- Global Voices στα Ελληνικά - https://el.globalvoices.org -

Τα αόρατα παιδιά του Ιράν

Κατηγορίες: Μέση Ανατολή & Βόρεια Αφρική, Ιράν, Ανάπτυξη, Ανθρώπινα Δικαιώματα, Διακυβέρνηση, Εθνότητα & φυλή, Εκπαίδευση, Μέσα των πολιτών, Πολιτική

 

[1]

Παιδιά Βαλούχοι του Ιράν. Φωτογραφία [1] από τον Mostafameraji (CC BY-SA 4.0)

Υπάρχουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι χωρίς νόμιμα έγγραφα [2] στο Ιράν και ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς είναι παιδιά. Ένας από τους κύριους λόγους αυτής της απάνθρωπης κατάστασης είναι ένας δεκαετής νόμος, που στερούσε από τις Ιρανές σε μικτούς γάμους από το δικαίωμα να μεταβιβάσουν την υπηκοότητά τους στα παιδιά τους. Ένα καταδικασμένο μέλλον έχει ήδη σφραγιστεί για χιλιάδες παιδιά του Ιράν, ακόμη και πριν από τη γέννησή τους. Αυτά τα παιδιά δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και τα ονόματά τους δεν περιλαμβάνονται ακόμη και στην εθνική βάση δεδομένων.

Πολλοί στη χώρα γιόρτασαν τον Μάιο του 2019, όταν το Majlis (κοινοβούλιο) του Ιράν τροποποίησε [3] το νόμο, που επιτρέπει διακρίσεις. Το Συμβούλιο των Φρουρών, το όργανο που εξετάζει όλες τις νομοθεσίες, που ψήφισαν οι βουλευτές, ενέκρινε την τροπολογία, αλλά πρόσθεσε ότι τα θέματα ασφάλειας θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως βάση για την παρακράτηση της υπηκοότητας.

Η αλλαγή του νόμου όμως δε θα διαγράψει όλες τις διακρίσεις, που αντιμετωπίζουν τα “ανώνυμα” παιδιά. Για παράδειγμα, η μειοψηφία των δυο εκατομμυρίων Ισλαμιστών Βαλούχων [4] του Ιράν, που ζουν στην υποβαθμισμένη περιοχή κοντά στα σύνορα με το Πακιστάν και το Αφγανιστάν, έχουν πέσει θύματα τεράστιας διάκρισης από τις ιρανικές Αρχές, οι πολιτικές των οποίων απαγορεύουν από πολλούς Βαλούχους πολίτες την πλήρη υπηκοότητα.

Ο Nasser Boladai, εκπρόσωπος του Λαϊκού Κόμματος του Βαλουχιστάν [5] και πρόεδρος του Οργανισμού Ανεξάρτητων Εθνών και Λαών [6] (UNPO), δήλωσε στο Global Voices ότι:

Ενώ υπάρχουν μερικά παιδιά Βαλούχοι με αλλοδαπούς πατεράδες, τα οποία έχουν στερηθεί την ιθαγένεια, για την πλειοψηφία των Βαλούχων παιδιών που τόσο η μητέρα όσο και ο πατέρας είναι Βαλούχοι — δηλαδή Ιρανοί — των οποίων οι γονείς έχουν ζήσει στην επαρχία Βαλουχιστάν ή σε άλλο μέρος του Βαλουχιστάν, που είναι τώρα μέρος των κατοικημένων επαρχιών Κεμάν και Ορμοζγκάν.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της κυβέρνησης, τα παιδιά που είναι και οι δύο γονείς τους Βαλούχοι και τα οποία δεν διαθέτουν εθνικά δελτία ταυτότητας, ανέρχονται σε περίπου 40.000, ενώ άλλες εκτιμήσεις από τοπικές πηγές ανεβάζουν τον αριθμό σε διπλάσια επίπεδα από περίπου 80.000 έως 100.000.

Οι μαρτυρίες [7] από τους ανθρώπους του Βαλουχιστάν αποκαλύπτουν το βάθος των δεινών τους: από τις μητέρες των οποίων το μεγαλύτερο όνειρο είναι να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο, μέχρι τις γυναίκες που αναρωτιούνται γιατί οι Αρχές έχουν κατασχέσει τις ιρανικές ταυτότητες τους, αφήνοντάς τες αδύναμες.

Καφκική γραφειοκρατία

Ένας λόγος για τον οποίο κάποια παιδιά Βαλούχοι δεν έχουν ιρανικά δελτία ταυτότητας είναι ότι οι γονείς τους ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές και, όντας αναλφάβητοι, δεν είχαν ποτέ δικά τους δελτία και ποτέ δεν υπέβαλαν αίτηση για τα παιδιά τους.

Άλλοι παγιδεύονται στην καφκική γραφειοκρατία του Ιράν. Σε ορισμένες περιπτώσεις τους ζητείται να κάνουν εξετάσεις DNA, κάτι που πολλοί δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά. Σε άλλες περιπτώσεις, τα υπάρχοντα εθνικά δελτία ταυτότητας έχουν κατασχεθεί, που υποτίθεται ότι επαληθεύουν την αυθεντικότητά τους. Ορισμένοι πολιτικοί και ακτιβιστές της κοινωνίας των πολιτών θεωρούν τέτοιες πράξεις μέρος μιας συνεχιζόμενης πολιτικής διακρίσεων κατά ορισμένων εθνικών ομάδων, κυρίως των Σουνιτών και των Βαλούχων.

Ο Boladai δήλωσε ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι ιρανικές Αρχές κατάσχεσαν ή ακύρωσαν πιστοποιητικά γέννησης Βαλούχων, όταν πήγαν να ανανεώσουν τα έγγραφά τους ή να υποβάλουν αίτηση για δελτία ταυτότητας. Ορισμένοι Βαλούχοι πιστεύουν ότι αυτά τα μέτρα έχουν σχεδιαστεί για να τιμωρήσουν μέλη της κοινότητας, που δεν κατάφεραν να αγκαλιάσουν την προπαγάνδα του καθεστώτος. Ο Boladai πιστεύει επίσης ότι χρησιμοποιούνται ως “πρόφαση ανάπτυξης για να αλλάξουν τη δημογραφία της περιοχής, να κάνουν τους Βαλούχους μια μειοψηφία στην πατρίδα τους”. Σύμφωνα με τον Boladai, για να επιτευχθεί αυτός ο σκοπός, η κυβέρνηση σχεδιάζει να μετακινήσει 2 έως 5 εκατομμύρια ανθρώπους στην παράκτια περιοχή του Βαλουχιστάν, στις επαρχίες Σιστάν και Μπαλουχιστάν και Ορμοζγκάν.

“Το να μην έχεις δελτίο ταυτότητας σημαίνει ότι είναι δύσκολο να έχεις μια αναγνωρισμένη ατομική και συλλογική ταυτότητα στην κοινωνία”, δήλωσε ο Azadeh Pourzand, ερευνητής για τα ανθρώπινα δικαιώματα και εκτελεστικός διευθυντής του Ιδρύματος Siamak Pourzand, στο Global Voices. “Ως εκ τούτου, πρέπει να θυμόμαστε τις πολλές συναισθηματικές και ψυχολογικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά των Βαλούχων, που στερούνται την κατοχή ενός δελτίου ταυτότητας”. Χωρίς έγγραφα ταυτότητας απαγορεύεται η πρόσβαση σε κυβερνητικές υπηρεσίες όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση. “Ένας από τους κύριους — αλλά όχι και μόνος — λόγος για το ότι χιλιάδες παιδιά Βαλούχων στερήθηκαν τη σχολική εκπαίδευση”, δήλωσε ο Pourzand, “είναι ότι δεν έχουν δελτίο ταυτότητας — μια πραγματικότητα που ακόμη και οι αξιωματούχοι έθεσαν στον υπό κρατική χορηγία Τύπο. Αλλά πολύ λίγα πράγματα γίνονται για να τεθεί τέρμα στην κακή κατάσταση των παιδιών των Βαλούχων.”

Ακόμη και όταν τα παιδιά καταφέρνουν να πάνε στο σχολείο, δήλωσε ο Pourzand, το κάνουν σε ανεπαρκώς κατασκευασμένα και κακώς διατηρημένα κτίρια, που τους θέτουν σε κίνδυνο να “πέσουν οι σχολικές οροφές και οι τοίχοι στα κεφάλια τους ανά πάσα στιγμή. Παρομοίως, η πρόσβαση σε καθαρό νερό, ο ηλεκτρισμός για να εξασφαλιστεί μια υγιής θερμοκρασία στο σχολείο και η οικιακή και υγειονομική περίθαλψη όλα μαστίζουν αυτή τη φτωχή περιοχή της χώρας.”

“Δεδομένης της ιστορίας της Ισλαμικής Δημοκρατίας για διακρίσεις εις βάρος εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων”, δήλωσε ο Pourzand, “καθώς και οι στοχευμένες διώξεις αυτών των ομάδων, αυτή η έλλειψη υποδομών, η οικονομική αμέλεια και το βάθος της φτώχειας φαίνονται σκόπιμα και ως εκ τούτου και αυτά καθαυτά οδηγούν και σε άλλες μορφές διακρίσεων.”

Έξοδος

Σύμφωνα με τον Nasser Boladai, ιδανικά οι άνθρωποι του Βαλουχιστάν θα πρέπει να μπορούν να παραμείνουν στα χωριά τους και να ασχολούνται με τις παραδοσιακές πρακτικές γεωργίας ή κτηνοτροφίας, αλλά λόγω της έλλειψης εγκαταστάσεων και της δυσκολίας καλλιέργειας της γης, πολλοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα χωριά. Δεδομένου ότι οι Βαλούχοι έχουν μετακινηθεί στις παρυφές των πόλεων όπως οι Τσαμπαχάρ, Ζαεντάν και ακόμη και στην Τεχεράνη για να εργάζονται με μεροκάματο, η κατάστασή τους έχει τραβήξει δημόσια προσοχή. “Πολλές φορές παρενοχλούνται ή δέχονται επιθέσεις και αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να βρουν ένα άλλο μέρος για να ζήσουν”, δήλωσε ο Boladai. “Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο αριθμός των μη καταγεγραμμένων Βαλούχων αυξάνεται, αντί να μειώνεται”.

Η κατασταλτική πολιτική των ιρανικών Αρχών, όσον αφορά τις εθνοτικές και θρησκευτικές μειονότητες, [8] έχει ενσωματωθεί στο DNA της Ισλαμικής Δημοκρατίας από την έναρξή της. Σε αυτό το παιχνίδι δεκαετιών, χιλιάδες Βαλούχοι έχουν μετατραπεί όχι σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας, αλλά ουσιαστικά σε αόρατα όντα.