- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Οι πινακίδες που τάραξαν τις ελληνοαλβανικές σχέσεις για άλλη μια φορά

Κατηγορίες: Ανατολική - Κεντρική Ευρώπη, Αλβανία, Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας, Ελλάδα, Γλώσσα, Διεθνείς Σχέσεις, Μέσα των πολιτών, Πολιτική

Πινακίδες στη νότια Αλβανία, όπου οι επιγραφές είναι πρώτα στα ελληνικά και μετά στα αλβανικά. Φωτογραφία: Protothema [1]. Δίκαιη χρήση.

Στις 5 Μαΐου, οι αλβανικές Αρχές αφαίρεσαν 35 πινακίδες στα ελληνικά ακαι αλβανικά στα νότια της χώρας, προκαλώντας αντιγνωμία για την εθνική κυριαρχία και την ελληνική μειονότητα της Αλβανίας.

Η Οδική Αρχή της Αλβανίας [2] (ARA) δήλωσε ότι οι πινακίδες δεν πληρούσαν τους κανόνες ασφαλείας ούτε σέβονταν τη νομοθεσία για τη σειρά, το μέγεθος και γραμματοσειρά, που θα έπρεπε να απεικονίζονται η αλβανική και μειονοτικές γλώσσες. Οι πινακίδες είχαν πρώτα επιγραφές στα ελληνικά με κίτρινο χρώμα και μετά στα αλβανικά.

Η Αλβανία έχει μια ελληνική μειονότητα, που αποτελεί το 0,9% [3] του πληθυσμού των 2,94 εκατομμυρίων κατοίκων της, οι οποίοι ζουν κυρίως σε μια έκταση περίπου 5.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων στο νότο, κοντά στα σύνορα με την Ελλάδα. Τα ελληνικά είναι η επίσημη γλώσσα σε δημοτικές ενότητες, όπου ο εθνοτικός πληθυσμός ξεπερνά το 20% και δεν είναι ασυνήθεις οι πινακίδες με επιγραφές και στις δυο γλώσσες σε τέτοιες περιοχές.

Αυτή τη φορά, ωστόσο, πολλοί ενοχλήθηκαν από τις δίγλωσσες επιγραφές. Ένας χρήστης του Twitter στην Αλβανία είπε:

Καθώς οι διχασμένοι και διεφθαρμένοι Αλβανοί πολιτικοί αποσταθεροποιούν τη χώρα, οι Έλληνες σωβινιστές συνεχίζουν με το σχέδιό τους να αφομοιώσουν τον αλβανικό νότο. Πραγματικό σκάνδαλο με τις πινακίδες στα ελληνικά.

Υπήρχαν αντιδράσεις και από την άλλη πλευρά των συνόρων:

Η Αλβανία πρέπει να σταματήσει τις πολλαπλές παρανομίες ενάντια στην ελληνική μειονότητα. Με τέτοιες ενέργειες, δε θα μπουν ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

ο Αλβανός Πρωθυπουργός Έντι Ράμα υποστήριξε τη δήλωση της ARA για τις πινακίδες, που δεν πληρούν τους κανόνες οδικής ασφάλειας. Πρόσθεσε ότι η επιχείρηση δε στόχευε την ελληνική κοινότητα και επέκρινε την εθνικιστική ρητορική [15] γύρω από το ζήτημα.

Θα ήθελα να πω σε όλους όσους παίζουν τους υπερεθνικιστές, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για ταμπέλες γραμμένες στα ελληνικά, σε μια περιοχή όπου ζει η ελληνική μειονότητα, ότι είμαστε μια ευρωπαϊκή χώρα κι όταν μιλάμε για την Ευρώπη, μιλάμε και γι’ αυτό επίσης.

Στην Ελλάδα, ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος επίσης θεώρησε το ζήτημα τεχνικό παρά πολιτικό. Ανέφερε σε ραδιοφωνική συνέντευξη στις 6 Μαΐου: [16]

Οι νέες ταμπέλες με την αλβανική γλώσσα πρώτη και την ελληνική από κάτω τοποθετήθηκαν στις 7 Μαΐου. Φωτογραφία: Vizion Plus TV [17]. Δίκαιη χρήση

Είμαστε σε επικοινωνία, μέσω της εκεί Πρεσβείας μας, για να δούμε τι γίνεται. Έχουν προβάλλει ορισμένους ισχυρισμούς ότι οι δίγλωσσες πινακίδες στην Αλβανία πρέπει να έχουν πρώτα την αλβανική γλώσσα, μετά την ελληνική, ορισμένα θέματα αρμοδιότητας. Εμείς προφανώς έχουμε προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε κίνηση, η οποία θα φανεί ότι είναι εναντίον των συμφερόντων της μειονότητάς μας, θα αντιμετωπιστεί με τον τρόπο που προβλέπει το διεθνές Δίκαιο.

Σε συνέντευξη με το Ανεξάρτητο Βαλκανικό Ειδησεογραφικό Πρακτορείο [18], ο πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Τιράνων και κοσμήτορας του Τμήματος Αλβανικής Γλώσσας Shezai Rrokaj ανέφερε ότι η αλβανική γλώσσα θα έπρεπε να αναφέρεται πρώτα και η ελληνική μετά. Αναφέρει: “Οι μειονοτικές γλώσσες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται τοπικά και δεν μπορούν να υφίστανται ως κύρια γλώσσα”.

Στις 7 Μαΐου, η ARA ξεκίνησε να τοποθετεί νέες πινακίδες στην περιοχή, όπου πρώτη βρίσκεται η αλβανική γλώσσα.

Οι ειδήσεις ταξίδεψαν γρήγορα. Αυτός ο χρήστης του Twitter κοινοποίησε το νέο την ίδια μέρα σε άλλους ελληνόφωνους:

Η Αλβανία επανατοποθετεί τις δίγλωσσες ελληνικές/αλβανικές πινακίδες στην περιοχή Finiq/Φοινίκη

Ελληνοαλβανικές σχέσεις

Αλβανία και Ελλάδα έχουν σύμφωνο φιλίας και περίπου 600.00 Αλβανοί έχουν μεταναστεύσει στην Ελλάδα τις τελευταίες τρεις δεκαετίες. Επίσης, οι δυο κυβερνήσεις έχουν αγωνιστεί να βάλουν τέρμα σε κάποια ζητήματα, όπως τα δικαιώματα των Αλβανών, που εκδιώχθηκαν από τους Έλληνες εθνικιστές στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου (γνωστό ως Ζήτημα των Τσάμηδων [21]) ή τα δικαιώματα της ελληνικής μειονότητας, που ζει στην Αλβανία.

Το 2016, η Αλβανία συμφώνησε να επιτρέψει στην Ελλάδα να χτίσει κοιμητήρια επί αλβανικού εδάφους για τους στρατιώτες της, που πέθαναν εκεί κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αποδέχτηκε επίσης νομοθεσία, που αναγνώριζε τα ελληνικά ως δεύτερη επίσημη γλώσσα σε ορισμένους αλβανικούς δήμους.

Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα αρνείται να αναγνωρίσει το Ζήτημα των Τσάμηδων. Οι διαπραγματεύσεις για τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δυο χωρών επίσης καθυστερούν [22].

Γλωσσικοί πόλεμοι στα Βαλκάνια

Ταμπέλα στα σλαβομακεδονικά, αγγλικά και αλβανικά στο κέντρο των Σκοπίων, πρωτεύουσα της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Σε μια από αυτές, τα αλβανικά έχουν σβηστεί με μαύρη μπογιά. Φωτογραφία: Global Voices, CC-BY.

Η πολιτική των γλωσσών δεν είναι ασυνήθιστη στα Βαλκάνια, ειδικά όταν τα τρέχοντα γεγονότα αποκαλύπτουν οδυνηρές εμπειρίες από το παρελθόν.

Στη Βόρεια Μακεδονία, ένας νόμος του 2008 που βασίζεται στη Συμφωνία της Οχρίδας [23], ειρηνευτική συμφωνία, που τερμάτισε την ένοπλη σύγκρουση του 2001 [24], επέτρεψε την επίσημη χρήση των αλβανικών και άλλων γλωσσών, που ομιλούνται από περισσότερο από το 20% του τοπικού πληθυσμού, σε δημοτικό επίπεδο. Τον Ιανουάριο του 2018, το κοινοβούλιο επέκτεινε τη χρήση της αλβανικής γλώσσας σε ολόκληρη τη χώρα [25] υπό ισχυρές διαμαρτυρίες από το δεξιό πρώην κυβερνών κόμμα VMRO-DPMNE, το οποίο διακήρυξε συνθήματα όπως «όχι στη διγλωσσία» και “ως εδώ, αυτά είναι τα όριά μας”.

Σποραδικές πράξεις εθνικιστικών βανδαλισμών εξακολουθούν να συμβαίνουν, όπως αυτή που εμφανίζεται στην πλαινή φωτογραφία, ενός οδικού σημείου στο κέντρο της πρωτεύουσας των Σκοπίων, όπου λέξεις στην αλβανική γλώσσα έχουν σβηστεί με μπογιά.