[1]Κινέζες φοιτήτριες επιδεικνύουν πανό κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης στην πορεία των γυναικών στις 20 Ιανουαρίου στην Ουάσινγκτον. Εικόνα μέσω του Voice of America, με άδεια για επαναχρησιμοποίηση.
Αυτή η ανάρτηση γράφτηκε από την ομάδα του WeChatscope, μια ερευνητική πρωτοβουλία υπό την ηγεσία του Δρ. King-wa Fu, στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ.
Με περισσότερους από 1,0825 δισεκατομμύρια μεμονωμένους χρήστες [2], μαζί με περισσότερους από 20 εκατομμύρια [3] δηλωμένους δημόσιους λογαριασμούς, το WeChat διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό εγχώριων χρηστών και την πιο εκτεταμένη κάλυψη οποιασδήποτε υπηρεσίας μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην Κίνα. Ως εκ τούτου, έχει καταστεί βασικό στοιχείο του αυστηρού καθεστώτος λογοκρισίας της Κίνας.
Το 2017, η ομάδα μας [4] στο Πανεπιστήμιο του Χονγκ Κονγκ δημιούργησε ένα τεχνικό σύστημα “έρευνας” του διαδικτύου για τη μελέτη της λογοκρισίας στις δημόσιες σελίδες του WeChat. Μέσα στο 2018, παρακολουθήσαμε περισσότερους από 4.000 δημόσιους λογαριασμούς που κάλυπταν καθημερινές ειδήσεις και διατηρούσαμε τις λογοκριμένες δημοσιεύσεις σε μια δημόσια βάση δεδομένων, το WeChatscope [4]. Αυτό το άρθρο είναι το τέταρτο μιας σειράς συνεργασίας [5] με το Global Voices.
Σε όλο τον κόσμο, το #MeToo ήταν ένα από τα δημοφιλέστερα hashtag στο Twitter το 2018. Η παγκόσμια εκστρατεία πήρε διαφορετικές διαστάσεις σε δεκάδες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας. Το σύστημα των δεδομένων μας υποδεικνύει ότι οι διαδικτυακοί ισχυρισμοί περί σεξουαλικής κακοποίησης αποτελούν ένα από τα πιο βαριά λογοκριμένα θέματα στο WeChat το 2018.
Η εκστρατεία ξεκίνησε για πρώτη φορά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Κίνα τον Οκτώβριο του 2017, κυρίως με τη μορφή αναφορών σχετικά με αποκαλύψεις μεταξύ ηθοποιών και κινηματογραφικών παραγωγών στο Χόλιγουντ. Αλλά παρομοίως με ό,τι συνέβη σε άλλες χώρες, αφότου οι ιστορίες αυτές έκαναν τον διαδικτυακό τους κύκλο για λίγες εβδομάδες, οι ντόπιοι άρχισαν να μιλούν για τις δικές τους εμπειρίες.
Τον Νοέμβριο του 2017, η δημοσιογράφος Sophia Huang άρχισε να διερευνά [6] τους ισχυρισμούς για σεξουαλική παρενόχληση, που εμφανίστηκαν στα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Χρησιμοποίησε το hashtag #MeToo και ξεκίνησε μια πλατφόρμα κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης στο WeChat για να διεξαγάγει μια έρευνα και να συλλέξει περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης.
Η πρώτη αποκάλυψη από άτομο υψηλού προφίλ #MeToo στην Κίνα που έγινε διεθνής είδηση αναφέρθηκε στο Weibo την Πρωτοχρονιά του 2018 από την Luo Xixi, πρώην φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο Αεροναυτικής και Αστροναυτικής του Πεκίνου.
Η Luo, η οποία είχε μετακομίσει στις Ηνωμένες Πολιτείες, αποκάλυψε πώς παρενοχλήθηκε σεξουαλικά από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Chen Xiaowu πριν από 12 χρόνια. Η ιστορία της, η οποία περιελάμβανε το hashtag ‘#Wo Ye Shi’ (#我也是, “#MeToo”), έγινε viral μέσα σε δύο ημέρες. Μετά από σχεδόν δύο εβδομάδες έρευνας, ο Chen απολύθηκε [7] από το σχολείο. Το Υπουργείο Παιδείας απομάκρυνε επίσης τον Chen από τον ακαδημαϊκό τίτλο του ως Ακαδημαϊκό του ποταμού Γιανγκτσέ.
Το περιστατικό προκάλεσε σειρά καμπανιών και εκστρατειών συλλογών υπογραφών [8] σε πολλά πανεπιστήμια, ζητώντας από τους διαχειριστές των σχολείων να θεσπίζουν επίσημες πολιτικές κατά της σεξουαλικής κακομεταχείρισης. Οι φεμινιστές ακτιβιστές άρχισαν επίσης να χρησιμοποιούν το #MeToo και το #Wo Ye Shi ως hashtags καμπάνιας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μέσα σε δύο εβδομάδες, αυτές οι ετικέτες έγιναν δημοφιλή θέματα στο Weibo, αλλά απενεργοποιήθηκαν [9] από την αυτόματη δημιουργία μιας σελίδας θεμάτων τον Φεβρουάριο. Ένας νέος όρος, “rice bunny”, που ακούγεται παρόμοιο με το “me too” όταν προφέρεται στα κινέζικα, χρησιμοποιήθηκε ως hashtag αντικατάστασης για να ξεφύγει από τους λογοκριτές.
Όταν οι Κινέζες φεμινίστριες προσπάθησαν να προωθήσουν την εκστρατεία για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου 2018, μπλοκαρίστηκαν από Κινέζους λογοκριτές [10]. Το φεμινιστικό hashtag της εκστρατείας “#38antiharassment” μπλοκαρίστηκε. Τα hashtag #Metoo ή #Wo Ye Shi επιτρέπεται να χρησιμοποιηθεί, αλλά μόνο για να συζητιούνται εκστρατείες σεξουαλικής παρενόχλησης σε άλλες χώρες, όπως η Νότια Κορέα.
Η εκστρατεία #MeToo της Πανεπιστημιούπολης χαρακτηρίστηκε “πολιτικό κίνημα”
Ένα μήνα μετά, στις αρχές Απριλίου, η κινεζική εκστρατεία του #MeToo επανεμφανίστηκε, όταν η Li Youyou, μία απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Πεκίνου, δημοσίευσε μια ανάρτηση, που κατηγόρησε τον καθηγητή λογοτεχνίας του Πανεπιστημίου του Ναντσίνγκ, τον Shen Yang για σεξουαλική παρενόχληση εναντίον της Gao Yan, συμπατριώτισσάς της Li, η οποία αυτοκτόνησε το 1998.
Ο Shen Yang αρνήθηκε την κατηγορία, αλλά η σχολή αποφάσισε [11] να τερματίσει τη σύμβαση του 60χρονου καθηγητή για “παραβίαση της ηθικής της διδασκαλίας”. Συμπτωματικά, ο Shen είναι επίσης Ακαδημαϊκός του ποταμού Γιανγκτσέ.
Λίγο αργότερα, οκτώ πανεπιστημιακές φοιτήτριες από το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου έγραψαν μια ανοικτή επιστολή προς τις σχολικές Αρχές ζητώντας τους να ανακοινώσουν πληροφορίες σχετικά με την έρευνά τους για το θάνατο της Gao Yan.
Αυτή η σχετικά μικρή συλλογική δράση προκάλεσε ισχυρή αντίδραση από τις πανεπιστημιακές αρχές που προσπάθησαν να απειλήσουν τις φοιτήτριες με περαιτέρω ενέργειες. Όμως, αυτό απέτυχε όταν μία από τις φοιτήτριες, η Γιούε Σιν, έγραψε μια άλλη ανοιχτή επιστολή, εκθέτοντας [12] το πώς το σχολείο παρενόχλησε και εκφόβισε τις φοιτήτριες. Αν και η επιστολή της Γιούε λογοκρίθηκε γρήγορα, οι συμφοιτητές της έλαβαν στιγμιότυπα της επιστολής της και τα κυκλοφόρησαν στο διαδίκτυο. Σύντομα, εμφανίστηκαν αφίσες στην πανεπιστημιούπολη που εξέφραζαν την υποστήριξη για τους φοιτητές ακτιβιστές του #MeToo.
Σύμφωνα με την China Digital Times, ένα μήνυμα που κυκλοφόρησε [12] σε διάφορες ομάδες του WeChat στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου ισχυρίστηκε ότι η επιτροπή του Κομμουνιστικού Κόμματος του σχολείου ανησυχεί για το περιστατικό. Η επιτροπή φάνηκε να βλέπει την απάντηση των μαθητών ως μορφή ακτιβισμού ή ως πολιτικό κίνημα σε συμπαιγνία με εξωτερικές δυνάμεις και έτσι να αποτελεί απειλή για το ευρύτερο πολιτικό κατεστημένο.
Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η αναζήτηση του ονόματος της Γιούε Σιν στη βάση δεδομένων του WeChatscope έδωσε μηδενικά αποτελέσματα. Αυτό μπορεί να ήταν σφάλμα δειγματοληψίας, αλλά πιθανότερο να υποδηλώνει ότι ο όρος “Yue Xin (Γιούε Σιν)” χαρακτηρίστηκε ως πολιτικά ευαίσθητος όρος και είχε λογοκριθεί εντελώς στον δημόσιο τομέα του WeChat.
Παρόλο που ο θάνατος της Gao Yan είχε λάβει χώρα πριν από 20 χρόνια, οι δημοσιεύσεις που ανέφεραν το περιστατικό είναι οι πιο συχνά αφαιρούμενες από το WeChat σε σχέση με άλλες μεμονωμένες περιπτώσεις, επειδή οι λέξεις-κλειδιά που σχετίζονταν με αυτό επισημάνθηκαν ως μέρος ενός “πολιτικού κινήματος”.
Μερικά παραδείγματα από δημοσιεύσεις που λογοκρίθηκαν στο WeChat που συνδέονται με το περιστατικό της Gao Yan στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου. Η πρώτη δημοσίευση, “Οι φοιτητές του πανεπιστημίου του Πεκίνου Xu Fan και Wang Ao από το 1995 παροτρύνουν τον Ακαδημαϊκό του ποταμού Γιανγκτσέ, Shen Yang να μην λέει πλέον ψέμματα” (北京大学95级徐芃、王敖请长江学者沈阳不要再说谎了 [13]) έγινε από δυο πανεπιστημιακούς αποφοίτους και δημοσιεύθηκε στις 5 Απριλίου 2018. Το WeChat κατέβασε την δημοσίευση την ίδια μέρα.
Η δεύτερη δημοσίευση, “Η αντίσταση και η λύτρωση του περιστατικού της Gao Yan” (高岩事件中的反抗与救赎 [14]) είναι ένα ερευνητικό δημοσίευμα που διερευνά τους γονείς της Gao Yan και την Li Youyou. Η αναφορά εξετάζει τις σχέσεις εξουσίας μεταξύ καθηγητών και φοιτητών σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα. Δημοσιεύθηκε και αφαιρέθηκε επίσης στις 8 Απριλίου.
Η τρίτη δημοσίευση είναι η “Παρακαλώ δώστε προσοχή στην αυτοκτονία της Gao Yan πριν από 20 χρόνια και στην πολιτική σεξουαλικής παρενόχλησης της πανεπιστημιούπολης” (关注 | 20年前的高岩自杀事件 迟到的校园反性骚扰制度 [15]). Ο σχολιασμός, που δημοσιεύθηκε και καταργήθηκε στις 9 Απριλίου, αμφισβητούσε επίσης την έλλειψη πολιτικής αντιμετώπισης των περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης στην πανεπιστημιούπολη.
Μεμονωμένες ιστορίες συνεχίζουν να κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Παρά την καθυστέρηση, ατομικές ιστορίες περί σεξουαλικής παρενόχλησης εξακολουθούν να κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του BBC, από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο του 2018 περίπου 30 δημόσια πρόσωπα [16] από τον τομέα της παιδείας, των μέσων ενημέρωσης και των ΜΚΟ κατηγορούνται για σεξουαλική βία στην Κίνα.
Η πιο εκρηκτική ιστορία ειπώθηκε από την 25χρονη Zhou Xiaoxuan για το πώς παρενοχλήθηκε σεξουαλικά από τον Zhu Jun, έναν προεξέχοντα τηλεοπτικό παρουσιαστή το 2014. Η 3000 λέξεων ιστορία της κοινοποιήθηκε πρώτα μεταξύ φίλων σε μια διαδικτυακή αίθουσα συζήτησης. Μία από τις φίλες της, μία περιβαλλοντική ακτιβίστρια που ονομάζεται Xu Chao, είχε την άδειά της να κοινοποιήσει την ιστορία στο Weibo και σε δύο ώρες έγινε viral. Τις επόμενες μέρες, ο όρος “Zhu Jun” εμφανίστηκε στη λίστα αναζήτησης του Weibo [17].
Παρόλο που η Zhu συνδέεται στενά με την κεντρική τηλεόραση της Κίνας, η δημόσια συζήτηση της υπόθεσης υποβλήθηκε σε λιγότερη λογοκρισία από το περιστατικό του Πανεπιστημίου του Πεκίνου. Στη βάση δεδομένων του WeChatscope, ανακτήσαμε μία λογοκριμένη δημοσίευση, “Νέα εξέλιξη σχετικά με το περιστατικό του Zhu Jun. Θα εξακολουθούν οι άνθρωποι να πιστεύουν ότι ο δάσκαλος Zhu Jun είναι αθώος;” (朱军事件有了新情况，有多少人还相信朱军老师是清白的？ [18]), με ένα ρητορικό ερώτημα στον τίτλο που μπορεί να οδήγησε τους αναγνώστες να πιστεύουν ότι ο Zhu είναι ένοχος χωρίς καμία αμφιβολία, δημοσιεύθηκε και διαγράφηκε στις 12 Νοεμβρίου.
Ο Zhu αρνείται τις κατηγορίες και απειλεί να μηνύσει την Zhou για δυσφήμιση, σε μια συνεχιζόμενη δικαστική διαμάχη που εξακολουθεί να προσελκύει την προσοχή του κοινού. Η Zhou προσπαθεί τώρα να φέρει στην δικαιοσύνη την πρώτη μέχρι τώρα υπόθεση αστικής σεξουαλικής παρενόχλησης [19] της χώρας, εναντίον του Zhu.
Τα δεδομένα μας υποστηρίζουν το επιχείρημα ότι οι Κινέζοι λογοκριτές εμποδίζουν το περιεχόμενο που προκαλεί τις αρχές και τάσσεται υπέρ της αλλαγής, ακόμα και όταν δεν αναφέρεται ρητά σε πολιτικά ζητήματα. Αλλά δείχνει επίσης ότι η εκστρατεία #MeToo στην Κίνα και άλλο περιεχόμενο με παρόμοια μηνύματα κατάφεραν να βρουν χώρο στα Κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κάπου κάπου, νέες περιπτώσεις τραβούν τα φώτα στο διαδίκτυο και μερικές προσελκύουν την ευρεία προσοχή του κοινού.
Όταν ένα πρόσωπο μοιράζεται την ιστορία του και βρίσκει ένα ευαίσθητο σημείο τρίτων, μπορεί να κοινοποιηθεί σε δεκάδες χιλιάδες μεμονωμένους χρήστες σε λίγες ώρες. Παρά τις προσπάθειες να λογοκρίνουν αυτά τα μηνύματα, αυτές οι εκρήξεις κοινοποίησης είχαν σημαντικό αντίκτυπο στις πανεπιστημιουπόλεις της Κίνας.