- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Βραβευμένη σκηνοθέτις ζητά στην ομιλία της στα Κινέζικα Όσκαρ ανεξαρτησία της Ταϊβάν

Κατηγορίες: Ανατολική Ασία, Κίνα, Ταϊβάν (ROC), Διεθνείς Σχέσεις, Ελευθερία του Λόγου, Κινηματογράφος, Λογοκρισία, Μέσα των πολιτών, Τέχνες - Πολιτισμός

Η σκηνοθέτιδα Fu Yue (αριστερά) απευθύνει την νικητήρια ομιλία της στα Βραβεία Χρυσού Ίππου. Στιγμιότυπο οθόνης.

“Ελπίζω πραγματικά ότι μια μέρα η χώρα μας θα θεωρείται ανεξάρτητη οντότητα. Αυτή είναι η μεγαλύτερη μου επιθυμία ως Ταϊβανέζα”. Με αυτά τα λόγια επί σκηνής εν μέσω δακρύων στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Χρυσού Ίππου [1] στις 17 Νοεμβρίου, η Ταϊβανέζα κινηματογραφίστρια Fu Yue προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων σχετικά με την πολιτική κατάσταση της χώρας της από εξέχουσες πολιτικές φυσιογνωμίες και άλλες προσωπικότητες από κινεζόφωνες κοινότητες στην Ταϊβάν, το Χονγκ Κονγκ και την ηπειρωτική Κίνα.

Η ταινία της “Η νεολαία μας στην Ταϊβάν”, μια αφήγηση δύο φοιτητών, που συμμετείχαν στο Κίνημα του Ηλιοτροπίου το 2014, κέρδισε το βραβείο του Καλύτερου Ντοκιμαντέρ στα κοινώς χαρακτηριζόμενα “Κινέζικα Όσκαρ”, μια παραδοσιακή τελετή που πραγματοποιείται στην Ταϊβάν κάθε χρόνο από το 1962, και όπου διαγωνίζονται τακτικά ταινίες από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας.

Παρόλο που δυνατές επευφημίες ακολούθησαν την νικητήρια ομιλία της, μερικοί θορυβήθηκαν με το σχόλιο υπέρ της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν της Fu και βρήκαν την ευκαιρία να διαμαρτυρηθούν επίσης. Η Κινέζα ηθοποιός και πρόεδρος της κριτικής επιτροπής Γκονγκ Λι [2] αρνήθηκε να παρουσιάσει το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας. Και καθώς ο ηθοποιός από την ηπειρωτική Κίνα Tu Men παρέδωσε επί σκηνής το βραβείο για την Καλύτερη Ηθοποιό στη σκηνή, είπε ότι με τιμή παρευρισκόταν στην “Ταϊβάν της Κίνας” και ότι ένιωθε σαν να ήταν μέρος μιας “μεγάλης οικογένειας που αγκαλιάζει και τα δύο παράλια” .

Ρεπορτάζ αναφέρουν ότι πολλοί καλεσμένοι από την ηπειρωτική Κίνα αποχώρησαν νωρίς, σύμφωνα με τους ισχυρισμούς, προκειμένου να αποφύγουν να εμφανιστούν στη δεξίωση μετά τις βραβεύσεις. [3]

Πολλοί ανησυχούν ότι το περιστατικό θα μπορούσε να ωθήσει την Κίνα να μποϊκοτάρει τα βραβεία Χρυσού Ίππου από τώρα και στο εξής, πράγμα που θα μπορούσε να σημαίνει το τέλος τους. Τέτοιες ανησυχίες δεν είναι αβάσιμες. Ο Κινέζος Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ μίλησε σταθερά κατά της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν σε πολλές διαφορετικές περιπτώσεις από τότε που η Τσάι Ινγκ Γουέν και το Δημοκρατικό Προοδευτικό Κόμμα της (DPP) υπέρ της ανεξαρτησίας κέρδισαν τις προεδρικές εκλογές της Ταϊβάν το 2016. Στην ομιλία του στο 19ο Συνέδριο του Κόμματος [4] το 2017, δήλωσε:

Έχουμε σθεναρή βούληση, πλήρη εμπιστοσύνη και επαρκή ικανότητα για να νικήσουμε οποιαδήποτε μορφή αποσχιστικής σχέσης από την Ταϊβάν. Ποτέ δεν θα επιτρέψουμε σε κανένα πρόσωπο, οργανισμό ή οποιοδήποτε πολιτικό κόμμα να διαχωρίσει οποιοδήποτε κομμάτι του κινεζικού εδάφους από την Κίνα οποιαδήποτε στιγμή ή σε οποιαδήποτε μορφή.

[5]

Αφίσα με τις εννέα παύλες, από την China Daily.

Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι σχεδόν αμέσως μετά την απονομή του βραβείου στην Fu την Κυριακή, το Πεκίνο διέκοψε τη ζωντανή κάλυψη του γεγονότος τόσο στις τηλεοπτικές όσο και στις διαδικτυακές πλατφόρμες. Τα κινέζικα μέσα επικοινωνίας με δεσμούς με το ΚΚΚ, όπως η εφημερίδα China Daily [6] και η Κεντρική Κομμουνιστική Ένωση Νεολαίας [7], αντέδρασαν δημοσιεύοντας μια πατριωτική αφίσα, η οποία γράφει “Η Κίνα δεν μπορεί να είναι μικρότερη”, μαζί με έναν χάρτη με την Κίνα, τις “εννέα παύλες” και την Ταϊβάν – στις σελίδες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι αναρτήσεις τους έχουν λάβει πολλές θετικές απαντήσεις από διάφορες διασημότητες από την ηπειρωτική Κίνα, την Ταϊβάν και το Χονγκ Κονγκ τις τελευταίες ημέρες.

Εκτός του Μεγάλου Τείχους Προστασίας της Κϊνας, πολλοί διαδικτυακοί χρήστες πλημμύρισαν τη σελίδα Facebook της Fu Yue με θυμωμένα σχόλια. Η νεαρή σκηνοθέτις [8] τους απευθύνθηκε ήρεμα και εξέφρασε την ελπίδα ότι από την καταιγίδα θα προκύψει γνήσια επικοινωνία. Επίσης στη σελίδα της στο Facebook, είπε:

對於許多網友(大部分來自中國)在我的臉書上寫下的上萬則回應,其中包括許多怒罵和攻擊,其實我看完並不特別憤怒或難過。
許多媒體昨晚報導《我們的青春,在台灣》是一部「太陽花學運」紀錄片。但其實318運動只是這部片的一部分,片名中的「我們」,指的是一位台灣學生、一位中國學生,和我自己。這部片不只是在記錄我們一起經歷的台灣大大小小社會運動的過程。我最初的構想,其實是想探究:在台灣國內,及台灣與中國、香港之間,懷抱不同國族認同、具有不同政治立場的年輕世代,是否能夠透過對話,來理解彼此的立場與差異,甚至共同合作?…昨晚到今天,有些朋友說:「如今這些網友的留言,看來對妳的創作初衷是最大的諷刺。原本想對話的,現在卻還是化為上萬則咒罵的留言。」
但我不是這樣看的。
中國與台灣之間的公民社會存在著大量的誤解與仇恨,這是長期累積下來的事實。我的創作就是想處理這個問題。如今這個場面,不見得是結果,而或許能是另一場對話的開始。
昨晚頒獎典禮後,在頒獎台上有部分中國領獎、頒獎者接續講出「中國台灣」、「兩岸一家親」等言論。我尊重,但當然不能同意。
我可以理解他們當中許多人做出的反應,或許是出於無奈與恐懼。但如果他們當中有人心中真是那樣想的,我也想誠摯地邀請他們,以及灌入我臉書留言的中國網友們,有機會的話,一起來看看這部作品。
我在頒獎典禮上的發言,並不是「一時激動」,更不像部分中國網友所說的「受到民進黨政府的指使」。這是我自己一直以來就很想為這部作品所說的話。
有些網友說:「從此之後妳不用混了,更不用想踏足中國電影界」。對於日後或許無法再和許多優秀的中國電影工作者交流,我當然也有遺憾。但對於我日後職業生涯所可能面臨的一切後果,我願意承擔,且並不後悔。
另有部分評論說:「講話要看場合!妳個人的自私毀了金馬獎多年來的經營,以後中國政府不可能再讓中國電影踏足金馬」。對於這點,我想說的是:我在頒獎典禮上講的話,其實也是我這部作品中的部分主題,這不是一句「政治歸政治,藝術歸藝術」可以迴避,因為這部片的拍攝對象本身就是政治。我很感謝金馬奬的評審們讓這部作品得獎。作為導演,我必須為我的作品說話,來回應他們的勇氣。

Σε απάντηση προς πολλούς διαδικτυακούς χρήστες (η πλειοψηφία από την ηπειρωτική Κίνα), που αφήνουν χιλιάδες σχόλια με υβριστικές και προσωπικές επιθέσεις, δεν είμαι ούτε θυμωμένη ούτε αναστατωμένη.

Πολλά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι “Η νεολαία μας στην Ταϊβάν” είναι ένα ντοκιμαντέρ για το Κίνημα του Ηλιοτροπίου, αλλά είναι μόνο ένα από τα θέματα. Το “Μας” στον τίτλο της ταινίας αναφέρεται σε έναν φοιτητή της Ταϊβάν, έναν φοιτητή της ηπειρωτικής Κίνας και στον εαυτό μου. Δεν περιγράφει μόνο αυτό που είχαμε περάσει στο κοινωνικό κίνημα. Η ιδέα μου από την αρχή ήταν να διερευνήσω κατά πόσον ήταν δυνατό οι νέοι από την Ταϊβάν, το Χονγκ Κονγκ και την Κίνα να έχουν διάλογο και να αναπτύξουν αμοιβαία κατανόηση των εθνικών τους ταυτοτήτων και πολιτικών στάσεων, ώστε να βρουν τρόπους συνεργασίας. “Από τη χθεσινή νύχτα, πολλοί φίλοι είπαν: “τα διαδικτυακά σχόλια χλευάζουν την αρχική σου πρόθεση. Ενώ ήθελες να ανοίξεις διάλογο, τώρα λαμβάνεις χιλιάδες υβριστικά σχόλια”.

Ωστόσο, εγώ δεν το βλέπω έτσι.

Οι κοινωνίες των πολιτών στην Κίνα και την Ταϊβάν έχουν αναπτύξει πολλές παρεξηγήσεις και μίσος μεταξύ τους τις τελευταίες δεκαετίες. Θέλω να αντιμετωπίσω το πρόβλημα μέσω του έργου μου. Η τρέχουσα κατάσταση δεν πρέπει να θεωρείται ως το τέλος αλλά ως η αρχή άλλου ενός γύρου συνομιλιών.

Χθες το βράδυ, κατά τη διάρκεια και μετά τα βραβεία, ορισμένοι παρουσιαστές και νικητές συνέχισαν να λένε “Ταϊβάν, Κίνα” και “μια μεγάλη οικογένεια που αγκαλιάζει και τα δύο παράλια”. Σέβομαι την άποψή τους, αλλά δεν μπορώ να συμφωνήσω.

Μπορώ να καταλάβω ότι μερικοί από αυτούς το είπαν επειδή δεν είχαν άλλη επιλογή ή από φόβο. Για εκείνους που πραγματικά πιστεύουν σε αυτό που έχουν πει, τους προσκαλώ ειλικρινά, καθώς και όσους Κινέζους από την ηπειρωτική χώρα πλημμύρισαν το Facebook μου με σχόλια, για να παρακολουθήσουν την ταινία μου, όταν βρουν την ευκαιρία.

Ορισμένοι διαδικτυακοί χρήστες είπαν: «Από εδώ και στο εξής, δεν έχεις θέση στη βιομηχανία του κινηματογράφου και ποτέ δεν θα μπορέσεις να πατήσεις πόδι στο κινηματογραφικό σκηνικό της Κίνας». Φυσικά, είναι κρίμα να χάσω την ευκαιρία να έρθω σε επαφή με τόσους εξαιρετικούς κινηματογραφιστές από την Κίνα, αλλά είμαι πρόθυμη να υποστώ τις συνέπειες χωρίς καμία λύπη.

Άλλοι είπαν: «Πρέπει να σκεφτείς τι είναι κατάλληλο για την περίσταση. Ο εγωισμός σου κατέστρεψε τα βραβεία Χρυσού Ίππου, στο μέλλον η κινεζική κυβέρνηση μπορεί να μην επιτρέψει να διαγωνιστούν κινεζικές ταινίες από την ηπειρωτική χώρα. “Η απάντησή μου είναι αυτή, αυτό που είπα κατά τη διάρκεια του βραβείου σχετίζεται με το θέμα της ταινίας μου. Το ρητό «η πολιτική είναι πολιτική, η τέχνη είναι τέχνη» δεν μπορεί να παρακάμψει το θέμα της ταινίας, το οποίο είναι πολιτικό. Είμαι ευγνώμων στην κριτική επιτροπή των Βραβείων Χρυσού Ίππου και, ως σκηνοθέτις της ταινίας, πρέπει να μιλώ για το έργο μου ως απάντηση για το θάρρος τους.

Στην Ταϊβάν, το περιστατικό προκάλεσε επίσης αντιδράσεις, συμπεριλαμβανομένης της ίδιας της προέδρου της Ταϊβάν Τσάι Ινγκ Γουέν, η οποία δημοσίευσε [9] στο Facebook στις 18 Νοεμβρίου:

我以昨天的金馬獎為榮,它突顯台灣之所以不同於中國,就在於我們的自由與多元,而這正是所有藝術創作能夠盡情奔放的樂土。
金馬獎就是秉持這樣的精神。我們歡迎所有電影工作者來台灣交流工作,在這裡不會有人因為不同言論就消失或被消音,我們也沒有會被網路屏蔽的敏感詞。這就是台灣。但我們也希望這些來到台灣的客人在享受自由的空氣之餘,也能尊重台灣人民的想法。

Είμαι περήφανη για την τελετή απονομής των Χρυσών Ίππων χθες βράδυ. Δείχνει ότι η διαφορά μεταξύ Ταϊβάν και Κίνας είναι ότι εμείς [στην Ταϊβάν] είμαστε ελεύθεροι και διαφορετικοί μεταξύ μας. Αυτή είναι μια γη που προσφέρει, όταν πρόκειται για τέχνες και δημιουργικό έργο. Τα βραβεία Χρυσού Ίππου αντικατοπτρίζουν το πνεύμα μας. Καλωσορίζουμε όλους τους κινηματογραφιστές να έρθουν στην Ταϊβάν για ανταλλαγές και δουλειά. Εδώ, οι άνθρωποι δεν θα εξαφανιστούν ή δε θα φιμωθούν, επειδή έχουν διαφορετικές απόψεις. Δεν φιλτράρουμε ευαίσθητες λέξεις που λέγονται στο διαδίκτυο. Αυτή είναι η Ταϊβάν. Ελπίζουμε ότι οι επισκέπτες που έρχονται στην Ταϊβάν και απολαμβάνουν την ελευθερία εδώ είναι σε θέση να σεβαστούν τις απόψεις της Ταϊβάν.

Η Ταϊβάν αποτελεί de facto ανεξάρτητο κράτος από το 1949, όταν το Κουομιντάνγκ [10] κατέφυγε στο νησί και εγκαθίδρυσε εξόριστη κυβέρνηση, αφού νικήθηκε από το κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα στον Κινεζικό Εμφύλιο. Ωστόσο, η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας διατηρεί την “Πολιτική της μιας Κίνας [11]“. Από τις προεδρικές εκλογές της Ταϊβάν το 2016, το Πεκίνο εντείνει την οικονομική και διπλωματική πίεση, ενώ καταφεύγει και σε στρατιωτικές απειλές [12] προς την Ταϊβάν.