Καλλιτέχνες και εθελοντές που συμμετέχουν σε δράση καλλιέργειας της γης. Πηγή: Facebook, χρησιμοποιείται με άδεια

Στις Φιλιππίνες, μια ομάδα καλλιτεχνών και εθελοντών έχουν μετατραπεί σε αγρότες για να καλλιεργήσουν ένα κομμάτι γης, που βρίσκεται στην καρδιά της ευρύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Μανίλα, στο πλαίσιο μιας εκστρατείας για την αποφυγή των εξώσεων των αγροτών. Η ομάδα, η οποία ανήκει στη Συμμαχία για την Γνήσια Αγροτική Μεταρρύθμιση και Αγροτική Ανάπτυξη, μια οργάνωση που είναι γνωστή τοπικά ως SAKA, υποστηρίζει τα αγροτικά δικαιώματα στις Φιλιππίνες.

Σε μια συνέντευξη με τον συντάκτη αυτού, ο αρχηγός της SAKA, Angelo Suarez, εξήγησε τι ώθησε την ομάδα να οργανώσει το λεγόμενο bungkalan, μία συλλογική καλλιέργεια γης στην Κεζόν, μια από τις δεκαέξι πόλεις που απαρτίζουν την Μητροπολιτική Μανίλα, της οποίας ο συνολικός πληθυσμός έφθασε σχεδόν τα 13 εκατομμύρια στην απογραφή του 2015.

Ως υποστηρικτές των αγροτών που προωθούν την αγροοικολογία, θέλαμε να συμμετάσχουμε στη γεωργική παραγωγή.

Στο πνεύμα του bungkalan, θεωρήσαμε ότι αυτή ήταν μια μεγάλη ευκαιρία να αρχίσουμε να συμμετέχουμε στην παραγωγή και να μάθουμε τα βασικά στοιχεία τόσο της βιολογικής αγροοικολογίας όσο και της οργάνωσης μιας κοινότητας για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων των ανθρώπων.

Ο Suarez συσχετίζει την περίπλοκη ιστορία αυτού του συγκεκριμένου αγροτεμαχίου: αρχικά χρησιμοποιήθηκε ως γεωργική γη, αρπάχτηκε από τις αγροτικές κοινότητες τη δεκαετία του '30 για να γίνει ένα έδαφος της νεοσυσταθείσας πόλης Κεζόν. Η κατάστασή του άλλαξε ξανά τη δεκαετία του '50, όταν δόθηκε από την κυβέρνηση στο Πανεπιστήμιο των Φιλιππίνων Diliman (UP), το πρωτεύον κρατικό πανεπιστήμιο της χώρας.

Στη συνέχεια, η γη παρέμεινε υποανάπτυκτη τις επόμενες πέντε δεκαετίες παρά την ταχεία αστικοποίηση της Κεζόν. Στα μέσα της δεκαετίας του 2000, η ​​τοπική κοινότητα των αγροτών ζήτησε με επιτυχία από την κυβέρνηση να θέσει τη γη υπό την κάλυψη του προγράμματος αγροτικής μεταρρύθμισης, αλλά το UP αμφισβήτησε αυτή την ειδοποίηση κάλυψης με “συνεννοήσεις” με την τοπική κυβέρνηση της Κεζόν απορρίπτοντας την γεωργική ταξινόμηση του εδάφους. Πράγματι, το UP σχεδιάζει να κατασκευάσει ένα χώρο στάθμευσης στην κοινότητα.

Ωστόσο, ο Suarez είναι ανένδοτος ότι η γη πρέπει να θεωρείται γεωργική περιοχή, όπως εξήγησε:

Είναι κάπως περίεργο που μια γεωργική γη μπορεί να υπάρχει σε μια πόλη που φαίνεται να είναι ιδιαίτερα βιομηχανική. Αλλά δεδομένης της πραγματικότητας της άνισης ανάπτυξης, υπάρχει μια μεγάλη γεωργική γη στην Κεζόν που δεν μοιάζει με τίποτα από το αστικό περιβάλλον της. Σίγουρα, δεν είναι γεωργική στα χαρτιά—αλλά το μόνο που χρειάζεται είναι μια γρήγορη επίσκεψη στην πραγματική τοποθεσία για να διαπιστώσετε ότι δεν υπάρχει τίποτα εκβιομηχανισμένο για αυτό το κομμάτι του Κεζόν. Στην πραγματικότητα, είναι τόσο έξω από την εκβιομηχάνιση που μεγάλο μέρος του έργου που εκτελείται στο αγρόκτημα γίνεται με το χέρι. Οι αγρότες δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά ακόμη και για τα καύσιμα που χρειάζονται για να λειτουργήσει το σκουριασμένο παλιό τρακτέρ τους. Ακόμα και το αλώνισμα του αναποφλοίωτου ρυζιού γίνεται χειροκίνητα. Αυτό που κάνει η SAKA είναι να συμβάλλει στη διατήρηση—και τελικά στην απόδειξη—της γεωργικής κατάστασης αυτού του αγροτεμαχίου, διατηρώντας το παραγωγικό.

Ο Suarez δήλωσε ότι η SAKA άρχισε να εργάζεται στην περιοχή στις αρχές του 2019.

Αναζητήσαμε την άδεια της τοπικής κοινότητας των αγροτών να μας αφήσουν να καλλιεργήσουμε τα λίγα τετραγωνικά μέτρα που είχαν αφήσει απεριποίητα λόγω της δυσκολίας τους να σκαφτούν. Δουλέψαμε τη γη εδώ και μήνες, μέχρι να μπορέσει τελικά να αποδώσει μελιτζάνα, μπάμια, pechay [ένα είδος λάχανου], μια φασολιά και άλλα λαχανικά. Δεν έχουμε ακόμη επινοήσει ένα πιο αποτελεσματικό σύστημα για την κατανομή της παραγωγής μεταξύ εκείνων που εργάστηκαν σε αυτό, αλλά για ένα καλό χρονικό διάστημα όλα τα προϊόντα ήταν στην διάθεση όλων: κυρίως στην εγκατεστημένη αγροτική κοινότητα, και μετά οι εθελοντές της SAKA που εργάστηκαν σ’ αυτό.

Ωστόσο, η ομάδα αντιμετωπίζει τώρα μια σειρά προκλήσεων:

Η πρώτη πρόκληση είναι το γεγονός ότι, ως καλλιτέχνες, κυριολεκτικά κανείς από εμάς δεν είναι ειδικός στην γεωργία. Κάπου – κάπου έχουμε τους εθελοντές που έχουν εμπειρία στην αστική κηπουρική και την ερασιτεχνική βιολογική γεωργία—αλλά αυτή η γη είναι η πραγματική διαπραγμάτευση, ξεκινάμε πρακτικά από το μηδέν στην πραγματική γεωργική γη.

Ένα άλλο εμπόδιο είναι η έλλειψη εμπειρίας μας στην οργάνωση. Πολλοί από εμάς στη SAKA είναι νέοι ακτιβιστές και ενώ καθοδηγούμαστε από έμπειρους οργανωτές αγροτών, πολλοί από αυτούς ξοδεύουν περισσότερο χρόνο στην ύπαιθρο όπου είναι οι περισσότερες από τις αγροτικές μας κοινότητες.

Ο Suarez ανέφερε πως μια σειρά από βροχές πλημμύρισαν το μικρό τμήμα της φάρμας της SAKA, έτσι άρχισαν να σκάβουν ένα σύστημα πρόχειρου καναλιού για να απαλλαγούν από το υπερβολικό νερό της βροχής. Το έργο αυτό έχει καταστεί νούμερο ένα προτεραιότητα και θα παραμείνει έτσι στους επόμενους μήνες:

Έχουμε σκάψει κανάλια για να ξεκινήσουμε ένα άλλο μαζικό σκάλισμα. Η αυτοσχέδια τάφρος που κάνουμε πρέπει να εμποδίσει άλλη μία πλημμύρα από το να πνίξει τις καλλιέργειές μας. Ο Ka Toto, ένας από τους κατοίκους αγρότες και ενεργό μέλος του συνεταιρισμού Anakpawis (Toiling Masses), μας υπενθυμίζει ότι το τελευταίο τρίμηνο του έτους είναι ένας πολύ καλός χρόνος για τα φυτά, εποχή που ευνοεί την ανάπτυξη. Πρέπει λοιπόν να δουλέψουμε διπλά στο να συγκεντρώσουμε εθελοντές να έρθουν μαζί μας. Για να το κάνουμε αυτό, έχουμε ενεργήσει σε διάφορα φόρουμ, μιλώντας για το bungkalan ως ένα πανελλήνιο μαζικό κίνημα που παίζει σημαντικό ρόλο στον αγροτικό αγώνα, καθώς και για το ίδιο το bungkalan ως επείγουσα παρέμβαση στην επικείμενη έξωση των κατοίκων αγροτών από το UP.

Δεν είναι σαφές εάν ο νόμος, που υπογράφηκε από τον πρόεδρο των Φιλιππίνων, Ροντρίγκο Ντουτέρτε, τον Αύγουστο του 2019, επιτρέποντας στο UP να πουλήσει τμήματα της γεωργικής γης στην κυβέρνηση της Κεζόν, θα λύσει τη διαφορά. Ωστόσο, πρωτοβουλίες όπως το bungkalan, που διοργανώνει η SAKA, είναι χρήσιμες για την ευαισθητοποίηση σχετικά με την ανάγκη διατήρησης αυτής της γεωργικής γης στο κέντρο της Κεζόν και για την αντιστάθμιση της απειλής για έξωση από τους κατοίκους της κοινότητας.

Παρακάτω υπάρχουν περισσότερες φωτογραφίες από τις bungkalan δραστηριότητες της SAKA:

Γεωργία στην πόλη με τους ουρανοξύστες στο βάθος. Πηγή: Facebook, χρησιμοποιείται με άδεια

Φύτευση οργανωμένη από την SAKA. Πηγή: Facebook, χρησιμοποιείται με άδεια

Οι εθελοντές της SAKA. Πηγή: Facebook, χρησιμοποιείται με άδεια