Θερμικός σταθμός άνθρακα στο εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας Hokuriku Denryoku, στην περιοχή Τσουρούγκα του νομού Φουκούι. Φωτογραφία από τον Nevin Thompson, CC BY 3.0

Η Arao Hinako παρατήρησε κάτι περίεργο, όταν πήγε για κολύμπι στην Εσωτερική Θάλασσα της Ιαπωνίας με το μικρό γιο του ξαδέρφου της.

“Κανονικά, αν παραμείνετε λίγο περισσότερο σ’ αυτή τη θάλασσα, αρχίζετε να γίνεστε μπλε (από το κρύο). Αλλά αυτό το καλοκαίρι ο καιρός ήταν τόσο ζεστός και υγρός και το νερό ήταν ασυνήθιστα ζεστό”, αναφέρει η περιβαλλοντική ακτιβίστρια και σκηνοθέτιδα.

Η Arao είναι μία πεπειραμένη τομεάρχισσα στην Ιαπωνία για την 350.org, μια διεθνή οργάνωση, που συνεργάζεται με ακτιβιστές από τις Παρασκευές για το μέλλον του Τόκιο (FFF) — ένα ιαπωνικό παρακλάδι του ομώνυμου κινήματος της Σουηδής εφήβου Γκρέτα Τούνμπεργκ — για να διατηρηθεί η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας κάτω από τους 2 βαθμούς Κελσίου.

Η Arao και άλλοι παρατήρησαν ότι η Ιαπωνία συμμετείχε εδώ και αρκετό καιρό στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Όχι μόνο ο ωκεανός σε μέρη όπως η Εσωτερική Θάλασσα σταδιακά θερμαίνεται, αλλά η άνευ προηγουμένου καταρρακτώδης βροχή και οι επακόλουθες κατολισθήσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου των τυφώνων κάθε Αύγουστο αποτελούν συχνά ενδείξεις από τις τοπικές κυβερνήσεις να ζητήσουν βοήθεια από την Ιαπωνική Δύναμη Αυτοάμυνας, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας για την εκκένωση 870.000 κατοίκων μετά από έντονες βροχές στη νοτιοδυτική Ιαπωνία τον Αύγουστο του 2019. Ο τυφώνας Hagibis, ένας ισχυρός σούπερ τυφώνας, είναι έτοιμος να χτυπήσει την Ιαπωνία στις 12 Οκτωβρίου.

Οι Ιάπωνες αρχίζουν να αναλαμβάνουν δράση. Στις 20 Σεπτεμβρίου 2019, περίπου 5 εκατομμύρια ακτιβιστές σε 115 χώρες του κόσμου συμμετείχαν στην Παγκόσμια Απεργία για το Κλίμα, περίπου 2.500 νέοι Ιάπωνες διαδηλωτές παρήλασαν από το πανεπιστήμιο του ΟΗΕ στην μοντέρνα λεωφόρο Omotesando του Τόκιο προς την περίφημη διάβαση Σιμπούγια, φωνάζοντας συνθήματα ανάμεσα σε εκατοντάδες εμφανώς έκπληκτους πεζούς που στέκονταν δίπλα.

i-Dで取材してきました。800人近く参加してたらしい。学校帰りの高校生が結構いてたよ。 #FridaysForFuture #GlobalClimateStrikes #グローバル気候マーチ pic.twitter.com/Pglg9IF9zm

— 平岩壮悟 (@sogohiraiwa) September 20, 2019

Πήγα στην πορεία για να δώσω αναφορά για το περιοδικό i-D. Περίπου 800 άτομα εμφανίστηκαν. Πολλοί ήταν μαθητές στην πορεία τους από το σχολείο προς το σπίτι. #FridaysForFuture #GlobalClimateStrikes

Η 16χρονη Iwano Saori, τελειόφοιτη σε δημόσιο γυμνάσιο στο Τόκιο και μέλος της δημιουργικής ομάδας της οργάνωσης “Παρασκευές για το μέλλον του Τόκιο”, εξήγησε την απόφαση την δική της και των συμμαθητών της να συμμετέχουν στην παγκόσμια πορεία του Τόκιο για το κλίμα στις 5 μ.μ. στο τέλος της σχολικής ημέρας, ακόμη και όταν οι μαθητές σε άλλα μέρη του κόσμου διοργάνωσαν σχολικές απεργίες: “Δεν μπορώ να προδώσω το κοινό, που πληρώνει για την εκπαίδευσή μου”, ανέφερε η Iwano.

“Δεν έχουμε ούτε μια κανονική λέξη στα ιαπωνικά για την “αλλαγή του κλίματος”, δήλωσε ο Kajiwara Takuro, τελειόφοιτος φοιτητής που συνδιοργάνωσε την πορεία. “Αντ’ αυτού, χρησιμοποιείται ο μάλλον ασαφής όρος “έκτακτα καιρικά φαινόμενα”(異常 気 象), δήλωσε ο Kajiwara.

Ούσα η χώρα που φιλοξένησε την υπογραφή του Πρωτοκόλλου του Κιότο το 1997, της πρώτης παγκόσμιας συνθήκης που καθορίζει διεθνώς δεσμευτικούς στόχους για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακας — και τη φετινή G20, όπου εισήχθη συμφωνία για τη μείωση των πλαστικών απορριμμάτων της θάλασσας, η Ιαπωνία ήταν δύο φορές σε προνομιακή θέση για να ηγηθεί της δράσης για το κλίμα.

Ωστόσο, παρά τις ενδείξεις για την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην Ιαπωνία, η κεντρική κυβέρνηση παρέμεινε υποτονική για να ανταποκριθεί στην επείγουσα κλιματική αλλαγή, στην οποία οι Kajiwara, Arao και άλλοι προσπαθούν απελπισμένα να επιστήσουν την προσοχή.

Αντ’ αυτού, η Ιαπωνία προωθεί περισσότερες μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα και αερίου σε όλο τον κόσμο, εξάγοντας την τεχνολογία κατασκευής τους σε χώρες όπως το Βιετνάμ και η Ινδία. Στις αρχές Οκτωβρίου, λίγες μέρες μετά τις κλιματικές απεργίες, η ιαπωνική εξειδικευμένη εταιρεία στην μηχανική των εγκαταστάσεων, JCG Holdings κέρδισε σύμβαση ύψους 3,73 δις δολαρίων για την κατασκευή εργοστασίου υγροποιημένου φυσικού αερίου στη Μοζαμβίκη, ως μέρος μιας κοινοπραξίας μεγάλων εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου που περιλαμβάνουν την Exxon Mobil.

Το 2018, η Ιαπωνία προέβη σε ένα νέο ενεργειακό σχέδιο, που θέτει στόχους για την παραγωγή 22-24% ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές μέχρι το 2030. Το σχέδιο αυτό αποτελεί τροποποίηση μιας στρατηγικής του 2002, οι στόχοι της οποίας, σύμφωνα με το Υπουργείο Βιομηχανίας, Εμπορίου και Περιβάλλοντος, έχουν ολοκληρωθεί μόνο εν μέρει. Ως αποτέλεσμα, η Ιαπωνία δεν είχε καν προσκληθεί να μιλήσει στην τελευταία Παγκόσμια Διάσκεψη Κορυφής του ΟΗΕ για το Κλίμα στη Νέα Υόρκη στις 23 Σεπτεμβρίου 2019.

“Το εντυπωσιακό ήταν ότι μπορούσα [να καταλάβω] και την προοπτική αυτών των εργαζομένων. Η φυτεία διατηρεί τα μέσα επιβίωσής τους”, δήλωσε ο Sasaki.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η περιβαλλοντική ευθύνη μπορεί να κερδίσει δημοτικότητα μεταξύ των μεγάλων ιαπωνικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, τα οποία βρίσκονται στο επίκεντρο της έντονης κριτικής των ακτιβιστών του κλίματος.

Στις αρχές Οκτωβρίου του 2019, η Mitsubishi UFG έγινε η πρώτη ιαπωνική τράπεζα που εξέδωσε τα λεγόμενα “πράσινα ομόλογα”, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για την χρηματοδότηση κτιρίων χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Αυστραλία. Αλλά ο Sasaki ανησυχεί ότι αυτές οι προσπάθειες γίνονται δημοφιλείς μεταξύ των επενδυτών “μόνο επειδή όλοι οι άλλοι το κάνουν σαν ένα μοντέρνο πράγμα”.

Ένας άνθρωπος που μπορεί προφανώς να αλλάξει το απαράδεκτο ιστορικό της κυβέρνησης στο περιβάλλον είναι ο Κοϊζούμι Σιντζίρο, ο χαρισματικός νέος υπουργός περιβάλλοντος της Ιαπωνίας και γιος δημοφιλούς πρώην πρωθυπουργού.

Ο Κοϊζούμι είπε ότι η καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής πρέπει να είναι “σέξι, διασκεδαστική και γαμάτη”. Το αν αυτός μπορεί να ανάψει την φωτιά του περιβαλλοντικού πάθους μεταξύ των 126 εκατομμυρίων καταναλωτών της Ιαπωνίας παραμένει προς συζήτηση.