Κάποιοι άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού και των επιστημόνων του μουσείου, διακινδύνευσαν τη ζωή τους, εισβάλλοντας στο φλεγόμενο κτίριο για να ανακτήσουν ορισμένα από τα αντικείμενα.
Ενώ ο αριθμός των επισκεπτών μειωνόταν κάθε χρόνο — περισσότεροι Βραζιλιάνοι επισκέφτηκαν το Λούβρο το 2017 από ό,τι το Εθνικό Μουσείο –, οι διαδικτυακές αντιδράσεις που ακολούθησαν τις ειδήσεις περί φωτιάς ήταν άφθονες.
Ο δημοσιογράφος και ο καθηγητής Felipe Milanez έκανε ζωντανή αναμετάδοση από το μουσείο καθώς η φωτιά μαινόταν:
Ένας χρήστης του Twitter έκανε μια μακροσκελή δημοσίευση, με εικόνες, με αυτά που ίσως χάθηκαν στη φωτιά:
esquife da dama Sha-Amun-en-su. Egito, Época Baixa, c. 750 a.C pic.twitter.com/KuXW8tmizG
— tem que acabar o jovem (@leuavila) 3 de setembro de 2018
Η λέμβος της Sha-Amun-in-su. Αίγυπτος, χαμηλή περίοδος, γ. 750 π.Χ.
Índios Ricbactas. Coroa radial, s.d. pic.twitter.com/EqidRQKsnY
— tem que acabar o jovem (@leuavila) 3 de setembro de 2018
Carajás Indians. Κεραμική κούκλα (Statuette Litxocô), χωρίς ημερομηνία. Ricbactas Indians. Ακτινωτό στέμμα, χωρίς ημερομηνία.
E ainda tem o prédio em si: pic.twitter.com/ZtKvSNA1GB
— tem que acabar o jovem (@leuavila) 3 de setembro de 2018
Λαός Γιορούμπα. Μάσκα της γυναικείας μυστικής κοινωνίας Gelede, χωρίς ημερομηνία. Και αυτό το κτίριο υπάρχει ακόμα.
Ένα βίντεο που δημοσιεύτηκε από τη σελίδα στο facebook Realidade Simulada δίνει μια εναέρια θέα του μουσείου όπως ήταν πριν από τη φωτιά:
Το κόστος της έλλειψης φροντίδας
Μετά την τραγωδία, οι άνθρωποι θυμήθηκαν πώς οι Αρχές έχουν παραμελήσει το Εθνικό Μουσείο εδώ και χρόνια. Το Μουσείο διοικείται από το δημόσιο, με όλο και λιγότερη χρηματοδότηση, Ομοσπονδιακό Πανεπιστήμιο του Ρίο ντε Τζανέιρο (UFRJ).
Ο Luísa Nunes, φοιτητής του πανεπιστημίου, θυμήθηκε στο Twitter ότι αυτή ήταν η έκτη μεγάλη πυρκαγιά στα κτίρια του UFRJ από το 2011.
2011, Palácio da Praia Vermelha.
2012, Faculdade de Letras
2014, Laboratório do Centro de Ciências da Saúde
2016, Reitoria
2017, Alojamento Estudantil
2018, Museu NacionalEsses são os prédios sob custódia da UFRJ que sofreram episódios de incêndio na última década.
— Luisa Nunes (@luisanunes) 3 de setembro de 2018
2011, Πανεπιστημιούπολη Praia Vermelha.
2012, Σχολή Επιστημών
2014, Εργαστήριο του Κέντρου Επιστημών Υγείας
2016, Πρεσβυτέριο
2017, Κοιτώνες Φοιτητών
2018, Εθνικό ΜουσείοΑυτά είναι τα κτίρια υπό την επιμέλεια του UFRJ όπου έχουν υπάρξει επεισόδια πυρκαγιάς κατά την τελευταία δεκαετία.
Η πολιτεία του Ρίο ντε Τζανέιρο ρίχνει το επίπεδο από μια άνευ προηγουμένου κρίση του προϋπολογισμού: υπήρξαν συνεχιζόμενες περικοπές στους μισθούς των δημόσιων υπηρεσιών των δημοσίων υπαλλήλων, συμπεριλαμβανομένων των πυροσβεστών. Οι δύο κρουνοί κοντά στο μουσείο ήταν στεγνοί, οπότε οι πυροσβέστες έπρεπε να αυτοσχεδιάζουν αντλώντας νερό από μια κοντινή λίμνη, χάνοντας 40 λεπτά εργασίας στη διαδικασία.
Ο ετήσιος προϋπολογισμός του μουσείου, ύψους περίπου 500.000 ρεάλ το χρόνο (125.000 δολάρια), υπέστη σημαντικές περικοπές κατά τα τελευταία τέσσερα χρόνια, όπως αποκάλυψε η τοπική εφημερίδα Folha de S.Paulo σε μια ιστορία από το Μάιο του 2018. Ο χρήστης του Twitter DanPimpao δημοσίευσε ένα γράφημα που δείχνει πόσα έχουν αφαιρεθεί από τον προϋπολογισμό του μουσείου από το 2013:
Orçamento do Museu Nacional de 2013 até 2018. Análise vcs mesmos e tirem suas próprias conclusões. pic.twitter.com/d9qCTzqOq8
— Dan (@DanPimpao) September 3, 2018
Προϋπολογισμός του Εθνικού Μουσείου από το 2013 έως το 2018. Αναλύστε και μόνοι σας και βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα.
Κατά τη διάρκεια της 200ής επετείου του, η διοίκησή του ξεκίνησε μια εκστρατεία εξεύρεσης χρηματοδότησης μέσω διαδικτύου για να ανοίξει εκ νέου μια σχετική αίθουσα συλλογής, όπου βρισκόταν ο σκελετός του Maxakalisaurus, του πρώτου μεγάλου δεινοσαύρου που βρέθηκε στη Βραζιλία. Από τον αρχικό στόχο των 30 χιλιάδων ρεάλ συγκεντρώθηκαν 58 χιλιάδες ρεάλ – ωστόσο το ιδανικό θα ήταν να συγκεντρωθούν 100 χιλιάδες ρεάλ.
Ο καθηγητής Stevens Rehen σχολίασε στο Facebook:
Na festa dos 200 anos, nenhum ministro de estado compareceu. O orçamento despencou de R$ 531 mil em 2013, para R$ 54 mil em 2018.
Esse ano todo o investimento do governo no Museu Nacional foi o equivalente a 1/4 do que cada deputado de Brasília recebe por mês somente para contratar assessores.
Στο πάρτυ για την 200ή επέτειο δεν παρευρέθηκε κανένας υπουργός. Ο προϋπολογισμός έχει βυθιστεί από 531 εκ. ρεάλ το 2013 σε 54 εκ. ρεάλ το 2018.
Φέτος, η συνολική επένδυση της κυβέρνησης στο Εθνικό Μουσείο ισοδυναμεί με το ένα τέταρτο του προϋπολογισμού του κάθε μέλους του Κογκρέσου για να προσλάβει συμβούλους.
Ένας χρήστης του Twitter συνέκρινε το ποσό με άλλα κυβερνητικά έξοδα:
O orçamento anual do museu nacional corresponde a:
– 30′ de propaganda eleitoral
– 0,0004% do custo de renovação do Maracanã
– o custo de 1 juiz federal/ano
– o custo da troca de carpete do Senado 3 anos atrás.
– o preço dos brincos de turmalina da coleção de joia do S. Cabral— Mathieu Le Roux (@matleroux) September 3, 2018
Ο ετήσιος προϋπολογισμός του Εθνικού Μουσείου αντιστοιχεί σε: – 30 λεπτά εκλογικής προπαγάνδας
- 0,0004% του κόστους ανακαίνισης του σταδίου Μαρακανά
- το κόστος 1 ομοσπονδιακού δικαστή ανά έτος
- το κόστος αλλαγής του χαλιού της Γερουσίας πριν από 3 χρόνια.
- η τιμή των σκουλαρικιών τουρμαλίνης από τη συλλογή κοσμημάτων του Sergio Cabral [πρώην κυβερνήτης του Ρίο ντε Τζανέιρο, που βρίσκεται επί του παρόντος στη φυλακή για κατηγορίες διαφθοράς]
Το μουσείο ήταν σχεδόν έτοιμο να λάβει επιπλέον πόρους από την Εθνική Τράπεζα της Οικονομικής και Κοινωνικής Ανάπτυξης από την εφαρμογή ενός σχεδίου πυρασφάλειας. Η πρώτη δόση έπρεπε να γίνει τον Οκτώβριο.
Ο δημοσιογράφος Breiller Pires συνόψισε το συναίσθημα που κατέκλυσε τους Βραζιλιάνους να βλέπουν το κτίριο να καίγεται με ελάχιστα να μπορούν να κάνουν:
O incêndio do Museu Nacional é a metáfora impiedosa de um país que menospreza a ciência, o conhecimento e, sobretudo, a história.
— Breiller Pires (@breiller) September 3, 2018
Η πυρκαγιά του Εθνικού Μουσείου είναι η ανελέητη αλληγορία μιας χώρας που καταστρέφει την επιστήμη, τη γνώση και πάνω απ’ όλα την ιστορία.