Τυπικές ενδυμασίες των διαδηλωτών του Χονγκ Κονγκ. Φωτογραφία: May James / HKFP.

Η ακόλουθη δημοσίευση γράφτηκε από τον Kris Cheng και δημοσιεύτηκε στο Hong Kong Free Press στις 4 Οκτωβρίου 2019. Αναδημοσιεύθηκε στο Global Voices βάσει συμφωνίας εταιρικής σχέσης περιεχομένου.

Η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ έχει επικαλεσθεί το Διάταγμα περί Κανονισμών Έκτακτης Ανάγκης (ERO), προκειμένου να εφαρμόσει νόμο, που απαγορεύει τη χρήση μάσκας προσώπου σε διαμαρτυρίες.

Ο νόμος θα απαγορεύσει στους διαδηλωτές να καλύπτουν πλήρως ή εν μέρει τα πρόσωπά τους κατά τη διάρκεια των διαμαρτυριών. Όποιος φοράει μάσκα σε νόμιμες συγκεντρώσεις και πορείες, σε παράνομες ή μη εξουσιοδοτημένες συνελεύσεις ή σε ταραχές μπορεί να καταδικαστεί σε φυλάκιση ενός έτους και πρόστιμο ύψους 25.000 δολάρια Χονγκ Κονγκ (3.180 δολάρια Αμερικής). Ο νόμος απαλλάσσει τους ανθρώπους που φορούν μάσκες σε διαμαρτυρίες για επαγγελματικούς, θρησκευτικούς, ιατρικούς ή άλλους λόγους, που σχετίζονται με την εργασία.

Επιπλέον, ο νόμος ορίζει ότι όποιος δεν τηρεί τις εντολές της αστυνομίας και να αφαιρέσει τη μάσκα θα μπορεί να καταδικαστεί σε φυλάκιση έξι μηνών και πρόστιμο ύψους 10.000 δολάρια Χονγκ Κονγκ (1.200 δολάρια Αμερικής). Ο ορισμός της “κάλυψης του προσώπου” περιλαμβάνει όχι μόνο μάσκες, αλλά επίσης και χρώμα και άλλα παρόμοια καλύμματα.

Η νομοθεσία τίθεται σε ισχύ από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου. Ανακοινώθηκε μετά από ειδική σύνοδο του Εκτελεστικού Συμβουλίου την Παρασκευή, από το ντε φάκτο υπουργικό συμβούλιο της επικεφαλής της εκτελεστικής εξουσίας Κάρι Λαμ.

“Η απόφαση για τη θέσπιση ενός νόμου κατά της μάσκας δεν είναι εύκολη, αλλά είναι μια απαραίτητη απόφαση, που εξετάζει την κατάσταση σήμερα”, δήλωσε η Λαμ.

Το Χονγκ Κονγκ “δε βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης” παρά την εφαρμογή του νόμου, πρόσθεσε.

Όταν ρωτήθηκε αν η κίνηση εγκρίθηκε από το Πεκίνο, η Λαμ ισχυρίστηκε ότι δεν υπήρχε “κάτι τέτοιο όπως η έγκριση της Κεντρικής Λαϊκής Κυβέρνησης” για μια τέτοια απόφαση. “Είναι κάτι που τα βγάζει πέρα το Χονγκ Κονγκ μόνο του κάτω από το “Μία Χώρα, Δύο Συστήματα”, δήλωσε η Λαμ, προσθέτοντας ότι το ταξίδι της στο Πεκίνο την 1η Οκτωβρίου ήταν “πολύ σύντομο” και δεν είχε καμία αλληλεπίδραση με Κινέζους αξιωματούχους για την απαγόρευση της μάσκας.

Σημαντικοί αξιωματούχοι της κυβέρνησης του Χονγκ Κονγκ. Φωτογραφία: GovHK.

Εξουσίες έκτακτης ανάγκης

Ο κανονισμός περί έκτακτης ανάγκης (ERO) είναι ένας αποικιοκρατικός νόμος, που δίνει στον Κυβερνήτη απεριόριστη εξουσία σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή δημόσιου κινδύνου. Έχοντας εισαχθεί το 1922, είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται ο ERO από την περίοδο των αριστερών ταραχών του 1967.

Μια κυβερνητική πηγή δήλωσε στην φιλοκινεζική εφημερίδα Sing Tao Daily ότι η κυβέρνηση αναμένει ότι οι διαδηλωτές δεν θα υπακούσουν στον νόμο, αλλά για ορισμένους μπορεί να έχει αποτρεπτικό αποτέλεσμα.

Το Χονγκ Κονγκ έχει βιώσει πάνω από 17 εβδομάδες διαμαρτυριών που πυροδοτήθηκαν από το νόμο περί εκδόσεως που σύντομα θα αποσυρθεί από την κυβέρνηση. Οι κάποιες φορές βίαιες διαδηλώσεις εξελίχθηκαν σε ευρύτερες εκκλήσεις για δημοκρατία, αστυνομική υπευθυνότητα, αμνηστία για όσους συνελήφθησαν από τον Ιούνιο, καθώς και άλλες κοινοτικές διαμαρτυρίες.

Η τελευταία εξέλιξη ήρθε μετά την πιο βίαιη ημέρα διαμαρτυρίας που έχει να δει το Χονγκ Κονγκ από την αρχή του κινήματος, καθώς η αστυνομία έριξε έξι γύρους άσφαιρων την 1η Οκτωβρίου. Ένας 18χρονος φοιτητής πυροβολήθηκε στον αριστερό πνεύμονα από έναν αξιωματικό. Από τότε, οι διαδηλώσεις σε επίπεδο επαρχίας γίνονται τις νυχτερινές ώρες.

Η νέα νομοθεσία, που απαγορεύει τις μάσκες, έχει λάβει υπόψη τις ανησυχίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων βάσει του νόμου του Χονγκ Κονγκ, οι οποίες δεν είναι απόλυτες και μπορεί να είναι περιορισμένες, δήλωσε η επικεφαλής της δικαιοσύνης Τερέσα Τσένγκ στις 4 Οκτωβρίου.

Η νομοθεσία δεν θα επηρεάσει την ελευθερία του συνέρχεσθαι των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ, καθώς μπορούν να ασκήσουν τα δικαιώματά τους, όταν δεν φορούν μάσκες, πρόσθεσε η Τσενγκ.

Η Τσενγκ δήλωσε ότι ο νόμος έχει “επιτύχει μια ισορροπία” μεταξύ των δικαιωμάτων των κατοίκων του Χονγκ Κόνγκ και της ανάγκης να βοηθήσει την αστυνομία να επιβάλει το νόμο, οπότε ο περιορισμός ήταν “αναλογικός” βάσει του νόμου. Η χρήση του ERO δεν είναι η ίδια με το να εισέλθει το Χονγκ Κονγκ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, δήλωσε η Λαμ, σημειώνοντας ότι το όνομα του νόμου έχει προκαλέσει κάποια σύγχυση.

Όταν ρωτήθηκε αν η κυβέρνηση θα απαγορεύσει και στους αστυνομικούς να φορούν μάσκες, ο γραμματέας ασφαλείας John Lee είπε ότι οι αξιωματικοί πρέπει να φορούν κατάλληλα προστατευτικά εργαλεία. “Όταν οι αστυνομικοί εκτελούν τα καθήκοντά τους… έχουμε τρόπους να τους αναγνωρίσουμε”, ανέφερε, αντιμετωπίζοντας ανησυχίες ότι οι αστυνομικοί μπορούν να κρύβουν την ταυτότητά τους.

“Δρακόντειος Νόμος”

Το Πολιτικό Μέτωπο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (CHRF), μια συμμαχία από 50 ΜΚΟ που έδρασε ως διοργανωτής των μαζικών πορειών, ονόμασε τον ERO δρακόντειο νόμο από τους αποικιακούς χρόνους. Το CHRF δήλωσε ότι:

Μόλις εφαρμοστεί, η κυβέρνηση της Κάρι Λαμ θα δηλώσει το θάνατο του “Μία Χώρα, Δύο Συστήματα”, και ότι το Χονγκ Κονγκ είναι τώρα μια αποικία κάτω από την ηπειρωτική κινεζική κυριαρχία. Αυτός ο παλιός σοβαρός αποικιακός νόμος πρέπει να εγκαταλειφθεί για να μείνει η κυβέρνηση υπό έλεγχο και να την σταματήσει από τη δίωξη των κατοίκων του Χονγκ Κονγκ.

Εάν ο νόμος κατά της μάσκας, εφαρμοστεί, θα απειλήσει την προσωπική ασφάλεια και τις ελευθερίες έκφρασης και θρησκείας. Ο κύριος λόγος για τη χρήση μασκών και βιομηχανικών αναπνευστήρων είναι η προστασία από τα δακρυγόνα. Είναι επίσης μια πολιτική χειρονομία. Χωρίς να εξετάζουν προσεκτικά τις πρακτικές λεπτομέρειες, τέτοιοι νόμοι θα εμπόδιζαν επίσης τις θρησκευτικές πρακτικές που βρίσκονται υπό την προστασία του Βασικού Νόμου.

Είπε ότι η αστυνομία του Χονγκ Κονγκ θα πρέπει να είναι η πρώτη που θα σταματήσει να φοράει μάσκες και να δείξει την ταυτότητά της, ακολουθώντας περιστατικά στα οποία χρησιμοποίησαν “υπερβολική και θανατηφόρα βία”.

Το CHFR δήλωσε επίσης ότι η κυβέρνηση πρέπει να ανταποκριθεί στα αιτήματα του κοινού και να μην λάβει σκληρότερα μέτρα κατά των διαδηλωτών.

Ο ακτιβιστής Λέστερ Σουμ και ο “Βασιλιάς της δικαστικής εξέτασης” Kwok Cheuk-kin δήλωσαν την Παρασκευή ότι θα υποβάλουν νομικές προκλήσεις κατά του νόμου εναντίον της μάσκας.

Εν τω μεταξύ, η Sophie Richardson, διευθύντρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κίνας, δήλωσε:

Οι αρχές του Χονγκ Κονγκ πρέπει να εργαστούν για να δημιουργήσουν ένα πολιτικό περιβάλλον, στο οποίο οι διαδηλωτές να μην αισθάνονται την ανάγκη για μάσκες και όχι να απαγορεύσουν τις μάσκες και να εμβαθύνουν τους περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης.

Η Κυβερνήτης Κάρι Λαμ πρέπει να συμφωνήσει σε μια εξέταση της υπερβολικής βίας από την αστυνομία και να επαναλάβει τη διαδικασία για καθολική ψηφοφορία. Πρόσθετοι περιορισμοί είναι πιθανό να προκαλέσουν εντάσεις.