Σουριναμέζοι Λοκόνο (Αραουάκοι) στην τελετή επανενταφιασμού των οστών των Πρώτων Λαών στον Ερυθρό Οίκο στο Πορτ οφ Σπέιν του Τρινιντάντ στις 19 Οκτωβρίου 2019. Φωτογραφία: Maria Nunes, χρησιμοποιείται με άδεια.

Όταν άρχισε το 2013 η αποκατάσταση του Ερυθρού Οίκου του Τρινιδάδ και Τομπάγκο, έδρας του κοινοβουλίου της χώρας πριν την ερήμωσή του, οι εργαζόμενοι στην οικοδομή βρήκαν τα οστά σχεδόν 60 Ταΐνο, ιθαγενών νησιωτών. Σε μια πολυαναμενόμενη τελετή επανενταφιασμού στις 19 Οκτωβρίου 2019, τα λειψανά τους τελικά ετάφησαν για άλλη μια φορά.

Οι αυτόχθονες πληθυσμοί του Τρινιδάδ και Τομπάγκο ονομάζονται συνήθως Πρώτοι Λαοί, όρος που περιλαμβάνει τους αρχικούς κατοίκους των νησιών πριν την άφιξη του Χριστόφορου Κολόμβου και των χρηματοδοτούμενων από την Ισπανία πλοίων του. Όταν τα οστά ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά, η κατασκευή στον Ερυθρό Οίκο σταμάτησε, ώστε να λάμβανε χώρα πλήρης αρχαιολογική ανασκαφή. Η διαδικασία επιβεβαίωσε τελικά ότι τα οστά ανήκαν σε περίπου 60 προγόνους, που πιστεύεται ότι ήταν 47 ενήλικες και 13 παιδιά. Οι έρευνες, οι οποίες περιελάμβαναν ραδιοχρονολόγηση άνθρακα, αποκάλυψαν ότι αυτοί οι πρόγονοι είχαν ζήσει στο νησί μεταξύ των εκτιμώμενων ετών 125 και 1395 ΜΚΕ.

Οστά και τέχνεργα 60 Αμερινδών προγόνων, τα οποία επανενταφιάστηκαν σε τελετή στο Πορτ οφ ΣΠέιν του Τρινιντάντ στις 19 Οκτωβρίου 2019. Φωτογραφία: Maria Nunes, χρησιμοποιείται με άδεια.

Αυτή η αποκάλυψη ήταν αρκετά σημαντική για τη φωτογράφο Maria Nunes, που φωτογράφισε την τελετή. Σε ανάρτηση στο Facebook, σημείωσε:

[T]he remains are pre-Columbian […] This reveals to us that our capital city of Port of Spain today was a place of human community for close to 1,500 years before the first Spanish contact in 1492.

Τα λείψανα είναι προκολμβιανής εποχής. […] Αυτό μας αποκαλύπτει ότι η πρωτεύουσα του Πορτ οφ Σπέιν σήμερα ήταν ένας τόπος ανθρώπινης κοινότητας για σχεδόν 1.500 χρόνια πριν από την πρώτη ισπανική επαφή το 1492.

Πράγματι, η ανακάλυψη επιβεβαίωσε ότι ανθούσε η ζωή και οι οικισμοί στη σημερινή πρωτεύουσα της χώρας, το Πορτ οφ Σπέιν, για πάνω από 1.000 χρόνια.

Για την κοινότητα των Πρώτων Λαών, ήταν μια αποκατάσταση ενός σημαντικού κομματιού από το παρελθόν τους. Κατά την τελετή επανενταφιασμού, ο Αρχηγός των Πρώτων Λαών της Σάντα Ρόσα, Ricardo Bharath-Hernandez, δήλωσε ότι ήταν ένας τρόπος για τους προγόνους τους να μιλήσουν μαζί τους και μια στιγμή σωστής μνημόνευσης των νεκρών τους:

Some may look at this ceremony as something that does not matter, neither important nor significant. But just as most of us treat our dead with respect, and use the appropriate rituals in their own tradition, we feel very strongly that the remains of our ancestors should be respected and treated likewise.

Κάποιοι μπορεί να θεωρούν αυτή την τελετή ως κάτι που δεν τους νοιάζει, ούτε σημαντικό ούτε αξιομνημόνευτο. Αλλά όπως οι περισσότεροι από εμάς αντιμετωπίζουμε τους νεκρούς μας με σεβασμό και χρησιμοποιούμε τα κατάλληλα τελετουργικά στη δική τους παράδοση, αισθανόμαστε πολύ έντονα ότι τα λείψανα των προγόνων μας πρέπει να τα σεβόμαστε και να αντιμετωπίζονται ομοίως.

Ο Αρχηγός Ricardo Bharath-Hernandez διεξάγει ένα ιερό τελετουργικό ενταφίασης των οστών των προγόνων των Πρώτων Λαών στον Ερυθρό Οίκο στο Πορτ οφ Σπέιν. 19 Οκτωβρίου 2019. Φωτογραφία: Maria Nunes, χρησιμοποιείται με άδεια.

Από την ίδια την τελετή, είπε ότι ήταν σημαντική, όχι μόνο επειδή επέτρεψε την επανατοποθέτηση των λειψάνων εκεί όπου βρέθηκαν, αλλά επειδή αποτέλεσε ευκαιρία να τονιστούν οι αγώνες της κοινότητας των Πρώτων Λαών, η οποία δεν είχε πάντα την πρέπουσα αναγνώριση και τον πρέποντα σεβασμό.

Τοπικά μέλη της κοινότητας των Πρώτων Λαών, καθώς και εκπρόσωποι Ταΐνο από άλλα εδάφη της Καραϊβικής, της Νότιας και της Κεντρικής Αμερικής, συμπεριλαμβανομένης της Δομίνικα, της Γουατεμάλας, της Γουιάνας, του Σουρινάμ και της Βενεζουέλας, ήταν παρόντες στον επανενταφιασμό. Κυβερνητικοί αξιωματούχοι και μέσα ενημέρωσης παρακολούθησαν επίσης την τελετή.

A member of the visiting Surinamese Lokono contingent plays a flute at the reinterment ceremony on October 19, 2019, in Port of Spain. Photo by Maria Nunes, used with permission.

Σε ένα Facebook Live της εκδήλωσης από την καθηγήτρια πανεπιστημίου Rhoda Bharath, είναι προφανές ότι οι απόγονοι των Πρώτων Λαών έπαιξαν ζωτικό ρόλο στην τελετή. Ο αρχηγός τους κάλεσε τα “Μεγάλα Πνεύματα” για καθοδήγηση και καθαγιασμό της περιοχής, όπου τοποθετήθηκαν τα λείψανα και έπειτα κάθε εκπρόσωπος έκανε το δικό του κάλεσμα και προσφορά στους νεκρούς. Τα τελετουργικά συμπεριλάμβαναν τραγούδι, συχνά με συνοδεία αυτόχθονων οργάνων όπως σακ σακ, τύμπανα και αυλούς. Διάφορα μέλη της κοινότητας πραγματοποίησαν τα δικά τους τελετουργικά και προσφορές, προτού θαφτούν τα λείψανα.

Πολλοί διαδικτυακοί χρήστες συγκινήθηκαν από την τελετή, την οποία είδαν ως ιστορική στιγμή στην ιστορία της χώρας και υκαιρία να δείξουν το δέοντα σεβασμό στους απογόνους των αυτόχθονων πληθυσμών των νησιών.

Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι αναρτήσεις που περιείχαν φωτογραφίες και βίντεο της τελετής πλημμύρισαν με likes και σχόλια σχετικά με το πόσο συναισθηματική ήταν η τελετή:

Many citizens are unaware that (human) remains of the ancestors of Trinidad’s indigenous First People were discovered while renovating The Red House -its one of the reasons it’s taken so long. Their remains are being buried today. So touching.

— Kris⭐️ (@KrisClarkie) October 19, 2019

Πολλοί πολίτες δε γνωρίζουν ότι τα λείψανα των προγόνων των αυτοχθόνων Πρώτων Λαών του Τρινιντάντ ανακαλύφθηκαν κατά την αποκατάσταση του Ερυθρού Οίκου. Είναι ένας από τους λόγους που κράτησε τόσο πολύ. Τα λείψανά τους ενταφιάζονται σήμερα. Τόσο συγκινητικό.

Ο χρήστης του Facebook και απόγονος των Πρώτων Λαών Dale Orosco πρόσθεσε:

By looking at these images there is a feeling that can't be expressed with words, thoughts of my forefathers long gone, the stories told by grandpa of his forefathers that is us [.] It pains me to the core, it also gives the feeling of relief that our people who [were] disturbed from sleep are finally given peace again.

Κοιτώντας αυτές τις φωτογραφίες, έχω ένα συναίσθημα που δεν εκφράζεται με λόγια. Σκέψεις των προγόνων μου που έχουν χαθεί καιρό τώρα, ιστορίες ειπωμένες από τον παππού για τους προγόνους του, που είναι εμείς. Με πονάει ως το κόκαλο, μου δίνει επίσης ανακούφιση το ότι οι άνθρωποί μας, που αναπαύονταν και διαταράχθηκε η γαλήνη τους, αποκτούν και πάλι γαλήνη.

Το προτεινόμενο σχέδιο για το μνημείο των Πρώτων Λαών της χώρας, που θα εγκατασταθεί στο σημείο. Φωτογραφία: Maria Nunes, χρησιμοποιείται με άδεια.

Η Fayola Rudder μοιράστηκε ένα παρόμοιο συναίσθημα:

Finally respect for the first people on whose shoulders we stand […]

Επιτέλους σεβασμός για τους πρώτους λαούς, στους ώμους των οποίων στεκόμαστε.

Ο αρχηγός Hernandez ευχαρίστησε την κυβέρνηση για την εκπλήρωση της υπόσχεσής της να κρατήσει τα οστά στον Ερυθρό Οίκο, και για το μνημείο, που αφιερώθηκε στους ιθαγενείς λαούς του Τρινιντάντ και Τομπάγκο.

Ανακοίνωσε επίσης ότι ο ίδιος και η κοινότητα Πρώτων Λαών Σάντα Ρόσα μπορεί να υποστηρίξουν την εγκαθίδρυση ετήσιας δημόσιας αργίας προς τιμήν των Πρώτων Λαών. Παρά την αρχική αντίθεση στην ιδέα αυτή, καθώς είναι ήδη αυξημένος ο αριθμός των δημόσιων αργιών στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο, ανέφερε ότι η κοινότητα και η γνώμη της επί του θέματος εξελίσσεται.