Στο δίλεπτο βίντεο που διαμοιράστηκε ευρέως στο διαδίκτυο, μπορεί κανείς να δει τον δεκαεννιάχρονο Pedro Henrique Gonzaga πεσμένο μπρούμυτα στο πάτωμα ενός σουπερμάρκετ στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας, με τα χέρια του ακίνητα στο πλάι, την ώρα που ο φύλακας ασφαλείας Davi Amâncio βρίσκεται πάνω του κρατώντας τον από τον λαιμό.
Κάποιος περαστικός φωνάζει: “Τα χέρια του είναι χαλαρά”. Κάποιος άλλος λέει: “Είναι αναίσθητος”. Αλλά ο φύλακας αρνείται να τον αφήσει. Ένας άνδρας πλησιάζει εκείνον που κατέγραψε αυτήν τη σκηνή και ρωτάει: “Γιατί το μαγνητοσκοπείς αυτό; Είσαι αστυνομικός; Δεν μπορείς να μαγνητοσκοπείς μέσα”. Μια γυναίκα φωνάζει ότι ο Pedro δεν κινείται και ο φρουρός την αντικρούει: “Λες ψέματα!”
Ήταν μια Πέμπτη, 14 Φεβρουαρίου. Ο Pedro μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του από καρδιακή ανακοπή σε λιγότερο από μια ώρα αργότερα.
Η διεύθυνση του καταστήματος εξέδωσε ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία ο Pedro είχε αποπειραθεί να να κλέψει το όπλο του Amâncio. Το υλικό από την κάμερα κλειστού κυκλώματος δείχνει τον Pedro να του μιλάει και να πέφτει στο πάτωμα δυο φορές πριν ακινητοποιηθεί.
Young black man is suffocated to death, by white security guards, from a supermarket in prime area of Rio de Janeiro, Brazil. pic.twitter.com/vbh4BsC1zu
— Santiago, Raull. (@raullsantiago) February 15, 2019
Νεαρός μαύρος άνδρας έχασε τη ζωή του από ασφυξία από δυο λευκούς φύλακες ασφαλείας σε σουπερμάρκετ σε καλή περιοχή του Ρίο ντε Τζανέιρο, Βραζιλία.
Ο Amâncio συνελήφθη επί τόπου, αλλά αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση λίγο αργότερα. Δεν του έχουν απαγγελθεί ακόμα κατηγορίες. Ο αρχηγός της αστυνομίας, ο οποίος διερευνά την υπόθεση, δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης ότι ο Amâncio “υπερέβαλλε, καθώς βρισκόταν σε θέση αυτοάμυνας”.
Οι συγγενείς του Pedro, οι οποίοι ήταν παρόντες στο κατάστημα όταν εκείνος σκοτώθηκε, είπαν στην αστυνομία ότι πήγαιναν τον Pedro σε κέντρο αποκατάστασης τοξικομανών και σταμάτησαν να αγοράσουν προμήθειες.
Ο θάνατος ενός άοπλου νεαρού μαύρου άνδρα στα χέρια ενός φύλακα ασφαλείας θύμισε οικεία κακά για πολλούς ανθρώπους στη Βραζιλία.
Το ένα τρίτο των 60.000 ανθρωποκτονιών που καταγράφονται κάθε χρόνο στη νιοτιοαμερικανική αυτή χώρα αφορά μαύρους άνδρες κάτω των 20. Κάθε 23 λεπτά, ένας μαύρος άνδρας σκοτώνεται. Πολλοί μεγαλώνουν συνηθισμένοι στο να τους περνάνε για εγκληματίες οι Αρχές ή η κοινωνία γενικά.
Ο Fioti, διάσημος ράπερ και επιχειρηματίας στη Βραζιλία, θυμήθηκε στο Twitter την πρώτη φορά που τον σταμάτησε η αστυνομία:
Meu primeiro enquadro foi com 11 anos de idade, pasmem estava indo para o Shopping D com meu irmão, iamos no cinema. No Ponto de ônibus a polícia na frente de todos nos fez levantar a camiseta e apontou a arma para nós. Eu achei que fosse morrer, esse foi apenas o primeiro.
— Fioti (@fiotioficial) February 16, 2019
Την πρώτη φορά που με σταμάτησαν και μου έκαναν σωματική έρευνα, ήμουν 11 χρονών. Είτε το πιστεύετε είτε όχι, πήγαινα στο εμπορικό κέντρο με τον αδερφό μου, πηγαίναμε στον κινηματογράφο. Στη στάση του λεωφορείου, η αστυνομία μας ανάγκασε να σηκώσουμε τα πουκάμισά μας και μας έδειξαν τα όπλα τους. Νόμιζα ότι θα πεθάνω, αυτή ήταν μόνο η πρώτη φορά.
Ο ακτιβιστής Rene Silva θυμήθηκε παλιότερες υποθέσεις δολοφονημένων μαύρων παιδιών και εφήβων, που στη συνέχεια σκιαγραφούνταν ως εγκληματίες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Não sei se vocês lembram, mas quando o Eduardo morreu aqui no Complexo do Alemão, tentaram de toda forma incriminar o menino de 10 anos de idade que estava com celular no portão de casa. Até surgiu uma foto de uma criança armada e disseram que era ele.
— Rene Silva ✊? (@eurenesilva) February 16, 2019
Δεν ξέρω αν εσείς, παιδιά, θυμάστε, αλλά όταν ο Eduardo πέθανε εδώ στο Complexo do Alemão [μια φτωχογειτονιά του Ρίο ντε Τζανέιρο], προσπάθησαν με κάθε τρόπο να ενοχοποιήσουν εκείνο το δεκάχρονο αγόρι, το οποίο έπαιζε με το κινητό του τηλέφωνο στο κατώφλι του σπιτιού του. Μια φωτογραφία κάποιου παιδιού που κρατούσε όπλο εμφανίστηκε ξαφνικά και όλοι είπαν ότι επρόκειτο για εκείνο το παιδί.
A Maria Eduarda, que morreu DENTRO DA ESCOLA, enquanto estava na aula de educação física, inventaram que ela andava de moto com meninos de fuzil. É sempre a mesma história. Tentam nos incriminar de todas as formas!
— Rene Silva ✊? (@eurenesilva) February 16, 2019
[Στην περίπτωση της] Maria Eduarda, η οποία έχασε τη ζωή της ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ στο μάθημα της φυσικής αγωγής, οι άνθρωποι επινόησαν ότι έκανε βόλτα με μηχανές παρέα με άτομα που είχαν όπλα. Πάντα η ίδια ιστορία. Προσπαθούν να μας ενοχοποιήσουν με κάθε τρόπο.
Ο Eduardo de Jesus, 10 ετών, πυροβολήθηκε θανάσιμα τον Απρίλιο του 2015 από έναν αστυνομικό, στον οποίο δεν απαγγέλθηκαν κατηγορίες. Οι ερευνητές συμπέραναν ότι βρισκόταν σε αυτοάμυνα, αντιδρώντας σε πυροβολισμό που προήλθε από άγνωστο σκοπευτή, γεγονός που έρχεται σε αντίθεση με τους αυτόπτες μάρτυρες, που ισχυρίζονται ότι δεν υπήρξε πυροβολισμός.
Η 13χρονη Maria Eduarda da Conceição σκοτώθηκε από τρεις πυροβολισμούς τον Μάρτιο του 2017 στην αυλή του σχολείου της στη διάρκεια ανταλλαγής πυροβολισμών μεταξύ της αστυνομίας και μέλη συμμορίας ναρκωτικών. Ένας αστυνομικός κατηγορήθηκε για φόνο.
Σε συζήτηση στο Twitter, η τραγουδίστρια MC Carol αφηγήθηκε τις πρώιμες εμπειρίες της γύρω από τον ρατσισμό. Αφού κέρδισε έναν σχολικό διαγωνισμό, της δόθηκε ο ρόλος της “νύφης” στη γέννηση του Αγίου Ιωάννη, μια παραδοσιακή γιορτή στη Βραζιλία. Ωστόσο, την απέρριψε το ζευγάρι της, ένα λευκό αγόρι που, όπως ισχυρίζεται εκείνη, δεν ήθελε να χορέψει μαζί της. Η Carol λέει ότι μεγάλωσε φοβούμενη τους λευκούς.
Esse foi um dois primeiros contatos com o racismo. Na verdade o primeiro foi no PRIMEIRO DIA DE AULA. No primeiro dia eu fui trancada no banheiro por meninas brancas! (Eu já postei sobre isso e eu fui questionada por lembrar disso tão pequena, deve ser pq quando doi muito, marca) pic.twitter.com/c3k5HPXZUu
— MC Carol (@mc_caroloficial) February 17, 2019
Αυτή ήταν μια από τις πρώτες μου επαφές με τον ρατσισμό. Στην πραγματικότητα, η πρώτη ήταν ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΜΟΥ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ. Την πρώτη μου μέρα εκεί, μια παρέα λευκών κοριτσιών με κλείδωσαν στο μπάνιο (έχω ξανακάνει ανάρτηση για το θέμα και αμφισβητήθηκα για το πώς είναι δυνατόν να θυμάμαι κάτι το οποίο συνέβη όταν ήμουν τόσο μικρή, αλλά μάλλον το θυμάμαι γιατί ήταν πολύ οδυνηρή εμπειρία).
Ο συγγραφέας Ale Santos, ο οποίος έγινε γνωστός στο Twitter για τις αναρτήσεις του για τη βραζιλιάνικη ιστορία, συνόψισε το τι εκπροσωπεί η δολοφονία του Pedro Gonzaga:
O racismo brasileiro é um crime perfeito: ele cria as condições que espalha a violência e ao invés de curar a sociedade, prefere exterminar os jovens que batem com a descrição racista de um bandido
É um verdadeiro genocídio evidenciado pelas estatísticas #VidasNegrasImportam
— Ale Santos (@Savagefiction) February 15, 2019
Ο βραζιλιάνικος ρατσισμός είναι το τέλειο έγκλημα: δημιουργεί τις συνθήκες για την εξάπλωση της βίας και αντί να επουλώνει τις πληγές της κοινωνίας, προτιμά να εξοντώνει εκείνους τους νέους ανθρώπους που ταιριάζουν στη ρατσιστική περιγραφή του πώς είναι ένας εγκληματίας. Είναι πραγματική γενοκτονία, όπως δείχνουν οι στατιστικές. #BlackLivesMatter
Τρεις μέρες μετά τη δολοφονία του Pedro, ξεκίνησαν διαδηλώσεις σε πέντε μεγάλες πόλεις της Βραζιλίας με το σύνθημα “vidas negras importam”, κατά λέξη μετάφραση από τα πορτογαλικά του “οι ζωές των μαύρων μετράνε”, ένα κίνημα που γεννήθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2014 και έχει γίνει δημοφιλές τα τελευταία χρόνια στη Βραζιλία.
Όπως δήλωσε η δεκαεννιάχρονη φοιτήτρια Lyz Ramos στον The Guardian: “Πρέπει να πάρουμε θέση ενάντια σε αυτό για να μείνουμε ζωντανοί. Είναι ένα βασικό θέμα”.