- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Ισραήλ: Χάνουκα, γιορτή των φώτων

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Ισραήλ, Διακυβέρνηση, Θρησκεία, Ιστορία, Μέσα των πολιτών, Φυσικές Καταστροφές

Το Χάνουκα, μια αγαπημένη εβραϊκή εορτή, έχει ενδιαφέρουσα ιστορική αξία σχετικά με ζητήματα σχετικά με την ισραηλινή κουλτούρα και την αίσθηση της ταυτότητας. Το Χάνουκα εορτάζει τη νίκη των αρχαίων Ισραηλιτών κατά των Ελλήνων σε μια σειρά μαχών που έλαβαν χώρα γύρω στο έτος 165 π.Χ. Οι μάχες δεν αφορούσαν την επικράτεια ούτε τους πόρους, αλλά την ελευθερία, το δικαίωμα στη θρησκεία και εξάσκησης της εβραϊκής πίστης.

Ενώ το Χάνουκα, παραδοσιακά μιλώντας, είναι μόνο μια μικρή εβραϊκή εορτή, έχει λάβει θέση ισότιμη με το Πάσχα ως σύμβολο της εβραϊκής ταυτότητας. Τόσο η ισραηλινή όσο και η βορειοαμερικανική εκδοχή του Χάνουκα τονίζουν την αντίσταση, εστιάζοντας σε κάποιο συνδυασμό εθνικής απελευθέρωσης και θρησκευτικής ελευθερίας ως καθοριστικής σημασίας της γιορτής.

Οι κλασικοί ραβίνοι συνήθως υποβαθμίζουν τις στρατιωτικές και εθνικιστικές διαστάσεις του Χάνουκα, αλλά κάποιοι μάλιστα ερμηνεύουν την ιστορία του θαυματουργού ελαίου ως δημιουργική εκτροπή μακριά από τον αγώνα με τις αυτοκρατορίες που είχαν οδηγήσει στην καταστροφική πτώση της Ιερουσαλήμ στους Ρωμαίους. (πηγή [1])

חנוכה

Αναμμένη μενορά, συμβολίζει το θαυματουργό έλαιο, που έδωσε φως για οκτώ συνεχόμενες ημέρες στο Ναό των Εβραίων

Το Χάνουκα γιορτάζεται σε πολλά σπίτια που καλύπτουν τόσο τους κοσμικούς όσο και τους θρησκευτικούς τομείς του ισραηλινού πληθυσμού. Μια έρευνα [2] δείχνει ότι η πλειοψηφία των Ισραηλινών (83%) ανάβουν ένα κερί κάθε μέρα του Χάνουκα, ένα εκπληκτικό ποσοστό λαμβάνοντας υπόψη το ρητό θρησκευτικό-κοσμικό σχίσμα μέσα στην κοινωνία. Το Ισραήλ είναι μια χώρα, όπου πολλοί κοσμικοί πολίτες αισθάνονται το βάρος του θρησκευτικού νόμου που επιβάλλεται στην καθημερινή τους ζωή, καθώς ταυτοποιούνται [3] πρώτα ως Ισραηλινοί και δεύτερον ως Εβραίοι. (μια σπουδαία ανάρτηση σχετικά με την εβραϊκή-ισραηλινή ταυτότητα) [4].

Μια ουσιαστική διαφορά μεταξύ της ορθόδοξης και κοσμικής ισραηλινής αντίληψης της γιορτής είναι εμφανής από την εβραϊκή μπλογκόσφαιρα. Ενώ η κοσμική υπογραμμίζει τη σημασία της οικογένειας [5], της παράδοσης και των νόστιμων φαγητών [6] που φέρνει το Χάνουκα στα τραπέζια, η άλλη πλευρά επικεντρώνεται στην απώλεια του πολιτισμού του σύγχρονου Ισραήλ, [7] στην ήττα του στον πολιτιστικό πόλεμο με τη Δύση. Υπογραμμίζουν την ειρωνεία του εορτασμού του Χάνουκα, που τιμά τον ίδιο πόλεμο που οι αρχαίοι Ισραηλίτες πολέμησαν εναντίον των Ελλήνων χιλιάδες χρόνια πριν για να διατηρήσουν τον πολιτισμό τους.

Στην εισήγησή του στον ιστολόγιό [8] του, ο Rabbi Yehuda απεικονίζει τις σκέψεις του σχετικά με το πώς το Ισραήλ έχει χάσει σήμερα στη μάχη του σύγχρονου πολιτισμού ενάντια στη δυτική κουλτούρα:

Οι Έλληνες δεν ήθελαν να σκοτώσουν τους Εβραίους. Δεν ήθελαν να σκοτώσουν τους ανθρώπους που κατέκτησαν. Ήθελαν μόνο δύο πράγματα: χρήματα από τους κατακτηθέντες και οι άνθρωποι να δέχονται και να πράττουν σύμφωνα με τον ελληνικό πολιτισμό – ιπποδρομίες, πάλη, μουσική.

Οι Έλληνες πίστευαν ότι οι Εβραίοι θα έρθουν στα παιχνίδια τους και τελικά θα παρασυρθούν να συμμετάσχουν στον πολιτισμό τους. Ότι θα γίνουν Έλληνες και θα εγκαταλείψουν τον Ιουδαϊσμό χωρίς να υποχρεωθούν.

Δυστυχώς, οι Έλληνες ήταν σωστοί. Οι περισσότεροι Ισραηλινοί μεταστράφηκαν στον πολιτισμό τους, ενεργούσαν σύμφωνα με τον πολιτισμό τους. Επειδή είναι προφανώς καλύτερο να πας σε γιορτές συγκριτικά με το να μελετάς την Πεντάτευχο. Και λόγω αυτής της συμπεριφοράς που αναζητά την ευχαρίστηση, παραιτούνται από την αγία Πεντάτευχο. Ο λαός των Ασμοναίων [9] αγωνίστηκε για το δικαίωμα των Ισραηλιτών να ακολουθήσουν τον Θεό. Συνειδητοποίησαν τη σημασία του να μην επιδιώκουν μόνο άμεση διασκέδαση, αλλά και να λαμβάνουν μέρος σε πιο σημαντικές ενέργειες (… να μελετούν την Τορά/Πεντάτευχο).

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ιστορία του Χάνουκα, επισκεφτείτε αυτή τη δημοσίευση [10].