Η Sandra Abd’Allah-Alvarez Ramírez γεννήθηκε στην Αβάνα. Οι σπουδές της ποικίλες: ψυχολογία, φύλο και επικοινωνία. Όπως και ο ακτιβισμός της: ΛΟΑΤΙ, φεμινίστρια, αντιρατσίστρια. Η ζωή της, ως Κουβανή μαύρη γυναίκα της Καραϊβικής, σχηματοποιήθηκε πριν 12 χρόνια μέσα από το ιστολόγιο της με τίτλο “Έπρεπε να είμαι μια μαύρη Κουβανή (Negra cubana tenía que ser)”. Στο ιστολόγιο, μεταξύ άλλων, μιλάει για τη φυλή, τον ρατσισμό, το φύλο, την ομοφοβία και τη μετανάστευση σε πρώτο πρόσωπο, αλλά πηγαίνει και παραπέρα.

Επίσης, η Sandra αποτελεί μέλος της κοινότητας μας, ως αρθρογράφος του Global Voices, κάνοντας εν μέρει αναφορά σε συζητήσεις και σε κοινότητες ακτιβιστών που έχουν να κάνουν με την τεχνολογία.

Το ιστολόγιο παίζει με τη γλώσσα και με τα διπλά νοήματα, δημιουργώντας ένα ύφος μοναδικό και έναν τρόπο να επισημαίνει τις ειρωνικές πλευρές και την πολυπλοκότητα των υπό εξέταση θεματικών χωρίς καμία προσποίηση. Σε μια εποχή που τα προσωπικά ιστολόγια φαίνεται να έχουν χάσει την ορμή τους, το Negra cubana tenía que ser διατηρεί ζωντανό τον ακτιβισμό και τον συλλογικό προβληματισμό μέσα από τα εργαλεία του κυβερνοφεμινισμού.

Σε αυτήν τη συζήτηση με το Global Voices, η Sandra υπογραμμίζει τις ανισότητες, τις οποίες θεωρούμε κρυμμένες και οι οποίες ορίζουν τις ταυτότητες που αλλάζουν σε διαφορετικά πλαίσια, συμπεριλαμβανομένης της Κούβας, από την οποία κατάγεται, και της Γερμανίας, στην οποία ζει σήμερα.

GV: Ποιες ουσιαστικές διαφορές βρίσκεις μεταξύ Κούβας και Γερμανίας όσον αφορά τα θέματα της φυλής και του ρατσισμού;

SA: Creo que en Cuba la gente no tiene miedo ni siente vergüenza por reconocerse racista, o por no saber qué pasa fuera de la isla. Si alguien te grita en la calle “negra cochina”, no dejará de haber quien piense que tienen razón. No existe una legislación específica contra el racismo ni la discriminación racial que te ayude a lidiar con ciertos episodios. Todo queda en el ámbito de la “autovictimización”, la “suceptibilidad” y el “complejo”.

En Alemania yo diría que el racismo está íntimamente ligado a la xenofobia. Por eso las personas que no son “blancas”, según lo que significa ser blanco aquí, son percibidas como extranjeras. Diría también que aquí está mal visto ser racista y, aunque probablemente no vivas episodios notables de racismo, sí verás expresiones diversas y constantes de microrracismo. Por lo demás, la discriminación racial no solo está mal vista, sino que hay instrumentos legales para defenderse.

SA: Θεωρώ ότι στην Κούβα οι άνθρωποι δεν φοβούνται ούτε ντρέπονται να αυτοπροσδιοριστούν ρατσιστές ή να μην γνωρίζουν τι συμβαίνει έξω από το νησί. Εάν κάποιος στον δρόμο σε αποκαλέσει “βρωμονέγρα”, θα υπάρχει πάντοτε κάποιος που θα σκεφτεί ότι έχει δίκιο. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη νομοθεσία κατά του ρατσισμού ούτε και κατά των φυλετικών διακρίσεων που θα σε βοηθούσε να αντιμετωπίσεις συγκεκριμένα επεισόδια. Τα πάντα παραμένουν στα πλαίσια της “αυτοθυματοποίησης”, της “ευθιξίας” και του “κόμπλεξ”.

Στη Γερμανία. θα έλεγα ότι ο ρατσισμός είναι στενά συνδεδεμένος με την ξενοφοβία. Για τον λόγο αυτό, τα άτομα που δεν είναι “λευκά”, σύμφωνα με την έννοια που έχει το να είσαι λευκός, θεωρούνται ξένα. Θα έλεγα, επίσης, ότι το να είσαι ρατσιστής εδώ θεωρείται αξιολύπητο και, αν και δεν θα το ζήσεις, πιθανόν, εμφανή επεισόδια ρατσισμού θα τα δεις σε διάφορες και διαρκείς εκφράσεις μικρορατσισμού.

GV: Σε ένα κείμενο διηγείσαι ότι το να είναι μαύρη στη Γερμανία υποδηλώνει αυτόματα ότι είσαι μετανάστρια είτε γεννήθηκες στη χώρα είτε όχι. Πώς μεταφράζεται αυτό για τη μαύρη κοινότητα εκεί;

SA: No habiendo nacido aquí solo puedo darte mi visión (sesgada) del asunto: creo que es un reto para la identidad ser una persona negra y haber nacido aquí. La gente negra aquí no la tiene nada fácil. Constantemente tienen que estar explicando que no hablan sino alemán y que no conocen otra cultura que no sea esta.

SA: Καθώς δεν είμαι γεννημένη εδώ, μπορώ μονάχα να δώσω τη δική μου (στρεβλή) οπτική πάνω στο θέμα: Πιστεύω ότι το να είσαι μαύρος/-η και να είσαι γεννημένος/-η εδώ αποτελεί μια πρόκληση για την ταυτότητα. Η ζωή των μαύρων δεν είναι εύκολη εδώ. Πρέπει να εξηγούν διαρκώς ότι δεν μιλούν κάτι άλλο πέρα από γερμανικά και ότι δεν γνωρίζουν κάποια άλλη κουλτούρα πέρα από αυτή.

GV: Τι δεν περίμενες να ζήσεις και από ποια πράγματα απελευθερώθηκες αφήνοντας την Κούβα;

SA: No esperaba la gran autonomía que gané, ni la posibilidad de relacionarme y aprender de gente muy diversa. Cuba es una isla dentro de una isla, dada su condición de pedazo de tierra en el mar y también por su sistema político.

SA: Δεν περίμενα τη μεγάλη αυτονομία που απέκτησα ούτε την πιθανότητα να σχετιστώ και να μάθω από άτομα τόσο διαφορετικά. Η Κούβα είναι ένα νησί μέσα σ’ ένα νησί, τόσο δεδομένης της κατάστασης της ως ένα κομμάτι γης μέσα στη θάλασσα όσο και λόγω του πολιτικού της συστήματος.

GV: Και όσον αφορά τα θέματα σχετικά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό;

SA: En Cuba estamos aún en pañales. Aunque se haya hecho mucho, queda muchísimo por hacer. Alemania, como sociedad capitalista, piensa más en los derechos individuales. Por eso aquí, a excepción de la adopción, las personas LGTBTQI gozan de los mismos derechos que el resto de la población. 

SA: Στην Κούβα, είμαστε ακόμα στην αρχή. Αν και έχουν γίνει πολλά, μένουν πολλά πράγματα να γίνουν ακόμα. Η Γερμανία, ως καπιταλιστική κοινωνία, σκέφτεται περισσότερο τα ατομικά δικαιώματα. Για τον λόγο αυτό, με εξαίρεση το θέμα της υιοθεσίας, τα άτομα ΛΟΑTΚΙ απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα με τον υπόλοιπο κόσμο.

Από τις στιγμές που έχουν περισσότερο σημαδέψει τη ζωή της Sandra είναι ότι έχει εγκαταλείψει, για τον έρωτα, την Κούβα για να ζήσει στη Γερμανία. Με αυτό συμπληρώνεται μια ακόμα σελίδα σε μια βιογραφία γεμάτη σταυροδρόμια, επιτυχίες και μάχες. Ένα κομμάτι που ασκεί μεγάλη επιρροή στη δουλειά της.

GV: Συγχωρείς την Κούβα για το γεγονός ότι έπρεπε να αφήσεις τη χώρα σου για να παντρευτείς τη γυναίκα που αγαπούσες;

SA: Sí, claro, fue una decisión personal. Lo que no le perdono es que cinco años después de mi salida aún tengamos que continuar luchando por los derechos de las personas LGBTQI.  

SA: Ναι, φυσικά, ήταν μια απόφαση προσωπική. Αυτό το οποίο δεν συγχωρώ είναι το ότι πέντε χρόνια μετά την αναχώρησή μου, πρέπει ακόμα να συνεχίσουμε να μαχόμαστε για τα δικαιώματα των ατόμων ΛΟΑΤΚΙ.

GV: Και όσον αφορά τα θέματα φύλου; Βλέπετε αλλαγές;

SA: Lamentablemente la respuesta es no. En este artículo denuncio cómo, a pesar de la ley de maternidad tan progresista que tiene Cuba, existen mujeres obligadas a abortar para conservar su trabajo. Ese sector ha construido sus propias maneras de hacer, algunas de ellas al margen o incluso paralelamente de las leyes del país.

SA: Δυστυχώς, η απάντηση είναι όχι. Σε αυτό το άρθρο καταγγέλλω ότι, παρά την τόσο προοδευτική νομοθεσία γύρω από τη μητρότητα που διαθέτει η Κούβα, υπάρχουν γυναίκες που είναι υποχρεωμένες να κάνουν έκτρωση για να κρατήσουν την εργασία τους. Αυτός ο τομέας έχει δημιουργήσει δικούς τους τρόπους δράσης, μερικοί εκ των οποίων στο περιθώριο ή ακόμα και παράλληλα με τους νόμους του κράτους.

Επίσης, μέσα από τα κείμενα προβληματισμού της, η Sandra έφερε σε πέρας ένα έργο έρευνας και αναγνώρισης Αφροκουβανών γυναικών με τη δημιουργία ενός καταλόγου, ο οποίος περιλαμβάνει τα προφίλ και τις ιστορίες τους. Έτσι, o Κατάλογος των Αφροκουβανών είναι ένα ψηφιακό εργαλείο με προφίλ Κουβανών γυναικών με καταγωγή από την Αφρική, οι οποίες συνέβαλαν με τρόπο σημαντικό στον πολιτισμό και την ιστορία της χώρας.

SA: La necesidad surge de la histórica invisibilidad que ha tenido lugar en Cuba con los aportes de las mujeres afrodescendientes. También se busca acercar a las afrocubanas al público en general. Siempre y cuando sea posible, en las fichas aparecen los datos de contacto de la persona en cuestión.

De alguna manera el Directorio es también mi tributo a estas mujeres y una forma de devolverles lo que ellas han dejado en mí. Honrar, honra.

SA: Η ανάγκη προκύπτει από την ιστορική ανυπαρξία που σημειώθηκε στην Κούβα με τη συνδρομή γυναικών με αφρικανική καταγωγή. Γίνεται, επίσης, προσπάθεια να έρθουν σε επαφή αυτές οι γυναίκες με το ευρύ κοινό. Πάντα και όποτε είναι εφικτό, στα προφίλ μπορεί κανείς να βρει τα στοιχεία επικοινωνίας των εν λόγω ατόμων.

Κατά μια έννοια, ο Κατάλογος είναι επίσης ο φόρος τιμής μου σε αυτές τις γυναίκες και ένας τρόπος να τους δώσω εκείνο το οποίο άφησαν μέσα μου. Τιμώ, τιμή.