Γιατί πρέπει να συνεχίσουμε να δίνουμε σημασία στο Τουρκμενιστάν

Παρουσιαστής ειδήσεων στο τηλεοπτικό κανάλι του Τουρκμενιστάν Altyn Asyr παρουσιάζει τα τελευταία κατορθώματα του Προέδρου Γκουρμπανγκουλί Μπερντιμπουχαμέντοφ. Το Τουρκμενιστάν έχει ένα από τσ χειρότερα παγκόσμια ρεκόρ στην ελευθερία των ΜΜΕ. Watan Habarlaty, YouTube video, 28 Αυγούστου 2019.

Η χώρα μου είναι μια από τις πιο καταπιεστικές δικτατορίες παγκοσμίως.

Το Τουρκμενιστάν, μια άνυδρη χώρα στην Κεντρική Ασία, κυβερνάται από ένα νάρκισσο πρόεδρο, γνωστό για παράδοξα σόου δημοσιότητας και ματαιόδοξα εγχειρήματα, παράλληλα με ένα πραγματικά απογοητευτικό ρεκόρ στα ανθρώπινα δικαιώματα. Προεδρεύει ενός κράτους, το οποίο, παρά τον πλούτο του σε φυσικούς πόρους, βρίσκεται σε βαθιά οικονομική κρίση. Η κατάσταση για τους απλούς Τουρκμένους είναι απελπιστική, με αυξανόμενη ανεργία και ελλείψεις σε τρόφιμα. Καθώς αυξάνονται οι ουρές έξω από καταστήματα, ξεσπούν αψιμαχίες ακόμα και για ένα καρβέλι ψωμί.

Όπως είναι αναμενόμενο, οι Αρχές δεν είναι πρόθυμες να δημοσιοποιούν τέτοιες κακουχίες. Η χώρα πρόσφατα κατατάχθηκε στον πάτο του Δείκτη Παγκόσμιας Ελευθερίας του Τύπου των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα για το 2019, ξεπερνώντας τη Βόρειο Κορέα και τη Συρία. Τα ανεξάρτητα ΜΜΕ είναι ανύπαρκτα και η επικοινωνία μεταξύ των πολιτών είναι αυστηρά περιορισμένη, οπότε αν τυχόν “ταξιδέψουν” ειδήσεις, γίνεται στα κρυφά. Εδώ μπαίνω εγώ.

Είμαι ο ιδρυτής και αρχισυντάκτης του Turkmen.News, ενός ειδησεογραφικού ιστότοπου με έδρα τις Κάτω Χώρες, που ξεκίνησε το 2010 με την ονομασία Alternative Turkmenistan News [Εναλλακτικές Ειδήσεις του Τουρκμενιστάν]. Δημοσιεύουμε νέα και αναλύσεις για το οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό περιβάλλον της χώρας. Η δουλειά μου με έμαθε ότι η απόκτηση αντικειμενικής πληροφόρησης εκτός Τουρκμενιστάν είναι τόσο δύσκολη όσο και εξαιρετικά ζωτικής σημασίας.

Τον περασμένο Ιούλιο, συμμετείχα σε μια εκδήλωση στο Λονδίνο από το Κέντρο Εξωτερικής Πολιτικής [Foreign Policy Centre], μια “δεξαμενή σκέψεων” στο Ηνωμένο Βασίλειο. Σε συνεργασία με ακαδημαϊκούς, ερευνητές και πολιτικούς, ξεκινήσαμε μια έκθεση, η οποία στοχεύει να φέρει διεθνή προσοχή για την κατάσταση στη χώρα μου. Με τίτλο Φακός στο Τουρκμενιστάν, η έκθεση ρίχνει φως σε ένα από τα πιο απολυταχικά και διεφθαρμένα καθεστώτα παγκοσμίως.

Τα κρατικά ιδρύματα στο Τουρκμενιστάν είναι και διεφθαρμένα και δυσλειτουργικά. Πρόσφατα έγραψα για τις φυλακές, όπου είναι γεμάτες ασθένειες και οι φύλακες έχουν αναπτύξει τα δικά τους ανεπτυγμένα συστήματα εκβιασμού για να επιτρέψουν στους κρατούμενους την πρόσβαση σε βασικά πράγματα. Η χώρα εξασκεί μεσαιωνικές μεθόδους βασανισμού, βίαιες εξαφανίσεις και ετήσιες παρουσιάσεις ενός από τα πιο σοκαριστικά δείγματα καταναγκαστικής εργασίας κατά τη διάρκεια της ετήσιας γιορτής βαμβακιού.

Η έκθεση υπογράμμισε ένα εσωτερικό επιχειρηματικό περιβάλλον σάπιο ως το μεδούλι. Πρόσφατη αποκαλυπτική μου δημοσίευση για συμβόλαιο υποδομών 2,3 δις δολαρίων προς ώφελος του κουνιάδου του Προέδρου είναι απλά ένα παράδειγμα των δικτύων κέρδους, τα οποία υφίστανται αποκλειστικά για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του καθεστώτος. Η ομάδα στο Λονδίνο επεσήμανε ότι οι ξένες επενδύσεις τα τελευταία χρόνια έχουν εκτροχιαστεί μέσω της απρόβλεπτης απόρριψης συμβάσεων και αδειών. Aρκετοί πελάτες, συμπεριλαμβανομένου του ρωσικού τηλεπικοινωνιακού φορέα MTS και της λευκορωσικής κατασκευαστικής εταιρείας Belgorkhimprom, τώρα συντονίζονται για να υποβάλουν καταγγελία κατά της κυβέρνησης του Τουρκμενιστάν.

Οι απλοί πολίτες στο Τουρκμενιστάν δεν έχουν πρόσβαση σε τέτοιες ειδήσεις, είτε από εγχώριες είτε από ξένες πηγές. Όλα τα ξένα μέσα ενημέρωσης απαγορεύονται. Αυτό δεν αφορά μόνο δυτικά ΜΜΕ όπως το Reuters, το BBC και την Deutsche Welle, αλλά και ρωσόφωνες ιστοσελίδες (τόσο φιλοκρεμλινικές όσο και αντιπολιτευτικές), όπως οι Meduza, TASS και Ekho Moskvy. Αν και υπάρχουν πολλές τουρκμενικές εφημερίδες, οι δημοσιεύσεις τους είναι τυποποιημένες και όλες δοξάζουν τον Πρόεδρο Γκουρμπανγκουλί Μπερντιμπουχαμέντοφ.

Η αδυναμία ανταλλαγής ειδήσεων ή έκφρασης δυσαρέσκειας επιδεινώνεται από την σχεδόν πλήρη απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης: το Instagram, το YouTube, το Facebook και τα ρωσικά κοινωνικά δίκτυα Odnoklassniki και Vkontakte, μεταξύ άλλων, απαγορεύονται. Καθώς η κατάσταση στο Τουρκμενιστάν επιδεινώνεται, το κράτος σφίγγει ασφυκτικά τον κλοιό γύρω από τις ανεξάρτητες φωνές.

Αλλά ακόμη και σε τέτοιο σκοτάδι, υπάρχει ένα ίχνος ελπίδας. Προγράμματα αφιερωμένα στην αναφορά των καθημερινών βασάνων του τουρκμενικού λαού δημιουργούνται εκτός πρόσβασης του καθεστώτος, όπως το  Chronicles of Turkmenistan με έδρα τη Βιέννη. Ιστοσελίδες όπως αυτές είναι η μόνη μορφή αξιόπιστων πληροφοριών για τη χώρα. Η ιστοσελίδα μου, Turkmen.News, συνεργάζεται με ένα δίκτυο γενναίων Τουρκμένων, που κινούν λαθραία ειδήσεις εκτός χώρας μέσω κρυπτογραφημένων συστημάτων ανταλλαγής μηνυμάτων. Το κάνουν με σημαντικό κίνδυνο για τον εαυτό τους και τις οικογένειές τους. Αρκετοί δημοσιογράφοι στο Τουρκμενιστάν έχουν ήδη συλληφθεί ή, όπως και εγώ, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Ο Gaspar Matalaev ήταν ένας από τους δημοσιογράφους μας, που παρακολουθούσε τη χρήση καταναγκαστικής εργασίας κατά τη συγκομιδή του βαμβακιού. Το 2016, συνελήφθη με “στημένες” κατηγορίες για απάτη και δωροδοκία και καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκισης. Στις 6 Σεπτεμβρίου 2019 τελικά απελευθερώθηκε, αφότου εξέτισε πλήρως την ποινή του. Ένας άλλος από τους δημοσιογράφους μας, ο Saparmamed Nepeskuliev, καταδικάστηκε σε τρία χρόνια φυλάκισης το 2015 για δήθεν κατοχή παράνομων ουσιών. Τόσο ο Matalaev όσο και ο Nepeskuliev έλαβαν υποστήριξη από τη διεθνή κοινότητα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και από μια ομάδα εργασίας των Ηνωμένων Εθνών. Μετά την απελευθέρωσή του τον Μάιο του 2018, ο Nepeskuliev εγκατέλειψε το Τουρκμενιστάν οριστικά τον Μάρτιο φέτος.

Οι Τουρκμένοι δημοσιογράφοι Gaspar Matalaev (αριστερά) και Saparmamed Nepeskuliev (δεξιά), απελευθερώθηκαν και οι δυο φέτος μετά από μακρές ποινές φυλάκισης. Η εικόνα προσφέρθηκε από Turkmen.News. Χρησιμοποιείται με άδεια.

Άλλοι όμως εξακολουθούν να λιώνουν στη φυλακή. Οι οικογένειες λαμβάνουν ελάχιστες πληροφορίες σχετικά με την υγεία ή τον τόπο των αγαπημένων τους. Η εκστρατεία “Αποδείξτε ότι είναι ζωντανοί” καταγράφει 121 εξαφανίσεις στο σύστημα φυλακών του Τουρκμενιστάν, αν και ο πραγματικός αριθμός είναι αναμφίβολα υψηλότερος. Ένας πολιτικός κρατούμενος, ο Gulgeldi Annaniyazov, είναι φυλακισμένος εδώ και πάνω από 10 χρόνια. Αυτό το διάστημα η οικογένειά του έχει λάβει μόνο βασικές πληροφορίες σχετικά με την κατάστασή του.

Η βαρύτητα των σχετικών κινδύνων διαπερνά το έργο μου ως αρχισυντάκτης της έκδοσής μας. Καθώς η κυβέρνηση του Τουρκμενιστάν χρησιμοποιεί εξελιγμένες τεχνικές επιτήρησης για την παρακολούθηση του πληθυσμού της, είναι επικίνδυνο να δημοσιευτεί οποιοδήποτε περιεχόμενο, που μπορεί να εντοπιστεί σε συγκεκριμένο χρόνο ή τοποθεσία, που θα αναγνώριζε την πηγή. Λαμβάνουμε την ευθύνη μας απέναντι στους δημοσιογράφους μας πολύ σοβαρά, ακόμα και αν αυτό περιορίζει την ικανότητά μας να γράφουμε για ειδήσεις έκτακτης επικαιρότητας άμεσα.

Παρόλο που το καθεστώς του Τουρκμενιστάν φαίνεται αδιάφορο για τη διεθνή του φήμη, η σταθερότητα της περίκλειστης χώρας εξαρτάται από τη συνεργασία και το εμπόριο με τους εξωτερικούς εταίρους της. Και καθώς τα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης στρέφουν την προσοχή τους στη χώρα, η εμπιστοσύνη αυτών των εταίρων, ή υποψήφιων επενδυτών, θα μειωθεί. Η αυξανόμενη εστίαση στη διεθνή επιχειρηματική κοινότητα για τη βιωσιμότητα και τις δεοντολογικές επιχειρηματικές πρακτικές σημαίνει ότι δημοσιεύσεις όπως η δική μας είναι όλο και πιο σημαντικές.

Οι δημοσιογράφοι, που διακινδυνεύουν την ελευθερία τους με κάθε πληροφορία, που μας στέλνουν, διασφαλίζουν ότι καμία εταιρική οντότητα ή κυβέρνηση, που συνεργάζεται με το Τουρκμενιστάν, δε θα μπορεί να ισχυριστεί άγνοια σχετικά με τη φύση του καθεστώτος της Ασγκαμπάτ.

Η εκδήλωση του Κέντρου Εξωτερικής Πολιτικής ήταν το τέλειο μέρος για προσωπικότητες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και πολιτικούς για να ζητήσουν επανεκτίμηση της πολιτικής της βρετανικής κυβέρνησης απέναντι στο Τουρκμενιστάν. Καθώς το καθεστώς σφίγγει το χαλινάρι, ζητάμε να επεκταθεί αυτή η πολιτική στους φορείς του εμπορίου και της βιομηχανίας σε ολόκληρη την ΕΕ και στη διεθνή κοινότητα και σε όσους επιδιώκουν να συνεργαστούν με μια κυβέρνηση, που διώκει τους πολίτες και προδίδει τους επενδυτές της.

Καθώς αναγκάζουμε το Τουρκμενιστάν να φροντίσει την εικόνα του, θα το αναγκάσουμε να αλλάξει τη συμπεριφορά του. Αυτή η αυξανόμενη προσοχή μας δίνει μια πλατφόρμα, από την οποία μπορούμε να απαιτήσουμε την ποιότητα ζωής, που αξίζουν όλοι οι Τουρκμένοι.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.