- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Αναφορές για μπλοκάρισμα στο διαδίκτυο και για λογοκρισία των μέσων μαζικής ενημέρωσης, καθώς κλιμακώνονται οι εντάσεις στην προσπάθεια για εξουσία στη Βενεζουέλα

Κατηγορίες: Λατινική Αμερική, Βενεζουέλα, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Μέσα των πολιτών, GV Advocacy
[1]

Λεπτομέρεια από εικονογράφηση του Βενεζουελάνου καλλιτέχνη Eduardo Sanabria. Η εικόνα λήφθηκε από το δημόσιο προφίλ του στο Facebook και χρησιμοποιείται με άδεια.

Καθώς η αβεβαιότητα [2] γύρω από την πολιτική κατάσταση στη Βενεζουέλα συνεχίζεται, τοπικές [3] και διεθνείς [4] ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναφέρουν κατά διαστήματα μπλοκαρίσματα σε διαφορετικές πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης — συμπεριλαμβανομένων των Twitter και Instagram — καθώς και περιπτώσεις λογοκρισίας των μέσων ενημέρωσης.

Οι αναφορές δείχνουν ότι τα μπλοκαρίσματα άρχισαν στις 21 Ιανουαρίου και εντάθηκαν από τις 23 Ιανουαρίου 2019, όταν ο Χουάν Γκουαϊδό, πρόεδρος της Εθνικής Συνέλευσης της Βενεζουέλας, επικαλέστηκε άρθρα από το σύνταγμα της χώρας του 1999 για να αφαιρέσει προεδρικές εξουσίες από τον Νικολάς Μαδούρο. Οι διαδηλώσεις κατά του Μαδούρο κλιμακώθηκαν δραματικά [2] στην πρωτεύουσα Καράκας, καθώς και σε πολλά άλλα μέρη της χώρας.

Οι Βενεζουελάνοι βρίσκονται τώρα σε αναμμένα κάρβουνα, καθότι ως σημαντικό τμήμα [5] της λατινοαμερικανικής κοινότητας και αρκετοί σημαντικοί διεθνείς παράγοντες — συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών [6] — εξέφρασαν την υποστήριξή τους προς τον Γκουαϊδό ως προσωρινό πρόεδρο της Βενεζουέλας. Οι περιφερειακές χώρες που δεν συμμερίζονται αυτή τη στάση είναι το Μεξικό, η Ουρουγουάη, η Βολιβία και η Κούβα. Σε διεθνές επίπεδο, η Κίνα και η Ρωσία εξέφρασαν την υποστήριξή τους στο Μαδούρο.

Αυτή η μακρά και οδυνηρή μάχη για την εξουσία στη Βενεζουέλα, η οποία έριξε το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού σε τρομερές οικονομικές στενοχώριες, φαίνεται να βρίσκεται στο έλεος τόσο των εσωτερικών διαπραγματεύσεων όσο και των διεθνών πιέσεων.

Πιο εξελιγμένες στρατηγικές αποκλεισμού

Εν τω μεταξύ, οι έλεγχοι σχετικά με την ενημέρωση και την επικοινωνία, τα μέτρα που έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια [7], γίνονται ολοένα και πιο επιθετικά μέρα με τη μέρα. Σύμφωνα με τον Γκουαϊδό, αναγκάστηκε να ακυρώσει αρκετές τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές συνεντεύξεις, καθώς η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών (Conatel) απαγόρευσε στα ΜΜΕ να προφέρουν το όνομά του [8].

Η τοπική οργάνωση “Internet Sin Filtro [9]” συλλέγει αναφορές και τρέχει δοκιμές καθώς και κοινοποιεί πληροφορίες για το πώς να παρακάμψουν τα μπλοκ. Έχουν αναφέρει κατά διαστήματα παρεμποδίσεις σε διάφορους χώρους μέσων κοινωνικής δικτύωσης – όπως το Instagram και το Twitter – από τις 21 Ιανουαρίου, σε διάφορα μέρη της χώρας.

Η #Βενεζουέλα μπλοκάρει τα @Twitter, @YouTube και @instagram σήμερα το πρωί #21e.

Το μπλοκ χρησιμοποιεί φιλτράρισμα SNI, παρόμοιο με το πρόσφατο μπλοκ στη @wikipedia https://t.co/t2qVS4zxLm. Φαίνεται ότι το μπλοκ έχει αρθεί, αλλά πρόσφατα μπλοκ δουλεύουν επίσης κατά διαστήματα.

Θα ενημερώσουμε σε αυτό το νήμα

Ο Carlos Guerra από το from Derechos Digitales [19] μοιράστηκε μια ανάλυση του τρόπου με τον οποίο οι τεχνικές αυτές στρατηγικές ελέγχουν την πληροφόρηση και την επικοινωνία μέσω του διαδικτύου με όλο και πιο περίπλοκους τρόπους [20]. Σύμφωνα με τον Guerra, όχι μόνο οι στρατηγικές αποκλεισμού είναι πιο σύνθετες και πολύπλοκες, αλλά είναι επίσης πιο δύσκολο να ξεπεραστούν.

Ο δημοσιογράφος Luis Carlos Díaz, ο οποίος είναι επίσης συνεισφέρων του Global Voices, ανέπτυξε τις επιπτώσεις και τις προθέσεις του μπλοκ:

Τώρα έχουμε πληροφορίες για το μπλοκ ενάντια στο Instagram στη Βενεζουέλα. Οι Μαδούρο και Conatel [η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών] κυνηγούν τις εκπομπές Instagram Live που επέτρεψαν στον Γκουαϊδό να φτάσει τις εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων που έχει, πολύ γρήγορα και με μεγαλύτερο κοινό από τα περισσότερα τηλεοπτικά κανάλια.

Ανησυχία για το προτεινόμενο νομοσχέδιο για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο

Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι τα μπλοκ δεν συμβαίνουν απλώς εν μέσω της πολιτικής κρίσης, αλλά και στο πλαίσιο της σοβαρής ανησυχίας για ένα προτεινόμενο νομοσχέδιο για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο που, σύμφωνα με έκθεση της Access Now [24], “θα θέσει τα ψηφιακά δικαιώματα των Βενεζουελάνων — και ολόκληρο το Διαδίκτυο στη χώρα — σε κίνδυνο”.

Άλλες οργανώσεις για τα ψηφιακά δικαιώματα, όπως η Derechos Digitales [25] América Latina, έχουν καταγγείλει τις πιθανές επιπτώσεις του νομοσχεδίου και εντάχθηκαν σε κατάλογο εμπειρογνωμόνων και ερευνητών σε μια δήλωση εναντίον του:

Este nuevo instrumento legislativo, que expande e incrementa los poderes del Ejecutivo para la vigilancia sobre el internet, se convertiría así en una nueva herramienta de control que vendría a sumarse a más de una década de políticas públicas [26] de restricción del flujo de información y de la libertad de expresión en la web.

Αυτό το νέο νομοθετικό εργαλείο, στο οποίο οι εξουσίες του εκτελεστικού κλάδου να επιβλέπει μέσω του διαδικτύου, γίνονται όλο και πιο εκτεταμένες και θα μπορούσε να γίνει ένα νέο σύστημα ελέγχου που θα ενταχθεί στις δημόσιες πολιτικές που λαμβάνουν χώρα εδώ και μια δεκαετία για τον περιορισμό της ροής και της ελευθερίας των πληροφοριών του διαδικτυακού λόγου.

Επιθέσεις σε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης

Αναφορές που προέρχονται από ανεξάρτητα διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης επισημαίνουν τον τρόπο με τον οποίο οι ραδιοφωνικοί σταθμοί σε όλη τη χώρα [27] και το κανάλι ειδήσεων της Χιλής [28] “Noticias 24 horas” (24 ώρες ειδήσεις) είτε δεν μεταδίδουν είτε τους έχουν πει να αποφεύγουν την αναφορά σε διαμαρτυρίες ή να αναφέρονται στον Χουάν Γκουαϊδό ως προσωρινό πρόεδρο.

Η Εθνική Ένωση Εργαζομένων Τύπου (SNTP στα ισπανικά) ανέφερε επίσης ότι στο Μαρακαΐμπο, στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, η Γενική Διεύθυνση Στρατιωτικής Αντικατασκοπείας (DGCIM) κατέλαβε την έδρα του περιφερειακού τηλεοπτικού καναλιού GlobalTV:

 #Συναγερμός SNTP [Εθνική Ένωση Εργαζομένων του Τύπου της Βενεζουέλας] Πράκτορες της Αντικατασκοπείας στο Μαρακαΐμπο ανέλαβαν την έδρα του GlobalTV και κατέλαβαν το σήμα του περιφερειακού καναλιού για να μεταδώσουν την ομιλία του Χουάν Γκουαϊδό. Αυτό δήλωσε ο αρχηγός της επιτροπής, ο οποίος εμφανίστηκε [στα κεντρικά γραφεία του Global TV] με 15 επιβατικά αυτοκίνητα.

Η SNTP [Εθνική Ένωση Εργαζομένων του Τύπου της Βενεζουέλας] ανέφερε επίσης διαφορετικές εντολές και προειδοποιήσεις της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών (Conatel):

#Συναγερμός SNTP [Εθνική Ένωση Εργαζομένων του Τύπου της Βενεζουέλας] Ο Νικολάς Μαδούρο απειλεί να καταργήσει τις άδειες των ραδιοφωνικών σταθμών. Στις 24 Ιανουαρίου, ο César Miguel Rondón λογοκρίνεται στη ραδιοφωνική του εκπομπή Circuito Exitos, καθώς του αρνήθηκαν την ευκαιρία να σχολιάσει τα γεγονότα της 23ης Ιανουαρίου, τα οποία έγιναν είδηση ανά τον κόσμο.

Την ίδια στιγμή, ο κοινοτικός ραδιοφωνικός σταθμός Fe y Alegría κλήθηκε να “κάνει αναθεωρήσεις” στον προγραμματισμό του και να παραλείψει ορισμένες εκπομπές, όπως αυτή που διοργανώθηκε από την οργάνωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων Provea [38]. Ο Rafael Uzcátegui, διευθυντής της Provea, μοιράστηκε τις ειδήσεις στο Twitter:

Η Conatel διέταξε το ραδιόφωνο Fe y Alegría να “αναθεωρήσει” τον προγραμματισμό του και να αποκλείσει ανεξάρτητες εκπομπές όπως το “Αυτά είναι δικαιώματα” από την Provea

Ενώ οι διαμαρτυρίες συνεχίστηκαν και ο Γκουαϊδό παρέδωσε τις ομιλίες του, τα περισσότερα ειδησεογραφικά μέσα συνέχισαν με τον τακτικό προγραμματισμό τους [40], όπως ανέφερε ο Efecto Cocuyo:

Las manifestaciones en pleno apogeo y en Globovisión hablaban sobre obras de teatro a las 11:30 de la mañana. A la misma hora, en sus canales de Youtube, Televen y Venevisión tampoco transmitían lo que ocurría en Venezuela este 23 de enero.

Ενώ οι διαδηλώσεις ήταν στην κορύφωσή τους, στο Globovisión συζητούσαν θεατρικά έργα στις 11:30 π.μ. Ταυτόχρονα, τα [τηλεοπτικά κανάλια] Televen και Venevisión δεν έδειξαν κανένα από αυτά που συνέβαιναν στη Βενεζουέλα στις 23 Ιανουαρίου στα κανάλια τους στο YouTube.

Αυτά τα μπλοκ και οι έλεγχοι πληροφοριών πραγματοποιούνται σε ένα ήδη περιορισμένο περιβάλλον των μέσων μαζικής ενημέρωσης [7], αναγκάζοντας τους Βενεζουελάνους να εξαρτώνται από το διαδίκτυο και από τα ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης για την πρόσβαση σε αποφασιστικής σημασίας πληροφορίες. Καθώς η διεθνής κοινότητα διαλέγει πλευρές [6] και οι τάσεις κλιμακώνονται, αναμένεται να πραγματοποιηθούν περισσότεροι έλεγχοι τόσο σε παραδοσιακά όσο και σε διαδικτυακά μέσα.

Για να καταλάβετε περισσότερα σχετικά με αυτήν την συνεχιζόμενη κατάσταση, διαβάστε το ειδικό μας αφιέρωμα: Τι συμβαίνει στη Βενεζουέλα [41].