[1]Μία εικόνα που έγινε viral που κυκλοφόρησε στο Weibo πέντε χρόνια πριν. Μέσω Reddit.
Έχουν περάσει 30 χρόνια από την άνοδο και την πτώση του Δημοκρατικού Κινήματος του '89 (八九民运) στην Κίνα, που κορυφώθηκε με την περίφημη σφαγή της πλατείας Τιεν Αν Μεν στις 4 Ιουνίου 1989.
Εκείνη την ημέρα, ο Κινεζικός Στρατός πραγματοποίησε μια βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων, των οποίων ηγούνταν φοιτητές, που ζητούσαν δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Ο Κινεζικός Ερυθρός Σταυρός εκτιμά ότι σκοτώθηκαν 2.700 πολίτες, αλλά άλλες πηγές καταλήγουν σε πολύ υψηλότερο αριθμό. Ένα εμπιστευτικό κυβερνητικό έγγραφο των ΗΠΑ, το οποίο αποκαλύφθηκε το 2014, ανέφερε [2] ότι μια κινεζική εσωτερική αξιολόγηση υπολόγισε ότι σκοτώθηκαν τουλάχιστον 10.454 πολίτες.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας ποτέ δεν αναγνώρισε δημοσίως αυτά τα γεγονότα ούτε δικαιολόγησε τις ενέργειές του με ανεξάρτητη έρευνα. Δεν υπάρχουν αναφορές [3] στο Δημοκρατικό Κίνημα του '89 σε κανένα βιβλίο ιστορίας και οι περισσότεροι πανεπιστημιακοί φοιτητές στην Κίνα δεν έχουν ακούσει ποτέ [4] για τη σφαγή.
Αυτό το στιγμιότυπο οθόνης δείχνει μια συλλογή από εικόνες και λέξεις-κλειδιά της 4ης Ιουνίου που βρέθηκαν λογοκριμένες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Κίνα. Η εικόνα είναι μια διάσημη φωτογραφία που δείχνει μια προβολή σε επίπεδο δρόμου του Ανθρώπου του Τανκ, που σημειώνεται από τον κόκκινο κύκλο. Πηγή: Censored Histories: June 4 [5]
Από τις πρώτες μέρες του Διαδικτύου στην Κίνα, το κίνημα και η σφαγή υπήρξαν θέματα ταμπού για διαδικτυακή συζήτηση. Και κάθε χρόνο γύρω από την επέτειο της σφαγής, οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης [6] και οι ομάδες και τα μεμονωμένα άτομα που μιλούν με ειλικρίνεια [7] αντιμετωπίζουν αυξημένη πίεση για να σιωπήσουν τις αφηγήσεις σχετικά με το κίνημα.
Για να σηματοδοτήσουν την 30ή επέτειο της σφαγής της πλατείας Τιεν Αν Μεν, οι ομάδες μας στο Weiboscope [8] του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ και στο Citizen Lab [9] του Πανεπιστημίου του Τορόντο ανέπτυξαν μια συλλογή περιεχομένου [5] που έχει λογοκριθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Κίνα λόγω της σύνδεσής της με το Δημοκρατικό Κίνημα του '89. Με αυτό το έργο, λέμε ορισμένες από τις απαγορευμένες ιστορίες του μεγαλύτερου δημοκρατικού κινήματος από την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Έλεγχος της πληροφορίας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Κίνα
Η προσέγγιση της Κίνας στον έλεγχο της πληροφόρησης και του λόγου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βασίζεται σε ένα σύστημα “αυτοπειθαρχίας [10]”, στο οποίο οι εταιρείες είναι υπεύθυνες για την απομάκρυνση απαγορευμένου περιεχομένου από τις πλατφόρμες τους.
Οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως το WeChat (η πιο δημοφιλής εφαρμογή συνομιλίας στην Κίνα) και το Weibo (η Twitter πλατφόρμα της Κίνας) αναμένεται να επενδύσουν σε τεχνολογία και προσωπικό για να διεξάγουν λογοκρισία περιεχομένου σύμφωνα με κυβερνητικούς κανονισμούς που απαγορεύουν αόριστα καθορισμένα θέματα, που περιλαμβάνουν διαδικτυακές “φήμες”, πληροφορίες που βλάπτουν την “τιμή του έθνους”, “διαταράσσουν την οικονομική ή κοινωνική τάξη” ή αποσκοπούν στην “ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος”. Η μη συμμόρφωση με τους κανονισμούς μπορεί να οδηγήσει σε πρόστιμα ή ανάκληση των αδειών λειτουργίας.
Το Weiboscope και το Citizen Lab έχουν μελετήσει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί το σύστημα αυτοπειθαρχίας σε μικροϊστολόγια [11], εφαρμογές [12] συνομιλίας [13], πλατφόρμες ζωντανής ροής [14] και διαδικτυακά παιχνίδια [15] που έχουν αναπτυχθεί από μια σειρά εταιρειών. Σε αυτές τις πλατφόρμες, η 4η Ιουνίου είναι ένα από τα πιο συστηματικά λογοκριμένα θέματα.
4η Ιουνίου: Το πιο λογοκριμένο γεγονός στην Κίνα
Ενώ γνωρίζουν ότι οι δημοσιεύσεις τους θα λογοκριθούν άμεσα, οι Κινέζοι netizens εξακολουθούν να μνημονεύουν τη σφαγή της πλατείας Τιεν Αν Μεν το 1989 στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κάθε Ιούνιο.
Αυτοί οι χρήστες αναλαμβάνουν μια ποικιλία δημιουργικών και λεπτών προσεγγίσεων σε αυτό το τελετουργικό. Κωδικοποιημένες λέξεις, memes, κόμικς, παράγωγα έργα, η λογοτεχνία και οι φωτογραφίες χρησιμοποιούνται για να αναφερθούν στην 4η Ιουνίου. Πολλοί χρήστες δημοσιεύουν emoji με αναμμένα κεριά για να τιμήσουν την καταστολή. Γι’ αυτούς, η καταστολή της Τιεν Αν Μεν δεν είναι μόνο μια ιστορική ή τυχαία τραγωδία. Αντιπροσωπεύει έναν αιώνιο αγώνα για να πουν την ιστορία στο κοινό.
Αντλώντας από το σύνολο δεδομένων των δημοσιεύσεων στο Weibo που σχετίζονται με την 4η Ιουνίου, οι οποίες λογοκρίθηκαν μεταξύ 2012 και 2018, η ομάδα Weiboscope προσδιόρισε 1256 λογοκριμένες δημοσιεύσεις. Πολλές από αυτές αφαιρέθηκαν εντός 30 λεπτών από τη δημοσίευσή τους.
Για τα τελευταία δέκα χρόνια, το Citizen Lab μελετά τη λογοκρισία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Κίνα και συλλέγει λίστες λέξεων-κλειδιών [16] που προκαλούν λογοκρισία από μια σειρά εφαρμογών. Η 4η Ιουνίου είναι ένα λογοκριμένο θέμα για όλες τις εφαρμογές που μελετήσαμε. Μέχρι σήμερα, έχουμε συντάξει μια λίστα με 3.237 λέξεις-κλειδιά [17] που φαίνεται να σχετίζονται με την 4η Ιουνίου.
Μαζί τα Weiboscope και Citizen Lab επανεξέτασαν τις λέξεις-κλειδιά και τις εικόνες που σχετίζονται με την 4η Ιουνίου για να προσδιορίσουν τις αφηγήσεις και τα θέματα. Θα σας εξηγήσουμε τις μεθόδους μας παρακάτω.
Ειδησεογραφική φωτογραφία που τραβήχτηκε το 1989 στο Πεκίνο από τον Jeff Widener του ειδησεογραφικού πρακτορείου Associated Press. Δίκαιη χρήση.
Σύμφωνα με τα δεδομένα του Weiboscope, η φημισμένη φωτογραφία του Associated Press “Tank Man” [18], τραβηγμένη αρχικά από τον Jeff Widener, είναι η πιο συχνά αναφερόμενη φωτογραφία στις διαδικτυακές προσπάθειες εορτασμού. Στην έρευνά μας, βρήκαμε δεκάδες εικόνες που κάνουν διακριτικές ή παιχνιδιάρικες αναφορές στον “Tank Man”.
Μπορεί κανείς να βρει ανακατασκευασμένες εκδοχές της εικόνας που δείχνουν έναν μοναχικό άνδρα που αντιμετωπίζει μια σειρά κουτιών με τσιγάρα, κίτρινα πλαστικά παπάκια, βιβλία, λογότυπα, ποντίκια υπολογιστών ή ακόμη και μόνο έναν άδειο δρόμο στο Πεκίνο.
Μια λογοκριμένη δημοσίευση του Weibo δείχνει την εικόνα της φωτογραφίας του Tank Man με κίτρινα πλαστικά παπάκια να αντικαθιστούν τα τανκ. Πηγή: Weiboscope [8]
Η καταστολή της ελευθερίας του Διαδικτύου στις αρχές Ιουνίου έγινε μια εμβληματική πηγή πανικού για το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας. Το σύνολο των δεδομένων του Weiboscope έφερε στην επιφάνεια λογοκριμένες δημοσιεύσεις που συμπεριλάμβαναν φαινομενικά άκακες λέξεις-κλειδιά όπως “σήμερα (今天)”, “χθες (昨天)” και “αύριο (明天)”.
Τα αποτελέσματα αναζήτησης της λέξης “σήμερα (今天)” στις 4 Ιουνίου 2013 δεν ήταν δυνατό να παρουσιαστούν σύμφωνα με τους σχετικούς νόμους και πολιτικές. Μετά την μετάφραση: “Αποθήκευση ιστορικού”. Πηγή: Weiboscope
Οι λογοκριμένες λέξεις-κλειδιά από το σύνολο δεδομένων του Citizen Lab παρουσιάζουν μια σειρά θεμάτων, συμπεριλαμβανομένων των αναφορών σε ιστορικά ορόσημα στο Δημοκρατικό Κίνημα του '89 (食食 请愿, “απεργία πείνας” αναφορά σε απεργίες πείνας που έκαναν οι μαθητές κατά τη διάρκεια της διαμαρτυρίας για να προσελκύσουν την προσοχή των αρχών), πολιτικούς (八九 邓小平 “89 Τενγκ Σιαοπίνγκ”, ο ύψιστος ηγέτης της Κίνας κατά τη διάρκεια του κινήματος) και οι ηγέτες των φοιτητών (民运 领袖 王丹 “ηγέτης του Δημοκρατικού Κινήματος Ουάνγκ Ντάν”, ένας εξέχων ηγέτης του του Δημοκρατικού Κινήματος του '89).
Οι λέξεις-κλειδιά δείχνουν επίσης δημιουργικούς τρόπους για να αναφερθούμε στην 4η Ιουνίου όπως αριθμοί (“89VIIV”), ομώνυμα (陆 4, “Land 4″, ο χαρακτήρας “陆 Lù” ακούγεται παρόμοια με το έξι “六 Liù” στα κινέζικα), και κωδικοποιημένες αναφορές (儿童节 过后 三天, “τρεις μέρες μετά την Ημέρα των Παιδιών”, η Ημέρα των Παιδιών στην Κίνα γιορτάζεται την 1η Ιουνίου, τρεις ημέρες πριν από την 4η Ιουνίου).
Ένας χρήστης με λογαριασμό στο WeChat που είναι εγγεγραμμένος σε τηλεφωνικό αριθμό της ηπειρωτικής Κίνας προσπαθεί να στείλει μια φράση-κλειδί “六四 纪念馆” (Εις Μνήμην της 4ης Ιουνίου) σε ομαδική συζήτηση σε χρήστες με διεθνείς λογαριασμούς και έχει αποκλειστεί. Όταν οι λέξεις-κλειδιά διαχωρίστηκαν, το μήνυμα παραλήφθηκε. Πηγή: Citizen Lab [12]
Σε συμβολικές πράξεις διαμαρτυρίας, ένας σημαντικός αριθμός χρηστών Weibo έχει δημοσιεύσει στιγμιότυπα οθόνης των προειδοποιήσεων του συστήματος, δείχνοντας τις αποτυχημένες προσπάθειές τους να δημοσιεύσουν ή και να αναζητήσουν αυτές τις τρεις λέξεις-κλειδιά. Αυτά τα είδη δημοσιεύσεων χρησιμεύουν επίσης ως βαρόμετρο για το δημόσιο συναίσθημα προς το παρόν καθεστώς.
Οι λογοκριμένες λέξεις-κλειδιά σε όλες τις πλατφόρμες αναφέρουν επίσης μνημεία της εκδήλωσης, όπως ο ετήσιος εορτασμός που πραγματοποιήθηκε στο Victoria Park στο Χονγκ Κονγκ, ο οποίος χαρακτηρίζεται από αγρυπνία υπό το φως των κεριών (维 园 烛光, “Victoria Park Candle”).
Πώς συλλέξαμε αυτές τις λογοκριμένες λέξεις-κλειδιά και τις εικόνες;
Το Citi Lab και το Weiboscope χρησιμοποίησαν μια ποικιλία μεθόδων για να κατανοήσουν πώς οι κινεζικές πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης λογοκρίνουν περιεχόμενο. Οι πλατφόρμες στην Κίνα χρησιμοποιούν γενικά ένα μείγμα αυτοματοποιημένου φιλτραρίσματος, που εκτελείται από μηχανές, και χειροκίνητες αφαιρέσεις, που εκτελούνται από ανθρώπους.
Ορισμένες πλατφόρμες διενεργούν φιλτράρισμα στους δικούς τους διακομιστές, ενώ άλλοι έχουν κανόνες λογοκρισίας ενσωματωμένους στην εφαρμογή που εκτελείται στη συσκευή σας. Τα Sina Weibo [19] και WeChat [12] χρησιμοποιούν και τα δύο, την πρώτη προσέγγιση (γνωστή ως λογοκρισία “από την πλευρά του διακομιστή”), γεγονός που καθιστά πολύ δύσκολο να δούμε τι συμβαίνει στο εσωτερικό.
Όμως, με εταιρείες που φιλτράρουν περιεχόμενο μέσα σε μια εφαρμογή χρήστη (γνωστή ως λογοκρισία “από την πλευρά του πελάτη”), υπάρχουν τρόποι για τους ερευνητές να εξετάσουν τη διαδικασία, καθώς όλοι οι κανόνες για τη λογοκρισία βρίσκονται μέσα στην εφαρμογή που εκτελείται στη συσκευή σας. Συχνά, αυτές οι εφαρμογές έχουν ενσωματωμένες λίστες λέξεων-κλειδιών. Όταν πληκτρολογείτε ένα μήνυμα ή μια ανάρτηση, η εφαρμογή ελέγχει το μήνυμά σας. Αν έχετε χρησιμοποιήσει μία από τις λέξεις-κλειδιά, τότε το μήνυμα δεν αποστέλλεται. Με την αντίστροφη μηχανική, το Citizen Lab έχει συλλέξει πλήρεις λίστες λέξεων-κλειδιών για εφαρμογές συνομιλίας [20], πλατφόρμες ζωντανής ροής [14], και παιχνίδια σε κινητά [21].
Πάνω από αυτό το αυτόματο φιλτράρισμα, πολύ διαδικτυακό περιεχόμενο αφαιρείται μετά τη δημοσίευσή του. Από το 2011, το Weiboscope χρησιμοποίησε ένα πρόγραμμα υπολογιστή για την παρακολούθηση των λογαριασμών ενός τυχαίου δείγματος χρηστών, παράλληλα με περισσότερους από 50.000 σημαντικούς λογαριασμούς Weibo. Το πρόγραμμα αυτόματα ανακτά και κατεβάζει όλες τις νέες δημοσιεύσεις πολλές φορές κάθε μέρα. Αν το πρόγραμμα επανεξετάσει μια ανάρτηση και επιστραφεί ένα μήνυμα σφάλματος “άρνηση άδειας”, η ανάρτηση επισημαίνεται ως “λογοκριμένη”.
Από το πρώτο τρίμηνο του 2019, το Weiboscope είχε συγκεντρώσει πάνω από 810 εκατομμύρια δημοσιεύσεις στο Weibo, εκ των οποίων περισσότερες από 700.000 επιβεβαιώνονται ότι λογοκρίθηκαν μετά τη δημοσίευσή τους.
Στην περίοδο μέχρι την 30ή επέτειο της 4ης Ιουνίου, το Weiboscope και το Citizen Lab θα κυκλοφορήσουν τις Censored Histories: June 4 [5], μια σειρά από αναρτήσεις που περιέχουν εικόνες και λέξεις-κλειδιά που έχουν μπλοκαριστεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Κίνα.
Φωτογραφία μνημείου του πρώην γενικού γραμματέα του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος Hu Yaobang, που βοήθησε την Κίνα να απομακρυνθεί από τον ορθόδοξο μαρξισμό. Ο Hu ήταν καταλύτης για τις φοιτητικές διαμαρτυρίες στην πλατεία Τιενανμέν. Μετά την μετάφραση: “Από εκείνη την ημέρα, οι Κινέζοι δεν έχουν άλλα ιδανικά.” Πηγή: Weiboscope [8]
Η πρώτη δημοσίευση [5] σηματοδοτεί τον θάνατο του Hu Yaobang στις 15 Απριλίου 1989, πρώην γενικού γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, που βοήθησε την Κίνα να απομακρυνθεί από τον ορθόδοξο μαρξισμό. Ο θάνατός του ήταν καταλύτης για διαδηλώσεις που σηματοδότησαν την έναρξη των διαδηλώσεων της πλατείας Τιεν Αν Μεν του 1989.
Μείνετε συντονισμένοι για περισσότερες ιστορίες σχετικά με το Δημοκρατικό Κίνημα του '89 καθώς πλησιάζει η 4η Ιουνίου.
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ το Censored Histories: June 4 [5]
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ το αρχείο λογοκριμένων δημοσιεύσεων του Weiboscope σχετικά με την 4η Ιουνίου στην ιστοσελίδα [22] του έργου και στο Instagram [23].
ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ το αρχείο της μαύρης λίστας των λέξεων-κλειδιών του Citizen Lab που σχετίζονται με την 4η Ιουνίου στο GitHub [17].