[1]Διυλιστήριο πετρελαίου. Φωτογραφία από Patrick Hendry μέσω Unsplash (CC BY-SA 2.0)
Τον Μάρτιο του 2019, μετά από μεγάλες διαμαρτυρίες από τους αγρότες και τους περιβαλλοντικούς ακτιβιστές, η ινδική κυβέρνηση μετέφερε ένα προγραμματισμένο σχέδιο “πράσινου” πετρελαίου 44 δισεκατομμυρίων δολαρίων από την οικολογικά ευαίσθητη περιοχή Nanar στο Ratnagiri στην ακτή Konkan [2]. Πρόσφατα, οι εκκλήσεις των υποστηρικτών υπέρ του διυλιστηρίου να φέρουν το έργο πίσω στο Ratnagiri έχουν προκαλέσει φόβους ανάμεσα στους ακτιβιστές και τους αγρότες ότι το έργο θα αποκατασταθεί στην περιοχή προκαλώντας ζημιά στο περιβάλλον και επηρεάζοντας τα μέσα διαβίωσης.
Η κοινή επιχείρηση μεταξύ πετρελαϊκών εταιρειών της Σαουδικής Αραβίας, των Aramco και Adnoc [3], και ινδικών εταιρειών, της Indian Oil Corporation, της Bharat Petroleum Corporation και της Hindustan Petroleum Corporation. μετεγκαταστάθηκε αρχικά μετά από διαμαρτυρίες από ντόπιους και ακτιβιστές, που επικρίνουν τις συνεχείς επενδύσεις της Ινδίας σε ορυκτά καύσιμα. Το έργο μεταφέρθηκε στο Raigad, 100 χιλιόμετρα από την οικονομική πρωτεύουσα της Ινδίας, Βομβάη, καθώς η κυβέρνηση ανακοίνωσε την εξαγορά 40 χωριών για να ξεκινήσει το έργο.
Στις 28 Ιουλίου 2019, η ομάδα υπέρ των διυλιστηρίων Konkan Vikas Samiti (KVS) πραγματοποίησε συγκέντρωση απαιτώντας την επαναφορά του έργου στο Ratnagiri, αναφέροντας τις οικονομικές ευκαιρίες που θα έφερνε στις τοπικές κοινότητες.
Ακολούθησε αντιδιαδήλωση ως απάντηση μιας ομάδας ενάντια στα διυλιστήρια για την αποφυγή του έργου. Οι ακτιβιστές ισχυρίζονται ότι οι πράξεις εξαγοράς γης της Ινδίας είχαν καταστρατηγηθεί για να πάρουν εκτάσεις για το έργο από τους αγρότες. Για τον Satyajit Chavan, πρόεδρο του Διυλιστηρίου Konkan Virodhi Sangharsh Samiti, του σώματος προστασίας που προκάλεσε τις διαμαρτυρίες, η επανεκκίνηση του έργου του διυλιστηρίου πετρελαίου θα προκαλούσε προβλήματα στην περιοχή:
Είμαστε προσεκτικοί και επιφυλακτικοί για να αποφύγουμε την επανεκκίνηση του έργου στο Nanar του Ratnagiri, καθώς θα καταστρέψει τα αγροτικά εδάφη, τις καλλιέργειες μάνγκο και θα αποτελέσει απειλή για την άγρια φύση στην περιοχή. Οι επενδυτές στην περιοχή, οι οποίοι έχουν συμφέροντα, προσπαθούν να αναζωογονήσουν το έργο και έχουν πολιτικοποιήσει το ζήτημα παρά την ακύρωση της κυβέρνησης και την μετεγκατάστασή της ύστερα από κοινοποίηση στην εφημερίδα. Αυτό είναι επικίνδυνο.
Το Nanar του Ratnagiri είναι γνωστό για τα βραχώδη εδάφη και τους κολπίσκους, που δρουν ως τόπος αναπαραγωγής για διάφορα θαλάσσια είδη. Η περιοχή είναι επίσης σημαντική γεωργική περιοχή και χιλιάδες αγρότες βασίζονται σε καλλιέργειες δέντρων μάνγκο και στην αλιεία για την επιβίωσή τους. Οι ντόπιοι φοβούνται ότι η βιοποικιλότητα της περιοχής και η επιβίωσή τους θα επηρεαστούν από τη ρύπανση που προέρχεται από το έργο της διύλισης.
Αναπτυξιακό κόλπο;
Το έργο εκτιμάται ότι απαιτεί περίπου 16.000 στρέμματα γης [4], αφήνοντας πολλούς τοπικούς ακτιβιστές να αμφισβητήσουν την αξίωσή του να είναι ένα “πράσινο” διυλιστήριο και μια απαίτηση για μια αναδυόμενη οικονομία όπως η Ινδία.
“Παρά τη μετατόπιση της θέσης του έργου από το Nanar στο Raigad λόγω περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δεν θα δημιουργούσε το ίδιο πρόβλημα και στο Raigad;” ρώτησε η κοινωνική ακτιβίστρια Ulka Mahajan.
“Το κυβερνών κόμμα μετατόπισε την τοποθεσία αλλά πώς μπορεί να το φέρει αλλού και είναι διαθέσιμοι οι άνθρωποι του Raigad; Όλα αυτά τα ζητήματα δεν μπορούν να αμφισβητηθούν μεμονωμένα και η κυβέρνηση πρέπει να απαντήσει αν χρειαζόμαστε πραγματικά το έργο και να κάνει μια ανάλυση κόστους-οφέλους.”
Ενώ οι ειδικοί λένε ότι το έργο, με εκτιμώμενη παραγωγή 1,2 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως, θα μπορούσε να προσφέρει στην Ινδία σταθερές προμήθειες καυσίμων, άλλοι αμφισβητούν τη ρύπανση, που έχει τη δυνατότητα να παράγει, στην περιοχή Raigad της Μαχαράστρα. Έχουν επίσης τεθεί ερωτήματα σχετικά με τον αντίκτυπό της στα ψαροκάικα και τις καλλιέργειες μάνγκο.
Ο Prashant Jade, αγρότης από το Ratnagiri, ενημέρωσε το Global Voices:
Διαμαρτυρίες προκλήθηκαν από ομάδες, που συνδέονται με την κυβέρνηση, για να αποτρέψουν το έργο να εγκαταλείψει το Nanar. Δεν θέλω αυτό το έργο να έρθει εδώ, καθώς το Konkan είναι μια οικολογικά ευαίσθητη ζώνη με ποικιλία. Δεν ακολουθούμε τα πρότυπα ελέγχου της ρύπανσης στην Ινδία τόσο αυστηρά όσο στην Ευρώπη. Το έργο ονομάζεται “πράσινο” διυλιστήριο, αλλά γνωρίζουμε ότι θα είναι ρυπογόνο για το τοπικό περιβάλλον.
Οι νόμοι της Ινδίας για την απόκτηση γης υπέστησαν χειραγώγηση, πρόσθεσε η Ulka Mahajan. Οι νόμοι της Ινδίας για την απόκτηση γης επέβαλαν τη συγκατάθεση τουλάχιστον του 70% των επηρεαζόμενων ιδιοκτητών και απαιτούσαν επίσης τη διενέργεια δοκιμής κοινωνικού αντίκτυπου. Έχοντας περάσει από το κοινοβούλιο το 2013, ο νόμος τετραπλασίασε επίσης την τετραπλάσια αποζημίωση για την αγροτική γη, συμπεριλαμβανομένων των γεωργικών εκτάσεων.
Η κεντρική αγορά γης το 2013 αντιμετώπισε τέσσερις διαταγές και δεν μπόρεσαν να περάσουν το νομοσχέδιο στο κοινοβούλιο. Παρά ταύτα, χρησιμοποιούν το νόμο για την αγορά γης στο όνομα έργων μεγάλης κλίμακας. Δεν γνωρίζουμε ποιος θα ωφεληθεί από τη στιγμή που ο νόμος για πρώτη φορά βοήθησε τους αδύναμους και μη έχοντες φωνή πολίτες να ακουστούν οι φωνές τους σε ότι αφορά τη γη τους.
Υπήρξε κάποιος δημοκρατικός χώρος που έδωσε μια πλατφόρμα για να εκφραστούν οι ανησυχίες μετά από μελέτες κοινωνικής αξιολόγησης. Η διάταξη αυτή έχει καταργηθεί σε μια τροποποίηση των νόμων του κράτους. Αυτό είναι ενάντια στις επιθυμίες των αγροτών και των τοπικών κοινοτήτων, υποστηρίζει η Mahajan.
Η Ινδία είναι μια οικονομία εξαρτώμενη από το πετρέλαιο και πάνω από το 80% των απαιτήσεών της πληρούνται από τις εισαγωγές από τη Μέση Ανατολή, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράκ. Σύμφωνα με αναλυτές, οι κυρώσεις στο Ιράν και η έλλειψη αργού πετρελαίου από τη Βενεζουέλα έχουν πλήξει την ινδική οικονομία, με αποτέλεσμα την επιβράδυνση των ρυθμών ανάπτυξης.
Το 2015, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι είχε ανακοινώσει μία νέα συμμαχία των εθνών [5] για επέκταση της χρήσης της ηλιακής ενέργειας και δήλωσε ότι τα ορυκτά καύσιμα θέτουν τον πλανήτη σε κίνδυνο. Ενώ η Ινδία προσπαθεί να διαφοροποιήσει και να αυξήσει τις επενδύσεις της στην ηλιακή και αιολική ενέργεια, τα έργα που αφορούν τα ορυκτά καύσιμα συνεχίζουν να αυξάνονται και να λαμβάνουν αμείωτες επενδύσεις. Σύμφωνα με τον Μόντι:
Η τεχνολογία της ηλιακής ενέργειας εξελίσσεται, το κόστος μειώνεται και η συνδεσιμότητα του δικτύου βελτιώνεται. Το όνειρο της καθολικής πρόσβασης στην καθαρή ενέργεια γίνεται όλο και πιο πραγματικό. Αυτό θα αποτελέσει το θεμέλιο της νέας οικονομίας του νέου αιώνα.
Καθώς η Ινδία συνεχίζει να επενδύει τοπικά σε βρώμικα καύσιμα, ακτιβιστές και εμπειρογνώμονες αφήνονται να αμφισβητήσουν τις υποσχέσεις της κυβέρνησης προς την παγκόσμια κοινότητα για την αλλαγή του κλίματος.
Ένας τοπικός περιβαλλοντικός ακτιβιστής που συνεργάστηκε με την κυβέρνηση, με την προϋπόθεση της ανωνυμίας, δήλωσε ότι το έργο θα τοποθετήσει πάνω από 50.000 φορτηγά μεταξύ της οικονομικής πρωτεύουσας της Ινδίας Μουμπάι και του δυτικού κρατιδίου της Γκόα για ενέργειες μεταφοράς, αυξάνοντας έτσι τη ρύπανση των οχημάτων και επηρεάζοντας τα τοπικά οικοσυστήματα.
Για την Mahajan, έργα όπως αυτό είναι κοντόφθαλμα:
Σε διεθνές επίπεδο, δεσμεύονται πολύ για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και για την εστίαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αλλά εδώ εστιάζουν στο εμπόριο και το ΑΕΠ με γνώμονα τις εξαγωγές και έχουμε περιβαλλοντικές απώλειες και απώλεια βιοπορισμού. Θα επιτύχουν όμως κάτι στο εγγύς μέλλον;