Οι ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των γυναικών από τη Σαουδική Αραβία Aziza al-Yousef, Eman Al-Nafjan και Loujain al-Hathloul. Φωτογραφία εκστρατείας: Διεθνής Αμνηστία

Η δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι τον Οκτώβριο του 2018, για τον οποίο Αμερικανοί και Τούρκοι αξιωματούχοι αναφέρουν ότι δολοφονήθηκε υπό τις διαταγές του Διαδόχου Πρίγκιπα Μπιν Σαλμάν, έριξε εκ νέου φως στις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που λαμβάνουν χώρα στο βασίλειο.

Διεθνείς και τοπικές ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακτιβιστές λαμβάνουν αυτόν τον εξονυχιστικό νέο έλεγχο ως ευκαιρία να ζητήσουν δημοσίως την απελευθέρωση φυλακισμένων ακτιβιστών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων υπερασπιστών των δικαιωμάτων των γυναικών.

Τουλάχιστον δέκα ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των γυναικών βρίσκονται σήμερα στη φυλακή στη Σαουδική Αραβία ως αντίποινα για τις δραστηριότητές τους στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μεταξύ αυτών είναι η Aziza al-Yousef, η Eman Al-Nafjan και η Loujain al-Hathloul. Οι τρεις ακτιβίστριες βρίσκονται σε κράτηση από τα μέσα Μαΐου, μετά την σύλληψή τους από τις σαουδαραβικές Αρχές και την κράτησή τους σε απομόνωση σε άγνωστη τοποθεσία. Όλες είχαν αγωνιστεί για το δικαίωμα οδήγησης των γυναικών και για το απαρχαιωμένο σύστημα αρσενικής κηδεμονίας του βασιλείου, σύμφωνα με το οποίο μια γυναίκα πρέπει να έχει τη συγκατάθεση άνδρα κηδεμόνα, εάν επιθυμεί να παντρευτεί, να νοικιάσει το δικό της διαμέρισμα, να κάνει αίτηση για διαβατήριο ή να ταξιδέψει εκτός χώρας.

Εκτός από αυτά τα ιδιαίτερα ευαίσθητα ζητήματα, καθεμία είχε χρησιμοποιήσει το Διαδίκτυο για διαφορετικά είδη ανεξάρτητου ακτιβισμού. Η Aziza al-Yousef ήταν υπέρμαχος εξ ονόματος των επιζώντων οικιακής βίας. Η Al Nafjan είναι η συντάκτρια του ιστολογίου Saudiwoman, όπου έγραφε για τα δικαιώματα των γυναικών, κοινωνικά ζητήματα και την πολιτισμική κατανόηση στο βασίλειο.

Το 2014, η Loujain al-Hathloul αμφισβήτησε την απαγόρευση της οδήγησης των γυναικών οδηγώντας το αυτοκίνητό της από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στη Σαουδική Αραβία. Είχε δικαστεί ενώπιον του Ειδικού Ποινικού Δικαστηρίου (SCC), όπου γίνονται ακροάσεις για περιπτώσεις τρομοκρατίας και εθνικής ασφάλειας, για την οδήγηση και τον διαδικτυακό της ακτιβισμό. Πέρασε 10 εβδομάδες κράτησης και στη συνέχεια απελευθερώθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2015. Το νομικό της καθεστώς παραμένει ασαφές, σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία.

Η Al-Fassi στο τιμόνι. Φωτογραφία από το λογαριασμό της ακτιβίστριας στο Twitter.

Μια άλλη ακτιβίστρια στη φυλακή είναι η Hatoon al-Fassi, η οποία συνελήφθη στις 27 Ιουνίου, τρεις ημέρες μετά την άρση της απαγόρευσης οδήγησης στις γυναίκες. Σύμφωνα με το Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα του Κόλπου (GCHR):

Al-Fassi is a renowned scholar, associate professor of women's history at King Saud University and the author of Women in Pre-Islamic Arabia: Nabataea. She has long been advocating for the right of women to participate in municipal elections and to drive, and was one of the first women to drive the day the ban was lifted.

H Al-Fassi είναι γνωστή λόγιος, αναπληρώτρια καθηγήτρια ιστορίας των γυναικών στο Πανεπιστήμιο King Saud και συγγραφέας του βιβλίου “Γυναίκες στην Προ-Ισλαμική Αραβία: Ναβαταία”. Από καιρό υποστηρίζει το δικαίωμα των γυναικών να συμμετέχουν σε δημοτικές εκλογές και να οδηγούν και ήταν μια από τις πρώτες γυναίκες που οδήγησαν, την ημέρα που άρθηκε η απαγόρευση.

Μετά τις συλλήψεις των al-Yousef, al-Nafjan και al-Hathloul και τριών άλλων ακτιβιστών τον Μάιο, επίσημες δηλώσεις κυκλοφόρησαν στα κρατικά μέσα ενημέρωσης, κατηγορώντας και τις τρεις γυναίκες ότι απειλούν την κρατική ασφάλεια για την επαφή τους με ξένους φορείς, “με στόχο να υπονομεύσουν τη σταθερότητα και τον κοινωνικό ιστό της χώρας”, ανέφερε η Διεθνής Αμνηστία. Και αυτές αναμένεται να δικαστούν ενώπιον του Ειδικού Ποινικού Δικαστηρίου.

Γελοιογραφία για την εκστρατεία των γυναικών στην οδήγηση από τον Carlos Latuff. Χωρίς πνευματικά δικαιώματα.

Στις 30 Ιουλίου συνελήφθησαν άλλες δυο ακτιβίστριες, η Samar Badawi και η Nassima al-Sadah. Η Badawi είναι η αδελφή του Ραΐφ Μπαντάουι, φυλακισμένου blogger που καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση και 1.000 μαστιγώματα για τη δημιουργία ιστοτόπου για δημόσια συζήτηση το 2014. Ακάματη αγωνίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών και την κοινωνική δικαιοσύνη, η Samar Badawi έχει συλληφθεί και ανακριθεί αρκετές φορές από τις Αρχές της Σαουδικής Αραβίας.

Τον Φεβρουάριο του 2017, το Γραφείο Έρευνας και Εισαγγελείας την ανέκρινε για αρκετές ώρες, ζητώντας πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητές της για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την εκστρατεία για τον τερματισμό των διακρίσεων με την αρσενική κηδεμονία του βασιλείου.

Η Al-Sadah είναι ιδρυτικό μέλος του Κέντρου Al-Adalah για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, μιας οργάνωσης, στην οποία η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας αρνήθηκε άδεια λειτουργίας. Όπως και η Badawi, η Al-Sadah επίσης διεξήγαγε εκστρατείες για τα δικαιώματα των γυναικών και είχε παλαιότερα περάσει ανάκριση σχετικά με τον ακτιβισμό της για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Στις δημοτικές εκλογές του 2015, κατά τις οποίες δόθηκε η δυνατότητα στις γυναίκες να ψηφίσουν και να συμμετάσχουν για πρώτη φορά, η Al-Sadah αποφάσισε να βάλει υποψηφιότητα. Δύο εβδομάδες πριν από την ψηφοφορία, η υποψηφιότητά της απορρίφθηκε χωρίς διευκρινίσεις.

Οι ακτιβίστριες στις φυλακές της Σαουδικής Αραβίας φέρεται να υποβάλλονται σε κακομεταχείριση στα χέρια των ανακριτών τους. Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τουλάχιστον τρεις από τις κρατούμενες υπερμάχους των δικαιωμάτων των γυναικών έχουν βασανιστεί. Αυτές οι μορφές βασανισμού περιελάμβαναν «ηλεκτροσόκ, μαστιγώματα στους μηρούς και εξαναγκαστικά αγκαλιάσματα και φιλιά».

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Προάσπιση των Δικαιωμάτων των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στις 29 Νοεμβρίου, οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων συνεχίζουν να ζητούν την απελευθέρωση γυναικών ακτιβιστών από τη Σαουδική Αραβία μέσω διαδικτυακών εκστρατειών, ενός ψηφίσματος τουλάχιστον 240 χιλιάδων ατόμων προς τα Ηνωμένα Έθνη, που διοργάνωσε το Women's March Global, καθώς και πολυάριθμες επιστολές και δηλώσεις υποστήριξης.