Σημαία της ΕΕ. Φωτογραφία από τον Giampaolo Squarcina [1], με άδεια από CC BY-NC-ND 2.0 [2]
Οι υπουργοί εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κατά τη συνάντηση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων στο Λουξεμβούργο στις 18 Ιουνίου, ανέβαλαν την απόφασή τους για τον Οκτώβριο με θέμα την έναρξη των συζητήσεων με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία για την ένταξή τους στην ΕΕ.
A divided EU decides to postpone the decision of opening accession talks with North Macedonia and Albania to October, dealing a major blow to both countries.https://t.co/PnUX2Atwaw [3]
— EURACTIV (@EURACTIV) June 19, 2019 [4]
“Μια διχασμένη ΕΕ αποφασίζει να αναβάλλει την απόφαση για την έναρξη των ενταξιακών συζητήσεων με τη Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία στον Οκτώβριο, δίνοντας ένα δυνατό χτύπημα στις δύο χώρες.
Και οι δύο χώρες των Δυτικών Βαλκανίων ήλπιζαν πως η συνάντηση θα είχε ως αποτέλεσμα μια θετική απόφαση, οπότε και το συμπέρασμα από τους επικεφαλής της διπλωματίας των μελών της ΕΕμ να καθυστερήσουν μέχρι το φθινόπωρομ κρίθηκε ως απογοήτευση.
The EU has finally found a common line on membership talks with North Macedonia and Albania — by deciding not to decide https://t.co/Y0BifkzH7O [5]
— POLITICO Europe (@POLITICOEurope) June 18, 2019 [6]
Η ΕΕ βρήκε επιτέλους μια κοινή γραμμή πάνω στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με τις Βόρεια Μακεδονία και Αλβανία – με το να αποφασίσει να μην πάρει απόφαση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διακήρυξε πως το Μάιο του 2019 και οι δυο χώρες είχαν κάνει την απαραίτητη πρόοδο πάνω στα δημοκρατικά πρότυπα και στην επιβολή του νόμου. Όμως κάποιες χώρες μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Γερμανίας, δεν ήταν διατεθειμένες να δώσουν το πράσινο φως, όπως ανέφερε το politico.eu [7].
Μετά τη συνάντηση του Συμβουλίου, ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη διεύρυνση και την πολιτική γειτονία, Johannes Hahn, είπε: [8]
Δυστυχώς μια μειονότητα των χωρών-μελών δεν ήταν σε θέση να υποστηρίξουν την πρόταση του Συμβουλίου περί έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με τις Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία από σήμερα. Η συλλογική μας αξιοπιστία διακυβεύεται όπως εξίσου διακυβεύονται τα κίνητρα και το πλεονέκτημα μας για σκληρές μεταρρυθμίσεις στην περιοχή.
Η ακόλουθη δήλωση [9] ακούστηκε κατά το τέλος της συνάντησης:
Λόγω του περιορισμένου διαθέσιμου χρόνου και της σημασίας του ζητήματος, το Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα με στόχο την επίτευξη μιας καθαρής και ουσιώδους απόφασης το συντομότερο δυνατό και όχι αργότερα από τον Οκτώβριο του 2019.
Είναι η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία πραγματικά έτοιμες;
Η αναβολή έχει να κάνει και με άλλα πέρα από τον “περιορισμένο διαθέσιμο χρόνο”.
Η Αλβανία παλεύει με μια πολιτική κρίση από τον Φεβρουάριο [10] μετά από μια έρευνα της Voice of America και του Βαλκανικού Δικτύου Ερευνών, κατά την οποία κυβερνητικοί αξιωματούχοι συνεργάστηκαν με εγκληματικές συμμορίες σε μια απάτη αγοράς ψήφων στις εκλογές του 2017. Οι βουλευτές της αντιπολίτευσης αποκήρυξαν τις θέσεις τους και βγήκαν στους δρόμους [10] απαιτώντας την παραίτηση του πρωθυπουργού Έντι Ράμα, ενώ κάλεσαν για τον σχηματισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης, που θα εποπτεύει τις νέες βουλευτικές εκλογές.
Ο Ράμα αρνήθηκε να παραιτηθεί και επιμένει πως οι εκλογές θα διεξαχθούν το 2021, όπως και είναι προγραμματισμένο, και οι δημοτικές εκλογές στις 30 Ιουνίου του 2019. Ο πρόεδρος Ilir Meta απάντησε με την ακύρωση των δημοτικών εκλογών, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για εξουδετέρωση των πολιτικών εντάσεων στη χώρα [11]. Αυτό προκάλεσε την έγκριση μιας ψηφοφορίας από τους βουλευτές του κυβερνώντος Σοσιαλιστικού Κόμματος (SP), με την οποία κηρύσσουν τη ματαίωση των εκλογών από τον Meta ως άκυρη [12], και καλούν τους δημόσιους οργανισμούς να συνεχίσουν κανονικά με τα σχέδια εκλογών. Ο Ράμα ανακοίνωσε επίσης την πρόθεσή του να αναζητήσει την απόλυση του Meta από το αξίωμα.
Οι δήμοι έχοντας ως επικεφαλής τα κόμματα της αντιπολίτευσης, το Δημοκρατικό Κόμμα (DP) και το Σοσιαλιστικό Κίνημα για την Ολοκλήρωση (SMI), όμως, ζήτησαν την αφαίρεση του εκλογικού υλικού από τις τοπικές εκλογικές επιτροπές, σε συμφωνία με το διάταγμα ακύρωσης του Meta. Σε διαδηλώσεις [13] σε διάφορα σημεία της χώρας σημειώθηκαν εντάσεις και μέτωπα με την αστυνομία.
Aκόμα, στην εμβάθυνση της πολιτικής κρίσης στην Αλβανία συνέβαλλε η δημοσίευση [14] της γερμανικής εφημερίδας Bild μαγνητοφωνημένων συνομιλιών σχετικά με την απάτη εξαγοράς ψήφων του 2017, υπόθεση που ερευνάται επί του παρόντος από την Εισαγγελία της Αλβανίας.
Ο πρωθυπουργός Ράμα και ο ηγέτης της αντιπολίτευσης Lulzim Basha, χρησιμοποίησαν την αναβολή της ΕΕ για να ανταλλάξουν κατηγορίες:
Lajm shumë pozitiv nga Europa në rrugën e çeljes së negociatave?Pavarësisht luftës pa limite të frontit politik të së keqes,që po bën çmos të sakatojë vendin në sytë e Europës,për të bllokuar negociatat me sharje,kërcënime,molotovë e përgjime baltosëse,Shqipëria po reziston?
— Edi Rama (@ediramaal) June 18, 2019 [15]
Πολύ θετικά τα νέα από την Ευρώπη στο δρόμο για την έναρξη των διαπραγματεύσεων. Παρά τον πρωτοφανή πόλεμο του πολιτικού μετώπου του κακού, που κάνει ό,τι μπορεί για να αμαυρώσει τη χώρα στα μάτια της Ευρώπης, να μπλοκάρει τις διαπραγματεύσεις, με απειλές, μολότοφ και υποτιμητικές υποκλοπές, η Αλβανία αντιστέκεται.
.@lulzimbasha_al [16] : Që Shqipëria të bëhet Europë, duhet të sillemi ne si europianë,te kemi zgjedhje te lira e te ndershme,t’i japim fund politikaneve te korruptuar.
Për këtë ju ftoj të protestojmë së bashku si njerëz të lire,si qytetarë europianë të premten në ora 20.00 në Tiranë.— Partia Demokratike (@pdshqiperi) June 18, 2019 [17]
Προκειμένου η Αλβανία να γίνει σαν την Ευρώπη, θα πρέπει να συμπεριφερόμαστε σαν Ευρωπαίοι, να έχουμε ελεύθερες και δίκαιες εκλογές και να δώσουμε ένα τέλος στους διεφθαρμένους πολιτικούς. Για αυτό σας καλώ να διαμαρτυρηθούμε μαζί ως ελεύθεροι άνθρωποι, ως Ευρωπαίοι πολίτες την Παρασκευή στις 20.00 στα Τίρανα.
Η καρτέλα βαθμολογίας της ΕΕ για τα δυτικά Βαλκάνια
Από τις χώρες των δυτικών Βαλκανίων, μόνο η Σερβία και το Μαυροβούνιο έχουν ξεκινήσεις επίσημα τις ενταξιακές συνομιλίες με την ΕΕ, το 2014 και το 2012 αντίστοιχα.
Η ΠΓΔΜ έχει πρόσφατα κάνει σημαντικά βήματα, όταν και άλλαξε το όνομά της [18] σε Βόρεια Μακεδονία, λύνοντας έτσι μια διαμάχη 27 ετών με τη γείτονα και μέλος του ΝΑΤΟ και ΕΕ Ελλάδα. Αλλά και η Βόρεια Μακεδονία πρέπει να περιμένει μέχρι τον Οκτώβριο, μαζί με την Αλβανία, για την απόφαση της ΕΕ.
Ο υπουργός εξωτερικών της χώρας, Nikola Dimitrov, όμως, μίλησε με μια δόση αισιοδοξίας:
Let’s be realistic, let’s do the impossible! And we will manage in Oct because we have shown already that we can move mountains. And we will continue the reform path because we want our #European [19] dream come true. And I have one promise: we will make it embarrassing not to happen!
— Nikola Dimitrov (@Dimitrov_Nikola) June 18, 2019 [20]
Aς είμαστε ρεαλιστές, ας πραγματοποιήσουμε το αδύνατο! Και θα τα καταφέρουμε τον Οκτώβριο, επειδή έχουμε ήδη δείξει πως μπορούμε να μετακινήσουμε βουνά. Και θα συνεχίσουμε το δρόμο των μεταρρυθμίσεων, γιατί θέλουμε το ευρωπαϊκό μας όνειρο να γίνει πραγματικότητα. Και έχω μια υπόσχεση: Θα το κάνουμε να φαίνεται ντροπή να μη γίνει!
H Bόρεια Μακεδονία και η Αλβανία φέρονται ως κράτη-κλειδιά για την προώθηση της σταθερότητας στα Βαλκάνια, όμως ακόμα μαστίζονται από τη διαφθορά και το οργανωμένο έγκλημα. Κάποιοι στις Βρυξέλλες υποστηρίζουν πως η ΕΕ δεν θα πρέπει να βιαστεί να δεχθεί νέα μέλη, αναφέροντας εκκρεμή ζητήματα διαφθοράς και δικαιοσύνης στα κράτη μέλη της Ρουμανίας [21] και Βουλγαρίας
Αφότου περιφρονήθηκε [22] από τους υπουργούς της ΕΕ στη συνάντηση της 18ης Ιουνίου, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Ζόραν Ζάεφ φέρεται να είπε [22] στους Financial Times: “Δεν χρειαζόμαστε ριζοσπαστικές ιδέες, εθνικισμό και λαϊκισμό στη χώρα μας.”
“Υπάρχει μια υπόσχεση από την Ευρώπη που είναι ένα αξιοκρατικό σύστημα και πρέπει να πάρουν αποφάσεις με επιχειρήματα με βάση του τι μας αξίζει και τι εκπληρώσαμε. 5 χρόνια μετά, το αξίζουμε πολύ και η Ευρώπη πρέπει να το εκπληρώσει”, συμπλήρωσε.
Το ρίσκο της ανόδου του εθνικισμού και του λαϊκισμού αντήχησε στους παρατηρητές, ενώ άλλοι κατηγόρησαν την ΕΕ πως απέτυχε να κρατήσει τις υποσχέσεις της:
“Nationalist forces will grow stronger in the #Balkans [23] if Albania and North Macedonia are not given the green light to launch EU accession talks by the autumn” https://t.co/tzdAQjHjQ9 [24] #geopolitics [25]
— Vihar Georgiev (@vihargg) June 19, 2019 [26]
Οι εθνικιστικές δυνάμεις θα ενισχυθούν στα #Βαλκάνια [23] εφόσον η Αλβανία και η βόρεια Μακεδονία δεν λάβουν το πράσινο φως για την εκκίνηση των ενταξιακών συζητήσεων μέχρι το φθινόπωρο
“This is not just about enlargement policy, it's about the EU itself . . . It basically says the EU is incapable of taking decisions in a core area of its policy” my comments for @FT [27] @VALERIEin140 [28] https://t.co/tJBTt8WRwH [29] ??????
— Florian Bieber (@fbieber) June 19, 2019 [30]
Αυτό δεν αφορά μια πολιτική διεύρυνσης, αφορά την ίδια την ΕΕ…βασικά δηλώνει πως η ΕΕ είναι ανίκανη να λάβει αποφάσεις σε ένα σημείο που αποτελεί τον πυρήνα της πολιτικής της.
The @EUCouncil [31] postpones the decision of opening accession talks with #Albania [32] and #NorthMacedonia [33] to later this year, in October. Inaction could taint #EUenlargement [34] as a successful foreign policy and hinder #WesternBalkans [35] stability. https://t.co/RxK0h0Y4UR [36] pic.twitter.com/W6dLpDcP9u [37]
— Fabio Seferi (@fabioseferi) June 19, 2019 [38]
Το Ευρωκοινοβούλιο [31] αναβάλλει την απόφαση του για τις ενταξιακές συζητήσεις με τις Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία για τον Οκτώβριο, του τρέχοντος έτους. Η αδράνεια μπορεί να στιγματίσει την Ευρωδιεύρυνση [34] ως μια επιτυχημένη εξωτερική πολιτική και να εμποδίσει την σταθερότητα των Δυτικών Βαλκανίων [35].
You must change your name! You must do this! You must do that! says the #EU [39], but the #EU [39] doesn't do anything but give “clear recognition.” What a joke! Oh and it couples you with #Albania [32], which is even further from EU membership. https://t.co/bhYtYm8Vxg [40] #EUValues [41]
— Meto Koloski (@MetodijaKoloski) June 18, 2019 [42]
Πρέπει να αλλάξετε το όνομά σας! Πρέπει να κάνετε αυτό! Πρέπει να κάνετε εκείνο! λέει η ΕΕ, [39] αλλά η ΕΕ [39] δεν κάνει τίποτα παρά δίνει “καθαρή αναγνώριση”. Πρόκειται για αστείο! Α, και σας κάνει ένα με την Αλβανία [32] , που είναι ακόμα πιο μακρυά από την ένταξη στη ΕΕ.
Today’s conclusions left everyone disappointed.
I think it speaks volumes that critics today are not far right supporters, isolationists or nationalist but researchers, academics, analysts & journalists who’ve zealously promoted #EU [39] integration with Western #Balkans [23] for years. https://t.co/Igk5wdcmR6 [43]
— Alfonc Rakaj (@alrakaj) June 18, 2019 [44]
Τα σημερινά συμπεράσματα άφησαν τους πάντες απογοητευμένους.
Νομίζω πως λέει πολλά το γεγονός πως οι επικριτές σήμερα δεν είναι υποστηρικτές της ακροδεξιάς, του απομονωτισμού ή του εθνικισμού παρά ερευνητές, ακαδημαϊκοί, αναλυτές και δημοσιογράφοι που υποστήριξαν με ζήλο την ενσωμάτωση της ΕΕ [39]με τα Δυτικά Βαλκάνια [23] για χρόνια.
Για το θέμα αυτό , δεν είναι μονάχα η αξιοπιστία της ΕΕ που διακυβεύεται. Όπως σημείωσε [45] ο υπουργός εξωτερικών της Βόρειας Μακεδονίας Dimitrov, εάν η ΕΕ δεν καταφέρει να εγκρίνει τη συμμετοχή της Βόρειας Μακεδονίας, θα χάσει την επιρροή της στην περιοχή και θα ρισκάρει να ενισχύσει αντιπάλους όπως η Ρωσία και η Κίνα. Άλλες χώρες που αναζητούν επιρροή στην περιοχή περιλαμβάνουν [46] την Τουρκία και τις χώρες του Περσικού Κόλπου.