Συρία: Πώς μια συλλογικότητα φωτογράφων αντιστέκεται στον Άσαντ εκ των έσω

Μετά από οκτώ χρόνια βάρβαρου πολέμου στη Συρία, ο Αραβικός Σύνδεσμος ανακοίνωσε ότι θα την επαναφέρει ^[2] ως μέλος του και θα ανανεώσει τις σχέσεις του με το καθεστώς του Προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ. Η Συρία εκδιώχθηκε από τον Αραβικό Σύνδεσμο το 2011 λόγω της έντονης καταστολής ειρηνικών διαδηλωτών εναντίον του Άσαντ, αλλά τώρα φαίνεται ότι ο πόλεμος «τελειώνει» με τη νίκη του καθεστώτος Άσαντ ^[3], ο οποίος υποστηρίζεται από Ρωσία και Ιράν.

Στις 17 Δεκεμβρίου 2018, ο Σουδανός πρόεδρος Ομάρ Μπασίρ επισκέφθηκε τον Άσαντ στη Συρία ^[4], ακόμη και εν μέσω των πολιτικών αναταραχών και της βίαιης καταστολής του ^[5]. Στις 27 Δεκεμβρίου, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα επαναλειτούργησαν την πρεσβεία τους ^[6] στη Συρία και η Τυνησία ξεκίνησε και πάλι τις απευθείας πτήσεις για Δαμασκό ^[7]. Μια μέρα αργότερα, η Αίγυπτος, η οποία αναπτύσσει εδώ και χρόνια σχέσεις με το καθεστώς Άσαντ ^[8] υπό το καθεστώς του Αμπντελφατάχ Ελ Σίσι, κάλεσε τον αρχηγό της εθνικής ασφάλειας της Συρίας να συναντηθεί με τον Αιγύπτιο ομόλογό του. Η Αίγυπτος επίσης ασκεί πιέσεις στην Τυνησία ^[9] να ακολουθήσει και η Αλγερία συμφωνεί. ^[10]

Η Ιορδανία ξεκίνησε και πάλι τις εμπορικές συμφωνίες με το καθεστώς Άσαντ ^[11] τον Οκτώβριο του 2018 (ενώ έκλεισε τα σύνορά της ^[12] σε Σύριους πρόσφυγες που έφευγαν να γλιτώσουν από καθεστωτικές επιθέσεις) και ο υπουργός Εξωτερικών του Μπαχρέιν και μέλος της κυρίαρχης οικογένειας της χώρας, Khalid bin Ahmed al-Khalifa, αντάλλαξε έναν ιδιαίτερα δημοφιλή στα ΜΜΕ ασπασμό ^[13] με τον Σύριο ομόλογό του, Walid al-Muallem, στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών τον ίδιο μήνα.

Εν τω μεταξύ, στο Λίβανο, μια ολοένα και ισχυρότερη Χεζμπολάχ ζητά η Δαμασκός να προσκληθεί επίσημα στην Αραβική Διάσκεψη Κορυφής για την Οικονομική και Κοινωνική Ανάπτυξη, που πρόκειται να πραγματοποιηθεί στη Βηρυτό τον Ιανουάριο του 2019. Μια πηγή δήλωσε στο σαουδαραβικό Al-Arabiya ^[14] ότι η επανένταξη του καθεστώτος Άσαντ στον Αραβικό Σύνδεσμο “μπορεί να τεθεί υπό συζήτηση” κατά την περίοδο αυτή.

Από τότε που ξεκίνησε η επανάσταση και ο ακόλουθος πόλεμος το 2011, το καθεστώς Άσαντ προωθεί μια αφήγηση περί «κανονικότητας» στη Δαμασκό στους υποστηρικτές του σε εσωτερικό και εξωτερικό. Για να αντισταθεί σε αυτήν την αφήγηση, μια συλλογικότητα φωτογράφων ονόματι “Φακός ενός Νέου Δαμασκηνού” συγκαταλέγεται μεταξύ εκείνων, που τεκμηριώνουν τη ζωή στη Συρία υπό τον Άσαντ, καθώς κάνει βήματα για την αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων, ειδικά στον αραβικό κόσμο.

Αντίσταση εκ των έσω

Παρά τα πολλά σημάδια που δείχνουν συνεργασία από τα αραβικά καθεστώτα, τα μέλη του «Φακού ενός Νέου Δαμασκηνού» (ή «Dimashqi Lens» για συντομία) γνωρίζουν ότι ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει στη Συρία. Ο κόσμος συνεχίζει να θάβει τους νεκρούς του και να αποχαιρετά όσους εγκατέλειψαν τη χώρα. Απέμειναν μόνο τραγωδία και καταστροφή: παιδιά κοιμούνται στους δρόμους και πωλούν ο,τιδήποτε για να επιβιώσουν. Οι πόροι είναι σπάνιοι και πρωτίστως επικρατεί ο φόβος.

Η συλλογική εταιρεία χρησιμοποιεί διάφορες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης όπως το Tumblr ^[15], το Flickr ^[16], το Twitter ^[17], το Facebook ^[18] και το Instagram ^[19] για να μοιραστούν αυτήν την πραγματικότητα μέσα από εικόνες της καθημερινής ζωής στη Δαμασκό, ρίχνοντας φως στους αγώνες που αντιμετωπίζουν απλοί Σύριοι πολίτες σε μια χώρα, όπου οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων έχουν γίνει ο νέος κανόνας.

Πρόσφατα, η συλλογικότητα έχει επιμεληθεί εικόνες με πρόσθετα ποιητικά σχόλια, μετατρέποντας τες σε stories του Instagram για να αιχμαλωτίσουν τις άθλιες, ανυπόφορες συνθήκες εκεί.

Αυτές οι ιστορίες ήταν άκρως δημοφιλείς στους χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης της Συριακής Διασποράς, οι οποίοι βλέπουν αυτό το λογαριασμό ως μια σπάνια εικόνα για τη ζωή σε μια χώρα, όπου δεν μπορούν να επιστρέψουν από φόβο μήπως συλληφθούν ή δολοφονηθούν από το συριακό καθεστώς.

Απεικονίζοντας τη Δαμασκό “όπως είναι πραγματικά”

Το Global Voices έκατσε και μίλησε με μέλη της συλλογικότητας “Φακός ενός Νεαρού Δαμασκηνού”.

Global Voices (GV): Ποιος είναι ο “Φακός ενός Νεαρού Δαμασκηνού” και τι ελπίζετε να πετύχετε με αυτό;

عدسة شاب دمشقي انطلقت بأيام المظاهرات وقت كان الاعلام الرسمي عم يكذب المظاهرات ، وانطلقت الصفحة لتوثق المظاهرات والدمار والانتهاكات يلي كانت عم تصير عن طريق الصور الفوتغرافية عوضا عن الفيديو يلي كان منتشر بالفترة هديك.
اهدافنا كانت انو نبرز حقيقة الواقع وتشوف الناس المظاهرات والاحداث يلي عم تصير بعيون اهل الشام.

ΦΝΔ: Ο «Φακός ενός νεαρού Δαμασκηνού» ξεκίνησε τις πρώτες ημέρες των διαδηλώσεων, όταν τα επίσημα συριακά ΜΜΕ αρνούνταν ότι συμβαίνουν αυτές οι διαδηλώσεις. Έτσι, η σελίδα άρχισε να τεκμηριώνει αυτές τις διαδηλώσεις και τις καταστροφές και τις παραβιάσεις που συνέβησαν μέσω φωτογραφιών αντί για βίντεο, που ήταν τότε το κοινό εργαλείο. Στόχος μας είναι να παρουσιάσουμε την κατάσταση, έτσι ώστε ο κόσμος να μπορεί να δει τις διαδηλώσεις και τα γεγονότα που εκτυλίσσονται μέσα από τα μάτια των Δαμασκηνών.

GV: Ποια είναι η ιστορία πίσω από το εγχείρημα “Τέλος του 2018″; Και πώς έχουν αντιδράσει οι Σύριοι σε αυτό; 

في كل سنة نختار صور تحكي قصة العام السابق، ولكن في هذا العام وقد بدأنا بنشر واستخدام القصص على انستغرام وعملنا على عدة قصص حتى الآن مميزة روائيا وأدبياً كانت آخرها حكاية 2018 ، فقد قمنا بعرض صور العام من خلال حكاية أدبية من كتباتنا وروايتنا عن الاحداث التي وثقناها وسجلناها خلال هذا العام.
القصة لقت رواجاً كبيراً واحبها الناس لانها حكت ما حصل في هذا العام بصدق وشفافية وصراحة، وعبرت عما في داخلهم.. وأعطتهم الأمل رغم كل الألم والقصص المحزنة التي سردناها.

ΦΝΔ: Κάθε χρόνο επιλέγουμε φωτογραφίες που αφηγούνται την ιστορία του περασμένου έτους, αλλά φέτος ξεκινήσαμε να χρησιμοποιούμε και να μοιραζόμαστε αυτές τις φωτογραφίες μέσω του Instagram και έχουμε δουλέψει σε διάφορες ειδικές ιστορίες που έχουν ένα ποιητικό στοιχείο. Μία από τις τελευταίες ιστορίες ήταν η “Ιστορία του 2018″, στην οποία παρουσιάσαμε τις φωτογραφίες του έτους μέσα από μια ιστορία που γράψαμε και η οποία διηγείται τα γεγονότα που τεκμηριώσαμε καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ήταν μια τεράστια επιτυχία και αγαπήθηκε πολύ από τον κόσμο, γιατί αφηγούνταν την πραγματική ιστορία του τι συνέβαινε κατά το τελευταίο έτος με αλήθεια, με τρόπο που εξέφραζε το πώς αισθάνονται οι ίδιοι γι’ αυτό.

GV: Πριν από αυτή την ιστορία, κάνατε κι άλλα δημοσιεύματα στις σελίδες σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που περιγράφουν την κατάσταση των αμάχων στη Δαμασκό μέσω της φωτογραφίας. Πώς θα περιγράφατε τις φωτογραφίες που λαμβάνετε και τις ιστορίες πίσω από αυτές σε σχέση με την αφήγηση, που επιδιώκει να κανονικοποιήσει το καθεστώς;

في قصصنا نعمل جاهدين على ان نصور الشارع كما هو وننقل صورة الحدث كما هية .. بعين أهل البلد واحساس اهل البلد… الاعلام الرسمي ينقلها بعين النظام وبلسانه … وروايته دائما تمشي في سكة معينة مضللة لكل الناس.
فهو يسمى المهجرين ارهابيين ويرحب ويظهر ايران وروسيا على انهما صاحبا البلد بينما نراهما دولتان محتلتان استباحاتا الارض مقابل حماية النظام وابقاءه في دمشق

ΦΝΔ: Μέσα από τις ιστορίες μας εργαζόμαστε σκληρά για να απεικονίσουμε την τρέχουσα κατάσταση στους δρόμους της Συρίας όπως είναι, μέσα από τα μάτια των ανθρώπων της, που αντανακλούν το πώς αισθάνονται. Εν τω μεταξύ, τα ΜΜΕ της Συρίας φιλοξενούν την αφήγηση του καθεστώτος και είναι πάντα παραπλανητική, επειδή απεικονίζουν τους εσωτερικά εκτοπισμένους ως τρομοκράτες, ενώ καλωσορίζουν τους εισερχόμενους Ιρανούς και Ρώσους ως συμπατριώτες μας. Εμείς τους βλέπουμε ως εισβάλλουσες χώρες, που έχουν παραβιάσει τη γη μας με αντάλλαγμα την προστασία του καθεστώτος και την διασφάλιση της ισχύος του Άσαντ στη Δαμασκό.

GV: Βρίσκεστε στη Δαμασκό. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας για τη ζωή των ανθρώπων εκεί και γενικά για το βιοτικό επίπεδο;

الله يعين الناس.. الناس حالها حال.. في شي لا يتسع بصورة وكميرا وقصة… دمشق مليانة ملايين قصص البؤس التي لا يرويها احد. على الرغم من ذلك هناك فئة تعيش حياتها في دمشق وهي فئة الاغنياء واصحاب المصالح مع النظام أما البقية فهم فقراء ولا يوجد طبقة
وسطى بتاتا.
لا يوجد ما يسمى عودة سوريا كما كانت قبل الحرب لأن سوريا لم تعد سوريا بالأصل. فهي بلاد محتلة خسرت مليون على الأقل من شعبها كشهداء ومعتقلين وحوالي 10 ملايين لاجئ حول العالم.. فهل منطقي ان نقول ذلك؟
مؤيدو النظام واعلامه يسوقون لذلك ويقولون انها تحت سيطرة الاسد بينما سوريا يرتع ويلعب فيها الايرانيون والروس وكل ما يخطر ببالك من جنسيات.
هذا ولم نتحدث عن البناء والاقتصاد الخ… سوريا لتعود لما قبل الحرب تحتاج لخمسين عام على الأقل

ΦΝΔ: Ο Θεός να τους βοηθήσει. Η κατάσταση είναι πολύ δύσκολη εδώ και δεν μπορεί πραγματικά να μεταφερθεί μέσω αφηγήσεων και εικόνων και φωτογραφικών μηχανών μόνο. Η Δαμασκός είναι γεμάτη ιστορίες γεμάτες δυστυχία που δεν λέει κανείς. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει μια ομάδα στη Δαμασκό, που απολαμβάνει έναν πολυτελή τρόπο ζωής και είναι συνήθως οι πλούσιοι, των οποίων τα συμφέροντα ευθυγραμμίζονται με το καθεστώς. Εν τω μεταξύ, οι υπόλοιποι είναι αρκετά φτωχοί, επειδή η μεσαία τάξη έχει πάψει να υπάρχει.

Δεν υπάρχει επιστροφή στη Συρία προ πολέμου, επειδή η Συρία δεν είναι πια Συρία. Μιλάμε για μια χώρα που έχει δεχθεί εισβολή, η οποία έχει τουλάχιστον ένα εκατομμύριο των κατοίκων της είτε μάρτυρες είτε κρατούμενους. Έχουμε επίσης 10 εκατομμύρια πρόσφυγες σε όλο τον κόσμο, οπότε είναι λογικό να λέμε πως τα πράγματα έχουν επανέλθει στο φυσιολογικό ρυθμό;

GV: Φαίνεται ότι οι ιστορίες σας έχουν φτάσει σε ένα ευρύ κοινό μεταξύ της Συριακής Διασποράς. Γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό;

هم يحتاجون من يريهم دمشق دون كذب وتلفيق ، ونعمل جاهدين على ان نلبي هذه الحاجة.. نحن نروي بصدق ليس لدينا شيء نخسره ولا مكسب ولا نتبع لأي جهة

ΦΝΔ: Χρειάζονται κάποιον να τους δείξει τη Δαμασκό όπως είναι, χωρίς ψέματα ή κατασκευασμένες εικόνες και εργαζόμαστε σκληρά για να το κάνουμε γι’ αυτούς. Λέμε την ιστορία μας ειλικρινά και δεν έχουμε τίποτα να χάσουμε ή να κερδίσουμε σε αυτό. Επίσης, δεν ακολουθούμε καμία παράταξη.

GV: Τέλος, ποιο είναι το μήνυμά σας στα διεθνή μέσα ενημέρωσης;

رسالتنا أن لا يلتفت الاعلام لما يقوله النظام ، وان مصادر الناس والمصورين والمواطنيين الصحفيين اصدق بالف مرة من رواية الاعلام الرسمي.

ΦΝΔ: Το μήνυμά μας είναι ότι δεν πρέπει να δίνουν προσοχή στην αφήγηση του καθεστώτος και ότι οι πηγές που παρέχονται από τους πολίτες και τους δημοσιογράφους πολίτες είναι πολύ πιο αξιόπιστες για να πούμε την αλήθεια από ότι των επίσημων συριακών ΜΜΕ.