[1]Διαδήλωση στη Λουάντα της Ανγκόλα με την ετικέτα #Paremdematarasmulheres στα πορτογαλικά ή “σταματήστε να σκοτώνετε γυναίκες”. Φωτογραφία: Simão Hossi, χρησιμοποιείται με άδεια.
Όταν η 26χρονη δικηγόρος Carolina Joaquim de Sousa da Silva βρέθηκε νεκρή στο σπίτι της [2] στις 3 Δεκεμβρίου 2018, ο σύζυγός της ομολόγησε το έγκλημα και συνελήφθη από το Τμήμα Ποινικών Ερευνών της Ανγκόλας, γνωστό ως SIC.
Την ίδια εβδομάδα, μια άλλη δολοφονία μιας γυναίκας έγινε γνωστή από ρεπορτάζ της Δημόσιας Τηλεόρασης της Ανγκόλας, όπου δηλώθηκε ότι η νεαρή γυναίκα φέρεται να μαχαιρώθηκε από τον πρώην φίλο της.
Αυτές οι περιπτώσεις βίαιης εγκληματικότητας αναστάτωσαν πολλές γυναίκες στην Ανγκόλα και οδήγησαν σε μια νέα εκστρατεία κατά της ενδοοικογενειακής βίας ονόματι “Parem de Matar As Mulheres [3]” [Σταματήστε να σκοτώνετε γυναίκες], που διοργανώνεται από την ένωση Ondjango, μια μη κυβερνητική φεμινιστική οργάνωση ευαισθητοποίησης. Χρησιμοποιώντας το Facebook ως κύριο εργαλείο κινητοποίησης, στόχος τους είναι να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση σχετικά με εγκλήματα κατά των γυναικών στην Ανγκόλα:
Estes têm sido dias difíceis. Na verdade, para nós mulheres, muitos dias são difíceis e dolorosos porque ainda vivemos em contextos onde se justifica quase sempre, de uma ou de outra forma, todo o tipo de violência contra nós. E nestes últimos dias, em particular, ficou tudo ainda mais penoso por termos de lidar com as reacções que vieram à tona depois do caso de Carolina…
A violência contra as mulheres é real, é mesmo. Não é coisa da cabeça de feministas, não é invenção ou discurso vazio: É REAL! Carolina, infelizmente só acrescentou as estatísticas, houveram muitos outros casos antes dela que vieram a público e existem milhares de outros casos que não vêm a público. É um problema que está aí à porta, aos nossos olhos. E é um problema que extrapola relações entre um ou outro casal: é um problema estrutural.
Há uma estrutura que dita e relega as mulheres a papéis de subalternização que as torna em potenciais alvos de violência de todos os tipos e a todos níveis. Esta estrutura de supremacia masculina que paira sobre nós e muitos negam existir, e que não é invisível, faz isto: mutila e destrói as vidas das mulheres e MATA!
Nós, mulheres singulares e também enquanto colectivo, vamos continuar a gritar ‘parem de nos matar’ e de ‘ferir a nossa existência’. Queremos leis que nos protejam e sejam aplicáveis de facto, queremos políticas públicas que tragam aos debates e às instituições o respeito da nossa humanidade. Queremos uma sociedade onde não tenhamos medo de sair à rua! Vamos continuar a reivindicar uma sociedade onde tenhamos as nossas liberdades de ser, de sentir, de andar e pensar como quisermos. Vamos continuar a reivindicar uma sociedade onde possamos viver em segurança.
Ήταν δύσκολες μέρες. Στην πραγματικότητα, για εμάς τις γυναίκες, πολλές μέρες είναι δύσκολες και επώδυνες, διότι ακόμα ζούμε σε ένα πλαίσιο όπου, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, όλοι οι τύποι βίας εναντίον μας πάντοτε δικαιολογούνται. Και τις τελευταίες ημέρες, ειδικότερα, ήταν ακόμα πιο επώδυνη η ανάγκη αντιμετώπισης των αντιδράσεων που έλαβαν χώρα μετά την υπόθεση της Carolina …
Η βία κατά των γυναικών είναι πραγματική, υπάρχει πραγματικά. Δεν είναι κάτι στο κεφάλι των φεμινιστών, δεν είναι εφεύρεση ή κενά λόγια: ΕΙΝΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ! Η Carolina, δυστυχώς, είναι άλλη μια προσθήκη στις στατιστικές, υπήρχαν πολλές άλλες περιπτώσεις πριν από τη δική της, οι οποίες τράβηξαν την προσοχή του κοινού και υπάρχουν χιλιάδες άλλες περιπτώσεις που δεν τις μαθαίνει η κοινή γνώμη. Είναι ένα πρόβλημα που βρίσκεται ακριβώς στο κατώφλι μας, μπροστά στα μάτια μας. Και είναι ένα πρόβλημα που προϋποθέτει σχέσεις μεταξύ ενός ή του άλλου ζευγαριού – είναι ένα διαρθρωτικό πρόβλημα.
Υπάρχει μια δομή που υπαγορεύει και υποβιβάζει τις γυναίκες σε ρόλους υποταγής που τους μετατρέπει σε πιθανούς στόχους βίας κάθε είδους και σε όλα τα επίπεδα. Αυτή η δομή της αρσενικής υπεροχής που κρέμεται πάνω μας και πολλοί αρνούνται την ύπαρξή της – και αυτό δεν είναι αόρατο – το κάνει αυτό: ακρωτηριάζει και καταστρέφει τη ζωή των γυναικών και ΣΚΟΤΩΝΕΙ!
Εμείς, οι μεμονωμένες γυναίκες, αλλά και ως συλλογικότητα, θα συνεχίσουμε να φωνάζουμε «να σταματήσουν να μας σκοτώνουν» και «να μας βλάπτουν».
Θέλουμε νόμους που μας προστατεύουν και είναι πραγματικά εφαρμόσιμοι, θέλουμε δημόσιες πολιτικές που σέβονται την ανθρωπιά μας στις συζητήσεις και τα θεσμικά όργανα. Θέλουμε μια κοινωνία όπου δεν φοβόμαστε να βγαίνουμε στο δρόμο! Θα συνεχίσουμε να απαιτούμε μια κοινωνία όπου έχουμε την ελευθερία μας να είμαστε, να νιώθουμε, να περπατάμε και να σκεφτόμαστε όπως θέλουμε.
Θα συνεχίσουμε να ζητούμε μια κοινωνία όπου μπορούμε να ζήσουμε με ασφάλεια.
Εν τω μεταξύ, αυτή η εκστρατεία προκάλεσε αντίθετες αντιδράσεις από μερικούς άνδρες που βρήκαν δικαιολογίες για το κύμα βίας κατά των γυναικών. Η καμπάνια τους ονομάζεται “Σταματήστε να μας προδίδετε” και πιστεύουν ότι η προδοσία είναι ένας σωστός λόγος για ενδοοικογενειακή βία κατά των γυναικών. Αν και το κίνημά τους δεν έχει κερδίσει πολλή έλξη, ο Ανγκολέζος ράπερ Gil Slows Allen Russel [4] έφτασε να δηλώσει τα εξής:
Parem de trair os outros, por favor chegaaaaa de corno. É um grito de clamor, mulheres se não nos querem mais peçam divórcio antes de trair se não vão bazar mesm.
Σταματήστε να προδίδετε άλλους, παρακαλούμε όχι άλλες μοιχαλίδες. Είναι μια δυνατή κραυγή, αν δεν μας αγαπάτε πια, ζητήστε διαζύγιο προτού μας απατήσετε, φύγετε.
Ο κοινωνιολόγος Mbangula Kemba [5] επέκρινε αυτή την άποψη, υποστηρίζοντας ότι τα συζυγικά προβλήματα δεν πρέπει να επιλύονται με βία.
Η Ανγκόλα ενέκρινε ένα νόμο για την ενδοοικογενειακή βία, γνωστό ως 25/11, το 2011, ο οποίος ποινικοποιεί όλες τις πράξεις ενδοοικογενειακής βίας ως δημόσιο έγκλημα. Ωστόσο, αυτός ο νόμος έχει ανεπαρκώς ελαφρές ποινές, οι οποίες κυμαίνονται από δύο έως οκτώ χρόνια.
Η Sizaltina Cutaia [6], ακτιβίστρια και φεμινίστρια στην Ανγκόλα, γνωστή για το έργο της για τα δικαιώματα των γυναικών, ζήτησε την καλύτερη εφαρμογή του νόμου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
Não basta só agravar as penas, senhora Vice Presidente do MPLA, é preciso que o Estado crie estruturas condições para combater a violência, os compromissos assumidos em 2007 por via da ratificação do protocolo de Maputo precisam de ser efectivados. Para além disso, há que criar estruturas para atender as vítimas e enact legislação complementar que garanta de facto a realização dos direitos das mulheres. Isso inclui toda a legislação em torno dos direitos sexuais e reprodutivos das mulheres.
Não adianta fazer discurso contra a violência doméstica e depois apoiar políticas que autorizem os fiscais e polícias diariamente agridam mulheres nas rua, é contraditório!
Não adianta fazer discurso contra a violência doméstica e apoiar um OGE que não acautele os serviços sociais cujo subfinanciamento todas sabemos impacta negativamente a vida das mulheres. É preciso dar sentido aos discursos com accoes concretas. Put the money where the mouth is.
#paremdematarasmulheres [7]
Δεν αρκεί να αυξηθούν οι ποινές, κυρία Αντιπρόεδρε του MPLA, είναι απαραίτητο το κράτος να δημιουργήσει διαρθρωτικές συνθήκες για την καταπολέμηση της βίας – οι δεσμεύσεις που ανέλαβε το 2007 με την επικύρωση του πρωτοκόλλου του Μαπούτο πρέπει να εφαρμοστούν. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να δημιουργηθούν δομές για την παρακολούθηση των θυμάτων και να θεσπιστεί συμπληρωματική νομοθεσία που να εγγυάται de facto την υλοποίηση των δικαιωμάτων των γυναικών. Αυτό περιλαμβάνει όλη τη νομοθεσία σχετικά με τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα των γυναικών.
Δεν υπάρχει λόγος να κάνουμε ομιλίες ενάντια στην ενδοοικογενειακή βία και στη συνέχεια να υποστηρίζουμε πολιτικές που επιτρέπουν επιθεωρητές και αστυνομικούς να επιτίθενται σε γυναίκες καθημερινά στους δρόμους, είναι αντιφατικό!
Είναι άχρηστο να γίνονται ομιλίες ενάντια στην ενδοοικογενειακή βία και να υποστηρίζεται ένας κρατικός προϋπολογισμός, ο οποίος δεν διασφαλίζει κοινωνικές υπηρεσίες, η υποαποχρηματοδότηση των οποίων όλοι γνωρίζουμε ότι έχει αρνητικές επιπτώσεις στη ζωή των γυναικών. Είναι απαραίτητο να δώσουμε νόημα στις ομιλίες με συγκεκριμένες ενέργειες. Βάλτε τα χρήματά σας στα λόγια σας.
#Σταματήστενασκοτώνετεγυναίκες
Η φεμινίστρια Cecília Kitombé [8] αντέδρασε σε όσους συνεχίζουν να ενθαρρύνουν βίαιες σχέσεις:
Alguns dos que estão a dizer e a escrever textão contra violência as mulheres afirmando que está demais, são os mesmos que aconselham as filhas, irmãs e primas a continuarem em relações abusivas, sob pretexto de que na conversa de marido e mulher não se mete a colher, outros ainda te dizem continue, a vida a dois é mesmo assim… Há ainda aqueles que acham que a mulher pode tudo, mas nunca esquecer o seu “papel”…
Parem de nos matar!!!
Μερικοί από εκείνους που…υποστηρίζουν ότι είναι υπερβολικό [να μιλάμε ενάντια στην ενδοοικογενειακή βία] είναι οι ίδιοι που συμβουλεύουν τις κόρες, τις αδελφές και τις ξαδέλφες τους να παραμείνουν σε καταχρηστικές σχέσεις, με το πρόσχημα ότι στη συζήτηση μεταξύ συζύγων δεν μπορείτε να παρέμβετε και άλλοι σας λένε να συνεχίσετε, η ζωή σε ένα ζευγάρι είναι ακριβώς έτσι … υπάρχουν επίσης εκείνοι που πιστεύουν ότι οι γυναίκες μπορούν να κάνουν τα πάντα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούν το “ρόλο” τους …
Σταματήστε να μας σκοτώνετε!