- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

“Άνδρας επιστρέφει στην πατρίδα του στο Σιντσιάνγκ και εξαφανίζεται”, μια ιστορία πολύ κοινή για πρωτοσέλιδο

Κατηγορίες: Κεντρική Ασία και Καύκασος, Καζακστάν, Κίνα, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Λογοκρισία, Μέσα των πολιτών

Ο Nurbolat Shalayit εξαφανίστηκε το Μάρτιο του 2018. Στιγμιότυπο οθόνης από ένα βίντεο μαρτυρίας που καταγράφτηκε στο γραφείο Ata Jurt στο Αλμάτι του Καζακστάν και δημοσιεύτηκε [1] στο κανάλι YouTube της ομάδας στις 11 Νοεμβρίου 2018.

Σημείωση: Η Sayagul Nurbolat δήλωσε στις Global Voices στις 20 Φεβρουαρίου ότι ο πατέρας της επέστρεψε στο Καζακστάν στις 19 Φεβρουαρίου, την ίδια ημέρα που δημοσιεύθηκε αυτό το άρθρο. Του μίλησε σε βιντεοκλήση στις 20 Φεβρουαρίου.

Το γραφείο στην Αλμάτι της Ata Jurt, μιας ομάδας στο Καζακστάν, που υποστηρίζει τα θύματα του αστυνομικού κρατιδίου της Κίνας, του Σιντσιάνγκ, μπορεί να είναι ένα θλιβερό μέρος για να περάσει κανείς το πρωινό.

Οι τοίχοι στο κεντρικό δωμάτιο καλύπτονται με εικόνες αγνοούμενων. Εκεί η άτυπη ομάδα διοργανώνει συνεντεύξεις Τύπου, δημοσιοποιώντας νέες περιπτώσεις ατόμων που εξαφανίστηκαν ή κρατήθηκαν για μεγάλο διάστημα στο Σιντσιάνγκ, όπου στεγάζονται τα πλέον κακόφημα “στρατόπεδα επανεκπαίδευσης” της κινεζικής κυβέρνησης.

Σε ημέρες όπως αυτή, οι ασφυκτικά γεμάτοι διάδρομοι του γραφείου γίνονται δύσβατοι εξαιτίας του μεγάλου αριθμού αιτούντων, που ανταλλάσσουν ιστορίες εξοντωτικής απώλειας και εξασθένισης της ελπίδας.

Όλοι αυτοί οι άνθρωποι — μερικοί είναι κάτοικοι του Καζακστάν, άλλοι είναι Κινέζοι πολίτες με καζακικές ρίζες, που επιδιώκουν πολιτογράφηση — έχουν δεσμευτεί να “φωνάζουν” για τις εξαφανίσεις των συγγενών τους.

Γι’ αυτούς, ένας δημοσιογράφος είναι ένα ζωντανό μεγάφωνο, μια ευκαιρία να πιέσουν την Κίνα να απελευθερώσει τους αγαπημένους τους, είτε από την πολιτική “επανεκπαίδευση”, τον κατ’ οίκον περιορισμό, την καταναγκαστική εργασία είτε απλώς από την κατάσταση του να μην έχουν διαβατήριο, [2] που τώρα πλήττει τόσες πολλές μειονότητες στο Σιντσιάνγκ.

Γνωρίζουν ότι αυτή η προσέγγιση δεν εγγυάται τίποτα, και θα μπορούσε ακόμη και να εντείνει τα βάσανα των αγνοουμένων συγγενών τους. Αλλά γνωρίζουν επίσης ότι μια χούφτα οικογένειες που έχουν αγωνιστεί δημόσια για τους αγαπημένους τους έχουν βρει φως στο τέλος του τούνελ. Οι συγγενείς τους απελευθερώθηκαν και οι κινεζικές Αρχές τους επέτρεψαν να ενταχθούν στις οικογένειές τους στο Καζακστάν. Η μόνη στρατηγική που σίγουρα αποτυγχάνει είναι η σιωπή.

Τι συνέβη στον Nurbolat Shalayit;

Κατά την πιο πρόσφατη επίσκεψή μου στο γραφείο Ata Jurt, συνάντησα τη σύζυγο του Nurbolat Shalayit, ενός άνδρα που αγνοείται από το Σιντσιάνγκ για σχεδόν ένα χρόνο. Ήταν ανάμεσα στις γυναίκες, που ήλπιζαν να πραγματοποιηθεί μια συνέντευξη Τύπου υψηλού προφίλ εκείνη την ημέρα, που θα τους έδινε μια πλατφόρμα για να πουν τις δικές τους ιστορίες σε δημοσιογράφους πρόθυμους για μια συναρπαστική ιστορία.

Τόσο ο Nurbolat όσο και η σύζυγός του, Kulpash Kadyrbek, είναι εθνοτικοί Καζάκοι, που γεννήθηκαν στο Σιντσιάνγκ. Το ζευγάρι έζησε εκεί μέχρι το 2014, όταν η Kulpash μετακόμισε στο Καζακστάν με την μεγαλύτερη κόρη τους, Sayagul. Οι δυο τους εγκαταστάθηκαν στην Αλμάτι, τη μεγαλύτερη πόλη του Καζακστάν, όπου είχαν συγγενείς.

Ο Nurbolat Shalayit [3] παρέμεινε πίσω, μαζί με την μικρότερη κόρη του, Sandugash Nurbolat — η οποία δίνει και την μαρτυρία για την εξαφάνισή του στο παραπάνω βίντεο — κυρίως για να φροντίσει την ηλικιωμένη μητέρα του. Τον Δεκέμβριο του 2016, λίγους μήνες μετά το θάνατό της, μετακόμισαν στο Καζακστάν και άρχισαν να ζουν μαζί σαν οικογένεια.

Τον Φεβρουάριο του 2017, ο Nurbolat ταξίδεψε από το νέο του σπίτι στο Καζακστάν πίσω στο Σιντσιάνγκ για να ολοκληρώσει την πώληση του πρώην σπιτιού της οικογένειας.

Πέντε μήνες νωρίτερα, ο Chen Quanguo είχε γίνει ο ισχυρότερος αξιωματούχος του Κομμουνιστικού Κόμματος του Σιντσιάνγκ σε ένα ραντεβού, που θα γεννούσε μια αλυσίδα από τα λεγόμενα “στρατόπεδα επανεκπαίδευσης” στην περιοχή.

Βυθισμένοι στην απελπισία

Αυτή ήταν μια πολύ κακή στιγμή για κάποιον όπως ο Nurbolat Shalayit, να πληρώσει αυτό που πίστευε ότι θα ήταν μια σύντομη επίσκεψη στο Σιντσιάνγκ για να τακτοποιήσει τις εκκρεμότητές του.

Κατά τη διάρκεια του έτους αυτού, η πολιτική “επανεκπαίδευση” για τις μειονότητες έγινε πλήρες θεσμικό όργανο. Μέχρι το τέλος του 2017, οι εκθέσεις του Δυτικού Τύπου [4] άρχισαν να καταγράφουν την πλήρη κλίμακα της δυστυχίας στην περιοχή.

Τον Αύγουστο του 2018, μια ομάδα εμπειρογνωμόνων των Ηνωμένων Εθνών έκρινε ότι ένα εκατομμύριο άνθρωποι, κυρίως μουσουλμανικές μειονότητες — πρωτίστως Ουιγούροι αλλά και Καζάκοι, Κιργίζιοι και Χουέι — είχαν τοποθετηθεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Σιντσιάνγκ.

Είναι μεταξύ αυτών ο Nurbolat Shalayit; Η οικογένειά του δεν ξέρει.

Η τελευταία επαφή μαζί τους ήταν το Μάρτιο του 2018, όταν είπε στη σύζυγό του “να φροντίζει τα παιδιά”. Έκτοτε, δεν μπόρεσαν να επικοινωνήσουν μαζί του.

Ο συναισθηματικός και οικονομικός αντίκτυπος της απουσίας του ήταν καταστροφικός.

Ανίκανη να αντέξει την μόνιμη στέγαση στην Αλμάτι, η Kulpash Kadyrbek μένει με συγγενείς. Η Sayagul σπουδάζει σε αγγλόφωνο πανεπιστήμιο στην Πολωνία, αλλά αυτή η ευκαιρία εξατμίζεται μέρα με την ημέρα, μαζί με τα έσοδα από την πώληση της αγροικίας της οικογένειας στο Σιντσιάνγκ.

Η γνώση της Sayagul της αγγλικής γλώσσας είναι ο λόγος που γράφω αυτό το άρθρο. Οι περισσότεροι Καζάκοι που ζουν στο Καζακστάν μιλάνε ρωσικά, όπως και εγώ. Για πολλούς στην Αλμάτι, αυτή είναι η προτιμώμενη γλώσσα τους, κατάλοιπο από τη ρωσοποίηση υπό τη Σοβιετική Ένωση.

Αλλά οι Oralman (“αυτοί που έχουν επιστρέψει”) Καζάκοι από την Κίνα, που γεμίζουν το γραφείο της Ata Jurt, μιλούν ως πρώτη γλώσσα τα καζακικά, με τα κινέζικα και τα ουιγούρικα συχνά ως δευτερεύουσες γλώσσες. Όταν έρχονται αεροπορικώς από το BBC και το CNN, οι καλοί μεταφραστές μπορούν να ορίσουν την τιμή τους.

Την ίδια ημέρα, οι ομιλητές στη συνέντευξη Τύπου συμπεριέλαβαν μια γυναίκα, που απελευθερώθηκε από την Κίνα, αφού πέρασε πάνω από ενάμιση χρόνο σε επανεκπαίδευση και έναν πρώην αστυνομικό, που είχε εγκαταλείψει την Κίνα, προφανώς με σημαντική γνώση της κατάστασης επιτήρησης του Σιντσιάνγκ.

Και οι δύο αυτές περιπτώσεις ήταν αρκετά δραματικές για να ερεθίσουν το ενδιαφέρον των ξένων μέσων μαζικής ενημέρωσης, που αναζητούσαν νέους τρόπους για να καλύψουν την εμβάθυνση της κρίσης στο αποκλεισμένο Σιντσιάνγκ.

Η ιστορία του Nurbolat Shalayit [3], από την άλλη πλευρά, θα μπορούσε να επαναληφθεί πολλές φορές, με μικρές μόνο διαφορές σε κάθε περίπτωση.

Όπως φώναζαν άλλοι αιτούντες, έχουν ακούσει τις μαρτυρίες τους πριν από την έναρξη του κύριου γεγονότος, η Kulpash Kadyrbek έσπρωξε ένα τηλέφωνο προς το μέρος μου. Εκεί ήταν η κόρη της, η Sayagul, που μιλούσε μέσω βιντεοκλήσης σε μια γλώσσα που μπορούσα να κατανοήσω.

Αυτή λοιπόν, είναι η ιστορία της οικογένειάς τους. Υπάρχουν χιλιάδες άλλες ακριβώς όπως αυτή.

Η Βάση Δεδομένων για τα θύματα του Σιντσιάνγκ [5] είναι η μεγαλύτερη βάση δεδομένων για έρευνα στην αγγλική γλώσσα σχετικά με τα θύματα της συνεχιζόμενης καταστολής στην Αυτόνομη Περιοχή των Ουιγούρων του Σιντσιάνγκ (XUAR).