Αλβανοί διαδηλωτές της αντιπολίτευσης στα Τίρανα, 21 Φεβρουαρίου 2019. Από την Ivana Dervishi/BIRN Albania, χρησιμοποιείται με άδεια.

Χιλιάδες Αλβανοί συμμετείχαν σε συγκέντρωση της αντιπολίτευσης στις 21 Φεβρουαρίου στην πρωτεύουσα των Τιράνων. Ζητούν νέες εκλογές μετά από έρευνα του Voice of America και του Βαλκανικού Δικτύου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας, σύμφωνα με την οποία κυβερνητικοί αξιωματούχοι συνεργάστηκαν με εγκληματικές συμμορίες για εξαγορά ψήφων στις εκλογές του 2017.

Η συγκέντρωση κορυφώθηκε με την παραίτηση και των 53 βουλευτών της αντιπολίτευσης, που ανήκουν στο συνασπισμού μεταξύ του Δημοκρατικού Κόμματος και του Σοσιαλιστικού Κινήματος για την Ενσωμάτωση. Με το Κοινοβούλιο κλειστό, οι βουλευτές συμμετείχαν στις διαμαρτυρίες, όπου εκφώνησαν ομιλίες καταγγέλλοντας το κυβερνητικό σύστημα εξαγοράς ψήφων. Έχουν δηλώσει ότι αρνούνται τη λαϊκή εντολή “έτσι ώστε να την επιστρέψουν στο λαό και να γίνουν απλοί πολίτες”.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλες δυνάμεις της Δύσης επέκριναν την απόφαση των βουλευτών. Η Αλβανία, μέλος του ΝΑΤΟ, σκοπεύει να ξεκινήσει τις πλήρεις διαπραγματεύσεις για την ένταξη στην ΕΕ το 2019.

Το δημοσίευμα του VoA και του ΒΔΕΔ αναζωπύρωσε μια ήδη “καμένη” σχέση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα ανέλαβε καθήκοντα το 2013 με μια άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, η οποία του επέτρεψε να περάσει ολοκληρωμένες μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας δικαστικής, η οποία είναι καθοριστικής σημασίας για την ένταξη της Αλβανίας στην ΕΕ, για την οποία όμως η αντιπολίτευση ισχυρίζεται ότι ωφελεί φιλοκυβερνητικούς δικαστές.

Μέχρι στιγμής, το Γραφείο της Εισαγγελίας της Αλβανίας δεν έχει υποβάλει επίσημες έρευνες μετά από τους ισχυρισμούς των VoA και ΒΔΕΔ.

Η συγκέντρωση της 21ης ​​Φεβρουαρίου ήταν μια από τις μεγαλύτερες που έχουν πραγματοποιηθεί στην Αλβανία από τη δεκαετία του '90. Προηγουμένως, είχε γίνει μια άλλη τεράστια διαδήλωση στις 16 Φεβρουαρίου, η οποία είχε μικρά βίαια επεισόδια, τα οποία αντιμετωπίστηκαν από την αστυνομία με δακρυγόνα. Ενώ η διαδήλωση της 21ης ​​Φεβρουαρίου ήταν ειρηνική, οι αρχές μπλόκαραν διαδίκτυο και τηλεφωνία για αρκετές ώρες, εμποδίζοντας τους δημοσιογράφους να αναμεταδώσουν ζωντανά την εκδήλωση.

Εάν η αντιπολίτευση αποφασίσει να προωθήσει το μποϊκοτάζ, θα είναι η πρώτη φορά από την πτώση του κομμουνισμού το 1992 που η Αλβανία θα έχει κοινοβούλιο που θα κυβερνάται από ένα μόνο κόμμα.

ΕΕ και ΗΠΑ καταδικάζουν τις παραιτήσεις

Οι εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του ανώτατου εκτελεστικού οργάνου της ΕΕ, Federica Mogherini και Johannes Hahn, εξέδωσαν μια δήλωση στις 21 Φεβρουαρίου, προτρέποντας την αντιπολίτευση να μην μποϊκοτάρει την πολιτική διαδικασία και καταδικάζοντας τον βίαιο τόνο που εξέφρασαν ορισμένοι αντιπολιτευόμενοι νομοθέτες κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων.

Read my joint statement w. ⁦@FedericaMog⁩ in the latest developments in #Albania. We strongly denounce any rhetoric by pol leaders calling for violence. The relinquishing of mandates hinders #democracy and undermines progress made on the #EU path. https://t.co/HCjWmH9mZD

— Johannes Hahn (@JHahnEU) February 21, 2019

Διαβάστε την κοινή δήλωσή μου με την @FedericaMog για τις τελευταίες εξελίξεις στην Αλβανία. Καταδικάζουμε έντονα κάθε ρητορική από πολιτικούς ηγέτες που ζητούν βία. Η παραίτηση από τη λαϊκή εντολή εμποδίζει την #δημοκρατία και υπονομεύει την πρόοδο που σημειώθηκε στην πορεία για την ΕΕ.

Η Αμερικανική Πρεσβεία ήταν ρητή στο κάλεσμά της “προς όλους τους βουλευτές να υπερβούν την πολιτική φιλονικία, να απορρίψουν τις εκκλήσεις να παραιτηθούν από τη λαϊκή εντολή και να υπερασπιστούν τα ιδανικά και τις αρχές που είναι κεντρικές σε κάθε ζωντανή δημοκρατία. Εάν αποτύχετε να κάνετε τη δουλειά σας, απογοητεύετε το λαό, τον οποίο έχετε το προνόμιο να υπηρετείτε”. Η επίσημη δήλωσή της πρόσθεσε:

Furthermore, the decision by the opposition to relinquish their mandates seriously hinders the functioning of democracy in Albania. The Parliament is the place where reforms and relevant developments should be discussed and taken forward, not boycotted. These decisions and acts are counterproductive, go against the democratic choice of Albanian citizens and undermine the progress the country has made on the European Union path.

Επιπλέον, η απόφαση της αντιπολίτευσης να παραιτηθεί από τη λαϊκή εντολή παρεμποδίζει σοβαρά τη λειτουργία της δημοκρατίας στην Αλβανία. Το Κοινοβούλιο είναι ο τόπος όπου οι μεταρρυθμίσεις και οι σχετικές εξελίξεις πρέπει να συζητούνται και να προωθούνται, όχι να μποϊκοτάρονται. Αυτές οι αποφάσεις και πράξεις είναι αντιπαραγωγικές, αντιβαίνουν στη δημοκρατική επιλογή Αλβανών πολιτών και υπονομεύουν την πρόοδο που έχει σημειώσει η χώρα στην πορεία για την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης Lulzim Basha απάντησε στις δηλώσεις σε ομιλία:

Ζητήστε μου ό,τι θέλετε και θα το κάνω. Αλλά μην ζητάτε να δεχτώ για τον λαό μου κάποιον που δεν θα δεχόσαστε εσείς οι ίδιοι για τον λαό σας! Θέλουμε για τη χώρα μας αυτό που απαιτείται από τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς συμμάχους μας. Δεν είμαστε λαός της βίας, ποτέ δεν θα δεχθούμε έναν πρωθυπουργό γκάνγκστερ, να έχει πιαστεί στα πράσα να εξαγοράζει ψήφους.

Πολλοί ακτιβιστές και αναλυτές συμφωνούν ότι η δημοκρατία της Αλβανίας έχει κάνει βήματα προς τα πίσω από την αναθεώρηση του Εκλογικού Κώδικα το 2008, η οποία άλλαξε το μικτό εκλογικό σύστημα σε αναλογική περιφερειακή, ενώ συγχρόνως διέλυσε τις 40 ζώνες του εκλογικού σώματος και τις μείωσε σε μόλις 12. Τα μεγαλύτερα κόμματα επωφελήθηκαν από το σύστημα και επικριτές ισχυρίζονται ότι η νομοθετική διαδικασία που θέσπισε τη νέα οδηγία διεξήχθη με αδιαφανή τρόπο.

Η πολιτική απάθεια είναι επίσης έντονη στην Αλβανία: έρευνες αναφέρουν ότι το 62% των πολιτών δεν εμπιστεύονται τα σημερινά πολιτικά κόμματα. Μια μελέτη έδειξε ότι η ανεργία των νέων στην Αλβανία είναι η υψηλότερη στην Ευρώπη και μια άλλη ότι ένας στους δύο Αλβανούς επιθυμεί να μεταναστεύσει σε πλουσιότερες χώρες.

Καθώς η αλβανική αντιπολίτευση προχωρά προς το άγνωστο, παραμένει να δούμε αν η πλειοψηφία θα αντιδράσει εποικοδομητικά για να επιλύσει το αδιέξοδο.