Δύο ψηφοφόροι μπροστά από ένα εκλογικό τμήμα στη Βόρεια Μακεδονία. Φωτογραφία από το πρακτορείο ειδήσεων Meta.mk / Borche Popovski, CC BY.

Αυτή η ιστορία εμφανίστηκε αρχικά στο πρακτορείο ειδήσεων Meta.mk, εγχείρημα του Ιδρύματος Metamorphosis. Παρακάτω δημοσιεύεται μια τροποποιημένη έκδοση ως μέρος συμφωνίας ανταλλαγής περιεχομένου.

Η Βόρεια Μακεδονία θα ψηφίσει για το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών την Κυριακή 5 Μαΐου, εν μέσω αβεβαιότητας σχετικά με την προσέλευση και το αποτέλεσμα.

Πρόκειται για τις πρώτες προεδρικές εκλογές, από τότε που η δεξιά πτέρυγα VMRO-DPNME έχασε την πλειοψηφία του κοινοβουλίου το 2016 μετά την διακυβέρνηση για 12 χρόνια, και θα είναι η πρώτη μεγάλη δοκιμασία πολιτικής υποστήριξης στον κυβερνητικό συνασπισμό με επικεφαλής το φιλοδυτικό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDSM).

Ο υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών, Στέβο Πενταρόφσκι, μόλις και με τα βίας κέρδισε τον πρώτο γύρο με 42,81% των συνολικών ψήφων: η κύρια αντίπαλός του, Gordana Siljanovska Davkova της VMRO-DPMNE, τερμάτισε με 42,25%, με διαφορά μόλις 4.486 ψήφων.

Αυτό είναι το στενότερο περιθώριο μεταξύ δύο υποψηφίων, που πήγαν στον δεύτερο γύρο των τελευταίων πέντε προεδρικών εκλογών στη Βόρεια Μακεδονία.

Μια άλλη πηγή ανησυχίας είναι εάν ο δεύτερος γύρος θα επιτύχει την ελάχιστη πλειοψηφία για να είναι έγκυρα τα αποτελέσματα. Ο νόμος της Βόρειας Μακεδονίας υπαγορεύει ότι απαιτείται να ψηφίσει τουλάχιστον το 40% του 1,8 εκατομμυρίου εκλογικού σώματος για να συμβεί αυτό. Ο πρώτος γύρος, που πραγματοποιήθηκε στις 21 Απριλίου, είχε ποσοστό συμμετοχής 41,67%, λίγο πιο πάνω από αυτό το όριο.

Αλβανικές ψήφοι

Ο τρίτος υποψήφιος, ο Μπλερίμ Ρίκα, ο οποίος είναι Αλβανός, ολοκλήρωσε τον πρώτο γύρο με 10,6% των ψήφων. Η αλβανική κοινότητα αποτελείται από το ένα τέταρτο περίπου του πληθυσμού της Βόρειας Μακεδονίας και είναι ευρέως κατανοητό ότι οι περισσότερες ψήφοι του Ρίκα προήλθαν από πολίτες της εθνικότητάς του.

Διαφημιστική πινακίδα του Αλβανού προεδρικού υποψηφίου Μπλερίμ Ρίκα στο κέντρο των Σκοπίων της Βόρειας Μακεδονίας. Φωτογραφία από το Global Voices, CC-BY.

Τα τελικά αποτελέσματα πιθανότατα θα αποφασιστούν από τους ψηφοφόρους του Ρίκα. Πολλοί αναλυτές συμφωνούν ότι αυτές οι ψήφοι πιθανότατα θα φτάσουν στον Πενταρόφσκι, καθώς η πλατφόρμα της VMRO-DPMNE βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στην προώθηση του εθνικισμού της Βόρειας Μακεδονίας..

Ο τοπικός δημοσιογράφος Furkan Saliu τουΐτάρει τόσο στα αλβανικά όσο και στα μακεδονικά για το γεγονός ότι ο καταδικασμένος εγκληματίας πολέμου Johan Tarchulovski, βουλευτής του VMRO-DPMNE, ήταν μέρος της εκστρατείας της Siljanovska.

Nuk shkon me të përkrah edhe shqiptarët edhe kriminel i dënuar për krime lufte ndaj shqiptarëve
Некако не иде да те подржи криминалец осуден за воени злосторства против Албанците, и да бараш гласови од Албанците pic.twitter.com/TpXdCFS6iZ

— FurKlan (@FurkanSaliu) April 28, 2019

Κατά κάποιο τρόπο δεν φαίνεται σωστό να υποστηρίζεσαι από έναν εγκληματία, που έχει καταδικαστεί για εγκλήματα πολέμου εναντίον Αλβανών και να ζητάς από τους Αλβανούς να σε ψηφίσουν.

Μήνυμα προς την κυβέρνηση

Προσθέτοντας τις ψήφους της Siljanovska και του Ρίκα, καθώς και τις άκυρες ψήφους, συνολικά 432.000 άτομα δεν ψήφισαν για την τρέχουσα κυβέρνηση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.

Ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ δήλωσε ότι το κόμμα έχει κατανοήσει το μήνυμα του λαού. Ο Ζάεφ δήλωσε ότι τα αποτελέσματα των εκλογών σημαίνει ότι οι άνθρωποι είναι δυσαρεστημένοι από την κακή απόδοση των κατώτερων κλιμάκων της κυβέρνησής του και ανακοίνωσε την “εκκαθάριση” διεφθαρμένων ή ανίκανων αξιωματούχων.

Ο Στέβο Πενταρόφσκι και η Gordana Siljanovska Davkova θα αγωνιστούν για το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών στη Βόρεια Μακεδονία, στις 5 Μαΐου. Φωτογραφία από το πρακτορείο ειδήσεων Meta.mk, CC BY.

Σε μια επίδειξη υποστήριξης, ο ηθοποιός Dragan Spasov, γνωστός ως Dac, έδωσε στον Ζάεφ μια σκούπα ως δώρο κατά τη διάρκεια δημόσιας προεκλογικής συγκέντρωσης. Τον Ιανουάριο του 2018, ο Dac παραιτήθηκε από ενεργός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, αφότου προκάλεσε τροχαίο ατύχημα, στο οποίο χτυπήθηκε μια νεαρή γυναίκα, αλλά δεν τραυματίστηκε σοβαρά. Από τότε είπε ότι το δικό του παράδειγμα πολιτικής ευθύνης πρέπει να ακολουθείται από όλους τους αξιωματούχους.

Η αντίληψη της κυβέρνησης είναι ότι υπήρξε κάποια απογοήτευση με τα πρόσφατα σκάνδαλα νεποτισμού, όταν μέλη του κοινοβουλίου και υπουργοί διόρισαν συγγενείς τους σε θέσεις σε κρατικές εταιρείες. Στις 25 Απριλίου, ο Ζάεφ διέταξε αυτούς τους συγγενείς να παραιτηθούν από τις θέσεις τους.

Από την άλλη πλευρά, αξιωματούχοι του αντιπολιτευόμενου VMRO-DPMNE έχουν μια επιπλέον ερμηνεία. Οι αξιωματούχοι του ανέφεραν ότι τα αποτελέσματα των εκλογών εκφράζουν επίσης τη δυσαρέσκεια του κοινού με τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία άλλαξε το όνομα της χώρας σε Βόρεια Μακεδονία και έληξε μια 27ετή διαμάχη με την Ελλάδα, και ότι το VMRO-DPMNE αντιτίθεται έντονα.

Η συμφωνία οδήγησε τους υπογράφοντες, τον πρωθυπουργό της Βόρειας Μακεδονίας Ζάεφ και τον Έλληνα ομόλογό του Αλέξη Τσίπρα, να προταθούν για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης. Η Siljanovska έχει δηλώσει συχνά ότι, αν κερδίσει, η κυβέρνησή της δεν θα χρησιμοποιήσει ποτέ το όνομα Βόρεια Μακεδονία.

Με τη σειρά του, ο Πενταρόβσκι είπε ότι οι ψήφοι στο VMRO-DPMNE είναι ψήφοι για την επαναφορά του καθεστώτος του πρώην πρωθυπουργού Νίκολα Γκρούεφσκι, ο οποίος καταδικάστηκε σε φυλάκιση δύο ετών για κατηγορίες διαφθοράς το 2018 και τώρα είναι φυγάς στην Ουγγαρία.

Ωστόσο, πρώτα απ’ όλα πρέπει να επιτευχθεί η ελάχιστη προσέλευση του 40%. Εάν αυτό δεν συμβεί, η εκλογική διαδικασία θα πρέπει να ξαναρχίσει από την αρχή και θα μπορούσε να ακολουθήσει μια νέα πολιτική κρίση.