- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Η ανθρωπιστική κρίση της Βενεζουέλας θέτει υπό διερεύνηση την πολιτική προσφύγων του Τρινιδάδ και Τομπάγκο

Κατηγορίες: Καραϊβική, Λατινική Αμερική, Βενεζουέλα, Τρινιδάδ και Τομπάγκο, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διεθνείς Σχέσεις, Μέσα των πολιτών, Μετανάστευση, Πολιτική, Πρόσφυγες
[1]

Ο κόλπος Cedros Bay, στο νότιο Τρινιδάδ, με το κανάλι Columbus στο βάθος. Το στενό κανάλι χωρίζει το Τρινιδάδ από την ηπειρωτική Βενεζουέλα. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Grueslayer CC BY-SA 4.0 μέσω της Βικιπαίδεια.

Από τις 23 Ιανουαρίου, τα έθνη της Καραϊβικής συμμετέχουν σε καθοριστικής σημασίας διεθνή διπλωματία [2] σχετικά με το πολιτικό αδιέξοδο της Βενεζουέλας, με πιο πρόσφατα ως συν-αρχιτέκτονες του “Μηχανισμού του Μοντεβιδέο [3]”, μια τετραμερή λύση στην κρίση της Βενεζουέλας που πρότεινε το Μεξικό, η Ουρουγουάη και η CARICOM σε συνάντηση της προηγούμενης εβδομάδας στην Ουρουγουάη.

Ωστόσο, ένα μέλος της CARICOM είναι λιγότερο σίγουρο για τη θέση του όσον αφορά τους πολίτες της Βενεζουέλας που έχουν καταφύγει στα σύνορά του. Καθώς τα φορτηγά που μεταφέρουν την αμερικανική ανθρωπιστική βοήθεια [4] έφτασαν στα σύνορα της Βενεζουέλας την περασμένη εβδομάδα, η κυβέρνηση του Τρινιδάδ και Τομπάγκο απέφυγε να θέσει ερωτήσεις στο Κοινοβούλιο [5] σχετικά με το εάν αναγνώρισε ότι η Βενεζουέλα αντιμετωπίζει ανθρωπιστική κρίση, επαναλαμβάνοντας τη διπλωματική θέση της “μη μεσολάβησης και μη παρέμβασης” [6] που έχει λάβει η χώρα  ως μέρος της CARICOM.

Το Τρινιδάδ, το μεγαλύτερο από τα δύο νησιά που αποτελούν το έθνος του Τρινιδάδ και Τομπάγκο [7], βρίσκεται μόλις 11 χλμ βόρεια της ηπειρωτικής Βενεζουέλας. Καθώς η πολιτική και οικονομική κατάσταση στη Βενεζουέλα έχει επιδεινωθεί, το νησί έχει βιώσει μια μεγάλη εισροή Βενεζουελάνων που εγκαταλείπουν τις δυσκολίες και τη βία [5]. Μερικοί φθάνουν κρυφά μέσω της νότιας ακτής του Τρινιδάδ, άλλοι μέσω των λιμένων της χώρας. Ορισμένες εκτιμήσεις δείχνουν [8] ότι η χώρα έχει λάβει περίπου 60.000 μετανάστες, ένα σημαντικό ποσοστό για μια χώρα 1,3 εκατομμυρίων κατοίκων.

Η απόφαση του Τρινιδάδ και Τομπάγκο για επαναπατρισμό 82 Βενεζουελάνων τον Απρίλιο του 2018 επέσυρε σκληρή κριτική [9] από το UNCHR (Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες), το οποίο χαρακτήρισε την κίνηση ως “εξαναγκαστική απέλαση” που παραβιάζει [10] το διεθνές δίκαιο. Με την προσοχή του κόσμου επί του παρόντος στο πολιτικό αδιέξοδο στη Βενεζουέλα, η έλλειψη συνοχής της χώρας στη μετανάστευση προσελκύει διεθνή έλεγχο [11].

Ελλιπής νομοθεσία

Αν και το υπουργικό συμβούλιο της χώρας υιοθέτησε μια εθνική πολιτική για την αντιμετώπιση των θεμάτων προσφύγων και ασύλου το 2014, αυτή δεν εφαρμόζεται. Στη δήλωσή [12] της προς την Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες [13] (UNHCR), η κυβέρνηση δήλωσε ότι παρόλο που είχε συναινέσει στη σύμβαση του 1951 για τους πρόσφυγες [14], και έχει υπογράψει τόσο τη σύμβαση του ΟΗΕ κατά του διεθνούς οργανωμένου εγκλήματος [15] όσο και τη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία των δικαιωμάτων όλων των μεταναστών εργατών και των μελών των οικογενειών τους [16], η έλλειψη νομοθεσίας “εμπόδισε την εφαρμογή κατάλληλων αρχών προστασίας για τους πρόσφυγες και τους αιτούντες άσυλο”.

Ως αποτέλεσμα, οι αιτούντες άσυλο και τα άτομα με καθεστώς πρόσφυγα της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες καταλήγουν να αντιμετωπίζονται ως μετανάστες χωρίς έγγραφα, με πολλούς απ’ αυτούς να καταλήγουν στο Κέντρο Κράτησης Μεταναστών, [5] εκμεταλλευόμενοι [17] από τους εργοδότες, σύμφωνα με την έκθεση του Ιανουαρίου του 2019 της Διεθνούς Προσφύγων [18], “εξαναγκάζονται να βγουν στην παρανομία”. Όπως συμβαίνει, οι Βενεζουελάνοι που επιθυμούν να διεκδικήσουν προστασία στο Τρινιδάδ και Τομπάγκο υπόκεινται στους όρους του νόμου περί μετανάστευσης [19] της χώρας, σύμφωνα με τον οποίο οι μετανάστες χωρίς έγγραφα μπορούν να κρατηθούν, να τους επιβληθούν πρόστιμα και, πιθανότατα, να απελαθούν.

Μετά τη διάσωση στο Τρινιδάδ την περασμένη εβδομάδα 19 γυναικών εφήβων που πιστεύεται ότι είναι Βενεζουελάνες [5] από ένα μεγάλο κύκλωμα ναρκωτικών και πορνείας, υπήρξαν νέες εκκλήσεις [20] ώστε να επιτρέπεται στους Βενεζουελάνους να εργάζονται στη χώρα. Τα παιδιά των προσφύγων και των αιτούντων άσυλο απαγορεύονται επίσης να παρακολουθήσουν το δημόσιο σχολείο [21] στη χώρα.

Η Κοινότητα Living Water [22], η φιλανθρωπική οργάνωση της Καθολικής Εκκλησίας που ενεργεί ως εταίρος εφαρμογής της UNHCR στο Τρινιδάδ και Τομπάγκο, προσπαθεί να εφαρμόσει ένα περιφερειακό σχέδιο αντιμετώπισης προσφύγων και μεταναστών [23], σχεδιασμένο για να καλύψει τις ανάγκες των Βενεζουελάνων που εγκαταλείπουν τη χώρα.

Ο δημοσιογράφος Wesley Gibbings από το Τρινιδάδ, πρότεινε [24] ότι η νομοθεσία (ή η έλλειψή της) δεν ήταν το μόνο μελανό σημείο, σημειώνοντας [25] επίσης στο Twitter ότι:

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ορισμένες από τις ξενοφοβίες που εκτίθενται στο #Τρινιδάδ [26] προέρχονται από το γεγονός ότι κάποιοι συνέχισαν να ισχυρίζονται ότι η ανθρωπιστική κρίση της #Βενεζουέλας [27] προέρχονταν από προπαγάνδα από το εξωτερικό και δεν ήταν μια ζωντανή εμπειρία.

Η υπόλοιπη περιοχή

Το Τρινιδάδ και Τομπάγκο και η Βενεζουέλα έχουν από καιρό στενές διπλωματικές σχέσεις. Όντας παραγωγός πετρελαίου και φυσικού αερίου, το έθνος επωφελήθηκε από την ώθηση του μακαρίτη προέδρου της Βενεζουέλας  Ούγκο Τσάβεζ για υψηλότερες τιμές πετρελαίου και πέρυσι υπέγραψε μια σημαντική συμφωνία αερίου [28] με τον διάδοχο διάδοχο του Τσάβες, Νικολάς Μαδούρο, που ορισμένοι επικριτές προτείνουν ότι ίσως να αποτελεί παράγοντα δισταγμού της κυβέρνησης ώστε να αναγνωρίσει την κατάσταση της Βενεζουέλας ως ανθρωπιστική κρίση.

Αλλά ενώ η χώρα αισθάνεται τη ζέστη λόγω της εγγύτητάς της με τη Βενεζουέλα, η κατάσταση των άλλων χωρών της Καραϊβικής δεν είναι πολύ διαφορετική.

Σύμφωνα με ένα έγγραφο [29] που συνυπέγραψε ο Rochelle Nakhid, ο περιφερειακός συντονιστής με την κοινότητα του Living Water για την UNHCR, μεταξύ των χωρών της Κοινοπολιτείας της Καραϊβικής, “μόνο το Μπελίζ έχει νομοθεσία για τους πρόσφυγες, ενώ η Τζαμάικα και το Τρινιδάδ και Τομπάγκο έχουν πολιτική για τους πρόσφυγες, αλλά καμία νομοθεσία.” Ωστόσο, ο Nakhid είναι αισιόδοξος ότι η διαδικασία της προετοιμασίας [30] για την ενσωμάτωση των διεθνών πρωτοκόλλων μετανάστευσης “διεξάγεται με αξιοπρεπή συμμετοχικό τρόπο” με βασικούς ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένου του τμήματος μετανάστευσης.

Εν τω μεταξύ, οι πρόσφυγες διαμαρτύρονται [31] για την αποτυχία του Τρινιδάδ και Τομπάγκο να ανταποκριθεί στις διεθνείς υποχρεώσεις του σε θέματα μετανάστευσης, ενώ οι διπλωμάτες τονίζουν την ανάγκη [32] να δημιουργηθεί μια σωστή δομή.