Καθώς η Αλβανία διέρχεται μια πολύμηνη πολιτική κρίση, οι πολίτες αναρωτιούνται εάν το αδιέξοδο θα εμποδίσει την απόφαση της ΕΕ να ξεκινήσει συνομιλίες, που θα μπορούσαν τελικά να οδηγήσουν στην ένταξη της βαλκανικής χώρας στο μπλοκ.
Από τον Φεβρουάριο του 2019, 58 από τους 62 βουλευτές του αντιπολιτευόμενου Δημοκρατικού Κόμματος και του Κοινωνικού Κινήματος για Ένταξη έχουν παραιτηθεί μετά τις αποκαλύψεις του Voice of America και του Βαλκανικού Δικτύου Ερευνητικής Δημοσιογραφίας ότι κυβερνητικοί αξιωματούχοι φέρεται να συνεργάστηκαν με εγκληματικές συμμορίες σε ένα σχέδιο εξαγοράς ψήφων στις εκλογές του 2017.
Ως τις 9 Απριλίου, 20 νέοι βουλευτές της αντιπολίτευσης κατέλαβαν τις κενές θέσεις, σύμφωνα με την Κεντρική Εκλογική Επιτροπή, αψηφώντας το κάλεσμα της ηγεσίας για μποϊκοτάζ.
Χιλιάδες άνθρωποι από όλη τη χώρα ενώθηκαν με τους πρώην νομοθέτες σε μια σειρά διαδηλώσεων στους δρόμους των Τιράνων. Απαιτούν από τον πρωθυπουργό Έντι Ράμα να παραιτηθεί και ζητούν τη δημιουργία μιας μεταβατικής κυβέρνησης, που θα επιβλέπει τις νέες κοινοβουλευτικές εκλογές.
Ο Λουλζίμ Μπάσα, ηγέτης του Δημοκρατικού Κόμματος, του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, έγραψε στο Twitter στις 16 Μαρτίου:
Nuk ka stabilitet pa demokraci! Shqiptarët jane bashkuar për liri, demokraci dhe vlera europiane. Fund pandëshkueshmërisë së Ramës. Fund qeverisë së hajdutëve dhe kriminelëve! #ShqiperiaSiEuropa pic.twitter.com/g0yfdRrZnx
— Lulzim Basha (@lulzimbasha_al) March 16, 2019
Δεν υπάρχει σταθερότητα χωρίς δημοκρατία! Οι Αλβανοί είναι ενωμένοι για την ελευθερία, τη δημοκρατία και τις ευρωπαϊκές αξίες. Σταματήστε την ατιμωρησία του Ράμα. Σταματήστε την κυβέρνηση των κλεφτών και των εγκληματιών!
Ο Ράμα μέχρι στιγμής δεν έχει δείξει σημάδια ότι θα παραιτηθεί. Σε πρόσφατη δημόσια ομιλία του, είπε - χωρίς να απευθυνθεί απευθείας στις διαμαρτυρίες – ότι η κυβέρνησή του θα παραμείνει στην εξουσία μέχρι το 2021, οπότε και είναι προγραμματισμένες οι τακτικές κοινοβουλευτικές εκλογές.
Το κύμα διαμαρτυριών έχει πλήξει την Αλβανία, μέλος του ΝΑΤΟ, λίγους μήνες προτού το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ανακοινώσει εάν θα ξεκινήσει ή όχι ενταξιακές συνομιλίες.
Όπως ορισμένοι από τους γείτονές της στα Δυτικά Βαλκάνια, η Αλβανία είναι επίσημα υποψήφια για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ΕΕ απαιτεί από τα πιθανά κράτη μέλη να πληρούν ένα σύνολο προϋποθέσεων, προτού ξεκινήσουν τη διαδικασία προσχώρησης, όπως διασφάλιση της σταθερότητας των θεσμών, της ανεξαρτησίας των εξουσιών και μιας λειτουργικής οικονομίας της αγοράς.
Στην περίπτωση της Αλβανίας, βασική προϋπόθεση της ΕΕ είναι η εφαρμογή δικαστικής μεταρρύθμισης, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, έλεγχο των δικαστών.
Ορισμένοι αξιωματούχοι της ΕΕ επέπληξαν την απόφαση των βουλευτών της αντιπολίτευσης να παραιτηθούν. Ο Γερμανός ευρωβουλευτής Knut Fleckenstein, ο οποίος είναι επίσης εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Αλβανία, δημοσίευσε μια δήλωση με ημερομηνία 28 Φεβρουαρίου, στην οποία είπε:
Το μποϊκοτάρισμα της Βουλής δεν αποτελεί σε καμία περίπτωση διέξοδο από πολιτικά προβλήματα και αντίκειται στις δημοκρατικές αρχές. Το Κοινοβούλιο είναι το φόρουμ, όπου πρέπει να αντιμετωπίζονται οι πολιτικές διαφωνίες. Ζητώ πολιτική ευθύνη από όλους τους βουλευτές για να εκπληρώσουν τα καθήκοντά τους και να συνεχίσουν το κοινοβουλευτικό έργο προς το συμφέρον της χώρας και της προοπτικής ένταξής της στην ΕΕ, όχι έχοντας κατά νου τις επόμενες εκλογές.
Speaking with representatives of the European Parliament's Committee on Foreign Affairs on April 2, Johannes Hahn, the EU-Commissioner for European Neighborhood and Enlargement Negotiations, has given positive signs that the European Commission will recommend the beginning of talks with Albania.
Ωστόσο, δεν είναι ακόμη σαφές εάν η επίλυση του πολιτικού αγώνα θα είναι μία από τις προϋποθέσεις για την έναρξη των ενταξιακών συνομιλιών με την ΕΕ.
Μιλώντας με εκπροσώπους της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 2 Απριλίου, ο Johannes Hahn, ο Επίτροπος της ΕΕ για τις Διαπραγματεύσεις για την Ευρωπαϊκή Γειτονία και τη Διεύρυνση, έδωσε θετικά σημάδια ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα προτείνει την έναρξη συνομιλιών με την Αλβανία.
Είπε (11:47:20):
Αναμένω, με βάση όσα έχουμε παρατηρήσει, ότι θα κάνουμε μια σύσταση για τη Βόρεια Μακεδονία και επίσης για την Αλβανία ότι πρέπει να εισέλθουν στο προπαρασκευαστικό στάδιο για τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Και αυτό θα γίνει επίσημα.
Πρόσθεσε:
Εάν οι εταίροι μας πληρούν ικανοποιητικά τα κριτήρια [για την έναρξη των διαπραγματεύσεων], τότε είναι θέμα αξιοπιστίας μας. Πρέπει επίσης να ανταποκριθούμε στη δική μας πλευρά της συμφωνίας. Όταν οι εταίροι μας πληρούν τα κριτήρια για την έναρξη των ενταξιακών συζητήσεων, τότε πρέπει να αντιδράσουμε θετικά.
Από τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, μόνο η Σερβία και το Μαυροβούνιο έχουν ξεκινήσει επίσημα ενταξιακές συνομιλίες με την ΕΕ, το 2014 και το 2012 αντίστοιχα. Για τη Σερβία, η βελτίωση των σχέσεων με το Κοσσυφοπέδιο, του οποίου την ανεξαρτησία δεν αναγνωρίζει το Βελιγράδι, βρίσκεται στο τραπέζι.
Εν τω μεταξύ, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία βρίσκονται σε τροχιά έναρξης συνομιλιών.
Η πΓΔΜ έκανε σημαντικά βήματα πρόσφατα, αφού άλλαξε το όνομά της σε Βόρεια Μακεδονία, επιλύοντας μια διαφωνία 27 ετών με τη γείτονά της, μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, την Ελλάδα.
Συνεχίζονται οι διαδηλώσεις
Η πιο πρόσφατη συγκέντρωση της αντιπολίτευσης, που πραγματοποιήθηκε μπροστά από το Κοινοβούλιο στις 3 Απριλίου, δεν προκάλεσε καμία ενόχληση στις κοινοβουλευτικές δραστηριότητες.
Ωστόσο, η αντιπολίτευση είχε πει ότι δεν θα υποχωρήσει, μέχρι να παραιτηθεί ο Ράμα. Δεν είναι επίσης σαφές, εάν το Δημοκρατικό Κόμμα θα συμμετάσχει στις δημοτικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τις 30 Ιουνίου.
Ο Αναπληρωτής Βοηθός Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάθιου Πάλμερ, βρέθηκε στα Τίρανα στις 8-9 Απριλίου, όπου συνάντησε τον Πρωθυπουργό Ράμα, τους ηγέτες της αντιπολίτευσης, Λουλζίμ Μπάσα και Μόνικα Κριεμάντι, και τον πρόεδρο της χώρας, Ιλίρ Μέτα. Είπε κατά τη διάρκεια συνάντησης με δημοσιογράφους ότι δεν ήταν εκεί για να διαπραγματευτεί μια επίλυση της πολιτικής κρίσης, αλλά προέτρεψε την αλβανική αντιπολίτευση να παραστεί στις τοπικές εκλογές, σύμφωνα με απομαγνητοφώνηση, που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αλβανία.
Οι διαδηλώσεις είχαν υποστηρικτές από όλη τη χώρα, που ήρθαν στην πρωτεύουσα, ενώ ορισμένοι πολίτες αναφέρουν διαταραχές στην καθημερινότητά τους με συχνούς αποκλεισμούς δρόμων και κατά καιρούς εκτόξευση δακρυγόνων από την αστυνομία. Μερικοί πολίτες δεν υποστηρίζουν ούτε τις διαδηλώσεις ούτε τον πρωθυπουργό και λένε ότι δεν διαφέρουν μεταξύ τους.
Η επόμενη συγκέντρωση έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στις 13 Απριλίου μπροστά από το γραφείο του Πρωθυπουργού.