Το ακόλουθο απόσπασμα είναι αποτέλεσμα μιας συνεργασίας μεταξύ του Global Voices (GV) και του Δικτύου Γυναικών Δημοσιογράφων της Συρίας (SJFN). Συντάχθηκε από τον αρχισυντάκτη του GV για τη Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική Joey Ayoub, την μεταφράστρια του GV στα ιταλικά Alice Bonfatti και τον συντάκτη του GV Elias Abou Jaoudeh.

Το συριακό φεμινιστικό κίνημα ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1800, όταν τα εδάφη νυν γνωστά ως Συρία και Λίβανος βρίσκονταν υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Έχουμε μια εικόνα αυτής της πλούσιας ιστορίας μέσα από μια συζήτηση (στα αραβικά) μεταξύ του SFJN και της Maya Alrahabi, συνιδρύτριας του Πολιτικού Κινήματος Σύριων Γυναικών, η οποία δημοσιεύτηκε στο λογαριασμό SoundCloud του SFJN.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το φεμινιστικό κίνημα ξεκίνησε στα τέλη του 19ου αιώνα κατά την εποχή της αραβικής Νάχντα (Αφύπνιση στα αραβικά), μια περίοδο πολιτιστικής αναγέννησης που ξεκίνησε στην Αίγυπτο και σύντομα εξαπλώθηκε στο Λίβανο, τη Συρία και άλλες αραβόφωνες χώρες.

Ενώ δίνεται προσοχή συνήθως σε μορφές όπως ο Αιγύπτιος μουσουλμάνος μελετητής Ρίφα αλ-Ταχτάουι ή ο Λιβανέζος Μαρωνίτης μελετητής Μπούτρους αλ-Μπουστάνι, η Alrahabi τονίζει το ρόλο των γυναικών στην πρωτοπορία του μελλοντικού φεμινιστικού κινήματος της Συρίας.

Από την αρχή του κινήματος, οι Σύριες φεμινίστριες εντάχθηκαν στην παγκόσμια έκκληση για βασικά δικαιώματα των γυναικών, όπως το δικαίωμα του εκλέγειν και της εκπαίδευσης.

مثل ما منعرف النسوية, الموجة تانسوية العالمية الاولى كانت تحي فقط عن بعض حقوق النساء, مثل التعليم او المشاركة بالانتخابات. فهذا طالبوا فيه النسويات الرائدات بسورية بنهاية القرن التاسع عشر وبداية القرن العشرين

Όπως γνωρίζουμε, το πρώτο παγκόσμιο φεμινιστικό κύμα μιλούσε μόνο για λίγα δικαιώματα για τις γυναίκες: εκπαίδευση, δικαίωμα ψήφου και τα σχετικά. Σύριες φεμινίστριες ακτιβίστριες απαιτούσαν επίσης τα ίδια δικαιώματα στα τέλη του 19ου αιώνα.

Οι Σύριες απέκτησαν δικαίωμα ψήφου το 1953.

Η Alrahabi θυμήθηκε γυναίκες όπως η Marianna Marrach, η οποία ήδη από το 1870 έγραφε σε εφημερίδες και ζητούσε την απελευθέρωση των γυναικών (και ίσως ήταν η πρώτη γυναίκα από τον Αραβικό Κόσμο που το έκανε αυτό). Γεννήθηκε και πέθανε στο Χαλέπι, ζώντας αρκετά (1848-1919) για να δει το πέρασμα της πόλης της από τα χέρια των Οθωμανών στα χέρια των Γάλλων. Η Marrach ίσως ήταν η πρώτη γυναίκα που έγραψε σε αραβόφωνες εφημερίδες. Αναβίωσε την παράδοση των Mujtama'at wa Majaless al-Adabyya Al-Nisa'iya ή των «γυναικείων λογοτεχνικών κύκλων» στην οικογενειακή της κατοικία στο Χαλέπι, συνδυάζοντας επιλεγμένες ευρωπαϊκές επιρροές με τις συριακές δικές της.

Η Alrahabi αναφέρει επίσης τις Mary Ajami και Adila Bayham Al Jazairi ως εξαιρετικά παραδείγματα:

بتذكر مثلا ماريا عجمي اللي اسست السنة 1910 مجلة العروس وعادلة بيهم الجزائري اللي عملت في جمعيات نسائية، هدفها ثفافية واجتماعية والمنادة بحقوق المرأة مما يتناسب مع الموجة النسوية الاولى اللي كانت موجودة بالعالم.

Θυμάμαι για παράδειγμα την Marya Ajami, η οποία ίδρυσε το 1910 το περιοδικό Al-Arous (Η νύφη) και την Adila Bayham Al-Jazairi, που ίδρυσε πολλές φεμινιστικές οργανώσεις, των οποίων οι στόχοι ήταν εκπαιδευτικοί και κοινωνικοί και υποστήριζαν τα δικαιώματα των γυναικών. Αυτό συνέπεσε με το πρώτο παγκόσμιο φεμινιστικό κύμα.

Το κίνημα συνεχιζόταν με διακοπές μέχρι το συριακό πραξικόπημα του 1963, με το οποίο ανατράπηκε η δημοκρατία που θεσπίστηκε μετά την ανεξαρτησία (1946-1963) και ανήλθε το κόμμα των Μπααθιστών.

Στη συνέχεια ακολούθησε ένα δεύτερο πραξικόπημα, που ανέτρεψε τους ηγέτες του κόμματος το 1966 και εγκαθίδρυσε στην εξουσία τον Salah Jadid και ακολούθησε και πάλι ένα τρίτο πραξικόπημα από τον Χαφέζ αλ-Άσαντ, ο οποίος αυτοδιορίστηκε ηγέτης της Συρίας το 1970. Το καθεστώς Άσαντ εξακολουθεί να κυβερνά τη Συρία μέχρι σήμερα, εφόσον ο γιος του Χαφέζ, Μπασάρ, ανέλαβε την εξουσία όταν πέθανε ο πατέρας του το 2000.

Η στάση αυτών των καθεστώτων στο συριακό φεμινιστικό κίνημα ήταν είτε η απαγόρευση, ο περιορισμός ή η απορρόφησή του. Αυτό σταμάτησε την “φυσική εξέλιξη του φεμινιστικού κινήματος”, σύμφωνα με την Alrahabi, με τα κατάλοιπά του να απορροφώνται από τη Γενική Ένωση Σύριων Γυναικών (GUSW). Εκτός από το GUSW, συνέχισε:

لم يعد يرخص لاي جمعية نسائية جديدة وهذا استمر من 1963 لليوم

Καμία άλλη φεμινιστική οργάνωση δεν έχει λάβει άδεια. Και αυτό συνεχίζεται από το 1963.

Περιττό να πούμε ότι το τι μπορούσε ή δεν μπορούσε να κάνει το GUSW ήταν αυστηρά περιορισμένο από την αρχή:

الاتحاد النسائي كان منظمة شبه حكومية لانه كان اولا عاملها شكلي ووظيفتها الاولي هي فقط التسفيق والتهليل انجازات السلطة في سورية او النظام السوري. لم تقدم على الارض للحقيقة مساعدة حقيقية للنساء.

Το GUSW ήταν μια οιονεί κυβερνητική οργάνωση, της οποίας το έργο ήταν απλώς τυπικό. Οι ενέργειές του ισοδυναμούσαν απλά με την επιβεβαίωση και την εξύμνηση του κυβερνώντος κόμματος στη Συρία. Δεν παρείχε καμία πραγματική βοήθεια στις γυναίκες.

Σύμφωνα με την Alrahabi, αυτό το μονοπώλιο από το κράτος σήμαινε ότι οι Σύριες φεμινίστριες, όπως και οι περισσότερες φεμινίστριες στον αραβικό κόσμο, δεν μπορούσαν να ενταχθούν στο παγκόσμιο δεύτερο κύμα φεμινισμού, που ξεκίνησε κατά τη δεκαετία του '60.

 لما صارت الموجة النسوية الثانية بالعالم واللي هي بدأت بالستينات تقريبا وبدأت تحكي عن مفهوم الجندر, مفهوم توريع الادوار الاجتماعية  بين الرجل والمرأة بالمجتمع, هون كان متوقف تطور الحراك النسوي بكا الدول العربية نتيجة سيطرة الانظمة الاستبدادية عليها

Όταν ξεκίνησε το δεύτερο κύμα φεμινισμού παγκοσμίως γύρω στη δεκαετία του '60, αρχίσαμε να βλέπουμε την κατανόηση του φύλου και των ρόλων των φύλων στην κοινωνία. Εδώ η ανάπτυξη του φεμινισμού σε όλο τον αραβικό κόσμο σταμάτησε εξαιτίας του ελέγχου των αυταρχικών καθεστώτων.

Υπήρχαν, ωστόσο, ορισμένες φεμινίστριες στον αραβικό κόσμο, που μιλούσαν για τα δικαιώματα των γυναικών από την οπτική γωνία του φύλου. Η Alrahabi έδωσε το παράδειγμα της Hanan Nijme, που ίδρυσε το δικό της πολιτιστικό σαλόνι το 1980 στη Δαμασκό. Η Nijme συνέβαλε στη διεκδίκηση νομικών αλλαγών για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των γυναικών και των παιδιών στη Συρία και εξασφάλισε κάποιες παραχωρήσεις από το κράτος. Το παρακάτω είναι μια σύντομη βιογραφία της Nijme (στα αραβικά).

Με αυτό το υπόβαθρο, η Alrahabi ερμηνεύει τη Συριακή Επανάσταση από το 2011.

 الثورة كانت ثورة على كل شيء ولذلك الناشطين الثوريين للحقيقة كان الهم دور بان تكون النساء ضمن مسيج الثورة وهذا تمدي لتنصيقيات اللي كان فيها تواجد للنساء مهم. وتطورت بعدين المنظمات النسوية السورية في الخارج اللي دعت لحقوق المرأة أو ادماج مطالب بمطالب الثورة. على صعيد اخر, كان في حركات متطرفة هي للحقيقة تعاملت مع النساء بوحشية وقمع وحاولت اعادة النساء الى ما قبل كذا قرن. فكان للحقيقة طرفين للمعادلة بعد الثورة

Η επανάσταση του 2011 ήταν μια επανάσταση ενάντια στα πάντα και έτσι οι γυναίκες είχαν ρόλο επαναστατικών ακτιβιστριών στην πρώτη γραμμή της επανάστασης και αυτό επεκτάθηκε στη σημαντική παρουσία των γυναικών στην οργάνωση (διαδηλώσεων, τοπικών συμβουλίων κλπ.). Στη συνέχεια οι συριακές φεμινιστικές οργανώσεις που αναπτύχθηκαν εκτός αυτού υποστήριζαν τα δικαιώματα των γυναικών και τα συνένωσαν στις απαιτήσεις της επανάστασης.
Σε δεύτερο επίπεδο, υπήρχαν οι εξτρεμιστικές ομάδες που αλληλεπιδρούσαν με τις γυναίκες βάναυσα και καταπιεστικά και προσπάθησαν να τις στείλουν αιώνες πίσω. Έτσι υπήρχαν δύο μέτωπα αγώνα κατά τη διάρκεια της επανάστασης.