[1]Φωτογραφία: Δημόσια χρήση, PXhere. https://pxhere.com/en/photo/780571
Της Cassia Moraes
Φανταστείτε έναν κόσμο, όπου πολιτικές φατρίες μάχονται για την εξουσία, ενώ αγνοούν μια άνευ προηγουμένου απειλή, η οποία και θα μπορούσε να αποδεκατίσει τις κοινωνίες τους χωρίς καμιά αντίληψη για σύνορα φτιαγμένα από τους ανθρώπους.
Αυτή η οπτική θα μπορούσε να περιγράψει την όγδοη και τελευταία σεζόν του Game of Thrones, που έκανε πρεμιέρα στις 14 Απριλίου, στην οποία θα σφραγιστεί η μοίρα του Γουέστερος, καθώς ο Στρατός των Νεκρών εν τέλει βαδίζει πέρα από το Τείχος. Θα μπορούσε επίσης να περιγράψει και την παρούσα κατάσταση της παγκόσμιας πολιτικής, όπου προσωπικότητες όπως ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Ζαΐρ Μπολσονάρου κηρύσσουν πόλεμο ενάντια στην πολυμερή συνεργασία, τη στιγμή που τη χρειαζόμαστε περισσότερο από ποτέ. Πολιτικοί περισπασμοί όπως τείχη δισεκατομμυρίων και επευφημίες παλαιών δικτατοριών διατηρούν την ατζέντα τους, ενώ οι πραγματικές (και πιθανόν μη αναστρέψιμες) απειλές από την κλιματική αλλαγή βρίσκονται ήδη ενώπιόν μας.
Στη σειρά του HBO, οι Μεγάλοι Οίκοι αποτυγχάνουν να αντιμετωπίσουν το χειρότερο κίνδυνο που έχει δει ποτέ το Γουέστερος. Στην πραγματική ζωή, το σενάριο δεν είναι και πολύ διαφορετικό. Όσοι ιστορικά έχουν υπάρξει οι κύριοι υπεύθυνοι για την κλιματική αλλαγή, δεν αναλαμβάνουν δράση για να αντισταθμίσουν τις δραστηριότητές τους, ενώ ανερχόμενες χώρες όπως η Κίνα, η χώρα με τις μεγαλύτερες τωρινές εκπομπές αερίων υπεύθυνων για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, χρησιμοποιούν την ελάχιστη ανταπόκριση από τις αναπτυγμένες χώρες για να αναβάλλουν και τη δική τους ανταπόκριση. Αν και η αρχή των κοινών, αλλά διαφοροποιημένων ευθυνών ενισχύει τη θέση των αναδυόμενων χωρών, θα χάσουν και αυτές, αν αποτύχουμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή ως παγκόσμια κοινότητα. Ίσως η μεταφορά των Λευκών Οδοιπόρων μας διευκολύνει να κατανοήσουμε γιατί η στρατηγική του διλήμματος του φυλακισμένου [2] για τη μεγιστοποίηση των ατομικών ωφελειών αποτελεί ψευδαίσθηση. Αν το Γουέστερος χάσει τον πόλεμο ενάντια στους Λευκούς Οδοιπόρους, δε θα υπάρχει θρόνος ούτε για την Σέρσεϊ ούτε για κανέναν άλλον.
Γιατί λοιπόν είναι τόσο δύσκολο για τους περισσότερους κατοίκους του Γουέστερος να ανταποκριθούν στην επικείμενη καταστροφή, που έρχεται βόρεια από το Τείχος; Κάποιος μπορεί να πει ότι είναι δύσκολο να κατανοήσεις κάτι που δεν έχεις δει ποτέ και αντιβαίνει στις γνώσεις των προγόνων σου. Ίσως αυτός ήταν κι ο λόγος που ο Τζον Σνόου ριψοκινδύνεψε τη ζωή του και το μέλλον του Γουέστερος με το να αιχμαλωτίσει έναν “ζωντανό” Λευκό Οδοιπόρο (αν υπάρχει τέτοιο πράγμα). Ως Δον Κιχώτης της σειράς, ο Σνόου πιστεύει ότι μπορεί να κερδίσει την πολιτική απραξία πετώντας κυριολεκτικά το πρόβλημα στα μούτρα των ατόμων που λαμβάνουν αποφάσεις. Στο κάτω-κάτω, ποιος θα μπορούσε να αρνηθεί την ύπαρξη ενός πλάσματος, αν τον δάγκωνε;
Είναι ενδιαφέρον να μελετήσουμε πώς θα συμπεριφερόταν ο κόσμος, αν δεν υπήρχαν πλέον αμφιβολίες για την ύπαρξη ή τον κίνδυνο των Λευκών Οδοιπόρων. Υπάρχουν τρεις βασικές αντιδράσεις και όλες φέρουν αναλογίες στην τρέχουσα κρίση της κλιματικής αλλαγής:
1. Η προσέγγιση της επίλυσης του προβλήματος
Ίσως παλιότερα να μην πίστευες στους λευκούς οδοιπόρους (ή την κλιματική αλλαγή) ή να υποτιμούσες τον κίνδυνο που αποτελούσαν. Τα πρόσφατα γεγονότα όμως σε ανάγκασαν να επανεξετάσεις τη θέση σου και όλα όσα θεωρούσες σημαντικά μέχρι τώρα. Αυτό συνέβη στην Νταινέρυς Ταργκάρυεν, η οποία έκανε ένα διάλειμμα από την εκστρατεία της για το θρόνο για να αντιμετωπίσει ένα πιο πιεστικό και μην αναστρέψιμο ζήτημα. Ο Τζέιμι Λάνιστερ σπάει επίσης την ακλόνητη αφοσίωσή του στην αδερφή του, Σέρσεϊ, και ενώνεται με τον παλιό του αντίπαλο για να πολεμήσει για την επιβίωση όλων. Ο Τζον Σνόου πάει ένα βήμα παραπέρα και μαθαίνει στον εχθρό πώς να σκοτώνει ένα λευκό οδοιπόρο, αποκαλύπτοντας ένα στρατιωτικό μυστικό για το κοινό καλό. Στην πραγματική ζωή, ενέργειες όπως του Elon Musk, που απελευθέρωσε όλες τις πατέντες της εταιρείας Tesla, [3] μας υπενθυμίζουν ότι δεν υπάρχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που θα μπορούσε να επιβιώσει σε έναν κατεστραμμένο κόσμο.
2. Η επιλογή απόσυρσης
Όπως οι προαναφερθέντες χαρακτήρες, ο Γιούρον Γκρεϊτζόι και οι προτεραιότητες και η οπτική του για τον κόσμο κλονίστηκαν από την παρατήρηση ενός λευκού οδοιπόρου. Ωστόσο, και πάλι επέλεξε να μη συμμετέχει στο συνασπισμό με ηγέτιδα την Νταινέρυς. Αφότου ο Τζον Σνόου επιβεβαίωσε ότι οι λευκοί οδοιπόροι δεν μπορούν να κολυμπήσουν, ο Γιούρον αποφασίζει να εγκαταλείψει την Σέρσεϊ και όλους τους άλλους και να επιστρέψει στο νησί του, όπου πιστεύει ότι θα είναι ασφαλής από το Στρατό των Νεκρών. Συμβουλεύει μάλιστα και την Σέρσεϊ να κάνει το ίδιο, λέγοντας ότι κι οι δυο μαζί θα μπορούσαν να κυβερνήσουν την πλάση, όταν τελειώσει αυτή η κρίση.
Θα έχει μείνει όμως μέχρι τότε τίποτα για να κυβερνήσουν;
Για να επιστρέψουμε στην αναλογία με την κλιματική αλλαγή και την πολυμερή συνεργασία, χώρες όπως οι ΗΠΑ και η Βραζιλία μπορεί να έχουν λιγότερα να διακινδυνεύσουν από ό,τι το Τουβαλού και άλλα νησιά του Ειρηνικού. Είναι ψευδαίσθηση όμως να πιστεύουν ότι είναι άτρωτες στον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής. Κανείς δεν είναι άτρωτος.
3. Το κρύο ποτέ δεν με ενοχλούσε ούτως ή άλλως
Η Σέρσεϊ πιστεύει ότι μπορεί να διατηρήσει ή ακόμα και να αυξήσει την εξουσία της, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος θα παγώνει μέχρι θανάτου. Όχι μόνο αρνείται να συνεργαστεί με την αντίσταση, αλλά σχεδιάζει και να τους επιτεθεί και να μεγιστοποιήσει τα βραχυπρόθεσμα κέρδη της. Χώρες όπως η Ρωσία και η Σαουδική Αραβία επίσης εμποδίζουν τη διεθνή συνεργασία [4] για χάρη των βιομηχανιών ορυκτών καυσίμων τους. Ενόσω όμως οι βιομηχανίες αυτές παρέχουν βραχυπρόθεσμα κέρδη από το ΑΕΠ τους, τα ορυκτά καύσιμα δε θα προστατέψουν τους πληθυσμούς των χωρών αυτών από τις αυξανόμενες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Άλλη μια ομοιότητα μεταξύ των λευκών οδοιπόρων και της κλιματικής αλλαγής είναι η μη προγνωσιμότητα των επιθέσεών τους. Κι οι δυο απειλές είναι κατά κάποιον τρόπο ξένες στους ανθρώπους και δεν υπάρχει πολύς χρόνος για να προετοιμαστούν εναντίον τους. Έπειτα από σχεδόν 25 χρόνια συζητήσεων για το τι πρέπει να γίνει σε ετήσιες διασκέψεις του ΟΗΕ, οι παγκόσμιοι ηγέτες δέχονται πιέσεις πλέον από μαθητές σχολείων [5] να σταματήσουν να συζητούν και να αρχίσουν να πράττουν. Η Βραζιλία μάλιστα παρέδωσε την προεδρία της επόμενης διεθνούς διάσκεψης, που θα γινόταν φέτος στη χώρα, κλείνοντας έτσι την πόρτα σε νέες επενδύσεις και ευκαιρίες συνεργασίας.
Το Game of Thrones θέτει παράδειγμα του τι θα συμβεί, εάν δεν ακούσουμε τις φωνές των παιδιών. Όταν η Νταινέρυς χάνει έναν από τους δράκους της από τον Βασιλιά της Νύχτας, ο αντίκτυπος του στρατού των νεκρών αμέσως γίνεται πιο έντονος. Αυτό το μοναδικό γεγονός αλλάζει σε μια στιγμή ολόκληρο το σενάριο, πιθανότατα καταδικάζοντας τους πάντες σε θάνατο.
Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, παρομοίως, μπορεί να ενταθούν αρκετά απότομα. Ένα μελλοντικό επίπεδο θέρμανσης μπορεί να ωθήσει το παγκόσμιο κλίμα σε ακραίο σημείο, προκαλώντας απροσδόκητες και μη αναστρέψιμες αλλαγές στα φυσικά συστήματα. Είναι αβέβαιο τι είναι αυτό το επίπεδο για διαφορετικές διαδικασίες, αλλά αυξάνει δραματικά για θερμοκρασίες πάνω από 1-3 βαθμούς Κελσίου. Οι διαδικασίες αυτές θα μπορούσαν να ενταθούν με το πέρασμα του καιρού. Δεδομένου ότι οι περισσότερες πλευρές της κλιματικής αλλαγής θα κρατήσουν για αιώνες και οι υψηλότερες αυξήσεις στη θερμοκρασία μπορεί να οδηγήσουν σε θετικές συνέπειες που μοχλεύουν ακόμα περισσότερο την παγκόσμια θέρμανση, οι πολιτικές αντιμετώπισης θα πρέπει να εφαρμόσουν την αρχή της πρόληψης για την αποφυγή καταστροφικών και μη αναστρέψιμων αλλαγών στο κλιματικό σύστημα της Γης.