Υφαίνοντας αντικείμενα απώλειας και μνήμης με την Hayv Kahraman

Η Ιρακινή καλλιτέχνης Hayv Kahraman. Η εικόνα παρέχεται από την ίδια την Kahraman.

Όταν ήταν 11 ετών, η οικογένεια της Hayv Kahraman εγκατέλειψε τον πόλεμο του Κόλπου στο Ιράκ μόνο με μία βαλίτσα. Μεταξύ των ουσιωδών αντικειμένων, η μητέρα της πακετάρισε ένα mahaffa, έναν ιρακινό φορητό ανεμιστήρα που φτιάχτηκε από την ύφανση των φύλλων των φοινικόδεντρων. Ταξίδεψε με την Kahraman, καθώς έκανε το ταξίδι από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη, και διακοσμεί το οικογενειακό σπίτι της στη Σουηδία σήμερα. “Το mahaffa για μένα είναι νομαδικό αντικείμενο, επειδή είναι κάτι που με φέρνει πίσω στο παρελθόν”, λέει η Kahraman στην τελευταία έκθεση της, “Υφαίνοντας Ξανά Επιγραφές Μεταναστών”, στην γκαλερί Jackson Shainman στο Μανχάταν. “Μια διαφορετική ζωή που δεν υπάρχει πια.”

Όπως και στις προηγούμενες εκθέσεις της — “Πόσο Ιρακινός Είσαι;” (2015) και “Αφήστε τον επισκέπτη να είναι ο Κύριος” (2013)—το νέο έργο της Kahraman είναι μια αριστοτεχνική εξερεύνηση των ζητημάτων της ταυτότητας, του προσωπικού αγώνα και της ανθρώπινης συνείδησης. Αυτή τη φορά όμως έχει αγκαλιάσει νέες μεθόδους ενσωμάτωσης αντικειμένων, που φέρουν γενιές ιστορίας στα έργα της. Η τελευταία έκθεση της Kahraman αποκαλύπτει επίσης την εξέλιξη της έκφρασης των εικόνων και των αναμνήσεων, που στοιχειώνουν τους πρόσφυγες που ζουν στη Δύση.

Από τη συλλογή της, “Πόσο Ιρακινός Είσαι;” ελαιογραφία σε λινάρι που ονομάζεται “Kachakchi”. Εικόνα από το http://www.hayvkahraman.com/ και χρησιμοποιείται με άδεια.

Η χρήση από την Kahraman των θηλυκών σωμάτων σε διαφορετικές πόζες, εμπνευσμένη εν μέρει από την περσική και ιαπωνική μικρογραφία, μπορεί να θεωρηθεί ως γιορτή της μνήμης, της θηλυκότητας και της απελευθέρωσης. Αυτή η πολυεπίπεδη, εκλεπτυσμένη παρουσίαση διαφόρων σύνθετων προοπτικών, σε συνδυασμό με μια ζωντανή αλλά καταπραϋντική χρωματική παλέτα, παρέχει ένα ομαλό φινίρισμα στη μέθοδο της αφήγησης. Το νέο έργο της Kahraman δεν αγγίζει μόνο, αλλά προκαλεί διαχρονικές σκέψεις και συναισθήματα σε οποιοδήποτε — ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους.

Η νέα έκθεση της Kahraman ξεχώρισε την τέχνη της στον τομέα της αριστείας εκφράζοντας μερικά από τα κρίσιμα ζητήματα της εποχής μας μέσα από συνεκτικά αισθητικά και συναισθηματικά ισχυρά έργα ζωγραφικής.

Omid Memarian (OM): Γιατί επιλέξατε να ονομάσετε την έκθεσή σας, “Υφαίνοντας Ξανά Επιγραφές Μεταναστών;”

Hayv Kahraman (HK): Νομίζω ότι όλο αυτό το σώμα των εργασιών εστιάζει στην ιδέα της μνήμης και πώς επηρεάζει τους μετανάστες και τους ανθρώπους μέσα στη διασπορά, όπως εσείς και εγώ. Όταν πρωτοσυνάντησε αυτόν τον τρόπο κοπής των λινών, ήταν πολύ διαισθητικό. Δεν σκέφτηκα το mahaffa τότε. Είχα ανοίξει τρύπα στην επιφάνεια. Και η κοπή της ήταν πολύ καθαρτήρια.

Το “μνημονικό τεχνούργημα” είναι ένα από τα κομμάτια της Kahraman από την έκθεση “Υφαίνοντας Ξανά Επιγραφές Μεταναστών”. Εικόνα από την καλλιτέχνη.

OM: Η ανάμειξη του mahaffe με την τέχνη σας ενσωματώθηκε καλά με τα σώματα και τις ψυχές των έργων σας.

HK: Ήταν μία πάλη. Μίλησα με πολλούς συντηρητές πριν το κάνω αυτό και είχα τόσα πολλά προβλήματα, γιατί όταν κόβεις το λινό, θέλει δύναμη και ήθελα να σιγουρευτώ ότι θα είναι τελείως επίπεδο. Πώς επαναλαμβάνετε την επιφάνεια, τα κοψίματα, για να διατηρήσετε την ακεραιότητα της δομής; Έκανα πολλές δοκιμές. Όπως μπορείτε να δείτε, έχω δύο μελέτες σε αναμονή. Σε δύο από τα έργα μου, φορούσα πραγματικά φύλλα φοινικόδεντρου από την Καλιφόρνια. Και ανακάλυψα την άλλη μέρα—ή ίσως είναι ένα γνωστό γεγονός και δεν ήξερα γι’ αυτό—ότι η Καλιφόρνια εισήγαγε τους σπόρους του φοίνικα από το Ιράκ και τη Μέση Ανατολή. Ήταν ένας πολύ ενδιαφέρον παραλληλισμός για μένα.

OM: Εστιάζετε στο mahaffa σε διάφορες μορφές και σχήματα στην τρέχουσα επίδειξη. Είναι ένα από τα αντικείμενα που η οικογένειά σας έβαλε στις αποσκευές σας, όταν φύγατε από το Ιράκ. Μου φαίνεται ότι, ενσωματώνοντάς το στο έργο σας, εισάγετε κάτι από το παρελθόν και το κάνετε αιώνιο.

HK: Ακριβώς, νομίζω ότι αυτό είναι το όλο θέμα, ότι ως καλλιτέχνης εγώ αρχειοθέτησα αυτές τις αναμνήσεις που αισθάνομαι ότι πρόκειται να χάσω, και κατά κάποιο τρόπο, αυτές οι αναμνήσεις υποτίθεται ότι πρέπει να προσδιορίσουν το ποια είμαι. Αυτό είναι επίσης πολύ προβληματικό γιατί, ποια είμαι εγώ; Δεν είμαι Ιρακινή. Είμαι, αλλά δεν είμαι. Δεν είμαι Αμερικανίδα, αλλά μένω εδώ. Δεν είμαι Σουηδή, αλλά έχω σουηδικό διαβατήριο. Έτσι είναι πραγματικά προβληματικό. Σηματοδοτεί αυτό το σημείο εκτοπισμού για μένα. Ήταν η εποχή που η βιογραφία μου, η ταυτότητά μου διακόπηκε: όταν έφυγα. Δεν είμαι πια αυτός ο άνθρωπος. Είμαι κάποιος άλλος. Έτσι, αν έπρεπε να εφαρμόσω μια λέξη σε αυτό, το mahaffa, θα ήταν “εκτόπισμα”.

OM: Πώς μεταφέρετε τη νοσταλγική σχέση μεταξύ “πραγμάτων” και “αντικειμένων” που συνδέουν τους μετανάστες με το παρελθόν και τις ρίζες τους;

HK: Η γλώσσα είναι ένας από τους τρόπους. Η καλλιγραφία είναι ένα μέσο μέσω του οποίου μπορείς να αποκτήσεις πρόσβαση στη γλώσσα ή στην απώλεια γλώσσας. Το να ξεχνάς τη μητρική σου γλώσσα, η ανάκτηση και η προσπάθεια να αποκτήσεις πρόσβαση σε μια σύνδεση με αυτήν με κάποιο τρόπο. Επειδή δεν μιλάω πλέον Αραβικά, και δεν έχω καμία οικογένεια εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχω μια κόρη, αλλά γεννήθηκε εδώ. Νομίζω ότι το κύριο πράγμα είναι αυτή η έννοια της απώλειας, το τραύμα αυτής της απώλειας και η εκδήλωση ότι μέσω μιας ζωγραφικής γίνεται ο αγώνας. Για μένα, προσωπικά, στο στούντιό μου, πώς μπορώ να το πετύχω αυτό; Με την τεχνική κοπής των λινών και της ύφανσης και τη σύνδεσή της με ένα πραγματικό αντικείμενο όπως το mahaffa…

Αυτό το κομμάτι απεικονίζει την “ύφανση” των υλικών που ενσωματώνει η Kahraman στο έργο της.

OM: Τα μαλλιά των γυναικών έχουν ισχυρή παρουσία στην δουλειά σας. Τι συμβολίζουν τα μαλλιά για σας;

HK: Νομίζω ότι ξέρεις περισσότερο από οποιονδήποτε, είναι ένα τόσο αμφισβητούμενο πράγμα, ειδικά στη Μέση Ανατολή. Σου αρέσουν τα μαλλιά σου και όλα αυτά τα συναφή συναισθήματα. Οι γυναίκες είναι άτρωτες. Όχι το να είσαι ένας τριχωτός Άραβας, που είμαι. Τα μαλλιά ήταν ένα πολύ φυσικό πράγμα, με το οποίο μπορώ να δουλέψω. Δεν σκέφτηκα απαραίτητα τι αντιπροσωπεύει. Ήταν πολύ διαισθητικό. Όταν το σκέφτομαι τώρα, μετά το γεγονός, είναι επειδή είναι ένα τόσο απειλητικό ενιαίο πράγμα στον πολιτισμό μου, ακόμα και σε όλο τον κόσμο.

OM: Οι εικόνες στις ζωγραφιές σας των παραμορφωμένων γυναικείων σωμάτων και προσώπων είναι πολύ ισχυρές στην απεικόνιση των εμπειριών των γυναικών. Ποια είναι η διαδικασία σκέψης σας για τον ορισμό και την ζωγραφική των θηλυκών σωμάτων;

HK: Ξεκινά ποζάροντας με το δικό μου σώμα. Ποζάρω σε διάφορες θέσεις στο στούντιό μου. Οι πόζες μετατρέπονται σε σκίτσα και στη συνέχεια γίνονται πίνακες ζωγραφικής. Υπάρχει πάντα κάποια απόδοση που συμβαίνει.

Αυτές [οι γυναίκες] κάνουν πάντα κάτι στο λινό, ερμηνεύουν κάτι. Για αυτή την έκθεση, ήθελα πραγματικά να αφήσω τον έλεγχο… Αυτή είναι η προέλευση του πώς δημιουργούνται…

OM: Έχεις μιλήσει για τη σχέση που έχουν αυτά τα σώματα σε ένα “οδυνηρό ταξίδι”. Τι υπάρχει κάτω από όλες αυτές τις διαφορετικές πόζες;

HK: Είναι αστείο, γιατί άρχισα να ζωγραφίζω όταν βρισκόμουν στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Και ήμουν πραγματικά σε αυτόν τον τρόπο της αναγέννησης της ζωγραφικής, πήγαινα σε μουσεία και έκανα αντίγραφα, και αισθανόμουν και πίστευα ότι αυτό είναι για το οποίο πάσχιζα. Τότε γεννήθηκε αυτή. Τότε άρχισα να ζωγραφίζω αυτήν. Ήρθε από εκείνο τον αποικισμένο χώρο. Ένας χώρος όπου κάποιος που ήταν σκουρόχρωμος, σκέφτηκε ότι αυτές οι λευκές φιγούρες είναι αυτό που θέλω να επιδιώξω, να ζωγραφίσω, για να πετύχω. Όταν τα κοιτάω τώρα, το θυμάμαι αυτό. Γι’ αυτό έχουν αυτή τη λευκή σάρκα. Και γι’ αυτό είμαι σε συνεχή διάλογο μαζί τους, ή τουλάχιστον νιώθω σαν να είμαι.

Στο οδυνηρό ταξίδι, γεννήθηκα κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ, έζησα τον πρώτο πόλεμο του Κόλπου. Αυτά είναι μόνιμες ουλές στο σώμα σου. Φέρνεις αυτές τις μνήμες. Αυτό συμβαίνει σίγουρα στο έργο μου και ασχολούμαι με αυτό κάθε μέρα. Είναι σαν να βρίσκεσαι σε αυτή την κατάσταση διαταραχής μετατραυματικού στρες και προσπαθείς να καταλάβεις πώς στο διάολο μπορείς να επιβιώσεις.

Γυναίκες που τριγυρνούν με μαντήλια με την υφή του “mahaffe” από την έκθεση “Υφαίνοντας Ξανά Επιγραφές Μεταναστών”.

OM: Υπάρχει μια πολύ στενή σχέση στο έργο σας ανάμεσα στα πρόσωπα, που ενσωματώνουν τόσες πολλές λεπτομέρειες, και τις περσικές μινιατούρες. Ακόμη και τα χρώματα στα πρόσωπα είναι πιο ξεχωριστά και ζωντανά. Κατ’ αρχήν, πώς περιγράφετε ή καταλαβαίνετε τη σεξουαλικότητα και τη θηλυκότητα στις περσικές μινιατούρες και γιατί χρησιμοποιείτε αυτή τη μορφή έκφρασης;

HK: Αυτή είναι μια καλή ερώτηση, γιατί τα πρόσωπα είναι το πιο διασκεδαστικό μέρος για να ζωγραφίσεις. Η περσική μικρογραφία είναι σίγουρα μια έμπνευση από την άποψη του χρωματικού σχήματος. Για μένα, όταν πρόκειται για το σώμα και την έκφραση του προσώπου, είμαι περισσότερο συνδεδεμένη με το Maqamat Al-Hariri [Αραβικό χειρόγραφο του 13ου αιώνα]. Στο Maqamat, δεν έχεις το όμορφο περίτεχνο υπόβαθρο που έχουν οι περσικές μικρογραφίες. Η εστίαση είναι στην εικόνα και στο πρόσωπο και την έκφραση. Από εκεί αντλώ έμπνευση από την άποψη της απεικόνισης των προσώπων.

OM: Υπάρχει μια αίσθηση ελευθερίας και απελευθέρωσης στον τρόπο που οι γυναίκες αλληλεπιδρούν μεταξύ τους στους πίνακές σας, στον τρόπο που αγγίζουν και κοιτάζουν η μία την άλλη ή κοιτάζουν στο χώρο. Πόσο από αυτό είναι από την προσωπική σας εμπειρία;

HK: Η προηγούμενη δουλειά μου ήταν απροκάλυπτα βίαιη. Έχετε τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, έχετε γυναίκες να κρέμονται, πραγματικά βίαιη, ακόμα και διδακτικά στο πρόσωπό σας. Αντικατοπτρίζει αυτό που περνούσα εκείνη τη στιγμή στη ζωή μου, ιδιαίτερα στην προσωπική μου σχέση. Ήμουν σε μια κακοποιητική σχέση τότε. Το έργο ήταν μια διέξοδος για ‘μένα να διερευνήσω τι περνούσα. Και δεν κατάλαβα τι συνέβη τότε. Αυτό είναι το τρελό μέρος. Ήταν πολύ θεραπευτικό. Πιθανότατα ξεκίνησε ως θεραπεία ή κραυγή. Και ήταν χρόνια αργότερα, όταν βγήκα από αυτή τη σχέση, που μπορούσα να κοιτάξω πίσω και να πω, γι’ αυτό έκανα αυτό που έκανα.

OM: Τι σας συνδέει με τη ρίζα στην οποία ανήκετε;

HK: Αγωνίζομαι με αυτό, για να προσπαθήσω να βρω αυτές τις συνδέσεις. Νομίζω ότι το μόνο πράγμα είναι είτε να επιστρέψω στη Μέση Ανατολή, να ταξιδέψω φυσικά εκεί, είτε να είμαι απλά με την οικογένειά μου. Να τρώω με την οικογένειά μου (γέλια). Και φυσικά πράγματα με βάση την έρευνα.

Ξεκινήστε τη συζήτηση

Συντάκτες, παρακαλώ σύνδεση »

Οδηγίες

  • Όλα τα σχόλια ελέγχονται. Μην καταχωρείτε το σχόλιο σας πάνω από μία φορά γιατί θα θεωρηθεί spam.
  • Παρακαλούμε, δείξτε σεβασμό στους άλλους. Σχόλια τα οποία περιέχουν ρητορική μίσους, προσβολές ή προσωπικές επιθέσεις δεν θα καταχωρούνται.